WYNIKI BADAŃ

Zapytano również o częstotliwość uczęszczania na zajęcia z aqua aerobiku. Najwięcej badanych deklaruje udział w zajęciach raz w tygodniu. Być może jest to spowodowane obciążeniem pracą zawodową oraz codziennymi obowiązkami. Większość osób uczestniczących w zajęciach była po 30 roku życia.

Ryc. 4. Częstość uczęszczania w zajęciach aqua aerobiku.

Z analizy wypowiedzi osób biorących udział w zajęciach wynika, że do wyboru tej formy rekreacji ruchowej skłoniła ich głównie rekomendacja znajomych, aczkolwiek podobne znaczenie w wyborze tej aktywności ma środowisko wodne. Uczestniczki stwierdziły również, że lubią kontakt z wodą (28%). Najmniejszy udział procentowy w wypowiedziach uzyskała reklama (promocja) aqua aerobiku jako, formy aktywności ruchowej w wodzie (12%) oraz obawa przed wystąpieniem kontuzji - tylko 6%.

Ryc. 5. Czynniki skłaniające do wyboru formy rekreacji aqua aerobiku.

Na pytanie co mogłoby przyczynić się do zwiększenia poczucia zadowolenia podczas uczestnictwa w zajęciach, ankietowane zwróciły uwagę na większą różnorodność zajęć (46%) oraz większą możliwość wyboru sprzętu. Pojawiły się również odpowiedzi dotyczące kwalifikacji prowadzącego oraz niejednorodności muzyki.

Ry c. 6. Czynniki zwiększające poczucie zadowolenia podczas zajęć.

Zapytano uczestniczki, które z panujących czynników znacznie wpływają na obniżenie ich poczucia zadowolenia podczas wykonywania ćwiczeń. Najczęściej wybieraną odpowiedzią była temperatura wody (38%), gdyż jest ona prawdopodobnie pierwszym odczuwalnym aspektem. 28% badanych zwróciło uwagę na poziom nagłośnienia.

Ryc. 7. Czynniki wpływające na obniżenie poczucia zadowolenia.

Optymalna według uczestniczek (67%) liczba ćwiczących jednocześnie na wyznaczonym torze to od 7- 10 osób. Odpowiedź od 4 do 6 osób wybrało 21% badanych.

Natomiast zdecydowanie większą liczbę osób, bo od 11 do 15 wybrało 12%.

Ryc. 8. Optymalna ilość osób przebywających jednocześnie na jednym torze podczas ćwiczeń.

Uczestniczki zostały zapytane czy instruktor, który prowadzi z nimi zajęcia mobilizuje je do ćwiczeń. Wyniki ukazały, że 73% badanych odpowiedziało twierdząco. Z negatywną odpowiedzią utożsamiło się 28% kobiet.

Ryc. 9. Wpływ instruktora prowadzącego na motywacje do uczestnictwa w zajęciach.

Wśród cech uznanych za najważniejsze u instruktora prowadzącego zajęcia z aqua aerobiku najwyżej znalazła się umiejętność mobilizacji uczestników do ćwiczeń. Ponad 40%

osób zadeklarowało taką odpowiedź. Wśród badanych 25% ankietowanych stwierdziło, że najważniejszą cechą instruktora jest dla nich energia, żywiołowość, co pozwala na wyzwolenie pozytywnych emocji.

Ryc. 10. Wybór najważniejszej cechy u instruktora.

DYSKUSJA I WNIOSKI

W propozycjach piśmiennictwa bardzo mało jest prac, które byłyby ukierunkowane na wpływ czynników zewnętrznych na poczucie zadowolenia, które odnoszą się do tematyki aqua aerobiku. Można odnaleźć prace dotyczące sfery emocjonalnej w aerobiku, czyli czynników, które mogą mieć pozytywny wpływ na odczucia motywacji podczas wykonywania ćwiczeń na lądzie. Według Zysiak – Christ motywacją zewnętrzną uczestników zajęć jest prowadzący i to on, poprzez swoje zaangażowanie i osobowość, znacząco wpływa na wewnętrzną motywację osób ćwiczących (Figurska, Zysiak-Christ, Stasikowska 2015).

Podobne twierdzenie przedstawia Alejziak (2011), uznając sylwetkę instruktora jako czynnik priorytetowy w wyborze zajęć aerobiku. Autorka podkreśla rolę charyzmy prowadzącego w podniesieniu motywacji do ćwiczeń. Możemy również odnaleźć informacje o muzyce jako czynniku wpływającym na poczucie zadowolenia i zaangażowanie w wykonywanie ćwiczeń.

Wyniki wielu badań potwierdziły, iż słuchanie muzyki korzystnie wpływa na sferę psychologiczną, psychofizyczną i ergogeniczną (Simpson i wsp. 2006, Karageorghis i wsp.

2009). Muzyka motywuje i relaksuje (Karageorghis, Terry, Lane. 1999, Hewston i wsp. 2005), sprawia, iż człowiek odczuwa większą przyjemność z ruchu, zwłaszcza wśród monotonnych i powtarzających się czynności ruchowych (Karageorghis, Priest 2008). Borg przekonuje, że

„czynniki środowiska, takie jak muzyka, temperatura, i społeczne oddziaływanie mogą odwracać uwagę od wysiłku” (Borg 1998). Gdy uczestnicy skupiali się na zewnętrznych bodźcach, takich np.: muzyka, odwracało to uwagę od negatywnych czynników.

Przeprowadzone badanie pokazało, że jest ona bardzo przydatna podczas zajęć.

Ankieta dostarczyła również wpływu czynników obniżających poczucie zadowolenia.

Sami uczestnicy oddziaływają na poczucie zadowolenia poprzez atmosferę i zaangażowanie.

Liczba ćwiczących podczas zajęć również jest ważną kwestią. Za optymalną badani uznali od 7 do 10 osób, większą ilość ćwiczących uznając za czynnik wpływający na obniżenie poziomu zadowolenia. Podczas ćwiczeń czynnikiem mającym największy wpływ na poczucie zadowolenia z zajęć jest temperatura wody. Założenie to potwierdza Eider (2004). Ważne, aby temperatura wody podczas zajęć na krytej pływalni mieściła się w przedziale 26-28°C. Niższa może znacznie obniżyć chęć do ćwiczeń i budzić dyskomfort w trakcie ich wykonywania, ponieważ uczestnicy nie skupiają się na formie ćwiczeń, poświęcając swą uwagę uczuciu chłodu, które im towarzyszy.

Już Bogajowski (1971) określił, że sprzęt wykorzystywany podczas zajęć w wodzie podnosi efektywność ćwiczeń. W opracowaniach dotyczących tematyki gimnastyki w wodzie możemy uzyskać informacje, że zastosowanie akcesoriów do aqua fitness przyczynia się do zwiększenia odciążenia, wspomagania ruchu lub oporu. Ponadto ma wpływ na intensywność oraz atrakcyjność treningu. Akcesoria do aqua fitness używane są podczas ćwiczeń zarówno na płytkiej, jak i głębokiej wodzie. Ćwiczenia w wodzie przy użyciu odpowiednich akcesoriów nie powodują obciążenia stawów skokowych, kolanowych i biodrowych oraz kręgosłupa. Są to jednak aspekty fizyczne, wpływ sprzętu na odczucia psychiczne nie został jeszcze dogłębnie określony (Muzyka-Kopera 2011).

Wielkość badanej grupy oraz wyniki badań nie dają podstaw do uogólnień i stawiania kategorycznych wniosków. Jednak przeprowadzone badania pozwalają wyprowadzić zarysowujące się prawidłowości:

1. Według przebadanych uczestniczek zajęć aqua aerobiku czynniki zewnętrzne zaistniałe podczas zajęć mają wpływ na poziom poczucia zadowolenia.

2. Do najczęściej wymienianych pozytywnych czynników zewnętrznych należały:

kwalifikacje i zaangażowanie instruktora, różnorodność ćwiczeń i muzyki, dostępność sprzętu.

3. Na obniżenie poczucia zadowolenia w trakcie zajęć wpływa niska temperatura wody, źle dostosowane nagłośnienie i brak sprzętu. Większość badanych preferuje, gdy w tym samym czasie nie ćwiczy na jednym torze więcej niż 7- 10 osób.

4. Badane zdecydowanie preferują zajęcia, ze sprzętem.

5. Poziom zaangażowania instruktora ma znaczący wpływ na poczucie zadowolenia uczestniczek. Najbardziej pożądaną cechą u prowadzącego jest umiejętność mobilizacji do wysiłku.

BIBLIOGRAFIA

Alejziak. B. (2011). Fitness jako aktywna forma spędzania czasu wolnego tarnowskich kobiet.

Zeszyty Naukowe MWSE w Tarnowie, nr 1(17), s.11-28.

Alexander C. (2010). Water Fitness Lesson Plans and Choreography. Human Kinetics Publishers, s.32-54.

Anselm G. (2007). Szczęście zadowolenia. ABC sztuki życia. Warszawa, Salwador, s.28-29.

Bogajewski D (1971). Pływanie. Technika. Metodyka. Systematyka. AWF Warszawa.

Borg G. (1998). Borg’s Perceived Exertion and Pain Scales. Champaign, IL: Human Kinetics, s. 38.

Borysiuk Z. (2003). Zdrowie a wysiłek fizyczny. Wiadomości Uczelniane, 1.

Eider J. (2004). Motor Fitness of Young women participating in Aquaaerobic. Journal of Human Kinetics, 11, s.43-50.

Figurska A., Zysiak – Christ B., Stasikowska I. (2015). Metodyczne podstawy Aqua Fitess.

Aqua fit. Wrocław, s.14-72.

Hewston R., Lane A.M., Karageorghis C.I., Nevill A.M. (2005). The effectiveness of music as a strategy to regulate mood. Journal of Sports Sciences, 22, 181-182.

Howard M. (2002). Weiss Deconstructing Job satisfaction: Separating evaluations, beliefs and affective experiences. Human Resource Management Revier, 12, 2, s. 87.

Karageorghis C., Priest D.L. (2008). Music in sport and exercise: An update on research and application. Sport J., 11, s.1-7.

Karageorghis C.I., Mouzourides D., Priest D.L., Sasso T., Morrish D., Walley C., (2009).

Psychophysical and ergogenic effects of synchronous music during treadmill walking. Journal of Sport & Exercise Psychology, 31, s.18-36.

Karageorghis C.I., Terry P.C., Lane A.M. (1999). Development and validation of an instrument to assess the motivational qualities of music in exercise and sport:

The Brunel Music Rating Inventory. Journal of Sports Sciences, 17, s.713-724.

Kopera-Muzyka M. (2011). Materiały szkoleniowe PFI Aqua Instructor, Profi fitness school.

Kraśnicki R. (2011). Słomiana Motywacja. Wydawnictwo Złote Myśli, Gliwice, s.17.

Łakoma H. (2000). Radość i cierpienie. Fenomenologia rozwoju człowieka. Uniwersytet Warmińsko – Mazurski, s.120-132.

Mikicin M. (2009). Relationships between experiencing flow state and personality traits, locus and control and achievement motivation in swimmers. Physical Education and Sport, 51, s.61-67.

http://zdrowie.gazeta.pl/Zdrowie/1,105806,11210525,Chcesz_miec_wiecej_entuzjazmu__Rusz _sie_.html dostęp 18.04.2017.

Simpson S.D., Karageorghis C. I. (2006). The effects of synchronous music on 400-m sprint performance. Journal of Sports Sciences, 24, s.1095-1102.

Tenenbaum, G., Lidor, R., Lavyan, N., Morrow, K., Tonnel, S., Gershgoren, A. (2004).

The effect of music type on running perseverance and coping with effort sensations.

Psychology of Sport and Exercise, 5(2), s.89-109.

Żądło L. (2006). Sztuka osiągania zadowolenia z życia. Gdańsk, s.33-34.

ANALIZA POZIOMU SPORTOWEGO UCZESTNIKÓW LETNICH