1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST
Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej (ST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z wykonaniem nawierzchni z prefabrykatów betonowych.
1.2. Zakres stosowania ST
Niniejsza specyfikacja techniczna (ST) stosowana jest jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót naprawczo – konserwacyjnych na obiektach inżynierskich w ciągu dróg powiatowych Powiatu Krakowskiego.
1.3. Zakres robót objętych ST
Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót związanych wykonaniem nawierzchni z prefabrykatów betonowych płaszczyzn poziomych lub skośnych.
1.4. Określenia podstawowe
Określenia podane w niniejszej ST są zgodne z polskimi normami w tym zakresie oraz z określeniami podanymi w ST „Wymagania ogólne”.
Nawierzchnia – warstwa wierzchnia, będąca na wierzchu, warstwa zewnętrzna, materiał którym jest pokryta płaszczyzna, okładzina,
Betonowa kostka brukowa – prefabrykowany element budowlany, wykonany metodą wibroprasowania z betonu niezbrojnego niebarwionego lub barwionego, jedno- lub dwuwarstwowego, charakteryzujący się kształtem, który umożliwia wzajemne przystawanie elementów,
Dybel betonowy – betonowy prefabrykat, wykonany z betonu B30, stosowany do umacniania skarp, dna rowów oraz wylotów urządzeń wodnych,
Płyta ażurowa - betonowy prefabrykat, wykonany z betonu stosowany do umacniania skarp, dna rowów oraz wylotów urządzeń wodnych,
Wskaźnik zagęszczenia gruntu - wielkość charakteryzująca stan zagęszczenia gruntu, określona wg wzoru:
ds d
Is
gdzie:
d - gęstość objętościowa szkieletu gruntu w nasypie, określona wg BN-77/8931-12 [15], w gramach na centymetr sześcienny,
ds - maksymalna gęstość objętościowa szkieletu gruntu zagęszczonego wg PN-B-04481:1988 [16], w gramach na centymetr sześcienny.
1.5. Ogólne wymagania dotyczące robót
Ogólne wymagania dotyczące robót podano w ST „Wymagania ogólne”.
2. MATERIAŁY
2.1. Ogólne wymagania dotyczące materiałów
Ogólne wymagania dotyczące materiałów, ich pozyskiwania i składowania, podano w ST „Wymagania ogólne”.
Za sprawdzenie przydatności materiałów oraz jakość wbudowania odpowiada Wykonawca. Przed przystąpieniem do wbudowania materiałów Wykonawca zobowiązany jest do przedstawienia dla każdej dostawy deklaracji zgodności lub certyfikatu zgodności materiału z Polską Normą lub w przypadku jej braku z aprobatą techniczną IBDiM lub europejską aprobatą techniczną. Minimalna klasa betonu z jakiej są wykonane prefabrykaty to C20/25.
2.2. Prefabrykaty betonowe 2.2.1. Betonowa kostka brukowa
Należy zastosować betonową kostkę brukową spełniającą wymagania ustalone w PN-EN 1338, przeznaczoną do stosowania na zewnętrznych nawierzchniach, mających kontakt z solą odladzającą w warunkach mrozu.
Pożądane jest, aby wzór (kształt) i wymiary kostek były dostosowane do miejsca zastosowania, sposobu układania i siatki spoin, przy czym ich grubość powinna wynosić 8 cm. Barwa kostki dostosowana do barwy wyknywanego umocnienia, a w innych przypadkach szara.
2.2.2. Prefabrykowane płyty ażurowe
Należy stosować płyty ażurowe o wymiarach 60 x 90 cm lub 40 x 60cm lub innych wskazanych przez Inspektora. Należy stosować płyty o grubości 10 cm.
Płyty powinny spełniać następujące wymagania:
charakterystyczna wytrzymałość na zginanie ≥ 5,0 MPa,
minimalna wytrzymałość na zginanie ≥ 4,0 MPa (klasa 3, Znak „U”),
charakterystyczne obciążenie niszczące 25 kN, minimalne obciążenie niszczące 20 kN (klasa 250, znak 25),
średnia nasiąkliwość ≤ 6% (klasa 2, znak B),
średni ubytek masy po badaniu zamrażania/rozmrażania z udziałem soku odladzających poniżej 1,0 kg/m2(klasa 3, znak D),
ścieralność na tarczy Boehmego nie większa niż 20000 mm3/5000 mm2 (klasa 3, znak H),
odporność na poślizg zadowalająca.
2.2.2. Prefabrykowane płyty pełne
Należy stosować płyty pełne o grubości 10 cm i kształcie wskazanym przez Inspektora.
Płyty powinny spełniać wymagania jak w punkcie 2.2.2.
2.3. Materiały na podłoże i do wypełniania spoin
Na podłoże pod prefabrykaty betonowe można stosować:
a) pół suchą mieszankę cementu i piasku w stosunku 1:4. Materiały powinny spełniać wymagania:
cement klasy 32,5 N wg PN-EN 197-1:2002,
piasek naturalny gat. 1 wg PN-B-11113:1996,
woda wg PN-EN 1008:2004,
Do uszczelniania spoin należy stosować zaprawę z cementu i piasku w stosunku 1:2. Materiały powinny spełniać wymagania:
cement klasy 32,5 N wg PN-EN 197-1:2002,
piasek wg PN-B-06711:1979,
woda wg PN-EN 1008:2004
plastifikator do zapraw.
2.4. Materiały do wypełnienia otworów w płytach ażurowych Należy stosować:
gęstoplastyczna mieszanka cementu i piasku w stosunku 1:3, tj. zaprawa z materiałów j.w.
mieszankę kruszyw naturalnych odpowiadającą wymaganiom PN-EN 13043. Średnica największego ziarna nie powinna przekraczać ¼ grubości płyty.
3. SPRZĘT
3.1. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu
Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w ST „Wymagania ogólne”.
3.2. Sprzęt do wykonania robót
Do przygotowania podłoża pod podsypkę należy stogować sprzęt ręczy w postaci łopat, kilofów, grabi, itp., a w przypadku większej powierzchni robót sprzęt mechaniczny np. koparki z łyżką dostosowaną do profilowania skarpy.
Do zagęszczania podłoża i podsypki należy stosować zagęszczarki wibracyjne (płytowe) lub ubijaki o ręcznym prowadzeniu. Do zagęszczania umocnienia z prefabrykatów betonowych należy stosować zagęszczarki wibracyjne (płytowe) z wykładziną elastomerową, chroniące prefabrykaty przed ścieraniem i wykruszaniem naroży.
Do wykonania podsypki, zaprawy i betonu należy stosować betoniarki wolno spadowe
Do przycinania elementów prefabrykowanych można stosować specjalne narzędzia tnące (np. przycinarki, szlifierki z tarczą).
4. TRANSPORT
4.1. Ogólne wymagania dotyczące transportu
Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w ST „Wymagania ogólne”.
4.2. Transport materiałów
Prefabrykaty betonowe można przewozić dowolnymi środkami transportu.
Transport prefabrykatów betonowych może się odbywać po osiągnięciu przez beton 80% projektowej wytrzymałości, dowolnym środkiem transportu na paletach chroniąc przed uszkodzeniami.
Cement powinien być przechowywany i transportowany w workach, samochodami krytymi, zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 197-1:2002.
Kruszywo można przewozić dowolnymi środkami transportu w sposób zabezpieczający je przed zanieczyszczeniem i zmieszaniem z innymi asortymentami. Składowanie kruszywa, nie przeznaczonego do
bezpośredniego wbudowania po dostarczeniu na budowę, powinno odbywać się na podłożu równym, utwardzonym i dobrze odwodnionym, przy zabezpieczeniu kruszywa przed zanieczyszczeniem i zmieszaniem z innymi materiałami
kamiennymi.
5. WYKONANIE ROBÓT
5.1. Ogólne zasady wykonywania robót
Ogólne zasady wykonywania robót podano w ST „Wymagania ogólne”.
5.2. Przygotowanie podłoża
Przed wykonaniem nawierzchni należy odpowiednio przygotować podłoże. Przygotowanie podłoża będzie polegało na
w razie potrzeby rozbiórce istniejącej nawierzchni,
wykonaniu koryta do rzędnej podsypki, w tym zdjęciu starej podsypki, darniny, zielska, krzaków, itp.,
dogęszczeniu mechanicznie podłoża.
Rzędne wykonanych nasypów i ich spadki powinny być zgodne z dokumentacją projektową. Dopuszczalne odchyłki od projektowanych rzędnych nie powinny przekraczać 2 cm. Odchylenia od założonego spadku nie powinny przekraczać 5%. Nierówność powierzchni wykonanego stożka lub skarpy (wybrzuszenia i wklęśnięcia) mierzona łatą długości 4 m nie powinna przekraczać 5 cm.
5.3. Ułożenie podsypki pod nawierzchnie
Podsypkę pod prefabrykaty stanowi podsypka cementowo – piaskowa 1:4 o grubości po zagęszczeniu min.
3 cm którą rozściela się na podłożu przygotowanym jak wyżej. Podsypkę należy układać przeciąganiem łaty, „pod łatę”.
Po ułożeniu podsypki należy ją zagęścić. Dopuszczalne odchyłki od zaprojektowanej grubości nie powinny przekraczać - 0 cm / +2 cm.
Podsypkę cementowo-piaskową przygotowuje się w betoniarkach na budowie lub w wytwórni, a następnie rozściela się na uprzednio zwilżonym podłożu.
Wilgotność układanej podsypki i betonu powinna być taka, aby po ściśnięciu podsypki w dłoni podsypka/beton nie rozsypywała się i nie było na dłoni śladów wody, a po naciśnięciu palcami podsypka/beton rozsypywała się.
Rozścielenie podsypki powinno wyprzedzać układanie nawierzchni z bruku na szerokość dostosowaną do tempa prac.
Rozścielona podsypka powinna być wyprofilowana i zagęszczona w stanie wilgotnym zagęszczarkami wibracyjnymi.
Jeśli podsypka jest wykonana z suchej zaprawy cementowo-piaskowej to po zawałowaniu nawierzchni należy ją polać wodą w takiej ilości, aby woda zwilżyła całą grubość podsypki.
5.4. Ułożenie nawierzchni z prefabrykatów betonowych
Kształt, wymiary, barwę i inne cechy charakterystyczne prefabrykatów zgodne z niniejszą ST oraz deseń ich układania ustala Inspektor, a w przypadku braku wystarczających ustaleń Wykonawca przedkłada odpowiednie propozycje do zaakceptowania Inspektorowi.
Warstwa umocnienia z prefabrykatów betonowych powinna być wykonana z elementów o jednakowej grubości. Układanie prefabrykatów można wykonywać w zasadzie ręcznie. Elementy układa się nieco wyżej od projektowanej niwelety, ponieważ po procesie ubijania podsypka zagęszcza się.
Ubicie prefabrykatów należy przeprowadzić za pomocą zagęszczarki wibracyjnej (płytowej) z osłoną z tworzywa sztucznego. Do ubicia nie wolno używać walca. Ubijanie należy prowadzić od krawędzi powierzchni w kierunku jej środka i jednocześnie w kierunku poprzecznym kształtek. Ewentualne nierówności powierzchniowe
mogą być zlikwidowane przez ubijanie w kierunku wzdłużnym elementów.
Po ubiciu umocnienia wszystkie elementy uszkodzone (np. pęknięte) należy wymienić na całe elementy.
Szerokość spoin pomiędzy betonowymi kostkami brukowymi zaleca się wykonywać od 3 mm do 5 mm, lub według wskazań Inspektora.
Po ułożeniu kostek, spoiny należy wypełnić zaprawą cementowo-piaskową, spełniającą wymagania ST.
Zaprawę cementowo-piaskową zaleca się przygotować w betoniarce, w sposób zapewniający jej wystarczającą płynność. Spoiny można wypełnić przez rozlanie zaprawy na umocnienie i nagarnianie jej w szczeliny szczotkami lub rozgarniaczkami z piórami gumowymi. Przed rozpoczęciem zalewania kostka powinna być oczyszczona i dobrze zwilżona wodą. Zalewa powinna całkowicie wypełnić spoiny i tworzyć monolit z kostkami.
Po wypełnieniu spoin zaprawą cementowo-piaskową powierzchnię umocnienia należy starannie oczyścić;
szczególnie dotyczy to umocnienia z kostek kolorowych i z różnymi deseniami układania.
Umocnienie na podsypce cementowo-piaskowej ze spoinami wypełnionymi zaprawą cementowo-piaskową, po jego wykonaniu należy przykryć warstwą wilgotnego piasku o grubości od 3,0 do 4,0 cm i utrzymywać w stanie wilgotnym przez 7 do 10 dni. Po upływie od 2 tygodni (przy temperaturze średniej otoczenia nie niższej niż 15°C) do 3 tygodni (w porze chłodniejszej) umocnienie należy oczyścić z piasku i można oddać do użytku.
5.5. Wypełnienie otworów w płytach ażurowych
Do wypełnienia otworów w płytach ażurowych stosuje się gęstoplastyczną mieszankę cementu i piasku w stosunku 1:4 lub mieszankę kruszyw naturalnych.
O rodzaju wypełnienia decyduje Inspektor zależnie od potrzeb terenowych.
Układanie wypełnienia można wykonywać ręcznie. Po wypełnieniu otworów zaprawą cementowo-piaskową powierzchnię umocnienia należy starannie oczyścić.