Wsparcie finansowe

Wsparcie finansowe mikro, małych i średnich przedsiębiorstw podzielić można na trzy

grupy: związane z rynkiem finansowym, administracyjne, środki pomocowe (por. rys. 7).

W strukturze finansowania przedsiębiorstw tej wielkości, poza kapitałem własnym, istotną rolę odgrywa finansowanie obce. Chodzi tu o kredyty bankowe, leasing, factoring. Uzyskanie kredytu bankowego związane może być z uzyskaniem poręczeń i gwarancji kredytowych.

Szczególną rolę w strukturze kapitału zajmują venture capital oraz aniołowie biznesu.

74 Informacja uzyskana z Polskiej Fundacji Przedsiębiorczości, Dział Szkoleń i Doradztwa, maj, 2014 r.

75 Informacje uzyskane z Ośrodka Doradczo-Szkoleniowego, Wydziała Działalności Gospodarczej i Rolnictwa, Urząd Miasta Poznania, maj, 2014 r.

65

Rysunek 7. Finansowe metody wspierania przedsiębiorczości kobiet.

Źródło: badania własne.

Wśród opracowań na temat finansowego wsparcia przedsiębiorczości na uwagę zasługują zwłaszcza opracowania T. Łuczki [por. Łuczka 2007, Łuczka 2001, Łuczka 2013].

Wsparcie finansowe dla przedsiębiorstw oferuje między innymi Poznański Fundusz

Poręczeń Kredytowych, który od 1999 roku prowadzi program wspieranie przedsiębiorstw z sektora MSP. Działalność Funduszu, co do zasady ogranicza się do terenu Wielkopolski.

Adresatem działań Spółki są przedsiębiorcy (zarówno kobiety jak i mężczyźni) prowadzący działalność przynajmniej od sześciu miesięcy. Ponadto Fundusz prowadzi działania w zakresie: przygotowania biznesplanów, sporządzania studiów wykonalności projektów inwestycyjnych, przygotowania dokumentacji kredytowej w części finansowej oraz merytorycznej, kojarzenia partnerów biznesowych i transferu usług oraz technologii, przygotowywania programów naprawczych i restrukturyzacyjnych. Niestety nie jest możliwe określenie, jaki odsetek korzystających z usług Funduszu stanowią kobiety, gdyż Fundusz nie prowadzi żadnych statystyk na ten temat. Jak twierdzą przedstawiciele Funduszu dzieje się tak ponieważ „płeć klientów nie ma wpływu na możliwość korzystania usługi”⁷⁶.

Projekty dotacyjne w Wielkopolsce prowadzone są m.in. przez stowarzyszenia i fundacje np. Ostrowskie Centrum Wspierania Przedsiębiorczości. Są to działania jednakowo skierowane do kobiet i mężczyzn⁷⁷.

76 Informacje uzyskana od Kierownika Zespołu Obsługi Klienta, Poznański Fundusz Poręczeń Kredytowych, Poznań, Al. Karola Marcinkowskiego 20.

77 Informacje uzyskane z Ostrowskiego Centrum Wspierania Przedsiębiorczości, maj 2014 r.

METODY WSPARCIA MSP

FINANSOWE

ZWIĄZANE Z RYNKIEM FINANSOWYM

KREDYTY (PREFERENCYJNE), POŻYCZKI

PORĘCZENIA, GWARANCJE

ŚRODKI POMOCOWE ADMINISTRACYJNE

LEASING, FACTORING

FUNDUSZE POŻYCZKOWO-PORĘCZENIOWE

FUNDUSZE INWESTYCYJNE

VENTURE CAPITAL, ANIOŁOWIE BIZNESU

DOTACJE

ULGI PODATKOWE

ZWOLNIENIA PODATKOWE

UMORZ. LUB ZANIECH.

NALEŻNOŚCI NIE PODATKOWYCH (ZUS)

PROGRAMY BEZZWROTNE (KAPILAŁ LUDZKI)

PR. ZWROTNE LUB CZĘŚCIOWO ZWROTNE (JESSICA. JEREMIE, JASPERS)

66 W ramach środków pomocowych wymienia się fundusze strukturalne, czyli zasoby finansowe Unii Europejskiej, z których udzielana jest pomoc ukierunkowana na usprawnienie

gospodarki krajów członkowskich. Ich zadaniem jest zwiększenie spójności ekonomicznej i społecznej, w tym promowanie równego traktowania kobiet i mężczyzn. Zasady korzystania

ze funduszy strukturalnych UE udostępniane są przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego⁷⁸ (www.mrr.gov.pl), PARP (www.parp.gov.pl) oraz urzędy marszałkowskie poszczególnych województw. Przedsiębiorczość na terenie konkretnych województw wspierana jest przez środki w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych [Cieślik, 2010]. Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny to program rozwoju, w ramach którego o dotacje Unii Europejskiej mogą ubiegać się podmioty z województwa wielkopolskiego. Jednym z jego priorytetów jest wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw.

Programy bezzwrotne- programem takim jest Program Operacyjny Kapitał Ludzki na lata 2007-2013. W ramach działania 6.3 – „Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości samozatrudnienia” można liczyć na następujące formy pomocy:

- doradztwo i szkolenia,

- przyznanie środków finansowych na rozwój przedsiębiorstwa, - wsparcie pomostowe.

Programy zwrotne lub częściowo zwrotne:

- JEREMIE to program działający w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, na poziomie regionalnym i krajowym. Celem tej inicjatywy jest dostarczenie finansowania dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw w postaci mikrokredytów, kapitału podwyższonego ryzyka, kredytów i gwarancji. Działania ukierunkowane są na wspieranie nowych przedsiębiorstw, transferu technologii i innowacji⁷⁹.

W Wielkopolsce pożyczki na rozwój firmy w ramach inicjatywy JEREMIE udzielają stowarzyszenia i fundacje, na przykład Ostrowskie Centrum Wspierania Przedsiębiorczości⁸⁰.

- JESSICA to przedsięwzięcie, którego celem jest wspieranie projektów realizowanych w ramach planów rozwoju miejskiego. Beneficjenci mają dostęp do korzystnych kredytów, środków kapitałowych i gwarancji⁸¹.

- JASPERS to wsparcie o charakterze infrastrukturalnym, do którego kwalifikują się duże projekty. Wsparcie ma charakter pomocy w przygotowaniu projektów ubiegających się o fundusze strukturalne oraz z Funduszu Spójności.

78 Obecnie Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju (od 27.11.2013), strona internetowa: www.mir.gov.pl.

79 Programy Unii Europejskiej wspierające MŚP. Przegląd głównych możliwości finansowania dostępnych dla europejskich MŚP, listopad 2009, s. 14, ze strony: www.kpk.gov.pl

80 Informacje uzyskane z Ostrowskiego Centrum Wspierania Przedsiębiorczości

81 Inicjatywy wspólnoty (Jaspers, Jessica, Jeremie), na stronie: www.funduszeeuropejskie.gov.pl, dostęp z dnia 8.03.2014 r.

67 3.1.3 Wsparcie instytucjonalne

Wsparcie sektora MSP dokonywać się może za sprawą licznych instytucji lub inicjatyw (w tym tzw. instytucji otoczenia biznesu) (por. rys 8.). Można wyróżnić dwie grupy ich

działań:

- na rzecz MSP (np. doradztwo, szkolenia, działalność finansowa),

- pośrednio uwzględniające potrzeby MSP, ale nie działające wyłącznie w celu świadczenia usług dla nich (np. oferta przedszkoli).

Jak wynika z badań działalność instytucji otoczenia biznesu nie jest powszechnie znana [Ragin–Skorecka, Grzelczak, 2011]. Ważne jest zatem informowanie o ich roli we współczesnej gospodarce oraz promowanie prowadzonej przez nie działalności.

Rysunek 8. Metody wspieranie przedsiębiorczości kobiet ze strony instytucji/ inicjatyw.

Źródło: badania własne.

Inkubatory przedsiębiorczości to zorganizowane kompleksy gospodarcze, posiadające ofertę lokalową i usługi wspierające małe i średnie firmy. Specyficznym rodzajem inkubatorów przedsiębiorczości jest akademicki inkubator przedsiębiorczości⁸², który został odkryty pod koniec lat 90-tych. Stanowi on przedłużenie procesu dydaktycznego i umożliwia weryfikację zdobytej wiedzy. Inkubatory takie tworzone są przy uczelniach jako jednostka

ogólnouczelniana i prowadzą działalność usługową, szkoleniową oraz naukową.

Ich działalność skierowana jest do studentów, absolwentów oraz młodych pracowników naukowych. W szczególny sposób inkubatory akademickie koncentrują się na fazie

preinkubacji, a więc poza promowaniem przedsiębiorczości, prowadzeniem szkoleń

82 Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć.[2005], red. K.B. Matusiak, PARP, Warszawa., ze strony:

www. parp. gov.pl , s. 13-15, dostęp z dnia 4.10.2013 r.

68 i doradztwem przeprowadzają analizę potencjału rynkowego przedsięwzięć, organizują konkursy biznesplanów. Akademickie inkubatory przedsiębiorczości oferują opiekę merytoryczną, finansową aż do momentu uzyskania przez firmę samodzielności (zwykle nie dłużej niż 3 lata). Szczegółowe działania obejmują najczęściej:

- doradztwo w zakresie: tworzenia firmy, dostępu do środków z funduszy europejskich, prawa gospodarczego, opracowywania biznesplanów itp.,

- doradztwo technologiczne i patentowe,

- dostęp do uczelnianych laboratoriów i aparatury badawczej, - pomoc w prowadzeniu księgowości,

- dostęp do komputera, telefonu, urządzeń multimedialnych,

- zwolnienie z konieczności uzyskiwania samodzielnej osobowości prawnej (zwolnienie z podatków i opłat).

Obecnie w Wielkopolsce istnieje kilka preinkubatorów i inkubatorów przedsiębiorczości:

w Poznaniu, Kaliszu, Ostrowie, Lesznie, Ostrzeszowie, Pile, Turku⁸³. Preinkubator Akademicki UAM zajmuje się szkoleniami i warsztatami dla studentów, pracowników naukowych szkół wyższych miasta Poznania. Nie prowadzi natomiast działań skierowanych tylko do kobiet, stąd też trudno określić jaki procent korzystających jest płci żeńskiej⁸⁴. Wsparcie oferowane przez Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości przy UAM i UE skierowane jest do każdej osoby chcącej spróbować swoich sił w biznesie bez względu na płeć. AIP w ramach działań na rzecz kobiet brał udział w akcji „Biurko dla Mamy”. Aktualnie w AIP korzystają ze wsparcia i prowadzą firmy 42 kobiety⁸⁵.

Działający w ramach Stowarzyszenia Ostrzeszowskie Centrum Przedsiębiorczości

Inkubator Przedsiębiorczości prowadzi działalność skierowaną do kobiet- przedsiębiorców w postaci: pomocy w wypełnianiu wniosków PUP na rozpoczęcie działalności, pomocy w wypełnianiu druków deklaracji do ZUS i US, informacji na temat form opodatkowania,

informacji o możliwości pozyskania środków unijnych na rozpoczęcie i rozwój działalności, prawno-administracyjne aspekty działalności gospodarczej, wynajem powierzchni do prowadzenia działalności gospodarczej itp. W roku 2013 z oferowanych usług skorzystało 80 kobiet⁸⁶.

Leszczyński Inkubator Przedsiębiorczości prowadzi liczne działania skierowane do ogółu przedsiębiorców, niezależnie od płci. Działające w jego ramach Leszczyńskie Centrum Biznesu zrealizowało w 2013 roku ogółem 130 usług informacyjnych, doradczych, finansowych, proinnowacyjnych, środowiskowych i inkubacji. Z usług tych skorzystało 36 kobiet. Ponadto uczestniczy w realizacji projektu „Moja firma z pożyczką”, który skierowany jest do osób planujących założyć własną firmę. W ramach tego projektu instytucja prowadzi bezpłatne szkolenia z formalno–prawnych aspektów zakładania i prowadzenia firmy oraz oferuje nisko oprocentowane pożyczki w kwocie do 50 000 zł na uruchomienie działalności gospodarczej. W projekcie w 2013 roku wzięło udział 219 osób, w tym 101 kobiet.

Cyklicznie organizowany jest ponadto konkurs „Pomysł na biznes”. W zeszłorocznej edycji

83 Informator o instytucjach wspierających przedsiębiorczość. Województwo Wielkopolskie. Samorząd Województwa Wielkopolskiego. Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu, 2013 r.

84 Informacje uzyskane od Preinkubatora Akademickiego UAM, maj 2014 r.

85 Informacje uzyskane od Akademickiego Inkubatora Przedsiębiorczości w Poznaniu, maj 2014 r.

86 Informacje uzyskane od Inkubatora Przedsiębiorczości w Ostrzeszowie, maj 2014 r.

69 wzięło udział 20 osób, w tym 8 kobiet. W 2013 roku zorganizowano także debatę „Sukces jest kobietą” oraz szkolenie „Siła kobiecości”, ukierunkowane na zwiększanie skuteczności zawodowej i osobistej kobiet. W obu tych wydarzeniach brało udział około 30 kobiet⁸⁷.

Pilski Inkubator Przedsiębiorczości prowadzi działania i oferuje usługi skierowane jednakowo do wszystkich osób, niezależnie od płci, które chcą założyć działalność gospodarczą lub już ją prowadzą. W okresie od stycznia do maja 2014 roku ze wsparcia tej inicjatywy skorzystało: 31 kobiet - z doradztwa biznesowego w formie indywidualnych spotkań z doradcą biznesowym, 38 kobiet - z udziału w szkoleniu z rozpoczynania i prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto jedna kobieta korzysta aktualnie z usług preinkubacji, jedna wynajmuje powierzchnię biurową, na której prowadzi swoją działalność gospodarczą, a dwie kolejne złożyły wnioski o wynajem powierzchni biurowych⁸⁸.

Park technologiczny to organizacja zarządzana przez specjalistów, która promuje innowacje i konkurencje wśród przedsiębiorców i instytucji opartych na wiedzy. Słownik pojęć ekonomicznych definiuje park technologiczny jako „obszar zagospodarowany przez firmy badawcze i wysokiej technologii. Z reguły zakładany przez uniwersytet lub władze lokalne, położony w pobliżu wyższej uczelni”⁸⁹

Parki technologiczne to kompleks gospodarczy, który wspomaga młode, innowacyjne, nastawione na rozwój produktów i metod przedsiębiorstwa z branży technologicznie zaawansowanych. Parki technologiczne umożliwiają przepływ wiedzy pomiędzy jednostkami naukowymi a przedsiębiorcami. Wyniki badań naukowych przekształcają w innowacje technologiczne⁹⁰. Parki technologicznej najczęściej przyjmują postać spółki prawa handlowego, ale mają także inne formy prawne np. fundacja (Poznański Parki Naukowo- Technologiczny, powołany w ramach działalności statutowej i gospodarczej Fundacji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza). Zakładane są przez samorząd terytorialny i/lub przedsiębiorstwa. Parkiem założonym przez konsorcjum firm jest prywatny park technologiczny Nikel Technology Park z Poznania. Korzyści, jakie wynikają z prowadzenia działalności na terenie Parku to⁹¹:

- korzystanie (często na preferencyjnych warunkach) z nieruchomości i infrastruktury technologicznej parku,

- dostęp do laboratoriów i aparatury badawczej,

- transfer technologii, wykorzystanie rezultatów badań naukowych i prac rozwojowych w tworzeniu nowych produktów,

- możliwość prowadzenia działalności gospodarczej, - dostęp do młodej, wykształconej kadry naukowej,

- dostęp do usług doradczych, inwestycyjnych, księgowych, biurowych,

- dostęp do usług towarzyszących (bankowe, informatyczne, medyczne, handlowe, socjalne) o wysokim standardzie.

87 Informacje uzyskane od Inkubatora Przedsiębiorczości w Lesznie, maj 2014 r.

88 Informacje uzyskane od Pilskiego Inkubatora Przedsiębiorczości, czerwiec, 2014 r.

89 Słownik pojęć ekonomicznych, Seria Biznes. Biblioteka Gazety wyborczej, Wydawnictwo Naukowe PWN, tom 10, s. 7.

90 Górak K., Co to są parki technologiczne?, ze strony: archiwum.parp.gov.pl.

91 Górak K., Co to są parki technologiczne? , s. 4, ze strony: archiwum.parp.gov.pl.

70 Parki przemysłowe jest to „zespół wyodrębnionych nieruchomości, w skład którego wchodzi co najmniej nieruchomość, na której znajduje się infrastruktura techniczna pozostała po restrukturyzowanym lub likwidowanym przedsiębiorcy, utworzony na podstawie umowy cywilnoprawnej, której jedną ze stron jest jednostka samorządu terytorialnego, stwarzający

możliwość prowadzenia działalności gospodarczej przedsiębiorcom, w szczególności małym i średnim”⁹². Celem prowadzenia parków przemysłowych jest: przyciąganie inwestorów,

zapewnienie miejsc pracy, skupienie rynkowo skutecznych firm, które wykorzystują nowoczesne technologie, amortyzowanie skutków restrukturyzacji tradycyjnych branż przemysłowych ⁹³.

Klaster jest to „grupa małych firm z podobnych branż połączona w celu działania jak jeden podmiot. Stworzenie klastera pozwala odnieść korzyść ze skali działania osiągalnej zazwyczaj tylko dla większych konkurentów. Koszty marketingowe można rozdzielić a towary kupić taniej. Istnieją też korzyści wynikające z działania w sieci, małe firmy mogą wymieniać doświadczenia i ustalać strategie.⁹⁴” Członkami klastra są podmioty działające na rzecz rozwoju gospodarczego oraz co najmniej dziesięciu przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą na terenie jednego lub kilku sąsiednich województw. W ramach klastra co najmniej połowę funkcjonujących podmiotów stanowią przedsiębiorcy. Podmioty te są przestrzennie i sektorowo skoncentrowane, konkurują i współpracują w tych samych lub pokrewnych branżach. Działające w ramach klastra podmioty są powiązane siecią formalnych i nieformalnych relacji [za: Ładzińska-Depko, Sołtysiak, Wawrzyniak, 2010, s. 151]. Klastry określane są też jako silnie sformalizowana sieć powiazań z dominującą rolą przedsiębiorstw, w którym występuje partycypacja instytucji otoczenia biznesu i sektora nauki [Golińska, Pacholski, Wyrwicka, Fertsch, 2010]. Jaki podkreśla T. Łuczka w Polsce istnieje niezadowalający poziom inicjatyw klastrowych [Łuczka, 2011]. Dzieje się tak, ponieważ przedsiębiorcy nie dostrzegają korzyści z takiej współpracy oraz charakteryzują się autonomią i podejrzliwością. Niska kultura sieciowania przejawia się brakiem umiejętności zaufania instytucjom państwowym, samorządowym, branżowym, kontrahentom czy współpracownikom.

Na terenie Wielkopolski zidentyfikowano aktualnie 17 klastrów: Klaster Informatyczny Południowej Wielkopolski, Klaster Poligraficzno-Reklamowy w Lesznie, Klaster Spożywczy Południowej Wielkopolski, Poznański klaster Metalowy, Leszczyński Klaster Budowlany, Pleszewski Klaster Kotlarski, Poznański Klaster Edukacyjny, Synerg IT Klaster Informatyczny, Wielkopolski Klaster Chemiczny, Wielkopolski Klaster Energii Odnawialnej, Wielkopolski Klaster Mebel Design, Wielkopolski Klaster Meblarski, Wielkopolski Klaster Medyczny, Wielkopolski Klaster Motoryzacyjny, Wielkopolski Klaster Teleinformatyczny, Wielkopolski Klaster Zaawansowanych Technik Automatyzacji ELPROTECH, Zachodni Klaster Tworzyw Sztucznych Plastpolis⁹⁵. Zgodnie z uzyskanymi informacjami klastry nie

92 Agencja Rozwoju Przemysłu, definicja dostępna pod adresem: http://www.arp.com.pl/rpp/

93 Górak K., Co to są parki technologiczne?, ze strony: archiwum.parp.gov.pl.

94 Słownik pojęć ekonomicznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, tom 9, s 141-142

95 Informator o instytucjach wspierających przedsiębiorczość. Województwo wielkopolskie. [2013], Samorząd Województwa Wielkopolskiego. Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu.

71 rozróżniają przedsiębiorców pod względem płci. Stąd też trudno uzyskać dane na temat ilości kobiet pracujących w klastrach⁹⁶.

Centra transferu technologii- to zróżnicowana organizacyjnie grupa jednostek doradczych, szkoleniowych, informacyjnych. Działalność ich odbywa się na styku nauki i biznesu a ich celem ma być adaptacja nowoczesnych technologii przez małe, średnie firmy⁹⁷. Centrum transferu technologii tworzy się, aby poprzez sprzedaż lub nieodpłatnie przekazywać wyniki badań i prac do gospodarki. Tym samym stanowi ważny element polityki szkoły wyższej,

który umożliwia otwarcie się uczelni na kontakty z praktyką. Uczelniane Centrum Innowacji i Transferu Technologii UAM nie prowadzi działań adresowanych tylko do kobiet⁹⁸.

Urzędy pracy to instytucje zajmujące się badaniem rynku pracy oraz wspieraniem bezrobotnych w poszukiwaniu zatrudnienia. Urzędy pracy dysponują dotacjami na rozpoczęcie działalności gospodarczej dla osób bezrobotnych. Po otrzymaniu środków beneficjent zobowiązany jest do prowadzenia przez rok jednoosobowej działalności gospodarczej⁹⁹

Instytucje zajmujące się opieką nad dziećmi pełnią ważną rolę w procesie wspierania

kobiet w aktywności zawodowej. Zachowanie równowagi pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym w dużej mierze zależy od form dostępnej opieki nad dziećmi, zwłaszcza do

trzeciego roku życia. Utrudniony dostęp do instytucji oferujących opiekę nad dziećmi w okresie od urodzenia do momentu rozpoczęcia nauki w szkole powodować będzie znaczne ograniczenie aktywności przedsiębiorczych kobiet.

Przedszkole to zgodnie z definicją „placówka przeznaczona dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat, wspomagająca indywidualny rozwój, zapewniająca opiekę odpowiednią do potrzeb dziecka oraz przygotowująca do nauki w szkole”¹⁰⁰. Wychowanie przedszkolne obejmuje dzieci w wieku 3- 6 lat i oprócz przedszkoli może być realizowane w oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych, w zespołach wychowania przedszkolnego i punktach przedszkolnych¹⁰¹. Opieka nad dziećmi młodszymi (do 3 roku życia) może mieć formę: żłobka, klubu dziecięcego (tzw. kluby malucha), dziennego opiekuna lub niani.

Żłobek to placówka, która oferuje opiekę nad dzieckiem od 20 tygodnia życia do 3 lat. Jest instytucją prowadzoną przez gminę (w postaci gminnych jednostek budżetowych, osoby fizyczne, prawne, jednostki nieposiadające osobowości prawnej, w tym pozarządowe.

Wysokość opłaty ustalana jest przez podmiot, który żłobek stworzył. Czas oferowanej opieki nad dzieckiem z założenia wynosić ma 10 godzin dziennie, z możliwością jego wydłużenia¹⁰².

96 Na podstawie informacji uzyskanych z Klastra Poligraficznego- Reklamowego, w Lesznie, maj 2014 r.

97 Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć, Warszawa 2005, s. 21, ze strony: www.parp.gov.pl., ustawa z dn. 27.07.2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym. Dz. U., art. 86.

98 Na podstawie informacji uzyskanych Uczelniane Centrum Innowacji i Transferu Technologii UAM

99 Por.: zielonalinia.gov.pl

100Źródło definicji: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół, Dz. U. Nr 61 poz. 624, z póź. zm.

101 Źródło: ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, Dz. U. 2004 r., Nr 256, z późn. zm.

102 Polityka rodzinna, ze strony Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej: www.mpips.gov.pl

72 Klub dziecięcy to forma opieki przeznaczona dla dzieci w wieku 1 do 3 lat. Oferuje pomoc przez 5 godzin dziennie i maksymalnie 25 w ciągu tygodnia. Kluby dziecięce mogą być tworzone przez gminy lub przez osoby prywatne. Wysokość opłat ustala podmiot tworzący klub.

Dzienny opiekun to jedna z form instytucjonalnej opieki nad dziećmi, która ma na celu zorganizowanie fachowej opieki nad małymi dziećmi (od 20 tygodnia do 3 lat) np. w gminach wiejskich, gdzie zamieszkuje niewielka liczba dzieci lub w dzielnicach dużych miast, gdzie nie ma rozbudowanej infrastruktury. Opieka ta oferowana jest na zasadzie pomocy sąsiedzkiej, w domu opiekuna. I jej zaletą jest to, ze nie wymaga tak dużych nakładów finansowych, jak utworzenie żłobka, czy klubu dziecięcego. Dziennego opiekuna po rozpisaniu konkursu wybiera wójt, burmistrz lub prezydent miasta, w odpowiedzi na zapotrzebowanie zgłoszone przez rodziców. Opłaty za pobyt i wyżywienie dziecka u dziennego opiekuna ponoszą rodzice, ale niekiedy gmina może określić warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia od ponoszenia opłat¹⁰³.

Niania sprawuje indywidualną opiekę nad dzieckiem w różnym wieku, w czasie ustalonym pomiędzy nią a rodzicami. Niania zatrudniana jest przez rodziców na podstawie umowy uaktywniającej, w formie pisemnej. Zgłoszenie jej oznacza opłacanie za nianie przez ZUS składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe) i zdrowotne¹⁰⁴.

W przypadku części kobiet aktywność zawodowa możliwa jest dzięki dostępności instytucji oferujących opiekę nad osobami starszymi i niepełnosprawnymi. Zależne osoby bliskie to bowiem dla kobiet-przedsiębiorców nie tylko dzieci, ale także starsi członkowie rodziny i niepełnosprawni. Opieka nad nimi wiązać się będzie z problemami w godzeniu życia zawodowego i rodzinnego. Wyróżnić można następujące instytucje wspierające osoby starsze i ich opiekunów ¹⁰⁵:

- domy dziennego pobytu dla osób starszych,

- pomoc instytucjonalna całodobowa w Domach Pomocy Społecznej, - hospicja stacjonarne i domowe,

- zakłady opiekuńczo- lecznicze.

- Dzienny Dom Pobytu Dla Osób Starszych to opieka dla osób w wieku emerytalnym, które wymagają wzmożonej opieki medycznej. Instytucja oferuje pomoc bez konieczności zmiany miejsca zamieszkania seniora. Dzięki temu umożliwia aktywność zawodową kobietom, które jednocześnie opiekują się schorowanymi, starszymi rodzicami.

Domy Pomocy Społecznej zapewniają opiekę całodobową osobom w podeszłym wieku, które niezdolne są do samodzielnej egzystencji. Instytucja ta zapewnia pomoc materialną, bytową i opiekuńczą nie tylko osobom starszym, ale także niepełnosprawnym i wszystkim, którzy znajdują się w trudnej sytuacji życiowej, materialnej, mieszkaniowej¹⁰⁶.

103 Informacja dotycząca instytucji dziennego opiekuna, na stronie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej:

www.mpips.gov.pl.

104 Informacje ze strony Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, www.zlobki.mpips.gov.pl.

105 Raport. Instytucje wobec potrzeb osób starszych., Instytut Rozwoju Służb Społecznych, Warszawa 2010, s.

85, W ramach projektu „Koordynacja na rzecz aktywnej integracji”, ze strony: http://irss.pl.

106 Za: Zych A.[2001] Słownik Gerontologii Społecznej, Wydawnictwo Akademickie Żak.

73 Zakład Opiekuńczo-Leczniczy to zakład stacjonarny udzielający świadczeń zdrowotnych

73 Zakład Opiekuńczo-Leczniczy to zakład stacjonarny udzielający świadczeń zdrowotnych

W dokumencie METODY WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI KOBIET W WIELKOPOLSCE (Stron 66-200)