Celem głównym empirycznej części publikacji jest identyfikacja i ocena działań na
rzecz wzmocnienia sprawności instytucjonalnej urzędów administracji samorządowej
w Polsce oraz poprawy procesów zarządzania i rządzenia publicznego
zaprogramowanych w dokumentach strategicznych na poziomie centralnym (wybrane
ministerstwa) i regionalnym (województwa samorządowe). Założono, iż strategie
i programy publiczne przyjęte do realizacji przez władze rządowe i samorządowe
w Polsce stanowią wyraz projektowanej i wdrażanej przez nie polityki publicznej.
Z kolei zaprojektowane w nich cele i działania szczegółowe wskazują sposób realizacji
tej polityki. Cele szczegółowe naszych badań to:
Zastosowaną przez nas metodą badawczą jest analiza desk research. Jest to technika
badawcza, która polega na analizie już dostępnych danych i informacji (analiza danych
zastanych). Szczegółowe zestawienie rządowych i samorządowych dokumentów
strategicznych objętych analizą prezentuje tabela nr 23.
•Charakterystyka kluczowych strategii opracowywanych na poszczególnych poziomach zarządzania publicznego w Polsce
•Identyfikacja zakresu i podmiotów konsultacji społecznych analizowanych strategii
•Identyfikacja sposobów włączenia ekspertów w prace nad dokumentami strategicznymi objętymi analizą
•Analiza zapisów części diagnostycznych strategii pod kątem zidentyfikowanych w nich kluczowych uwarunkowań i charakterystyk procesu zarzadzania publicznego i funkcjonowania urzędów publicznych
•Analiza postulatywnych (programowych) części strategii pod kątem
identyfikacji i oceny zaprojektowanych działań na rzecz usprawnienia procesu zarządzania publicznego, zwłaszcza w aspekcie rozwiązań
proefektywnościowych, proinnowacyjnych i ukierunkowanych na zwiększenie udziału obywateli w życiu publicznym
•Analiza implementacyjnych części strategii w zakresie określonych w nich procedur monitowania i ewaluacji działań na rzecz usprawnienia procesu zarządzania publicznego
•Identyfikacja wskaźników monitoringu sprawności instytucjonalnej w ramach monitoringu analizowanych strategii
75
Tabela 23.
Zestawienie rządowych i samorządowych dokumentów strategicznych objętych
analizą
Poziom zarządzania
publicznego Nazwa strategii
Podmiot odpowiedzialny za koordynowanie i nadzorowanie realizacji strategii K RAJ O WY
Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju Minister właściwy ds. rozwoju Strategia Sprawne Państwo 2020 Minister właściwy ds. administracji publicznej Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego
2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie Minister właściwy ds. rozwoju
WO
JWÓ
D
ZK
I 16 strategii rozwoju województw
samorządowych Zarządy poszczególnych województw samorządowych 14 strategii polityki społecznej województw
samorządowych Regionalne ośrodki (centra) polityki społecznej
Analiza treści objęła:
3 strategie rządowe, w tym 1 o charakterze ogólnym i 2 sektorowe, włączone do
pakietu strategii zintegrowanych. Podstawą dla ich opracowania były Ustawa z dnia 6
grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. 2006 Nr. 227, poz.
1658 ze zm.) oraz dokument Założenia systemu zarządzania rozwojem Polski, który
Rada Ministrów przyjęła 27 kwietnia 2009 r. Kluczowym dokumentem w zakresie
długo- i średniofalowej polityki gospodarczej kraju jest Strategia na rzecz
odpowiedzialnego rozwoju przyjęta przez Radę Ministrów w 2017 r., która stanowi
aktualizację średniookresowej strategii rozwoju kraju - Strategii Rozwoju Kraju 2020.
System zarządzania rozwojem kraju obejmuje ponadto 9 strategii zintegrowanych, z
których analizą objęto strategię Sprawne Państwo 2020 oraz Krajową Strategię Rozwoju
Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie.
16 strategii rozwoju regionalnego opracowywanych i wdrażanych przez władze
samorządu wojewódzkiego w Polsce na mocy art. 11 ustawy o samorządzie
województwa. Strategia uwzględnia w szczególności cele: pielęgnowanie polskości oraz
rozwój i kształtowanie świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej
mieszkańców, a także pielęgnowanie i rozwijanie tożsamości lokalnej; pobudzanie
aktywności gospodarczej; podnoszenie poziomu konkurencyjności i innowacyjności
gospodarki województwa; zachowanie wartości środowiska kulturowego i
przyrodniczego przy uwzględnieniu potrzeb przyszłych pokoleń; kształtowanie i
76
utrzymanie ładu przestrzennego. Ustawa określa także jej zawartość, wymieniając
następujące komponenty: diagnozę sytuacji społeczno-gospodarczej województwa;
określenie celów strategicznych polityki rozwoju województwa; określenie kierunków
działań podejmowanych przez samorząd województwa dla osiągnięcia celów
strategicznych polityki rozwoju województwa. Opracowanie projektów strategii
rozwoju województwa należy do zadań zarządu województwa (art. 41 Ustawy o
samorządzie województwa, Dz. U. 1998 Nr 91 poz. 576).
14 strategii polityki społecznej opracowanych i wdrażanych przez władze
samorządu wojewódzkiego w Polsce na mocy ustawy o polityce społecznej
(województwo podkarpackie nie opracowało odrębnego dokumentu, strategia polityki
społecznej jest integralną częścią strategii rozwoju województwa, z kolei województwo
zachodniopomorskie nie posiada aktualnej strategii, ostatnio obowiązująca miała
określony horyzont czasowy do 2015 r.) - zgodnie z art. 21 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca
2004 roku o pomocy społecznej samorząd województwa zobligowany jest do
opracowania, aktualizowania i realizacji strategii wojewódzkiej w zakresie polityki
społecznej, będącej integralną częścią strategii rozwoju województwa obejmującej w
szczególności programy: przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu, wyrównywania
szans osób niepełnosprawnych, pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania
problemów alkoholowych, współpracy z organizacjami pozarządowymi – po konsultacji
z powiatami.
Rysunek 11.
Schemat badania
Źródło: opracowanie własne. •Strategia na rzecz
Odpowiedzialnego Rozwoju
•Strategia Sprawne Paostwo •Krajowa Strategia Rozwoju
Regionalnego: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie •Wskaźniki monitoringu
strategii w systemie STRATEG
Analiza treści strategii krajowych •16 strategii rozwoju województw •Raporty z przebiegu konsultacji społecznych strategii rozwoju województw •Wskaźniki monitoringu strategii
Analiza treści strategii rozwoju
województw •14 strategii polityki
społecznej •Raporty z przebiegu konsultacji społecznych •Raporty z przebiegu konsultacji społecznych •Wskaźniki monitoringu strategii
Anaiza treści wojewódzkich strategii polityki społecznej