Według Report on Progress Toward Security and Stability in Afghanistan amerykańskie-go Departamentu Obrony, pod koniec 2013 roku afgańskie siły bezpieczeństwa przeprowa-dziły 95% operacji konwencjonalnych i 98% operacji specjalnych. ISAF prowaprzeprowa-dziły jedynie operacje ochronne baz oraz wycofywały swoje siły. Niestety taki wysoki poziom samodziel-nych operacji przełożył się na wzrost strat wśród ANSF14. Wynika to bezpośrednio z
niewiel-13 Według stanu na 1 października 2013 r. w Afganistanie działało 150 zespołów doradczych (SFAAT) podporządkowanych 11 Security Forces Assistance Brigades (SFABs), które rozmieszczono: pięć w RC-E, dwa w RC-S oraz po jednej w RC-SW, RC-W, RC-N, RC-C. Report on Progress toward Security and Stability in Afghanistan, October 2013, Washington D.C., s. 35.
14 Ocenia się, że w tym okresie straty ANSF wzrosły o 79%, podczas gdy straty ISAF zmniejszyły się o 59%. Report on Progress…, op.cit., s. 33.
Doświadczenia
kich możliwości ANSF wsparcia bojowego oraz zabezpieczenia działań. Wciąż korzystały one z pomocy ISAF w zakresie transportu lotniczego, wsparcia lotniczego CAS (Close Air Support), zabezpieczenia medycznego oraz rozpoznania ISR.
Brak postępu w osiąganiu większych zdolności w tych obszarach powoduje, że jednostki ANSF niejednokrotnie są narażone na wysokie straty, co może mieć wpływ na proces rekru-tacji i uzupełniania jednostek. Proces uzupełniania jednostek może z kolei negatywnie wpły-nąć na zdolności ANSF kontrolowania obszarów odpowiedzialności, ponieważ duży odsetek oficerów, podoficerów oraz szeregowych porzuca służbę w ANSF. W niektórych jednostkach rezygnuje nawet 30% ogólnej liczby przyjętych do służby15. Do takiego stanu rzeczy przyczy-nia się między innymi system naboru do służby, polegający na rekrutowaniu do jednostek od-ległych od miejsca zamieszkania – w rejony obce etnicznie i kulturowo, oraz małe możliwo-ści ANSF sprawnej ewakuacji rannych i zabitych (zwłaszcza ewakuacji lotniczej) z miejsc prowadzenia działań. Niski poziom opieki nad rannymi, brak zasiłków pogrzebowych, a nawet konieczność udziału w sezonowych pracach polowych wpływają na proces zachowania zdol-ności jednostek ANSF. Mimo podejmowanej przez społeczność międzynarodową walki z ko-rupcją, zjawisko to nadal występuje w szeregach ANSF, co w oczywisty sposób obniża ich po-tencjał. Istotne w zwalczaniu tych negatywnych procesów było przyjęcie elektronicznego systemu wypłat poborów dla żołnierzy i policjantów16. Zagrożeniem procesu rozwoju narodo-wych sił bezpieczeństwa jest dość wysoki koszt ich utrzymania ponoszony przez społeczność międzynarodową17. Przewiduje się, że warunki finansowe zmuszą rząd Afganistanu do dzia-łań redukujących potencjał ANSF do poziomu około 258 tys. żołnierzy i policjantów po 2017 ro-ku18. Z wojskowego punktu widzenia najistotniejszym problemem do rozwiązania, oprócz sprawnego wyposażania armii19 w nowoczesny sprzęt zgodnie tabelami należności, jest kwe-stia synchronizacji planowania, a następnie dowodzenia operacjami z ich właściwym wspar-ciem i zabezpieczeniem. Problem ten był bardziej widoczny w momencie przejmowania przez Kandaki odpowiedzialności od sił koalicyjnych.
Podsumowanie
Proces przekazywania odpowiedzialności był złożonym przedsięwzięciem. Oprócz utrzy-mania działań typowo operacyjnych konieczne stało się koordynowanie działalności zarów-no na rzecz przekazywania odpowiedzialzarów-ności, jak i wsparcia udzielanego przez siły mię-dzynarodowe. Zmiany, które zaszły w rejonie odpowiedzialności Dowództwa Regionalnego
15 D. Glickstein, M. Spangler: Reforming the Afghan Security Forces, op.cit., s. 91.
16 Pod koniec 2013 r. 70% policjantów, 86% ALP oraz większość żołnierzy otrzymywało żołd za pomocą elektronicznego systemu bankowego. Report on Progress…, op.cit., s 34.
17 Szacuje się, że po 2017 r. państwa sponsorujące nie będą mogły utrzymać ANSF liczących 334 tys. osób, w tym 187 tys.
żołnierzy. Obecne koszty przewidziane na utrzymanie ANSF sięgają 11 mld dolarów. Przewiduje się obniżenie tej kwoty do poziomu 4,1 mld dolarów w 2017 r. D. Glickstein, M. Spangler: Reforming the Afghan Security Forces, op.cit., s. 93.
18 D. Glickstein, M. Spangler: Reforming the Afghan Security Forces, op.cit., s. 93.
19 Struktura organizacyjna sił zbrojnych Afganistanu w 2013 r. obejmowała sześć korpusów, jedno dowództwo dywizji Capital, jedno dowództwo dywizji sił specjalnych, 24 brygady piechoty, dwie brygady „Mobile Strike Brigades”, dwie brygady sił specjalnych oraz siedem centrów koordynacji na szczeblu regionu. Report on Progress…, op.cit., s. 35.
Wschód, w tym zmiany struktur i dyslokacji jednostek wojskowych ANA, miały doniosły wpływ na proces przekazywania siłom ANSF odpowiedzialności za bezpieczeństwo.
Kierowniczą rolę w rejonach, które jeszcze w 2013 roku były pod jurysdykcją ISAF, odgry-wa armia i policja, a w rejonach przygranicznych – straż graniczna. Choć w Dowództwie Regionalnym Wschód wsparcie lokalnych sił przez ISAF nadal było konieczne, to zmienio-no jego charakter. Tym samym przygotowazmienio-no się do zakończenia misji ISAF i rozpoczęcia od początku 2015 roku operacji „Resolute Support”.
Można przyjąć, że działania społeczności międzynarodowej w Dowództwie Regionalnym Wschód związane z przygotowaniem afgańskich sił bezpieczeństwa pozwoliły osiągnąć za-łożone cele. Armia afgańska w nowych strukturach organizacyjnych oraz w nowych miej-scach dyslokacji, wyposażona w nowoczesny sprzęt, stała się partnerem wojsk koalicyjnych w prowadzeniu działań. Policja i służby graniczne, przeszkolone w procedurach, w więk-szym stopniu wyposażone w sprzęt i broń, są zdolne zapewnić ład i bezpieczeństwo publicz-ne oraz ochronę granic. Można założyć, że problemy i zagrożenia związapublicz-ne z procesem prze-kazywania odpowiedzialności za bezpieczeństwo zarówno w Dowództwie Regionalnym Wschód, jak i w całym Afganistanie nie mają podłoża wojskowego, lecz w przeważającej mierze są wynikiem wewnętrznego i zewnętrznego procesu wsparcia przemian prawnosys-temowych, gospodarczych oraz rozwojowych. Zdaniem autora, osiągnięcia stabilizacyjne lat 2012–-2013 mogą zostać zaprzepaszczone przez nieprzewidywalną sytuację polityczną z chwilą opuszczenia Afganistanu przez siły międzynarodowe. n
Wsparcie informatyczne
W
historii ludzkości trudno wskazać wiek, w którym nie byłyby prowadzone działania wojenne. XX wiek przyniósł światu dwie wojny i omal nie zgotował trzeciej, i to z użyciem broni ato-mowej. XXI wiek także rozpoczął się konfliktami – w Afganistanie i Iraku.Na przestrzeni wieków znacząco zmieniał się sposób prowadzenia wo-jen. W miarę rozwoju techniki pojawiała się nowego rodzaju broń, co w oczywisty sposób wpływało na działania walczących. Powstawały ośrodki naukowe, w których udoskonalano sposoby zabijania ludzi.
I choć w różnych okresach, w zależności od poglądów naczelnych do-wódców, za najważniejsze uważano różnego rodzaju uzbrojenie – od broni pancernej po lotnictwo, to niezmiennie ważna pozostawała infor-macja. O jej potędze już tysiące lat temu słynny teoretyk wojskowy Sun Tsu w dziele Sztuka wojny napisał: Jeśli znasz siebie i swego wroga, przetrwasz pomyślnie sto bitew. Jeśli nie poznasz swego wroga, lecz po-znasz siebie, jedną bitwę wygrasz, a drugą przegrasz. Jeśli nie po-znasz ni siebie, ni wroga, każda potyczka będzie dla ciebie zagrożeniem1.
1 Sun Tsu: Sztuka wojny. http://nakoksie.pl/najslynniejsze-cytaty-z-sun-tzu-sztuka-wojny [dostęp:
tej uczelni. Zajmuje się tematyką dowodzenia
i organizacjami zhierarchizowanymi.
wsparcie informatyczne, C3IS Jaśmin, DAP (Digital Army Program), NNEC (NATO Network Enable Capabilities), proces dowodzenia
SŁOWA KLUCZOWE