Zasada powszechności

Uzasadnienie powszechności nowej ewangelizacji wynika z tożsamości Kościoła. Jest on powszechny i dlatego taka jest jego misja2. Ewangelia adresowana jest do wszystkich, nie zaś do zamkniętej grupy osób. Każdy człowiek potrzebuje orędzia Chrystusa3. Również chrześcijanin, który już o nim nie myśli i nie pamięta, ponieważ jest przeznaczony do życia świętego i niepokalanego, na wzór Chrystusa4. Na mocy chrztu św., nieodłączną częścią tego powszechnego powołania jest ewangelizacja5. Dlatego nie jest ona jedną z możliwych opcji

1 Por. J. Ratzinger. Nowa ewangelizacja. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 6:2001 s. 35.

2 Por. J. Ratzinger. Wprowadzenie do chrześcijaństwa. Wykłady o apostolskim wyznaniu wiary. W: Joseph Ratzinger Opera Omnia. Red. K. Góźdź, M. Górecka. T. IV. Lublin 2017 s. 272.

3 Por. J. Ratzinger. Nowa ewangelizacja s. 35.

4 Por. Benedykt XVI. Przesłanie ufności dla każdego człowieka. 8 XII – Przemówienie na placu

Hiszpańskim. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 2:2011 s. 32.

5 Por. Benedykt XVI. Spotkanie z Kościołem Afryki jest chwilą łaski. 16 II – Przemówienie do uczestników

Kościoła6. Jest jedyną jego opcją, gdyż „Kościół istnieje, aby ewangelizować”7. Świadomość tej prawdy ma charakter fundamentalny.

W wyjaśnieniu tej zasady, papież nawiązał do proroctwa Ezechiela, dotyczącego ustanowienia jednego pasterza i zjednoczenia plemion Izraela (por. Ez 34, 22-34). Aktualnie na Kościele spoczywa odpowiedzialność za zjednoczenie całej ludzkości. Również tych, którzy porzucili praktykę życia chrześcijańskiego. Błędne jest poczucie satysfakcji z liczby ludzi, którzy regularnie uczestniczą w życiu Kościoła, przy jednoczesnym zaniedbaniu pozostałych. Potrzeba opuszczania środowiska komfortowego i znanego w poszukiwaniu tych, którzy z różnych powodów przestali identyfikować się Chrystusem i Kościołem. Owa powszechność powinna być realizowana odpowiednio do powierzonych zadań8.

Z treścią powyższego stanowiska koresponduje tekst adhortacji Verbum Domini. W odniesieniu do misji ad gentes, autor przestrzega przed duszpasterstwem „zachowawczym” (VD 95)9. Powszechność zaś upodabnia nową ewangelizację do misji ad gentes10, która jest wzorem całego zaangażowania apostolskiego Kościoła11. Stąd powyższą przestrogę można odnieść również do tytułowego zagadnienia. Potrzeba zatem zachęcać wszystkich chrześcijan, aby ponownie odkrywali wartość naśladowania Chrystusa (por. VD 96). Papież przestrzegał również przed zwlekaniem z ewangelizacją. Jeżeli zaniedbywana jest misja powszechna, wówczas pojawiają się rozmaite przesłania sprzeczne z Ewangelią i prawdziwym dobrem człowieka12.

Wobec współczesnego pluralizmu opinii i postaw, może pojawić się również kwestie, czy godziwą działalnością jest ewangelizacja, czy raczej wszystkie światopoglądy nie powinny przyczyniać się do dobra ludzkości? Takie stanowisko można określić swoistym rozumieniem powszechności. Podnoszony bywa argument, aby nie narzucać Ewangelii innym, także tym

6 Por. Benedykt XVI. «Duch Święty zstąpi na was, otrzymacie Jego moc i będziecie moimi świadkami»

(Dz 1, 8). Orędzie Benedykta XVI na XXIII Światowy Dzień Młodzieży. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 9:2007 s. 28.

7 Benedykt XVI. Kościół istnieje po to, by ewangelizować. 7 X – Homilia Benedykta XVI podczas Mszy

św. na rozpoczęcie Synodu Biskupów. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 11:2012 s. 17.

8 Por. Benedykt XVI. Zbliżajcie ludzi do Serca Dobrego Pasterza. 7 V – Msza św. i święcenia kapłańskie

w Światowy Dzień Modlitw o Powołania. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 8:2006 s. 32.

9 W ten sposób Benedykt XVI określił ograniczanie działalności Kościoła do tych, którzy już poznali Chrystusa.

10 Por. Benedykt XVI. Głoszenie Ewangelii słowem, mocą Ducha Świętego i wielką siłą przekonania.

Homilia podczas Mszy św. odprawionej 16 X 2011 r. w Bazylice św. Piotra. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 12:2011 s. 13.

11 Por. Benedykt XVI. Dziełu ewangelizacji winna towarzyszyć światowa kampania modlitwy. 11 V –

Przemówienie do krajowych dyrektorów Papieskich Dzieł Misyjnych. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 6:2012 s. 28.

12 Por. Benedykt XVI. Z góry Tabor na Golgotę drogą miłości. 4 III – Homilia podczas Mszy św. w parafii

ochrzczonym, którzy negują wartość praktyki życia chrześcijańskiego. Opinię taką wyrażają niekiedy sami chrześcijanie. Benedykt XVI stwierdził, że nie podlega dyskusji potrzeba harmonijnego współżycia i współpracy w duchu prawdziwej tolerancji i szacunku. Nie oznacza to jednak zaprzestania głoszenia orędzia Chrystusa i dążenia do odnowy wiary. Poznanie prawdy zobowiązuje do jej przekazywania wszystkim (por. Mt 5, 15). Wszędzie tam, gdzie następuje powrót do Ewangelii, miejsce niesprawiedliwości i przemocy zajmują sprawiedliwość i pojednanie. Tę powszechną prawidłowość papież określił mianem „bilansu ludzkości”13.

Benedykt XVI przedstawił znaczenie powszechności poprzez porównanie postaci Apostołów: Szymona, zwanego „Gorliwym” i Mateusza oraz ich stosunku do judaizmu. Stwierdził, że powołanie chrześcijańskie dotyczy ludzi o różnej proweniencji społecznej i religijnej, bez uprzedzeń. Na wzór Chrystusa, w centrum zainteresowania Kościoła powinien być więc każdy człowiek, nie zaś kategorie społeczne lub opinie. Ponad różnorodnością charyzmatów, narodów, ras, cech ludzkich jest Bóg jako czynnik jednoczący. Należy powstrzymywać tendencje do akcentowania różnic i przeciwieństw, na rzecz prawdziwej jedności i harmonii14. Potrzeba starania, aby przekonać także, tych, którzy nie zgadzają się z nauczaniem Kościoła i nie chcą go słuchać15. Należy towarzyszyć tym ochrzczonym, którzy nie wierzą i poszukują sensu w dynamice pragnienia dobra i prawdy16. Dzisiejsze skonfundowane i zsekularyzowane pokolenie istotnie potrzebuje na nowo usłyszeć uniwersalistyczne i jednoczące orędzie słowa i Tradycji chrześcijańskiej17.

Wspomniane naśladowanie Chrystusa w głoszeniu Ewangelii jest gwarancją przezwyciężania rozdrobnienia i rozproszenia. Działalność misyjna Kościoła nie jest inicjowana oddolnie, ale przez Ducha Świętego. Jej założeniem jest przenikanie każdej kultury i społeczeństwa, niczym zaczyn, który niesie powszechność i zmierza do całości. Ze słów Chrystusa na temat misji uczniów wynika, że potrzeba wyjścia poza granice przyzwyczajeń myślowych i działaniowych, jako Kościół Pięćdziesiątnicy18.

13 Benedykt XVI. Poznanie Boga pozwala pojąć człowieka i budować lepszy świat. 21 XII – Spotkanie z

kardynałami i pracownikami Kurii Rzymskiej. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 2:2008 s. 14.

14 Por. Benedykt XVI. Szymon Kananejczyk i Juda Tadeusz. 11 października. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 1:2007 s. 40.

15 Por. Benedykt XVI. Konferencja prasowa podczas lotu. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 7-8:2007 s. 16.

16 Por. Benedykt XVI. Tajemnicze pragnienie Boga. 7 listopada 2012 r. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 1:2013 s. 39.

17 Por. J. Ratzinger. Christian universalism: On two collections of papers by Hans Urs von Balthasar. „Communio: International Catholic Review” 22.3:1995 s. 553.

18 Por. Benedykt XVI. Zbawcza misja Chrystusa obejmuje całą ludzkość. 24 XI – Przemówienie

Znaczenie powszechności Benedykt XVI przedstawił na podstawie zapowiedzi przyjścia Ducha Świętego (por. J 16, 13). Chrystus wyjaśnił wówczas tożsamość Kościoła i jego zadanie. Papież mówił, że postępowanie chrześcijańskie oznacza wyjście poza własne „ja” i otwarcie się wszystkich. Oznacza przyjęcie Kościoła, więcej, pozwolenie, by zostać przyjętym przez Kościół. Słowo, myśl i działanie chrześcijańskie dokonują się we wszystkim i rozpoczynają się od wszystkiego. Poznanie sytuacji współczesnego człowieka wzrasta poprzez słuchanie go oraz dzielenie się własną wiedzą i doświadczeniem. Przeciwieństwem przesłania Pięćdziesiątnicy jest symbol wieży Babel19.

Powszechność, która wynika z tajemnicy Zesłania Ducha Świętego jest inna od tej, którą zakłada często współczesna kultura. Tę ostatnią Benedykt XVI nazwał: „uniformizmem”, „modelem babilońskim” i „wieżą samoafirmacji”20. Oznacza ujednolicenie według kategorii technicznych, konsumpcjonistycznych i hedonistycznych. Wyrazem tego jest ten sam sposób myślenia, mówienia, ubioru i zachowania. Natomiast powszechność, która wynika z Pięćdziesiątnicy oznacza jedność w różnorodności. Nie jedność czynu i zewnętrznych możliwości, ale wewnętrznego impulsu do wzajemnego dawania i brania. J. Ratzinger stwierdził, że należy bronić i przywracać powszechną misję chrześcijańską w oparciu o przesłanie Pięćdziesiątnicy. Stanowi ono alternatywę dla współczesnego konfliktu kultur. Powszechność tego wydarzenia oznacza jedność całego dziedzictwa ludzkości. To, co cudze nie jest przeciwne temu, co własne. To, co pochodzi od Boga, wówczas staje się własnością wszystkich. Powszechność Pięćdziesiątnicy jest „katolickością”21.

Benedykt XVI stwierdził, że Pięćdziesiątnica trwa nadal, nie jest zakończona. Oznacza to nie tylko, że Kościół posługuje się wieloma językami w sensie zewnętrznym. Bardziej jednak, że człowiek może doświadczyć Boga poprzez wiele form i kultur. Wówczas okazuje się, że jak rozległy zasięg ludzkiego doświadczenia, taki też zasięg oddziaływania słowa22. Kościół wszystkich narodów wypowiada się w rozmaitych kulturach danego kontynentu. To przesłanie Pięćdziesiątnicy papież porównał do harmonijnego hymnu polifonicznego skierowanego do Boga23.

19 Por. Benedykt XVI. Duch Święty prowadzi nas ku wyżynom Boga. 27 V – Homilia w uroczystość

Zesłania Ducha Świętego. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 7-8:2012 s. 34.

20 J. Ratzinger. Powszechność i katolickość. W: Joseph Ratzinger Opera Omnia. Red. K. Góźdź, M. Górecka. T. VIII/1. Lublin 2013 s. 182-184.

21 Tamże s. 184.

22 Por. Benedykt XVI. Wydarzenia minionego roku wskazują drogę ku przyszłości. 22 XII – Do Kurii

Rzymskiej. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 2:2009 s. 10.

23 Por. Benedykt XVI. Zbawcza misja Chrystusa obejmuje całą ludzkość. 24 XI – Przemówienie

W ramach nowej ewangelizacji należy uświadamiać chrześcijanom, że w Chrystusie jest pełnia życia i znaczenia wszystkiego, co ludzkie24. Ewangelia umożliwia pełną asymilację i głębokie zrozumienie tego, co stanowi człowieczeństwo. Powszechność nie oznacza nakłaniania do nabywania jak najwięcej w Kościele. Polega ona na zachęcaniu do odnalezienia prawdy o sobie. W ten sposób człowiek świadomie i dobrowolnie podejmuje decyzję o identyfikacji z Kościołem25.

Kolejnym przykładem powszechnego zaangażowania w misję Kościoła jest św. Paweł. Można odnieść jego osobę i działalność do nowej ewangelizacji. Rozumiał on, że nie tylko Żydzi czy inna wybrana grupa potrzebuje Ewangelii, ale wszyscy. Z tego powodu był gotowy żyć w rozmaitych warunkach i przezwyciężać trudności (por. 2 Kor 11, 23-28). Istniała dla niego racja absolutna, wobec której uważał każdą granicę za przekraczalną. Tę rację stanowił Chrystus. Współcześnie wszystkim chrześcijanom potrzeba odnowy wiary. Udzielenie satysfakcjonującej odpowiedzi na tę sytuację jest możliwe wyłącznie poprzez ponowne odkrycie rzeczonej racji26. Zatem na wzór św. Pawła, każdy chrześcijanin powinien traktować głoszenie Ewangelii jako zadanie pierwszorzędne i nieodzowne27.

W zrozumieniu powszechności nowej ewangelizacji pomocny jest również przykład pierwszych chrześcijan. Misja Kościoła nie była dla nich działalnością propagandową, która miałaby na celu wzrost znaczenia własnej grupy. Stanowiła dla nich wewnętrzną konieczność, która wynika z natury wiary. Założeniem idei Boga wszystkich było dla nich udzielenie odpowiedzi oczekiwanej przez każdego człowieka. Wiara nie zależy bowiem od warunków kulturowych danego narodu, ale dotyczy prawdy uniwersalnej. Jak wówczas, tak i współcześnie, impulsem i zobowiązaniem do ewangelizacji jest „powszechność Boga i powszechność rozumu otwartego na Jego działanie”28. Potrzeba ponownie głosić Ewangelię z tą samą gorliwością, jaką prezentowali pierwsi chrześcijanie. Choć ich wspólnoty były małe i

24 Por. Benedykt XVI. Sumienie jest miejscem, w którym rozbrzmiewa głos prawdy. 4 VI – Spotkanie z

przedstawicielami społeczeństwa chorwackiego w Teatrze Narodowym. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 7:2011 s. 8.

25 Por. J. Ratzinger. Utożsamianie się z Kościołem. W: Joseph Ratzinger Opera Omnia. Red. K. Góźdź, M. Górecka. T. VIII/1. Lublin 2013 s. 175.

26 Por. Benedykt XVI. Paweł – portret człowieka i apostoła. 25 października 2006 r. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 3:2007 s. 29-30.

27 Por. Benedykt XVI. Orędzie Papieża Benedykta XVI na Światowy Dzień Misyjny 2009 r. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 10:2009 s. 4.

28 Benedykt XVI. Fundamentem prawdziwej kultury jest poszukiwanie Boga. 12 września – Paryż.

Spotkanie z przedstawicielami świata kultury w Kolegium Bernardynów. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 10-11:2008 s. 16.

narażone na prześladowania, rozpowszechniały orędzie Chrystusa w całym ówcześnie znanym świecie29.

Powszechność nie oznacza ludzkiego projektu ekspansji (por. US Wstęp). Benedykt XVI jednoznacznie potwierdził nauczanie swoich poprzedników, że celem działalności Kościoła nie jest rozszerzanie własnej władzy bądź umacnianie ludzkiego panowania, ale niesienie wszystkim orędzia Chrystusa. Niesienie nadziei chrześcijańskiej wszystkim narodom papież nazwał „zarażaniem”. Jedynie w świetle powszechnej misji Kościoła, prawdziwe życie człowieka na przestrzeni dziejów staje się zrozumiałe i uwiarygodnione. Fundamentem życia Kościoła musi stać się misja powszechna30.

Jak w wiekach minionych, tak i dzisiaj, prawdziwym celem ewangelizacji nie są interesy polityczne czy gospodarcze. Takie stwierdzenie Benedykt XVI wypowiedział w odniesieniu do historii świeckich podbojów nowych terytoriów. Ewangelizacja nie jest również projektem społecznym31. Nie polega na duchowym kolonializmie. Nie jest poddawaniem innych własnej kulturze i przekonaniom. Prawdziwy jej wzorzec został przedstawiony w mowach misyjnych Chrystusa i życiu wczesnego Kościoła. Polega on na poświęceniu dla sprawy głoszenia Ewangelii. Powszechność oznacza prymat prawdy, której jedynym obroną jest ona sama. Nie powoduje zniszczenia tożsamości człowieka i kultur, które tworzy. Przeciwnie, umożliwia ich właściwy rozwój. Błędem jest zatem ukrywanie prawdy, niczym talentu w ewangelicznej przypowieści (por. Mt 25, 14-30). Takie działanie Benedykt XVI stwierdził na tzw. Zachodzie. Powodem jest lęk przed aplikacją prawdy do procesu historii i jej możliwą utratą, co zwyczajnie oznacza niewiarę. Innym powodem jest lenistwo. Ludzie deklarujący przynależność do Kościoła nie chcą być oświeceni przez prawdę. Przyczyną tego jest pragnienie prowadzenia życia pozbawionego ciężaru odpowiedzialności. Potrzeba, aby wszyscy chrześcijanie poddani najwyższej wartości poznania Chrystusa (por. Flp 3, 8), zaangażowali się w głoszenie prawdy32.

Motywacją do powszechnej nowej ewangelizacji jest również przykład życia mnichów średniowiecznych oraz ich egzystencjalna zasada quaerere Deum. W przemówieniu do paryskich słuchaczy stwierdził, że ich założeniem było postrzeganie rzeczywistości ponad tym, co doczesne. Kontekstem ogólnoeuropejskim były wówczas konflikty i migracje. Kiedy

29 Por. Benedykt XVI. Potrzebne są nowe formy przekazywania Słowa Bożego. Orędzie na Światowy

Dzień Misyjny 2012 r. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 3:2012 s. 10.

30 Por. Benedykt XVI. Orędzie Papieża Benedykta XVI na Światowy Dzień Misyjny 2009 r. s. 4.

31 Por. Benedykt XVI. Piękno i radość wiary. 29 maja. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 7:2011 s. 59.

32 J. Ratzinger. Chrystus – Odkupiciel wszystkich ludzi. Jedyność i powszechność Chrystusa oraz Jego

istniało przekonanie o nietrwałości ludzkich struktur i opinii, mnisi dążyli do kwestii fundamentalnej. Czynili to poprzez rzeczy przygodne, nie zaś w oderwaniu od nich. W owym poszukiwaniu w pewnym sensie już zawarty jest jego skutek. Zasada mnichów warta jest współczesnego zastosowania, aby wzbudzać we wszystkich chrześcijanach pragnienie szukania Boga33. Gwarancją jego skuteczności, niczym w życiu mniszym, jest zaangażowanie w życie Kościoła, jedność z pasterzami i innymi chrześcijanami oraz wyzbycie się indywidualizmu34.

Zakresem ewangelizacji objęci są wszyscy, wszystko i zawsze. Potrzeba ją realizować w różnych rodzajach aktywności duszpasterskiej. Nie należy zaś jej ograniczać do wybranych okazji. Ewangelizacja nie jest jedną z wielu form działalności Kościoła, ale stałą zasadą każdego rodzaju zaangażowania duszpasterskiego. Benedykt XVI podkreślił znaczenie wymiaru misyjnego jako trwałej formy życia chrześcijańskiego, właściwej zarówno poszczególnym osobom ochrzczonym, jak i wspólnotom35. Istotnym wyrazem ich dojrzałości chrześcijańskiej jest gorliwość misyjna (por. VD 95).

Celem podejmowania tematu nowej ewangelizacji jako zadania powszechnego nie jest chlubienie się, ale wzbudzenie samokrytyki. Zdaniem Benedykta XVI, wyraża się ona w zapytaniu, czy jako chrześcijanie otwieramy bądź zamykamy innym dostęp do Boga, czy jako lud Boży nie staliśmy się w większej części niewierzący i dalecy od Boga, czy w krajach Europy zachodniej nie nastąpiło znużenie wiarą, własną historią i kulturą. Jeśli brak woli osobistego poznawania Chrystusa przez samych chrześcijan, brak również woli głoszenia Jego orędzia36. Tylko ten zaś prawdziwie wierzy, kto ewangelizuje37. Ten, kto prowadzi autentyczne życie wiary, nie ogranicza się do sentymentalizmu i sfery prywatnej, ale zostaje włączony w pełną, całościową katolickość38.

Papież przestrzegł przed poglądem, że wiara należy wyłącznie do przestrzeni prywatnej. Z faktu, że jest ona aktem wolności wynika również odpowiedzialność społeczna za treść wiary.

33 Por. Benedykt XVI. Fundamentem prawdziwej kultury jest poszukiwanie Boga. 12 września – Paryż.

Spotkanie z przedstawicielami świata kultury w Kolegium Bernardynów s. 13-16.

34 Por. Benedykt XVI. Odważnie dokonujcie wyborów na całe życie i bądźcie im wierni. Spotkanie z

młodzieżą. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 7:2010 s. 36.

35 Por. Benedykt XVI. Zglobalizowany świat pilnie potrzebuje ewangelizacji. Orędzie na Światowy Dzień

Misyjny 2011 r. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 3:2011 s. 7.

36 Por. Benedykt XVI. Bądźmy prawdziwymi chrześcijanami, godnymi tego miana. 21 IV – Msza św.

Krzyżma w Wielki Czwartek. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 6:2011 s. 34.

37 Por. Benedykt XVI. Misjonarze nowej ewangelizacji. Orędzie na Światowy Dzień Młodzieży 2013 r. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 1:2013 s. 15.

38 Por. J. Ratzinger, V. Messori. Raport o stanie wiary. W: Joseph Ratzinger Opera Omnia. Red. K. Góźdź, M. Górecka. T. XIII/1. Lublin 2017 s. 63.

Ten powszechny wymiar wiary i ewangelizacji został ukazany w sposób oczywisty we przywołanej Pięćdziesiątnicy (por. PF 10).

W kontekście wspomnianego stosunku współczesnych do przeszłości, jawi się potrzeba tzw. teologii dziejów. Jest ona związana z zasadą powszechności i stanowi podstawowy aspekt nowej ewangelizacji. Znaczenie owej teologii Benedykt XVI przedstawił w oparciu o fragment Księgi Izajasza o posłannictwie Cyrusa (Iz 45, 1-6). Władza ziemska, podobnie jak wydarzenia historyczne, stanowią część planu Boga i są podporządkowane Jego władzy. Szczególnie wobec historii totalitaryzmów minionego stulecia, potrzeba przywrócić integralne postrzeganie świata i czasu. Zdaniem papieża, odzwierciedlenie teologii dziejów znajduje się w nauczaniu Soboru Watykańskiego II oraz św. Pawła VI i św. Jana Pawła II39. Kontynuatorem tej myśli jest Benedykt XVI. Kiedy przekonywał do zwiększenia zaangażowania wszystkich wiernych w misyjną działalność Kościoła, wyraził pragnienie, „aby zapanowała nowa era ewangelizacji”40. Stwierdził, że dzisiaj przed głoszeniem Ewangelii otwierane są rozległe horyzonty. Człowiek współczesny żyje w czasie nowej ewangelizacji41.

W refleksji papieża, powszechność ewangelizacji wyraża się w słowie „my”, na oznaczenie Kościoła w każdym czasie i przestrzeni. Można zatem wnioskować, że źródłem współczesnej odnowy wiary jest nie tylko teraźniejsze nauczanie Kościoła, ale i to w ciągu wieków minionych. Owo „my” oznacza również wspólnotę parafialną bądź grupę apostolską, których członkowie wzajemnie się akceptują i wspierają. Potrzeba w nich jednak perspektywy Kościoła powszechnego, aby zarówno duchowni, jak i świeccy nie stanowili dla siebie jedynego kryterium działalności ewangelizacyjnej. Benedykt XVI podkreślił, że jesteśmy Kościołem razem z Apostołami i świętymi oraz wszystkimi chrześcijanami. Nigdy zaś przeciwko komukolwiek42.

W zrozumieniu powszechności nowej ewangelizacji potrzeba odniesienia do nauczania Vaticanum II. Zdaniem papieża, wydarzenie to stanowiło początek nowej ewangelizacji. Była ona zamiarem św. Jana XXIII43. W tym również przejawia się jej uniwersalizm, że nie jest

39 Por. Benedykt XVI. Głoszenie Ewangelii słowem, mocą Ducha Świętego i wielką siłą przekonania.

Homilia podczas Mszy św. odprawionej 16 X 2011 r. w Bazylice św. Piotra s. 13.

40 Benedykt XVI. Trzeba działać z coraz większym zaangażowaniem. 13 VI – Przemówienie na otwarcie

Kongresu Diecezji Rzymskiej. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 8-9:2011 s. 29.

41 Por. Benedykt XVI. Wielkoduszni robotnicy nowej ewangelizacji. 18 września – Castel Gandolfo. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 12:2011 s. 52.

42 Por. Benedykt XVI. «Aby Mu towarzyszyli i by mógł ich wysyłać». 24 września – Fryburg. Spotkanie

z seminarzystami w seminarium duchownym. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 12:2011 s. 31.

43 Por. Benedykt XVI. Konferencja prasowa w samolocie. „L’Osservatore Romano” wyd. polskie 5:2012 s. 28.

inicjatywą dzisiejszą, ale zakorzenioną już w historii Kościoła. Stąd wynika jej powszechna inspiracja44.

Ideą służącą ożywieniu powszechnej odpowiedzialności misyjnej był Rok Wiary. Jego celem było zainspirowanie każdego chrześcijanina do wyznawania wiary w sposób świadomy, pełny i z nowym przekonaniem (por. PF 8-9). Został zainicjowany 11 października 2012 r., w 50 rocznicę otwarcia Soboru Watykańskiego II, choć nie dla uczczenia rocznicy. Powodem była konieczność nowej ewangelizacji, większa niż w latach 60-tych ubiegłego wieku. W dniu inauguracji Roku Wiary, dokonano intronizacji ewangeliarza używanego w czasie Vaticanum II, przekazano siedem orędzi końcowych Soboru oraz Katechizm Kościoła Katolickiego. Papież wyraził pragnienie, aby poprzez te znaki, bardziej niż wspominać, zrozumieć potrzebę ponownego odkrywania powszechnej treści dokumentów soborowych, utożsamienia się z nimi oraz przekazywania w duchu wiary. Z doświadczenia Benedykta XVI jako teologa Soboru wynika, że uczestnicy tego wydarzenia, żywili wspólne pragnienie odnowienia wiary chrześcijan. Bez ulegania wymogom teraźniejszości, ale i bez skrępowania przeszłością. Soborowa świadomość powszechności Ewangelii i ewangelizacji jawi się jako wzorcowa dla Kościoła dzisiaj. Nauczanie Vaticanum II jest konkretną i precyzyjną podstawą nowej ewangelizacji. Dzięki niemu impuls ewangelizacyjny nie pozostanie jedynie w sferze ideałów