Tabela 6. Zgodność strategii z wytycznymi i założeniami zawartymi w dokumentach wyższego rzędu
CELE STRATEGICZNE IHORYZONTALNE
SRMB2030
Cel strategiczny K Wysoki poziom kapitału ludzkiego i społecznego
Cel strategiczny G
Świadomy wzrost gospodarczy Cel strategiczny S Zielony i zeroemisyjny
Białystok
Cel horyzontalny P Wysoka jakość rozwiązań przestrzennych i technicznych
w harmonii ze środowiskiem
Cel horyzontalny C
Wykorzystanie narzędzi i rozwiązań smart city do tworzenia miasta dobrego życia CELE OPERACYJNE
SRMB2030
CELE NADRZĘDNE DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH
KOMPETENTNI MIESZKAŃCY ZDROWI MIESZKAŃCY AKTYWNI I BEZPIECZNI MIESZKAŃCY OTWARCI MIESZKAŃCY INWESTYCJE / INNOWACYJNOŚĆ BRANŻE WIODĄCE PROMOCJA / WIZERUNEK „BIZNESOWY” PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ / OTOCZENIE MIASTO NEUTRALNE KLIMATYCZNIE I MĄDRZE GOSPODARUJĄCE ZASOBAMI MIASTO ZIELONE, ODPORNE, O DOBREJ JAKOŚCI ŚRODOWISKA MIASTO ŚWIADOME RACJONALNE ZAGOSPODAROWANIE POWSZECHNA DOSTĘPNOŚĆ EFEKTYWNA INFRASTRUKTURA INTELIGENTNA GOSPODARKA – SMART ECONOMY INTELIGENTNE ZARZĄDZANIE – SMART GOVERNANCE INTELIGENTNE SPOŁECZEŃSTWO – SMART PEOPLE INTELIGENTNY TRANSPORT – SMART MOBILITY INTELIGENTNE ŚRODOWISKO – SMART ENVIRONMENT INTELIGENTNE WARUNKI ŻYCIA – SMART LIVING
K1 K2 K3 K4 G1 G2 G3 G4 S1 S2 S3 P1 P2 P3 C1 C2 C3 C4 C5 C6
SOR
Cel szczegółowy I.
Trwały wzrost gospodarczy oparty
coraz silniej na wiedzy, dane i doskonałości organizacyjnej
X X X X X X X X
Cel szczegółowy II.
Rozwój społecznie wrażliwy i terytorialnie
zrównoważony
X X X X X
127 CELE STRATEGICZNE
IHORYZONTALNE SRMB2030
Cel strategiczny K Wysoki poziom kapitału ludzkiego i społecznego
Cel strategiczny G
Świadomy wzrost gospodarczy Cel strategiczny S Zielony i zeroemisyjny
Białystok
Cel horyzontalny P Wysoka jakość rozwiązań przestrzennych i technicznych
w harmonii ze środowiskiem
Cel horyzontalny C
Wykorzystanie narzędzi i rozwiązań smart city do tworzenia miasta dobrego życia CELE OPERACYJNE
SRMB2030
CELE NADRZĘDNE DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH
KOMPETENTNI MIESZKAŃCY ZDROWI MIESZKAŃCY AKTYWNI I BEZPIECZNI MIESZKAŃCY OTWARCI MIESZKAŃCY INWESTYCJE / INNOWACYJNOŚĆ BRANŻE WIODĄCE PROMOCJA / WIZERUNEK „BIZNESOWY” PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ / OTOCZENIE MIASTO NEUTRALNE KLIMATYCZNIE I MĄDRZE GOSPODARUJĄCE ZASOBAMI MIASTO ZIELONE, ODPORNE, O DOBREJ JAKOŚCI ŚRODOWISKA MIASTO ŚWIADOME RACJONALNE ZAGOSPODAROWANIE POWSZECHNA DOSTĘPNOŚĆ EFEKTYWNA INFRASTRUKTURA INTELIGENTNA GOSPODARKA – SMART ECONOMY INTELIGENTNE ZARZĄDZANIE – SMART GOVERNANCE INTELIGENTNE SPOŁECZEŃSTWO – SMART PEOPLE INTELIGENTNY TRANSPORT – SMART MOBILITY INTELIGENTNE ŚRODOWISKO – SMART ENVIRONMENT INTELIGENTNE WARUNKI ŻYCIA – SMART LIVING
K1 K2 K3 K4 G1 G2 G3 G4 S1 S2 S3 P1 P2 P3 C1 C2 C3 C4 C5 C6
Cel szczegółowy III.
Skuteczne państwo i instytucje służące wzrostowi oraz
włączeniu społecznemu i gospodarczemu
X X X X X
128
CELE STRATEGICZNE IHORYZONTALNE
SRMB2030
Cel strategiczny K Wysoki poziom kapitału ludzkiego i społecznego
Cel strategiczny G
Świadomy wzrost gospodarczy Cel strategiczny S Zielony i zeroemisyjny
Białystok
Cel horyzontalny P Wysoka jakość rozwiązań przestrzennych i technicznych
w harmonii ze środowiskiem
Cel horyzontalny C
Wykorzystanie narzędzi i rozwiązań smart city do tworzenia miasta dobrego życia CELE OPERACYJNE
SRMB2030
CELE NADRZĘDNE DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH
KOMPETENTNI MIESZKAŃCY ZDROWI MIESZKAŃCY AKTYWNI I BEZPIECZNI MIESZKAŃCY OTWARCI MIESZKAŃCY INWESTYCJE / INNOWACYJNOŚĆ BRANŻE WIODĄCE PROMOCJA / WIZERUNEK „BIZNESOWY” PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ / OTOCZENIE MIASTO NEUTRALNE KLIMATYCZNIE I MĄDRZE GOSPODARUJĄCE ZASOBAMI MIASTO ZIELONE, ODPORNE, O DOBREJ JAKOŚCI ŚRODOWISKA MIASTO ŚWIADOME RACJONALNE ZAGOSPODAROWANIE POWSZECHNA DOSTĘPNOŚĆ EFEKTYWNA INFRASTRUKTURA INTELIGENTNA GOSPODARKA – SMART ECONOMY INTELIGENTNE ZARZĄDZANIE – SMART GOVERNANCE INTELIGENTNE SPOŁECZEŃSTWO – SMART PEOPLE INTELIGENTNY TRANSPORT – SMART MOBILITY INTELIGENTNE ŚRODOWISKO – SMART ENVIRONMENT INTELIGENTNE WARUNKI ŻYCIA – SMART LIVING
K1 K2 K3 K4 G1 G2 G3 G4 S1 S2 S3 P1 P2 P3 C1 C2 C3 C4 C5 C6
KSRR 2030
Cel 1. Zwiększenie spójności rozwoju kraju w wymiarze
społecznym, gospodarczym, środowiskowym i przestrzennym
X X X
Cel 2. Wzmacnianie regionalnych przewag
konkurencyjnych
X X X X
129 CELE STRATEGICZNE
IHORYZONTALNE SRMB2030
Cel strategiczny K Wysoki poziom kapitału ludzkiego i społecznego
Cel strategiczny G
Świadomy wzrost gospodarczy Cel strategiczny S Zielony i zeroemisyjny
Białystok
Cel horyzontalny P Wysoka jakość rozwiązań przestrzennych i technicznych
w harmonii ze środowiskiem
Cel horyzontalny C
Wykorzystanie narzędzi i rozwiązań smart city do tworzenia miasta dobrego życia CELE OPERACYJNE
SRMB2030
CELE NADRZĘDNE DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH
KOMPETENTNI MIESZKAŃCY ZDROWI MIESZKAŃCY AKTYWNI I BEZPIECZNI MIESZKAŃCY OTWARCI MIESZKAŃCY INWESTYCJE / INNOWACYJNOŚĆ BRANŻE WIODĄCE PROMOCJA / WIZERUNEK „BIZNESOWY” PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ / OTOCZENIE MIASTO NEUTRALNE KLIMATYCZNIE I MĄDRZE GOSPODARUJĄCE ZASOBAMI MIASTO ZIELONE, ODPORNE, O DOBREJ JAKOŚCI ŚRODOWISKA MIASTO ŚWIADOME RACJONALNE ZAGOSPODAROWANIE POWSZECHNA DOSTĘPNOŚĆ EFEKTYWNA INFRASTRUKTURA INTELIGENTNA GOSPODARKA – SMART ECONOMY INTELIGENTNE ZARZĄDZANIE – SMART GOVERNANCE INTELIGENTNE SPOŁECZEŃSTWO – SMART PEOPLE INTELIGENTNY TRANSPORT – SMART MOBILITY INTELIGENTNE ŚRODOWISKO – SMART ENVIRONMENT INTELIGENTNE WARUNKI ŻYCIA – SMART LIVING
K1 K2 K3 K4 G1 G2 G3 G4 S1 S2 S3 P1 P2 P3 C1 C2 C3 C4 C5 C6
Cel 3. Podniesienie jakości zarządzania i wdrażania polityk
ukierunkowanych terytorialnie
X
SRKL 2030
Cel szczegółowy 1:
Podniesienie poziomu kompetencji oraz kwalifikacji obywateli,
w tym cyfrowych
X X X X X
Cel szczegółowy 2:
Poprawa zdrowia obywateli oraz efektywności systemu
opieki zdrowotnej
X X X X X
130
CELE STRATEGICZNE IHORYZONTALNE
SRMB2030
Cel strategiczny K Wysoki poziom kapitału ludzkiego i społecznego
Cel strategiczny G
Świadomy wzrost gospodarczy Cel strategiczny S Zielony i zeroemisyjny
Białystok
Cel horyzontalny P Wysoka jakość rozwiązań przestrzennych i technicznych
w harmonii ze środowiskiem
Cel horyzontalny C
Wykorzystanie narzędzi i rozwiązań smart city do tworzenia miasta dobrego życia CELE OPERACYJNE
SRMB2030
CELE NADRZĘDNE DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH
KOMPETENTNI MIESZKAŃCY ZDROWI MIESZKAŃCY AKTYWNI I BEZPIECZNI MIESZKAŃCY OTWARCI MIESZKAŃCY INWESTYCJE / INNOWACYJNOŚĆ BRANŻE WIODĄCE PROMOCJA / WIZERUNEK „BIZNESOWY” PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ / OTOCZENIE MIASTO NEUTRALNE KLIMATYCZNIE I MĄDRZE GOSPODARUJĄCE ZASOBAMI MIASTO ZIELONE, ODPORNE, O DOBREJ JAKOŚCI ŚRODOWISKA MIASTO ŚWIADOME RACJONALNE ZAGOSPODAROWANIE POWSZECHNA DOSTĘPNOŚĆ EFEKTYWNA INFRASTRUKTURA INTELIGENTNA GOSPODARKA – SMART ECONOMY INTELIGENTNE ZARZĄDZANIE – SMART GOVERNANCE INTELIGENTNE SPOŁECZEŃSTWO – SMART PEOPLE INTELIGENTNY TRANSPORT – SMART MOBILITY INTELIGENTNE ŚRODOWISKO – SMART ENVIRONMENT INTELIGENTNE WARUNKI ŻYCIA – SMART LIVING
K1 K2 K3 K4 G1 G2 G3 G4 S1 S2 S3 P1 P2 P3 C1 C2 C3 C4 C5 C6
Cel szczegółowy 3:
Wzrost i poprawa wykorzystania potencjału kapitału ludzkiego na rynku
pracy
X X X X X
Cel szczegółowy 4:
Redukcja ubóstwa i wykluczenia społecznego oraz poprawa dostępu do usług świadczonych
w odpowiedzi na wyzwania demograficzne
X X X X X
131 CELE STRATEGICZNE
IHORYZONTALNE SRMB2030
Cel strategiczny K Wysoki poziom kapitału ludzkiego i społecznego
Cel strategiczny G
Świadomy wzrost gospodarczy Cel strategiczny S Zielony i zeroemisyjny
Białystok
Cel horyzontalny P Wysoka jakość rozwiązań przestrzennych i technicznych
w harmonii ze środowiskiem
Cel horyzontalny C
Wykorzystanie narzędzi i rozwiązań smart city do tworzenia miasta dobrego życia CELE OPERACYJNE
SRMB2030
CELE NADRZĘDNE DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH
KOMPETENTNI MIESZKAŃCY ZDROWI MIESZKAŃCY AKTYWNI I BEZPIECZNI MIESZKAŃCY OTWARCI MIESZKAŃCY INWESTYCJE / INNOWACYJNOŚĆ BRANŻE WIODĄCE PROMOCJA / WIZERUNEK „BIZNESOWY” PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ / OTOCZENIE MIASTO NEUTRALNE KLIMATYCZNIE I MĄDRZE GOSPODARUJĄCE ZASOBAMI MIASTO ZIELONE, ODPORNE, O DOBREJ JAKOŚCI ŚRODOWISKA MIASTO ŚWIADOME RACJONALNE ZAGOSPODAROWANIE POWSZECHNA DOSTĘPNOŚĆ EFEKTYWNA INFRASTRUKTURA INTELIGENTNA GOSPODARKA – SMART ECONOMY INTELIGENTNE ZARZĄDZANIE – SMART GOVERNANCE INTELIGENTNE SPOŁECZEŃSTWO – SMART PEOPLE INTELIGENTNY TRANSPORT – SMART MOBILITY INTELIGENTNE ŚRODOWISKO – SMART ENVIRONMENT INTELIGENTNE WARUNKI ŻYCIA – SMART LIVING
K1 K2 K3 K4 G1 G2 G3 G4 S1 S2 S3 P1 P2 P3 C1 C2 C3 C4 C5 C6
SRWP 2030
Cel strategiczny 1.
Dynamiczna gospodarka
X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X
Cel strategiczny 2.
Zasobni mieszkańcy X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X
Cel strategiczny 3.
Partnerski region X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X
Skróty:
SRMB 2030 – „Strategia Rozwoju Miasta Białegostoku do 2030 roku;
SOR – Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.);
132
KSRR 2030 – Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2030;
SRKL 2030 – Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2030;
SRWP 2030 – Strategia Rozwoju Województwa Podlaskiego 2030.
SRMB 2030 jest spójna ze strategią rozwoju ponadlokalnego, której funkcję pełni obecnie „Strategia Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Białostockiego Obszaru Funkcjonalnego na lata 2014–2020” (wersja 7) zaktualizowana Uchwałą Nr 3/2021 Nadzwyczajnego Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia BOF z dnia 26 kwietnia 2021 r. W 2022 r. zostanie przyjęta nowa „Strategia Rozwoju Białostockiego Obszaru Funkcjonalnego do roku 2030”.
Realizacja strategii wpisuje się również w nadrzędne międzynarodowe dokumenty strategiczne, m.in. takie jak: Europejski Zielony Ład, czy Agenda 2030 określająca cele zrównoważonego rozwoju ONZ, a także w nadrzędne krajowe akty prawne, m.in. określone w tabeli 7.
Tabela 7. Zgodność strategii z wytycznymi i założeniami zawartymi w nadrzędnych krajowych aktach prawnych39
CELE STRATEGICZNE IHORYZONTALNE
SRMB2030
Cel strategiczny K Wysoki poziom kapitału ludzkiego i społecznego
Cel strategiczny G
Świadomy wzrost gospodarczy Cel strategiczny S Zielony i zeroemisyjny
Białystok
Cel horyzontalny P Wysoka jakość rozwiązań przestrzennych i technicznych
w harmonii ze środowiskiem
Cel horyzontalny C
Wykorzystanie narzędzi i rozwiązań smart city do tworzenia miasta dobrego życia
CELE OPERACYJNE
SRMB2030
KRAJOWE AKTY PRAWNE
KOMPETENTNI MIESZKAŃCY ZDROWI MIESZKAŃCY AKTYWNI I BEZPIECZNI MIESZKAŃCY OTWARCI MIESZKAŃCY INWESTYCJE / INNOWACYJNOŚĆ BRANŻE WIODĄCE PROMOCJA / WIZERUNEK „BIZNESOWY” PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ / OTOCZENIE MIASTO NEUTRALNE KLIMATYCZNIE I MĄDRZE GOSPODARUJĄCE ZASOBAMI MIASTO ZIELONE, ODPORNE, O DOBREJ JAKOŚCI ŚRODOWISKA MIASTO ŚWIADOME RACJONALNE ZAGOSPODAROWANIE POWSZECHNA DOSTĘPNOŚĆ EFEKTYWNA INFRASTRUKTURA INTELIGENTNA GOSPODARKA – SMART ECONOMY INTELIGENTNE ZARZĄDZANIE – SMART GOVERNANCE INTELIGENTNE SPOŁECZEŃSTWO – SMART PEOPLE INTELIGENTNY TRANSPORT – SMART MOBILITY INTELIGENTNE ŚRODOWISKO – SMART ENVIRONMENT INTELIGENTNE WARUNKI ŻYCIA – SMART LIVING
K1 K2 K3 K4 G1 G2 G3 G4 S1 S2 S3 P1 P2 P3 C1 C2 C3 C4 C5 C6
39 Stan aktów prawnych aktualny na dzień 26 listopada 2021 r.
133
Ustawa o zasadach prowadzenia
polityki rozwoju a x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x
Ustawa o samorządzie gminnym b x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x
Ustawa o ochronie zabytków i opiece
nad zabytkami c x x
Ustawa Prawo wodne d x x x x x x x x
Ustawa Prawo budowlane e x x x x x
Ustawa o sporcie f x
Ustawa o działalności pożytku
publicznego i o wolontariacie g x x x x Ustawa o organizowaniu i prowadzeniu
działalności kulturalnej h x
Ustawa Prawo oświatowe i x
Ustawa Prawo geodezyjne
i kartograficzne j x x x x x
Ustawa o ochronie gruntów rolnych
i leśnych k x
Ustawa o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne l
x x x x
Ustawa o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym m x x x x x x x x x
Ustawa o ochronie przyrody n x x x x x x
Ustawa prawo ochrony środowiska o x x x x x x
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju w sprawie udzielania przez PARP pomocy finansowej na rozwój ośrodków innowacyjności w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007–2013 p
x x
Ustawa o utworzeniu Polskiej Agencji
Rozwoju Przedsiębiorczości r x x
Ustawa o utrzymaniu czystości
i porządku w gminach s x x x x
Ustawa o odpadach t x
Ustawa o zakazie stosowania wyrobów
zawierających azbest u x
134
Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu
ścieków v x
Ustawa o odnawialnych źródłach
energii w x x
Ustawa o pomocy społecznej x x x
Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych y
x Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy
w rodzinie z x
Ustawa o zapewnieniu dostępności
osobom ze szczególnymi potrzebami zz x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x
Ustawa o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych zzz
x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x
a Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2021 r., poz. 1057);
b Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1372 ze zm.);
c Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, w szczególności art. 18 (Dz. U. z 2021 r. poz. 710 ze zm.);
d Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne, w szczególności art. 166 ust. 1 pkt. 1 i art. 315 pkt 1–3 (Dz. U. z 2021 r. poz. 624 ze zm.);
e Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2020 r. poz.1333 ze zm.);
f Ustawa z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. z 2020 r. poz. 1133);
g Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2021 r. poz. 1057 ze zm.);
h Ustawa z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2020 r. poz. 194 ze zm.);
i Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 1082 ze zm.);
j Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2021 r., poz. 1990);
k Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1326);
l Ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2021 r. poz. 2070);
m Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2021 r. poz. 741 ze zm.);
n Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, w szczególności art. 3 pkt 1, (Dz. U. z 2021 r. poz. 1098);
o Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2021 r. poz. 1973);
p Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 16 grudnia 2014 r. w sprawie udzielania przez PARP pomocy finansowej na rozwój ośrodków innowacyjności w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007–2013 (Dz. U. z 2017 r. poz. 1984 ze zm.);
r Ustawa z dnia 9 listopada 2000 r. o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (Dz. U. z 2020 r. poz. 299);
s Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2021 r. poz. 888 ze zm.);
t Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2021 r. poz. 779 ze zm.);
u Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. z 2020 r. poz. 1680);
v Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2020 r. poz. 2028);
w Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2021 r. poz. 610 ze zm.);
x Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1876 ze zm.);
y Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 573);
z Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2021 r. poz. 1249);
135
zz Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz. U. z 2020 r., poz. 1062 ze zm.);
zzz Ustawa z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 848 ze zm.).
136