DZIENNIK WYNALA ZCY STR.
26
ZEPR
WODNIK WYN ALAYZC STR.
27
KROK 2: WPROWADZENIE (10 MINUT) Przedstaw cele lekcji i wyjaśnij koncepcję zadania:
Możesz rozpocząć lekcję od kilku z poniższych pytań, nakierowując uczniów na pożądane tory myślenia:
• Czym zajmują się inżynierowie, konstruktorzy, projektanci?
• Skąd wiedzą, co zbudować?
• Co robią, aby mieć pewność, że ich konstrukcje będą działać?
• A co się dzieje, jeżeli jednak nie działają?
• Jak ulepszają swoje projekty?
Wyjaśnij uczniom, że wykonają krótkie zadanie, w którym będą budować z Bitów, aby przez kilkanaście minut wcielić się w inżynierów i projektantów.
Przedstaw zadanie uczniom:
Korzystając z Bitów i dostępnych w sali materiałów, grupy muszą przemieścić jak najwięcej papierowych kulek z jednego kwadratu (obszaru startowego) do drugiego (obszaru mety).
Każdy zespół otrzyma 15 minut na stworzenie i wypróbowanie swoich wynalazków.
Po upływie tego czasu zostanie przeprowadzona próba końcowa: każdy zespół otrzyma jedną minutę, w ciągu której będzie musiał przemieścić z obszaru startowego do obszaru mety jak najwięcej papierowych kulek.
Zespołu muszą przyjąć następujące zasady:
• Do budowy mogą tylko używać własnych Bitów i materiałów udostępnionych przez nauczyciela.
• Kulki mogą być przemieszczane ich do obszaru mety wyłącznie w wyniku ruchu, w który wprawi je obwód wykonany z Bitów littleBits. Uczniom nie wolno dotykać kulek ani w inny sposób wpływać na ich ruch (tzn. mogą oni używać Bitów do popychania, rzucania lub przenoszenia kulek, ale nie mogą ich rzucać ani przenosić samodzielnie)
• W dowolnym momencie uczniowie mogą umieścić więcej kulek w obszarze startowym.
• W punktacji końcowej uwzględniane są tylko te kulki, które znajdowały się w obszarze mety w momencie upływu jednej minuty, przez którą ma trwać konkurencja.
KROK 3: TWORZENIE (15 MINUT)
Uczniowie rozpoczynają pracę nad zadaniem. Gdy już wszystkie grupy zapoznały się z zasa-dami, rozdaj im Bity i materiały, uruchom minutnik nastawiony na 15 minut i ogłoś, że zespoły mogą rozpocząć budowę. Umieść minutnik w dobrze widocznym miejscu lub głośno informuj wszystkich uczestników o upływie każdych kolejnych pięciu minut, aby zespoły mogły dobrze rozplanować sobie czas.
Spacerując po klasie przyjrzyj się pracy grup. Poczynione obserwacje przydadzą się podczas następ-nego kroku, gdy klasa będzie omawiać przebieg swojej pracy. Oto, na co warto zwracać uwagę:
• Jak grupy rozpoczęły pracę? Być może niektórzy zaczęli od planowania, a inni od razu od budowy i eksperymentów praktycznych?
• Czy grupy próbowały wykonać jeden założony plan, czy też wypróbowały kilka różnych podejść, aby przekonać się, które daje najlepsze rezultaty?
WPROWADZENIE DO CYKLU TWORZENIA WYNALAZKÓW LITTLEBITS
TWORZENIE
• Jak wyglądało w każdej z grup podjęcie decyzji o tym, co mają zbudować, a potem — jakie zmiany wprowadzić w swojej konstrukcji?
• Jak często przeprowadzane próby okazywały się nieudane? Czy zniechęcało to uczniów?
• Jak często próby kończyły się powodzeniem i testowane rozwiązania były zachowywane?
Gdy minutnik zasygnalizuje koniec czasu, poproś wszystkie grupy o zebranie papierowych kulek i przygotowanie jednominutowego konkursu.
KROK 4: ZABAWA (5 MINUT)
Przeprowadźcie jednominutowe sprawdziany działania wynalazków. Połowa uczniów może li-czyć czas i przemieszczone kulki, a druga połowa — próbować umieścić je w swoich obszarach mety. Następnie grupy zamieniają się. Zamiast tego możesz też zorganizować jednominutowy test tak, aby kolejno każda grupa przeprowadziła go przed całą resztą klasy.
KROK 5: PREZENTACJA (10 MINUT)
Po zakończeniu wszystkich jednominutowych pokazów, zbierz uczniów razem i omówicie prze-bieg pracy nad zadaniem. Celem tej rozmowy jest umożliwienie uczniom przypomnienia sobie i przemyślenia całego odbytego procesu projektowania i budowy i zwrócenie ich uwagi na zbieżność między etapami i metodami ich pracy a Cyklem tworzenia wynalazków littleBits.
Nakreśl na tablicy cztery puste kolumny (lub użyj czterech dużych arkuszy papieru).
Każda z kolumn posłuży do objaśnienia jednej z czterech faz Cyklu tworzenia wynalazków, na razie jednak jeszcze nie opisuj ich nagłówków.
W pierwszej kolumnie będziesz zapisywać odpowiedzi uczniów na pytania dotyczące fazy two-rzenia. Aby pomóc im przypomnieć sobie, jak zaczynali pracę, możesz zadać im takie pytania:
• Jak wpadliście na pomysł swojego wynalazku?
• Jak zdecydowaliście, od czego zacząć?
• Czy każdy zaprojektował to samo?
• Czy udało wam się za pierwszym razem ukończyć swoją konstrukcję? Jeżeli nie, dlaczego?
W drugiej kolumnie będziesz zapisywać odpowiedzi uczniów na pytania dotyczące fazy zabawy. Aby pomóc im przypomnieć sobie, jak używali i testowali zbudowane prototypy, możesz zadać im takie pytania:
• Kiedy po raz pierwszy użyliście swojego wynalazku? Czy poddaliście go najpierw jakimś konkretnym próbom? Jak się udały?
• Dlaczego ważne jest, aby przetestować budowaną konstrukcję?
• Co zrobiliście na podstawie wiedzy, której dostarczyły wam testy?
• Czego udało Wam się nauczyć podczas zabawy swoim wynalazkiem?
• Czy czyjś wynalazek nie działał zgodnie z oczekiwaniami, gdy zaczęliście się nią bawić?
• Czy udało po pierwszym użyciu udało się wam ukończyć budowę wynalazku?
Jeżeli nie, dlaczego?
WPROWADZENIE DO CYKLU TWORZENIA WYNALAZKÓW LITTLEBITS
ZABAWA
PREZENTACJA
W trzeciej kolumnie zapisz odpowiedzi uczniów na pytania dotyczące fazy wariacji.
Aby pomóc im przypomnieć sobie, jak eksperymentowali z wynalazkami i jak je ulepszali, możesz zadać im takie pytania:
• Czy po zabawie swoimi wynalazkami wprowadziliście w nich zmiany lub ulepszenia?
• Czy ktoś wypróbował więcej niż jeden pomysł na przeróbkę lub ulepszenie?
• Co było najdziwniejszym pomysłem, jaki wypróbowaliście?
Czego udało się wam dzięki niemu nauczyć?
• Ile różnych pomysłów wypróbowaliście w sumie?
• Na jakiej podstawie zdecydowaliście, który z nich jest najlepszy?
• Dlaczego warto wypróbować więcej niż jeden sposób na osiągnięcie jakiegoś celu?
W czwartej kolumnie zapisz odpowiedzi uczniów na pytania dotyczące fazy prezentacji.
Aby ułatwić im zastanawianie się nad sposobami zaprezentowania ich prac i znaczeniem podzielenia się ich doświadczeniami z innymi, możesz zadać im takie pytania:
• Teraz, gdy widzieliście już rozwiązania swoich kolegów i koleżanek, czy uważacie, że możecie jeszcze bardziej ulepszyć swoją konstrukcję?
• Czy chcielibyście wypróbować pomysły, na które wpadli inni?
• Czy ktoś miał coś do powiedzenia o waszym wynalazku? Może ktoś go pochwalił albo zaproponował jakieś ulepszenia?
• Jakie korzyści widzicie w przedstawianiu wyników swojej pracy innym?
• Dlaczego warto zapoznać się z pomysłami i konstrukcjami innych uczniów?
KROK 6: ZAKOŃCZENIE (10 MINUT)
Podsumuj lekcję i zaakcentuj jej powiązania z Cyklem tworzenia wynalazków. Po wypełnie-niu wszystkich kolumn raz jeszcze (ustnie) wymieńcie najważniejsze punkty każdej z nich.
Zwróć uwagę uczniów na fakt, że razem tworzą one proces. Przykład:
W pierwszej fazie uczestnicy zajęć zaproponowali szereg pomysłów, następnie wybrali z nich jeden i przyjrzeli się dostępnym Bitom, aby przekonać się, w jaki sposób Zestaw littleBits może przydać się w jego realizacji. W kolejnym kroku zbudowali prototyp wybranego pomysłu.
Zakończywszy podsumowanie, nad pierwszą kolumną napisz jej tytuł: „Tworzenie”.
Przypomnij uczniom, że następnie wypróbowali swoją konstrukcję, bawiąc się nią. Nauczyli się w ten sposób, które elementy wybranego pomysłu się sprawdziły, a które wymagały dopra-cowania. Być może wynalazki niektórych grup nie zadziałały wcale, ale uświadom uczniów, że te pozorne „niepowodzenia” nie były wcale niczym negatywnym. Pomogły one im lepiej zrozumieć ich konstrukcję. Zakończywszy tę część podsumowania, nad drugą kolumną napisz jej tytuł: „Zabawa”.
Dzięki zabawie wynalazkiem uczniowie dowiedzieli się o nim więcej, wprowadzili na tej podstawie zmiany i wypróbowali je. Niekiedy zmiany te są minimalne, a kiedy indziej wnioski z fazy zabawy skłaniają uczniów do porzucenia pierwotnej koncepcji i podejścia do problemu zupełnie od innej strony. Za każdą próbą nowego sposobu połączenia Bitów i materiałów grupy zyskiwały nową wiedzę o budowanym wynalazku, a ich konstrukcje stawały się nieco lepsze.
Zakończywszy tę część podsumowania, nad trzecią kolumną napisz jej tytuł: WARIACJE.
Dzieci mogą o tym nie wiedzieć, że w muzyce termin „Wariacje” oznacza formę muzyczną o swobodnej budowie, której (zgodnie z Wikipedią) istotą „są zmiany, jakim podlega temat lub jego motywy. Liczba i rodzaj wariacji zależy od inwencji kompozytora”, a temat może być wła-sny lub zaczerpnięty z dzieła innego kompozytora. Także i w fazie wariacji chodzi o zmienianie i składanie elementów w działającą całość.
WPROWADZENIE DO CYKLU TWORZENIA WYNALAZKÓW LITTLEBITS
Gdy upłynie czas przeznaczony na zadanie, daj uczniom możliwość pospacerowania po sali lekcyjnej i przyjrzenia się konstrukcjom innych. Mogą poznać strategie zastosowane przez swo-ich kolegów i koleżanki, zadać im pytania i odwdzięczyć się uwagami lub sugestiami. Wymiana doświadczeń wzmaga też poczucie dumy ze swojej pracy i jest źródłem świeżych, nowych po-mysłów i inspiracji. Niektórzy mogą nawet zechcieć zapożyczyć podpatrzone pomysły i rozwi-nąć. Zakończywszy tę część podsumowania, nad czwartą kolumną napisz jej tytuł: Prezentacja.
Wyjaśnij uczniom, że właśnie przebyli cały Cykl tworzenia wynalazków littleBits. Stworzyli proto-typ; pobawili się nim, aby przekonać się, jak działa; następnie wypróbowali różne jego wariacje, modyfikując i ulepszając go, a może spróbowali paru zupełnie nowych podejść do opracowywa-nego tematu? Po wielu eksperymentach i porównaniach dotarli do etapu, na którym postanowili podzielić się uzyskanymi wynikami z innymi, zyskując w zamian ich opinie i inspiracje.
Wielu projektantów i inżynierów korzysta z podobnego procesu w swojej pracy twórczej.
Opisany tu proces jest używany w firmie littleBits do tworzenia nowych Bitów i zestawów.
Będą z niego także korzystać uczniowie, pracując nad opisanymi w Przewodnikach zadaniami littleBits.
Możesz sprawdzić zrozumienie Cyklu tworzenia wynalazków w klasie, pytając uczniów, czy zdarzyło im się w innych okolicznościach działać zgodnie z podobnym cyklem lub jego częścią.
Być może opracowali kiedyś przepis kulinarny, w którym następnie zdecydowali się zmienić niektóre składniki? A może budowali z klocków LEGO i zbudowawszy coś zgodnie z załączoną instrukcją, zdecydowali się poeksperymentować i dobudować coś więcej.
Pod koniec lekcji uczniowie powinni odłożyć Bity do pudełek zgodnie ze schematem na ostatniej stronie Przewodnika wynalazcy i uprzątnąć niewykorzystane materiały.