studiów, inspirowanie do samodzielnego uczenia się, upowszechnienie systemu ECTS, rozszerzenie oferty o modułowe kierunki studiów zinte-growane z gospodarką, włączanie wirtualnych kursów, otwarcie na wysoko wykwalifikowanych praktyków, otwarcie na gospodarcze, społeczne i kul-turalne otoczenie, współpraca w ramach sieci, wzmocnienie wydajności szkół wyższych jako miejsca edukacji ustawicznej, edukacja pracowników naukowo-dydaktycznych.
Podsumowanie
Kołem zamachowym edukacji całożyciowej postrzeganej jako strategia roz-woju społecznego, politycznego i gospodarczego jest Unia Europejska, która po-dejmuje liczne inicjatywy na tym polu pod postacią dokumentów polityczno--oświatowych oraz programów ich finansowania. W efekcie można zauważyć po-stępujące zjawisko europeizacji (uniwersalizacji) edukacji ustawicznej. Wspólne dla międzynarodowej dyskusji są: elastyczność i decentralizacja narodowych systemów kształcenia, otwieranie się uczelni wyższych na nowe grupy społeczne, akcentowanie aktywnej autoedukacji i odpowiedzialności jednostki za samoroz-wój, włączanie nowoczesnych technologii do edukacji. W praktyce oświatowej i akademickiej hasła te – przecież słuszne i wzniosłe – budzą wątpliwości i obawy.
Otwarcie na nowe grupy adresatów wymaga zmiany filozofii kształcenia akade-mickiego, reorganizacji tego systemu oraz dużych nakładów finansowych, m.in.
na programy mentoringu i tutoringu. Aktywna autoedukacja i odpowiedzialność za samorozwój mogą być traktowane jako przeniesienie odpowiedzialności za ciągłe kształcenie na jednostkę. Żądanie elastyczności systemu kształcenia wy-magałoby jego gruntownej reformy, przede wszystkim ułożenia innych relacji instytucji oświatowych ze światem pracy i nieformalną edukacją, na co dziś nie-wiele krajów w Europie stać. Włączanie nowych technologii do edukacji wymaga ciągłych inwestycji i nie obniży, wbrew oczekiwaniom, kosztów kształcenia. Po-lityka uczenia się przez całe życie wymaga zatem gruntownych reform w całym systemie edukacji i jego otoczeniu. W teorii dzięki edukacji całożyciowej posze-rzono pole dyskusji o zagadnienia wychodzące poza konwencjonalnie zakreślo-ne granice oświatowe i akademickie, przyjmując metaforyczną formułę wrzo-sowiska. Jednocześnie podkreślono procesualny i integralny charakter działań oświatowych przez całe życie. Aby osiągnąć założone cele, konieczne są: głęboka reforma całego systemu edukacji, nakłady finansowe oraz cierpliwość w oczeki-waniu na efekty.
Bibliografia
1977 års högskoleförordning, SFS 1977: 263, Stockholm 1977.
1977 års högskolelag, SFS 1977: 218, Stockholm 1977.
1992 års högskolelag, SFS 1996: 1392, Stockholm 1992/1996.
Adult Continuing Education Yearbook by NIACE, Leicester 1998.
Arnold R., Do „uniwersytetu systemu dualnego” poprzez studia na odległość, [w:] E. Przy-bylska (red.), Edukacja dorosłych w wybranych krajach Europy, Biblioteka Edukacji Do-rosłych, t. 19, Warszawa 2000.
Baszkiewicz J., Młodość uniwersytetu, Warszawa 1963.
Dearing R., Higher education in the learning society, Leeds 1997.
Duke C., The Learning University. Towards a New Paradigm?, Buckingham 1992.
Folkhögskolor 2004/2005, Stockholm 2004.
Frick M., Seeger B., Röster om samverkan – ett aktörsperspektiv på högskolans tredje upp-gift, „Högskoleverkets arbetsrapporter”, 1999: 7 AR, Stockholm 1999.
Fritidsledarutbildning. Fritidsledarskolorna folkhögskolor i samverkan, Olofström 1995.
Högskolelag (1992: 1434). Fakta och historik, http://www.notisum.se/rnp/sls/fakta/a9921434.htm [dostęp: 12.04.2013].
Holt G., Boyd S., Dickenson B., Hayes H., Le Metais J., Education in England and Wales, Berkshire 1997.
http://www.folkhogskola.nu/Om-folkhogskolan/Nyheter/Meddelanden-fran-FIN/2011/
Sok-kurser-till-nasta-lasar-redan-nu/ [dostęp: 12.07.2012].
Ismailov E., Maliszewski T., Szwedzkie szkolnictwo średnie dla dorosłych u progu XXI wie-ku. Wybrane problemy, „Rocznik Andragogiczny”, 2003, s. 99–112.
Jarvis P., Adult and Continuing Education, London, New York 1998.
Karlsson L., Folkhögskolans egna kvotgrupp, „Folkhögskolan”, 1981, nr 1, s. 4–5.
Maliszewski T., Akademickie tredje uppgift a oświata dorosłych w Szwecji, „Rocznik Andra-gogiczny”, 2007, s. 97–111.
Maliszewski T., Solarczyk-Szwec H., Działania uczelni wyższych w Polsce na rzecz uczenia się przez całe życie: wyzwania, formy i bariery, „Studia i Badania Naukowe. Pedagogika”, 2015, nr 1, s. 7–28.
Matlakiewicz A., Edukacja dorosłych w Wielkiej Brytanii, Warszawa 2003.
Matlakiewicz A., Edukacja ustawiczna w ujęciu brytyjskim, Radom 2006.
Merrill B., Hill S., APEL, Access and Learning a UK Perspective, Coventry 1998.
Merrill B., Moseley R., Access and Partnership: the 2 + 2 Degree Programme at the Univer-sity of Warwick, Coventry 1995.
Miller T., Netzwerke als Orte des Selbstlernens, Grundlagen der Weiterbildung, 1996, 4, s. 220–222.
Mittelstrass J., Die unzeitgemässe Universität, Frankfurt a. M. 1994.
Nawroczyński B., Pedagogika porównawcza, [w:] W. Pomykało (red.), Encyklopedia peda-gogiczna, Warszawa 1993.
BRYTYJSKI, SZWEDZKI, NIEMIECKI MODEL UCZENIA SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE 41
W SZKOLNICTWIE WYŻSZYM. STUDIUM KOMPARATYSTYCZNE
Nytell U., Barrdal M., Berg G., Skall lanstinget vara huvudman för folkhögskolan?, Uppsala 1988.
Pachociński R., Kierunki reform szkolnictwa wyższego na świecie, Warszawa 2004.
Półturzycki J., Edukacja w Szwecji, Radom 2009.
Rovio-Johansson A., Tingbjörn G., Pedagogisk skicklighet och pedagogiska meriter – histo-rik och praktik, „Högskoleverkets Rapportserie”, 2001: 18 R, Stockholm 2001.
Solarczyk H., Andragogika w Niemczech. Warunki rozwoju dyscypliny pedagogicznej, To-ruń 2008.
Solarczyk H., Edukacja ustawiczna w Niemczech w kontekście międzynarodowym, Toruń 2001.
Solarczyk-Szwec H., Akademickie praktyki rozwijania kompetencji społecznych w krajach niemieckojęzycznych, [w: ] J. Piekarski (red.), Nowa jakość w edukacji?, Płock 2013, s. 55–67.
SOCRATES Making it Work, European Universities and Lifelong Learning, Leeds 1998.
Sundgren G., Fria folhögskolestudier och centrala prov, „Kritisk utbildningstidskrift”, 1983, nr 1–2, s. 64–69.
Swedish Universities & University Colleges. Short Version of Annual Report 2012, Report 2010: 13 R, Högskoleverket, Stockholm 2010.
Swedish Universities & University Colleges. Short Version of Annual Report 2011, Report 2011: 15 R, Stockholm 2011, http://www.hsv.se [dostęp: 13.04.2013].
Swedish Universities & University Colleges. Short Version of Annual Report 2012, Report 2012: 18 R, Högskoleverket, Stockholm 2012.
Swedish Universities & University Colleges. Short Version of Annual Report 2011, Report 2011: 15 R.
Talerud B., Högskolans arbete med sin samverkansuppgift, „Högskoleverkets arbetsrappor-ter” 2000: 2 AR, Stockholm 2001.
Teichler U., Research on Higher Education in Europe, “European Journal of Education”
2005, Vol. 40, No 4, s. 447–469.
The Changing Face of Higher Education in Sweden, Stockholm–Kalmar 2003.
The University of Warwick, Open Studies, Coventry 1998.
Váňová M., Pedagogika porównawcza, [w:] B. Śliwerski (red.), Pedagogika. T. 2, Pedagogika wobec edukacji, polityki oświatowej i badań naukowych, Gdańsk 2006, s. 49–103.
ZESZYTY NAUKOWE WSG, t. 29
seria: Edukacja – Rodzina – Społeczeństwo, nr 2 (2017), s. 43-54
Ilość znaków:
25 719
Anna Bęczkowska
Gnieźnieńska Szkoła Wyższa Milenium