ogólnokrajowego systemu cyfrowej łączności radiowej dla służb bezpieczeństwa publicznego i ratownictwa w standardzie TETRA
W Polsce najbardziej znane jest rozwiązanie systemu TETRA (o nazwie handlowej Dimetra) firmy Motorola. W oparciu o technologię w/w firmy wdrożono moduły radiowe TETRA w budowanych przez Policję Stanowiskach Dowodzenia w Warszawie, Krakowie, Szczecinie oraz Łodzi.
Moduł radiowy TETRA w wykonaniu firmy Nokia z powodzeniem eksploatowany jest na terenie Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie.
System radiokomunikacji TETRA jest obecnie jedynym zestandaryzowanym
w oparciu o zdefiniowane wymagania przez międzynarodowy organ standaryzacji telekomunikacji (ETSI) cyfrowym systemem łączności radiowej zalecanym przez KE do stosowania dla potrzeb służb bezpieczeństwa publicznego i ratowniczych w państwach członkowskich UE. Posiada zharmonizowane pasmo częstotliwości we wszystkich państwach członkowskich.
System łączności radiowej wg standardu TETRA w 2003 roku został zarekomendowany do wdrożenia w Polsce przez Zespół Międzyresortowy do opracowania wieloletniego programu budowy krajowego systemu łączności radiowej dla służb publicznego bezpieczeństwa i ratownictwa w standardzie TETRA, działający pod przewodnictwem MSWiA w oparciu o Zarządzenia Prezesa Rady Ministrów Nr 133 z dnia 15 listopada 2001 roku i Nr 90 z dnia 19 lipca 2002 roku. Wnioski w tej sprawie zawarto w sprawozdaniu z dnia 30 września 2003 roku, przesłanym do Prezesa Rady Ministrów. Przyjęte zostały generalne założenia dotyczące podmiotów przewidzianych do korzystania z systemu ogólnokrajowego TETRA oraz wynikające z tego założenia ilościowe i pojemnościowe systemu, szacunki kosztów oraz propozycje modeli budowy i operowania systemem ze wskazaniem optymalnego rozwiązania.
W pracach uczestniczyli przedstawiciele nw. Instytucji:
• Ministra Finansów
• Ministra Gospodarki
• Ministra Zdrowia
• Ministra Obrony Narodowej
• Ministra Sprawiedliwości
• Ministra Infrastruktury
• Urzędu Ochrony Państwa
• Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty,
• Służb podległych i nadzorowanych przez MSWiA
Od tego momentu rozpoczęły się działania mające na celu przygotowanie programu finansowania oraz wdrożenia tego systemu w Polsce. Główny ciężar
32
prac w tym zakresie spoczywa na MSWiA, w tym na zespołach: Sterującym i Roboczym, powołanych Zarządzeniem Nr 12 Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 23 kwietnia 2004 roku, do realizacji zadań w zakresie przygotowania i wdrożenia krajowego systemu łączności radiowej.
Intensyfikacja prac przygotowawczych nastąpiła w roku 2003, w momencie, gdy projekt „Budowa i wdrożenie ogólnokrajowego specjalistycznego systemu łączności cyfrowej i radiowej w standardzie TETRA - transfer technologii” został zaakceptowany przez Rząd RP jako zobowiązanie offsetowe realizowane w ramach programu offsetowego firmy Lockheed Martin.
Przeprowadzono szereg prac analitycznych oraz zdefiniowano niemal wszystkie istotne wymagania i specyfikacje dla systemu ogólnokrajowego TETRA umożliwiającego wykorzystywanie przez wiele służb (ok. 140 tys. abonentów), w tym resortu swia i innych resortów zgodnie z przyjętymi rekomendacjami.
Wartość ogólnokrajowego systemu łączności radiowej dla służb bezpieczeństwa publicznego i ratownictwa w standardzie TETRA (budowa, wdrożenie i eksploatacja w okresie 11 lat) szacowana jest na poziomie 1 583 560 000 USD. Założenia i projekt programu wieloletniego przeszły fazę opiniowania, jednak decyzji w 2005 r. nie podjęto ze względu na trudności w wygospodarowaniu wystarczających środków finansowych na realizację projektu a także kończącą się kadencję poprzedniego rządu.
Po zmianie rządu dokonano przeglądu projektu oraz zmodyfikowano niektóre z założeń dot. metody budowy i wdrażania systemu z wyraźną faza pilotażową, która pozwoliłaby na realną weryfikację celów oraz dokonanie korekt na bazie doświadczeń wdrożeniowych tego etapu. Obecnie projekt został poddany dodatkowym uzgodnieniom międzyresortowym poprzedzającym przedłożenie na Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów.
Budowa i wdrożenie jednego wspólnego systemu radiokomunikacyjnego TETRA dla potrzeb wszystkich służb bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz ratowniczych w Polsce jest postulowana od 1998 r. i nadal czynione są i będą działania w celu realizacji tego projektu.
2.2. Współdziałanie w zakresie istniejących systemów radiokomunikacyjnych Współpraca w ramach systemów radiokomunikacyjnych trankingowych (na przykładzie m.st. Warszawy)
Wzorcowym przykładem współpracy podmiotów związanych z zagadnieniami bezpieczeństwa publicznego i ratownictwa może być przykład rozwiązań wdrożonych na terenie m.st. Warszawy.
Na obszarze tego miasta uruchomione są radiowe sieci współdziałania w oparciu o sieci radiowe systemu TETRA oraz EDACS. Abonentami sieci radiowych są tutaj zarówno podmioty rządowe (służby MSWiA, podmioty innych resortów, centralnych organów administracji rządowej, ) jak i samorządowe (straż miejska).
Funkcjonuje tutaj wydzielona sieć powiadamiania (grupa RATUNEK) jak i specjalnie dedykowane radiowe grupy współpracy. Podmioty posiadające
możliwość współpracy w ramach systemów łączności rankingowej to: Policja, Państwowa Straż Pożarna, Biuro Ochrony Rządu, Straż Miejska, Prokuratura, Obrona Cywilna, Centrum Zarządzania Kryzysowego Wojewody, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Pogotowie Ratunkowe,
Pogotowie, Straż Graniczna, służby techniczne miasta i inne.
Sieci radiowe Urzędów Wojewódzkich - współpraca w sytuacjach kryzysowych
Dla potrzeb zarządzania w sytuacjach kryzysowych, bieżącej koordynacji działań służb i organizacji realizujących zadania w zakresie ratownictwa oraz powszechnego alarmowania, powiadamiania i ostrzegania dla urzędów wojewódzkich oraz podległych im jednostek organizacyjnych w tym samorządowych ustanowione zostały radiowe sieci ultrakrótkofalowe.
Przydzielone w tym celu zasoby częstotliwości radiowe pozwalają na realizację tylko podstawowym zakresie ww. potrzeb łączności radiowej w jednostkach administracji ogólnej.
W związku z powyższym przy wykorzystaniu tych częstotliwości realizowane mogą być sieci radiowe analogowe. Podstawową funkcją powyższych sieci jest zapewnienie komunikacji głosowej oraz transmisji sygnałów sterowania w przypadku sieci alarmowania i ostrzegania.
Częstotliwości radiowe przydzielane dla potrzeb urzędów wojewódzkich mogą być wykorzystywane przez jednostki samorządu terytorialnego tj. urzędy starostów i gminne pod warunkiem zapewnienia przez urzędy wojewódzkie przestrzegania warunków wykorzystania częstotliwości wynikających z przepisów prawa i określonych w decyzjach o ich przydziale.
W rozdziale częstotliwości radiowych uwzględniono potrzeby w zakresie następujących sieci radiowych:
sieci radiowe zarządzania wojewodów w sytuacjach kryzysowych;
- sieci radiowe koordynacji działań ratowniczych;
- sieci radiowe komitetów przeciwpowodziowych;
- sieci radiowe systemów powszechnego alarmowania i ostrzegania;
- sieci radiowe dla potrzeb przekazywania informacji pomiędzy ośrodkami analizy danych;
- sieci radiowe urzędów powiatowych;
- sieci radiowe do współpracy z siecią telefoniczną;
- bezprzewodowe sieci przywoławcze;
- sieci radiowe operacyjne niezbędne w czasie zabezpieczania różnego rodzaju zgromadzeń, uroczystości itp.
System radiokomunikacji krótkofalowej
System radiokomunikacji krótkofalowej MSWiA stanowi uzupełniający i awaryjny system łączności dalekosiężnej. Składa się z dwóch podsystemów, w
34
tym:
Policji tj.: Centrum Odbiorczego i Centrum Nadawczego wraz z podsystemem sterowania, 12 stacji stałych zlokalizowanych w Komendach Wojewódzkich Policji oraz jednej stacji radiowej ruchomej na samochodzie,
Straży Granicznej tj.: Centrum Nadawczo - Odbiorczego oraz 12 stacji stałych w Komendach Oddziałów Straży Granicznej,
Oba podsystemy wzajemnie rezerwują się w zakresie centrów nadawczych i odbiorczych oraz częściowo jednostek terenowych.
System jest systemem zautomatyzowanym realizującym usługi transmisji głosu, telegrafii, telekopii oraz transmisji danych do 2,7 kbit/s. Posiada skuteczny system kompresji danych poprawiający wydajność użytkową kanału transmisyjnego. Jest to jedyny system komunikacji dalekosiężnej, którego funkcjonowanie jest niezależne od stanu infrastruktuiy telekomunikacyjnej pomiędzy lokalizacjami stacji systemu. Uwzględniany jest jako uzupełniający i awaryjny system transmisyjny dla potrzeb służb podległych MSWiA oraz potrzeb wojewodów.