Część IV. Finanse Miasta Radomia w roku 2019
4.3. Wydatki budżetowe
Wydatki budżetowe zostały zrealizowane w wysokości 1 541 648 530 zł, tj. na poziomie 94,05% planu rocznego w kwocie 1 639 258 543 zł, z czego głównie na:
• oświatę i wychowanie – 535 746 047 zł (34,75% wydatków ogółem),
• transport i łączność – 279 711 424 zł (18,14% wydatków ogółem),
• pomoc społeczną i pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej – 102 448 890 zł (6,65% wydatków ogółem),
• pomoc rodzinie – 315 101 108 zł (20,44% wydatków ogółem),
• ochronę zdrowia – 40 772 677 zł (2,64% wydatków ogółem),
• gospodarkę mieszkaniową – 25 187 158 zł (1,63% wydatków ogółem),
• gospodarkę komunalną i ochronę środowiska – 66 640 610 zł (4,32% wydatków ogółem),
• administrację publiczną – 67 425 035 zł (4,37% wydatków ogółem),
• bezpieczeństwo publiczne i ochronę przeciwpożarową – 31 736 496 zł (2,06%
wydatków ogółem),
• kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego – 27 159 076 zł, (1,76% wydatków ogółem),
• kulturę fizyczną – 30 373 304 zł (1,97% wydatków ogółem),
• obsługę długu publicznego – 12 523 290 zł ( 0,81% wydatków ogółem).
Przedstawione powyżej wydatki zostały zilustrowane na wykresie 5. Następnie na rysunku
122 3 pokazano wydatki budżetu w ujęciu ogólnym.
Wykres 5. Największe tytuły wydatków w 2020 roku (w mln zł).
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z budżetu Gminy Miasta Radomia.
Rys. 3. Wydatki budżetu Gminy Miasta Radomia za 2020 rok.
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania Rb-NDS wg stanu na dzień 31.12.2020 roku.
Jak wynika z rys. 3 około 85,5% budżetu Gminy Miasta Radomia stanowią wydatki bieżące, na które w znaczącej mierze składają się świadczenia społeczne wypłacane w ramach zadań zleconych i własnych, wydatki na utrzymanie gminnych jednostek organizacyjnych, w tym w szczególności oświatowych, kulturalnych i pomocy społecznej, wydatki związane z utrzymaniem dróg publicznych, utrzymaniem porządku i czystości w mieście oraz lokalny transport publiczny i wiele innych. Wszystkie wymienione rodzaje wydatków związane są z realizacją zadań własnych i wynikają z przepisów ustaw ustrojowych.
Przy realizacji wydatków budżetowych istotnym staje się zachowanie optymalnych relacji pomiędzy dochodami bieżącymi a wydatkami bieżącymi znajdującymi się w budżecie.
67,43
123
Jednym z najbardziej istotnych zagadnień jest dbałość, aby wydatki bieżące były niższe od dochodów bieżących. Konieczność taka wynika nie tylko z przepisów ustawy o finansach publicznych, ale również związana jest z wygospodarowaniem środków własnych, które zostaną przeznaczone na sfinansowanie wydatków majątkowych. Poziom osiągniętej w 2020 roku nadwyżki operacyjnej przedstawia rys. 4.
Rys. 4. Zrealizowana nadwyżka operacyjna w 2020 roku.
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z wykonania budżetu Gminy Miasta Radomia za 2020 rok.
W 2020 roku dochody bieżące przewyższyły wydatki bieżące o kwotę 8 286 279 zł. Zrealizowana nadwyżka operacyjna za 2020 rok była zatem niższa od osiągniętej w analogicznym okresie 2019 roku o kwotę 47 271 896 zł. Przyczyną zaistniałej sytuacji był ogłoszony się na terenie Polski stan epidemii, który miał negatywny wpływ na poziom realizowanych dochodów bieżących (w szczególności udziały z tytułu PIT, CIT, odpłatności za usługi publiczne), a także spowodował zwiększone wydatki związane z przeciwdziałaniem COVID-19. Środki stanowiące nadwyżkę dochodów bieżących nad wydatkami bieżącymi w 2020 roku zostały przeznaczone na sfinansowanie wydatków majątkowych.
W ciągu trwania roku budżetowego następowały zmiany wysokości planowanych wydatków majątkowych. Kształtowanie się poziomu planowanych wydatków majątkowych oraz ich wykonania przedstawia wykres 6.
Wykres 6. Kształtowanie się poziomu wydatków majątkowych w 2020 roku (w mln zł).
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z budżetu Gminy Miasta Radomia.
235,21
290,75
224,36
0,00 40,00 80,00 120,00 160,00 200,00 240,00 280,00 320,00
Plan na 01.01.2020 Plan na 31.12.2020 Wykonanie 2020
DOCHODY BIEŻĄCE
1 325 574 689 ZŁ
WYDATKI BIEŻĄCE
1 317 288 410 ZŁ
NADWYŻKA OPERACYJNA
8 286 279 ZŁ
124
Wydatki majątkowe w 2020 roku zrealizowano w kwocie 224 360 120 zł, co stanowi 77,17% kwoty planowanej w wysokości 290 746 325 zł. Wydatki majątkowe stanowiły 14,55% ogółu wydatków budżetu. Największe zrealizowane inwestycje w 2020 roku to:
1) Inwestycje drogowe zrealizowane w kwocie 153 981 438 zł, w tym głównie:
• Przebudowa drogi krajowej nr 9 i 12 w Radomiu (…) – 82 321 129 zł,
• Trasa N-S – 9 222 102 zł,
• Rozwój infrastruktury w zakresie zrównoważonej mobilności miejskiej na terenie Gminy Miasta Radomia oraz Powiatu Radomskiego (dotacja dla Powiatu Radomskiego) – 3 021 827 zł,
• Rozwój infrastruktury w zakresie zrównoważonej mobilności miejskiej na terenie Gminy Miasta Radomia oraz Powiatu Radomskiego – 29 277 765 zł,
• Przebudowa infrastruktury technicznej dla terenów inwestycyjnych Wólka Klwatecka II – 4 527 208 zł,
• Rozbudowa ulicy Szydłowieckiej wraz z infrastrukturą – 3 692 166 zł,
• Przebudowa ul. Kierzkowskiej – 3 996 565 zł,
• Nakłady na wykonanie inwestycji – Budowa dróg gminnych w ramach obsługi Radomskiego Centrum Sportu – 3 919 209 zł.
• Budowa obwodnicy południowej – 3 397 278 zł,
• Budowa ciągu pieszo-rowerowego łączącego „Bulwary” z ul. Maratońską – 2 161 232 zł.
• Budowa i przebudowa ulic w ramach tzw. „czynów społecznych drogowych” – 2 082 214 zł,
• Przebudowa wiaduktu w ul. Żeromskiego nad torami PKP – 1 548 291 zł,
• Przebudowa ul. Bema, Jasińskiego, Sowińskiego – 1 399 928 zł,
• Przebudowa ulicy Małęczyńskiej na odcinku od ul. Lubelskiej do dz. 43/1 – 1 106 113 zł.
2) Inwestycje z zakresu infrastruktury komunalnej i sportowej – 2 425 387 zł, w tym głównie:
• Cmentarz Komunalny – budowa ciągów komunikacyjnych – 409 473 zł,
• Boisko wielofunkcyjne przy PSP nr 17 ul. Czarnoleska 10 – 493 690 zł,
• Zakup urządzeń wielofunkcyjnych z osprzętem dla ZUK – 322 104 zł, 3) Inwestycje oświatowo-kulturalne – 11 120 210 zł, w tym głównie:
• Rewitalizacja nieruchomości przy ul. Rwańska 2/Rynek 15 oraz Rwańska 4/Rynek 14/Grodzka 1 wraz z rewitalizacją Placu Rynku w Radomiu - I etap – 4 484 005 zł,
• Budowa sali gimnastycznej przy PSP nr 31 ul. Biała - 2 992 111 zł,
• Dostarczenie, rozbudowa oraz utrzymanie oprogramowania dla projektu
"Zintegrowany system zarządzania oświatą na terenie Gminy Miasta Radomia" – 1 206 900 zł,
• Modernizacja instalacji centralnego ogrzewania w II LO – 396 060 zł,
125
• Bezpieczny i przyjazny Ogródek Jordanowski – 333 855 zł.
• Zakup fortepianu dla ROK – 150 000 zł,
4) Inwestycje i zakupy z zakresu ochrony zdrowia – 30 923 120 zł, w tym głównie:
• Budowa Centrum Rehabilitacji w Radomskim Szpitalu Specjalistycznym wraz z wyposażeniem – 22 963 403 zł,
• Zakup sprzętu medycznego dla Radomskiego Szpitala Specjalistycznego:
angiograf kardiologiczny, ramię "C" dla Poradni Gastrologicznej, sterylizatory wraz z adaptacją pomieszczeń, karetka, aparat USG, aparat RTG oraz inny sprzęt i aparatura medyczna wraz z adaptacją pomieszczeń –
3 224 370zł,
• Przebudowa pomieszczeń Poradni Specjalistycznych przy ul. Lekarskiej – 912 399 zł,
• Zakup ambulansów dla Radomskiej Stacji Pogotowia Ratunkowego w Radomiu – 800 000 zł,
• Zakup sprzętu i aparatury medycznej wraz z adaptacja pomieszczeń dla R.Sz.S – 820 324 zł,
• Zakup łóżek dla pacjentów oddziałów szpitalnych R.Sz.S – 600 000,-
• Zakup respiratorów – 240 000,-
5) Pozostałe wydatki inwestycyjne – 25 909 965 zł, w tym głównie:
• Nabycie akcji Spółki Port Lotniczy "RADOM" S.A. z siedzibą w Radomiu od podmiotu zewnętrznego – 14 358 886 zł,
• Dokapitalizowanie Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji Sp. z o.o. – 9 700 000 zł.
Jak wspomniano już wcześniej jednym ze źródeł finansowania wydatków majątkowych jest nadwyżka operacyjna. Oprócz dochodów bieżących wydatki majątkowe pokrywane są również z osiąganych dochodów majątkowych pochodzących głównie ze środków bezzwrotnych, czyli dotacji inwestycyjnych z budżetu państwa, budżetu Unii Europejskiej bądź z innych źródeł (budżet samorządu województwa, fundusze celowe) oraz ze sprzedaży majątku.
W wyniku realizowanych przez władze miasta inwestycji w budżecie 2020 roku wystąpił deficyt budżetowy, który został sfinansowany przychodami pochodzącymi z kredytu zaciągniętego w Europejskim Banku Inwestycyjnym. Środki te stanowiły zatem źródło sfinansowania dla wydatków majątkowych. Źródła finansowania wydatków majątkowych zostały przedstawione graficznie na rys. 5.
126
Rys. 5. Źródła finansowania wydatków majątkowych w 2020 roku.
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z wykonania budżetu Gminy Miasta Radomia za 2020 rok.
Jak pokazano na rys. 5 deficyt budżetowy powstał w wyniku realizowanych inwestycji co pokazuje prawa strona wykresu, w której znajduje się kwota deficytu wraz ze źródłem jego sfinansowania.