3.1. Wstęp
Pojęcie urządzenia przeciwpożarowe zostało zdefiniowane w § 2 ust. 1 pkt. 9 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.
Ilekroć w przedmiotowej Instrukcji mowa jest o urządzeniach przeciwpożarowych – rozumie się przez to urządzenia (stałe lub półstałe, uruchamiane ręcznie lub samoczynnie) służące do wykrywania i zwalczania pożaru lub ograniczania jego skutków.
Z uwagi na sposób użytkowania oraz przeznaczenie obiektu niezbędnym jest stosowanie systemów zabezpieczeń przeciwpożarowych, pozwalających na ochronę ludzi, zgromadzonego mienia, przy jednoczesnym zabezpieczeniu niezbędnych warunków bezpieczeństwa dla osób przebywających w obiekcie.
Analizowany budynek został wyposażony w następujące urządzenia przeciwpożarowe:
system monitorowania stężenia metanu, sterujący zaworem odcinającym zlokalizowanym w szafce na zewnątrz budynku,
nawodniona instalacja hydrantów wewnętrznych DN 50 z wężem płasko składanym o długości 20 m (rzut strumienia wody 10 m). Instalacja hydrantów wewnętrznych powinna spełniać wymagania normy (PN-B-02-865).
Ponadto zgodnie z § 183 ust. 2 rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, analizowany budynek powinien zostać wyposażony w przeciwpożarowy wyłącznik prądu, ponieważ kubatura brutto obiektu przekracza 1 000,00 m3.
3.2. Wewnętrzna instalacja wodociągowa przeciwpożarowa Hydranty wewnętrzne wykorzystywane są do gaszenia pożarów będących w zarodku lub pierwszej fazie jego rozwoju. Analizowany budynek jest wyposażony w wewnętrzną instalację wodociągową przeciwpożarową hydrantów wewnętrznych DN 50 w wężem płasko składanym o długości 20 m (rzut strumienia wody 10 m). Instalacja hydrantów wewnętrznych powinna spełniać wymagania normy (PN-B-02-865).
Wewnętrzna instalacja wodociągowa przeciwpożarowa ma na celu doprowadzenie wody gaśniczej do miejsc powstania pożaru. Jest ona wyposażona w system odpowiednio rozmieszczonych hydrantów wewnętrznych lub zaworów hydrantowych umożliwiających podłączenie węża
z zamykaną prądownicą i pobieranie wody do celów gaśniczych. Skuteczność prowadzenia akcji ratowniczych przy użyciu urządzeń przeciwpożarowych, a do takich zalicza się hydranty wewnętrzne i zawory hydrantowe, zależy głównie od ich parametrów hydraulicznych: ciśnienia na zaworze hydrantowym oraz wydajności nominalnej. Prądownica z zaworem odcinającym to część składowa znajdująca się na zakończeniu węża, stosowana do ukierunkowania i sterowania wypływem strumienia wody.
Zasilanie hydrantów wewnętrznych powinno być zapewnione przez co najmniej jedną godzinę. Do hydrantu przeciwpożarowego powinien być zapewniony swobodny dostęp. Przed hydrantem wewnętrznym powinna być zapewniona dostateczna przestrzeń do rozwinięcia linii gaśniczej.
Lokalizacja hydrantów wewnętrznych została przedstawiona w części graficznej niniejszego opracowania.
3.3. Instalacja detekcji gazu
W celu zabezpieczenia obiektu, w którym znajduje się kotłownia gazowa wykonany został system detekcji gazu składający się z detektorów gazu typu DEX, modułu alarmowego oraz zaworu MAG-3 zamontowanego na zewnątrz budynku. Na ścianie zewnętrznej budynku zamontowana została sygnalizacja optyczno-akustyczna. Główny zawór gazu znajduje się na północnej ścianie budynku.
Lokalizacja głównego zaworu gazu oraz systemu detekcji gazu została przedstawiona w części graficznej niniejszego opracowania.
3.4. Wyposażenie obiektu w gaśnice
Wyposażenie w gaśnice zostało określone w § 32 ust. 3 rozporządzenie rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r.
w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.
Obiekt powinien być wyposażony w gaśnice w zależności od zagrożenia pożarowego, kategorii zagrożenia ludzi oraz wielkości obciążenia ogniowego.
Wymagana ilość środka gaśniczego w gaśnicach wynosi 2 kg (lub 3 dm3) na każde 100 m2 strefy pożarowej ZL.
Gaśnice te zostały rozmieszczone zgodnie z § 33 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów w łatwo dostępnych i widocznych miejscach tak, by odległość z każdego miejsca, w którym może przebywać człowiek do najbliższej gaśnicy nie przekraczała 30 m, z zachowaniem dostępu do gaśnicy szerokości 1 m.
Dokładne rozmieszczenie gaśnic zostało przedstawione na planie graficznym.
Rodzaj gaśnic powinien być dostosowany do gaszenia tych grup pożarów, które mogą wystąpić w obiekcie. Grupy te oznacza się dużymi literami alfabetu od A do F.
Stosowane do gaszenia ognia środki gaśnicze muszą być odpowiednie do danej grupy, w której obrębie zachodzi zjawisko spalania się:
do gaszenia pożarów grupy A (w których występuje zjawisko spalania żarowego, np. drewna, papieru, tkanin) stosuje się gaśnice pianowe oraz proszkowe oznaczone ABC,
do gaszenia pożarów grupy B (cieczy palnych i substancji stałych topiących się np. benzyn, alkoholi, olejów, tłuszczów, lakierów) stosuje się zamiennie gaśnice pianowe, śniegowe, proszkowe,
do gaszenia pożarów grupy C (gazów palnych, np. propanu, acetylenu, gazu ziemnego) stosuje się zamiennie gaśnice proszkowe, śniegowe,
do gaszenia pożarów grupy D (metali lekkich, np. magnezu, sodu, potasu, litu) stosuje się gaśnice proszkowe do tego celu przeznaczone (oznaczone literą D),
do gaszenia pożarów grupy F (tłuszczów i olejów w urządzeniach kuchennych) stosuje się gaśnice proszkowe do tego celu przeznaczone (oznaczone literą F),
E - pożary urządzeń elektrycznych pod napięciem lub pożary grup A, B, C, D w pobliżu urządzeń elektrycznych pod napięciem.
Gaśnice i agregaty proszkowecechuje wysoka skuteczność gaśnicza proszków, opierająca się przede wszystkim na ich działaniu inhibitującym (przerywającym) proces palenia, będącym reakcją chemiczną.
Proszki grupy ABC przeznaczone są do gaszenia pożarów materiałów stałych, cieczy i gazów palnych oraz urządzeń elektrycznych pod napięciem. Gaśnice i agregaty proszkowe stosuje się przede wszystkim tam, gdzie zachodzi obawa uszkodzenia materiałów i urządzeń szczególnie cennych, które przy stosowaniu innych środków gaśniczych, a zwłaszcza wody i piany mogą ulec zniszczeniu. Gaśnice tego typu wykonywane są w dwóch odmianach: pod stałym ciśnieniem, w których środek gaśniczy znajduje się w zbiorniku stale pod ciśnieniem gazu roboczego (typ X) oraz z dodatkowym zbiornikiem zawierającym gaz roboczy (typ Z). W pierwszym przypadku wypływ proszku przez dyszę jest możliwy bezpośrednio po wyciągnięciu zawleczki i otwarciu zaworu.
W drugim przypadku otwarcie zaworu jest poprzedzone przebiciem przepony (najczęściej) dodatkowego zbiornika z gazem roboczym, co umożliwia jego przepływ do zbiornika środka gaśniczego.
Gaszenie można w każdej chwili przerwać zwalniając dźwignię zaworu.
Ponieważ konstrukcja gaśnic w szczegółach różni się, dlatego przed użyciem najlepiej jest zapoznać się z piktogramem lub instrukcją użycia podawaną na każdej gaśnicy. Po użyciu, nawet w przypadku niecałkowitego opróżnienia zbiornika, należy skierować gaśnicę do serwisu.
W przypadku używania gaśnicy pod stałym ciśnieniem (typu X). Manometr wskazuje utrzymywanie się stałego ciśnienia w gaśnicy.
W przypadku używania gaśnicy ze zbiornikiem na środek wyrzucający (typu Z).
Gaśnice i agregaty śniegowe przeznaczone są do gaszenia w zarodku pożarów cieczy palnych, gazów (np. metan, propan, acetylen) oraz pożarów instalacji i urządzeń elektrycznych znajdujących się pod napięciem. Działanie gaśnicze dwutlenku węgla polega na silnym oziębieniu palących się materiałów oraz zmniejszeniu stopnia nasycenia mieszaniny palnej tlenem. Zabrania się gaszenia tymi gaśnicami palącej się na człowieku odzieży.
Gaśnice tego typu wykonywane są jako wysokociśnieniowe butle zaopatrzone w zawór i dyszę wylotową. Zbiorniki tych gaśnic poddawane są stale oddziaływaniu wysokiego ciśnienia i w związku z tym są wyposażone w zawór bezpieczeństwa (przeponę). Gaśnica tego typu może być użyta do gaszenia pożarów grup B i C. Sposób użycia gaśnicy śniegowej: uruchomienie gaśnicy śniegowej następuje przez odkręcenie zaworu butli; strumień środka gaśniczego skierować do ogniska pożaru. Jest wprowadzony do użytku nowy rodzaj gaśnicy śniegowej wyposażonej w zawór szybko otwieralny, dostosowanej do wymogów obecnie obowiązującej Polskiej Normy. Gaśnicę należy chronić przed możliwością nagrzania się powyżej 35 0C.
W razie pożaru należy:
przenieść gaśnicę w pobliże ognia,
przed uruchomieniem wyciągnąć zawleczkę,
nacisnąć dźwignię uwalniając CO2,
dyszę gaśnicy skierować w stronę ognia.
Gaśnica może być stosowana do gaszenia instalacji i urządzeń elektrycznych pod napięciem. Gaśnica podczas użycia oziębia się, a także wyrzucany środek osiąga bardzo niską temperaturę (-79 0C.), dlatego w związku z tym podczas gaszenia należy trzymać dyszę za uchwyt.
Urządzenie gaśnicze GSE - 2x zaprojektowane z myślą o gaszeniu urządzeń wrażliwych na pyły i zabrudzenia. Specjalnie zaprojektowana dysza eliminuje zjawisko szoku termicznego. Szczególnie polecane dla zabezpieczania urządzeń elektronicznych w tym komputerów, rozdzielni i szaf sterowniczych, serwerowi itp. Urządzenie nie pozostawia śladów użycia środka gaśniczego.
Sposób użycia taki sam jak powyżej opisywanych gaśnic:
zdjąć z wieszaka,
wyjąć zawleczkę,
skierować dyszą w stronę źródła ognia,
nacisnąć dźwignię zwalniającą CO2. Używając go w pomieszczeniach zamkniętych można ugasić źródło ognia nie narażając na zapylenie innych urządzeń.
Gaśnice płynowe jest to gaśnica, w której środkiem gaśniczym jest wodny roztwór koncentratu powierzchniowo-czynnego. Przeznaczone są do gaszenia pożarów ciał stałych, np. tworzyw sztucznych, tkanin, papieru, drewna oraz cieczy palnych. Działanie gaśnicze polega na schłodzeniu palącego się materiału oraz na odcięciu dopływu powietrza do strefy spalania. Sposób użycia: wyciągnąć zawleczkę, wcisnąć ręką zbijak, nacisnąć dźwignię końcówki węża i skierować strumień środka gaśniczego na źródło ognia. Zabrania się gaszenia tymi gaśnicami urządzeń elektrycznych znajdujących się pod napięciem.
4. SPOSBY PODDAWANIA URZĄDZEŃ PRZECIWPOŻAROWYCH I GAŚNIC PRZEGLĄDOM