13. Soki pozywne wstepuiac pod g or?, i z s t ? - puiac na d o l , zostawuiac Zge* twione cz?set , okiadaia roslin? , i eocaz wi?cey a wlecey cia- la iey przy czynia ia : obacz w Cz?sci I.
N ro
4 6 . Na doswiadezeni:•, ulam szczep iuz'dobrzez&m
rosly w mieyscu szczepienia , a znaydzietzdr2ewo do drzewa me prz^roslo , ale coro*
90 Z A M N O Z E N 1 E
cznie now% po wierzehu warsta spoione fest*
W iec w spaianiu drzewa rc s n a c *na a c e g o , na tym cala ,zawis?a sztuka , aby sok idaey z u- m coow anigo iuz w ziemi pienka / znaydowai w przysadzonym drzewie ciag^osc ka «alikow*
i sposobnosc pcstepowania. Miazga na drze- v is
3
owa zywa ez^se k o f y , ktora zwierzehni%pok ryta iest , i iuz samego tyka s e d iz r w a , prcwadzi te soki ; wiec miazga z miazga z e - tkni^ta , u czy nl soktmi sposobncsc przeyscia * ok?adan;a , a zatrym i rosnien a Sok i te i e - szcze im sa
zyw sze ,
kiedy sig ziemia po zi»mie otvvi u a „ ty m lutwiey sig postin^ do c z e - j&fai p r z y t k n i e t y e h
,
zatern ~zas w io sn o w y do te y rohoty iest naysposcbn eyszy. N a t y m n ie c h sie znaia sZcrcu i^cy, a pewnie p rz y cz y n nie udawa^ia sig ani w N o w iu , ani PeJni * ani w Byku ,ani
w Baranie , po N ieb je sz u - kac me bgda.14 Spaiania tego drzewa z drzewem , i r o z - mnozema , w e lo r a k ie w y iialezion e sposoby*
z
t y c h o pt>spolitszych , iako tö ; szczepieniu^kozu ch o w an iu , oczköwaniu i Jaczeniu , u c z y - ni r g nauka w sz c z eg o ln y c h P aragrafach ; a potytn
d
innyt h w iednym razem. TeraZ n a y - pierWey opisze sie: szczep ien ie .15. Pieriki , sa
to
owe aibo plonki , aiboz
ziarn podrosle d rz e w k a , w ktore zraZyszcze*
pione bydz maia. T e powinny bydz p r o s t e , Uywe, zdrov/e, kory gladkiey , poiedyncze , bez r o z s o c h o w , i przynaynruiiey drugi rok
na
m ieyscu wkorzenione« Lubo bowiem w pier- vrszyra zaraz roku szczepione pr£yi^c sie mo
ga , nie tak przeciez sporo i wesolo rosna.
N aos-affdt pienki do szczepieaia maia bydz g ru b t na v^ielkb paice.
M L O D T C H D R Z E i r . 9t
16. Z razy , s| to owe rozeczki z dobrych drzew wziete , ktore w pienki szezep-ic sie ma
ia ; i taki bgd^ie o w o c , z iakiego wzigta sa zrazy. T e powinny b y d z :
lod .
w przeszlym roku u r o s ie ; iednak pr2 y nich i dawmeyszego drzewa cokolwiek zostawic t r 2e b a , aby hez- pieCzniey scjskanie pienka wytrzyidac mogly.2
re.
Powinny bydz dobrze doyrzafe , bez cze- go na pienkach pousychaia • wigc te lamaq trzeba z mieysc drzewa slonCu o tw o rzy sty ch . 5eie,
Powinny byd£ lamane p ie rw e y , nizeli soki znacznie w drzewa wstgpowac zaczna : co zawislo aibo od cfcasu, albö od rodzaiu -•pestkowe bowiem, iako s i iw y / w is n ie , brzo- skwinie, morele * pospolicie sig Jamia ku kori- cu L u t e g o r a n i e y bowiem soki nie wstg- puia * ziarnowe. zas* iako gruszki , Jabika , w Marcu i K w je tn iu , chyba ze dluga zima prze- wlec , ranna wios.na uprzeejzic kaze, JezeJi- by sig zas w przyzwoitym czasie zapomniaio nalamac zraz6w , ieszcze moga b y d i
z a i y t e
, chociazby iuz i oezka pekaiy , a to tym sposobem : nalamawszy ich, oezka ostroznie no*«r iykiem o b rz y n a y , day im polezec w cienfyt ze trfcy d n i, szczepione potym przyyrna säg,, i nowe oezka puszcza 4
te.
Jeszcze zrazy nie powinny bydz szczepione prosto z drzewa wzig- t e , nie przyim^. sig b o w ie m , aie maia bydz nieco zglodniale , aby chciwe pozywienia wstg- powaniu soku wigksza pociagania moca po- magaly: ulamane wiec przeehowuia sig pier- wey kilka dni , do polowy strona famana po-*
wtykane poiedynczo w wilgotna 2fc;em!gÄW g i- wnicy
f
lub na mieyscu od siorica zasiemjonvm.W dalekie strony bez szkodv przeslane bydz pow tykaw szy lamane f o n c e w gliog
z oliwa przegnlerJornl
*
i\f
wilgotny *necK>zaw inawsZy •* i czy li to pierwsZym , czyli ty m drugim sposobem zachow ane bydz ma t a , cho
ciazby do korica Maia : V przypadku gdyby nleco poZ äsy ch aly, namoczon? przez 2 4 go- dzin w wodzie, w k to rey tluste hydlgce mig- so plokano , przyehodza do zywosc; , ie ie ii nie
'mi
2 e wszystkirn umar/e. W m oiey okcriicy Ogrodnik zrazy zakopa? w ogrod2 ve calk r m , prz ‘Z zapomnienie me szczepif i r h : na druga wJosne, gdy dia podobnegoz: za*h o - wania odgrzebuie ziemie * znayduie p rz e s z lo - roczne f y w e , i szozepione poprzyimowaly sie : moze teo przvpadek wygadzaiaca komu sta- nie sie nauka. 5te.
Z razy ieszcze pow inny bydz g tu bosci gesiego p i o r a , merisze bown m zgniecienia w pienku podlegaia niehezpieczeri- s t w u ; powinny bydz poiedyncze b e i r o 2 so- szek , z zywemi i duzemi oczkami : z zdro-trego drzewa fa m a n e , aby szkodliwemi soka- mi nie byly z a ra io n e . 6te.
P ow iad ai^ , ze powinny bydz brane z dr2 ewa iuz ro d z a ce g o , i ktore s.£ Zanosi> £e w tym roku obficie ma rodzic L e c z pytam s i ^ : zraz ow wzi^ty z nie*rodzacego ieszcze d r z e w a , gdyby sie byl 2o- stal na swoim mieyscu # czy bylby kiedy ro- dzil
,
czyli n i e ? iezeli nie9
pisz§ si§ na t o , ze i szczepiony rodzic nie bed zie: kiedy zas bylby rodzil , wi^c ma W sobie sposobnosc i ufozenie ro d z e n ia , do ktoregoby g o w czasie solo przy p row ad zily ; a zatym kiedy bedzie i szczepiony, mniemanie mu,chyba ty lk o t§ spo*soKnosc odb ie rie . U mnie takie s z c i? p y ro*
d z a . spodziewam sie ze i u ciebie rodzic b^d^.
17. Czasem do szczepienia konieeznym w io-
W *
iest# z przecigz r o z m c $ , z e sig pestko«9 2
Z A M N O Z E N l E
M L O D Y C H T3RZE1V. 93
We> to i e s t : sliwy, brzoskwinie, i t. d. raniey;
ziarnowe * to i e s t : gruszki, iabfonki , poiniey szczep av pod lug wiec wczesnieyszey f Jub po- zn eyszey wiosny , pestkowe na k u riu Lutego do pol Marca , ziarnowe w Mart u do korica Kw ietnia szczepic mozna. Dzieri pngodny ieit sposobny , i ile w tym czasie bydz moze, cie- ply. U waga zas dni przed nowiem prozna iest .*
gdyby to bow em pravvda b y l a , ze za ty le lat drzewka rodzic bgda, na wiele dm przed nowiem szczepione powinnyby szczepione w sam Now zaraz rodzic.
18 Kiedy sie drzewka szczepic maia, osobli
wie w znaczney szkole, wyciagi i porzadek i potrzeba, aby miec k o sz y ez e k , w ktorymby zrazy , platki plocienne do obwiiania , masd do nasmarow3nia narznietych czgsci , i t. d.
przenoszone bydz mogly ,* potrzebny iest noz duzy z grubym ty icem , albo szerokie dloto do rozszczepania pUrikow; mlotek drewniany do pobi ania noza , albo dlota'; klinik koscia- ny aibo z twardego drzewa dia utrzymania rozszczepu pienka; scyzoryk ostry do zarzy- nania zrazow . pileezka mala ogrodn cza do urzyn mia pienkow : lyka do obwiazywania platkow plociennyeb.
19 (Vlasc namieniona wielorakim sig czy n i sposobem, ten zas naylepszy iest:
W
ezmiy dro- bney gl»ny , rozm ac ia w wodzie ; a gdy tak nieco p o sto i, zley ieszcze metna wodg, k t o n kiedy iak i czas postoi potym spokovnie* zla- wszy wodg znaydziesz na dnie os adlst mialka güng , w te nasyp plew igczm iennych, i dro- bney sierci bydlgcey, a bgdziesz mial misd do drzew nie tylko tania > aie nad w szystkieinne
naylepszy, i ie f e li ieszcze ^rzymieszasrs94 Z A M N O Z E N I E
troc h e niegaszonego wapna , bgdzie doskonal- sza. W szakze i ta dobra ie st , o ktorey sig namieni nizey
N ro
54.20 Samo zas szczepienie tak ucfcynisz
i
Iod
Gdzie pieniek naygiadsza ma k ö r e , przepituy g o zwo Ina wpoprzecz , nie zupeinie przecigz , aby- wychodzaca piika zadziorow w korze nie in zynila , do reszty w iec nozem oderzniesz.W y s o k o s c zas zostaw iona p ien k a, tym m nisy- sza bydz powinna , im cien jz e sa pienki: ty m w yzsza bydz m o z e , im sa grubsze. Po upi- Jowaniu , iesliby sig pieniek niezdrowym bydz pokazai ß przepduy go n i z e y ; a gdyby wszg- dzie b y l s k a z o n y , w yrzu c go.
I r e
. U r z n ig ty pieniek o stfy m nozem pogladzisz iak naydo- skonaley. 3cie.
Srzodkiem przez pieniek w ktorakolw iek stron e p rzy lo zy w szy n o i , i lek- ko pobiiai^c* jo s z c z e p is z na dobry cala. b>
przypatruy sie T a b : V\ Fig.- I. W to ro sz cz e - p i e n i e , aby noz wyiawszy otw arte zo stalo , wsadz kliruk t a k , aby ci nie byi w ty m miey
scu przeszkoda , gdzie zraZ masz obsadzic.
Jezeli pieniek ie st g r u b y , a klinik nie szero- ki , osadzony we srodku nie przesakodzi as obu stron po zrazie osadzic. 4
te
Zarzniesz zraz tym sposobem : pod paezkiem/. ze tr z sc h stron wpusc tröchg az w drzewo scyzoryk , strong pod samym okiem nienaruszona zo*stawui^c; z e r z n iy naksztaJt kÜnika g, g.
h.
tak aby w micyscach g. g. brodki proste zostafy : z ty lu zas zrazu zerzniy nie uko*
sno , ale prosto na d o l : ostrze g am z a s , aby na stronic oezka zostaw iona kora przez z r z y - n s n i e , aibo potyrn osadzanie w
b.
od drzewa nie odstawala- T ak przygotowany z rä z , ie zeli iest d l u g i , podzielisz na dw a, ie f e li mier-j i y , ostatnie u rozgj
oho zawsze
zerzniesz bl sko druge'go nastgpuWcego t a k u k o s n ie , iakyz
dzisz wi.
i iad n fg o zrazu nie osadziy, ani na grubszym pieiiku z w ifcey iak pieciu oczka- mi , am na cieriszym z mniey iak trzema.Przy po min am
,
i e brodkig g,
pow nny bydz vr tey mierze , aby oozkof ,
w osadzenlu nie*co wyzey nad wierzch pierika
a c d e
przy- p a d jo : ze cUugosc zaciecia gh
rowna bydz powinna roszczepaniua b
*ie
wierzch urzmety zrazui.
ma'Seia zamazac potrzeba, ie iezeli zraz prz^mierzjy, albo niezdrowy i e s t , odrzu- conv bydi ma.5 te
Wsumesz ostroznie » i osad2 isz zarzni^cie zrazu gh.
w szpar^a .b .
pilnie na to uwazai^c, aby miazga zrazu z inia- zga pienka naJezycie sie s ty k a la , i aby brodki g. g. iak nayszczelniey na pieriku osiadly. Le- piey maio na dzieri szczepic a pilnie, iak wie- le a ladaiako. 6te
W yymiy kiinik o s tr o i n ie z perika , a Zraz w swym dogodzeniu zosta- nie scisnionym. Nakoniec , aby ani zarznie*eia zasyehaiy , ani wkradai^ce si£ deszcze pso- wac mogfy , tak szp*r§
a . b .
iako i tylnad.
oraz w»erz* h pierika
a, c d. e
zupeinie, nie ialuiae mascizam azesz,
i dostateeznym pfa- tkiem pjociennym rozdartym w mieyscu wy- chodzacegtf z razu , obwmiesz , Jykiem obwia- i e s z , nie sciskaiac z b y tn ie , aby soki w prze- chodzaniu n-e miafy przeszkody. Podobno , gdy raz tylko zobaczysz szefcepiacego , dosta- tecznsey sig nauczysz , iak z kilkakrotnego ty ch przepisow czytania. I tym sposobem w z e lk ie rodzaie rozmnozone bydz m o g a , nsobliwie p estk ow e, wisniom iednak bnrdziey d u i y oezkowanie.M L O D T C n D R Z E V- 93
96 Z A M N O Z E N I E
21. Sa sliwy i wisnie bez pestek# J e i e l l takie chcesz rniec u s i e b i e # tak ow ym to spra*
yt'igz
szczepieniem : T a b : V \ F i g : 2. Posadz dwa pieriki biisko siebie a.b
w mieyscuc
. zw y c z a y n y m namienionym sposobem zaszczep z r a z ; gdy sig nafezycit* przyym ie i podrosnie, w drugim roku wierzchotek zarzniy , iak sig zwyczaynie zrazy zarzynaia, i zgia,wszy iato- r o s i , szczep ia w drugim pienku wd.
Gdy sig iuz i to dobrze p r z y y m ie , przerzniy intorosl, naprzyHad W a drzewko% d, e
gdzie zraz opacznie r o s n i * , bedzie rqdzic ow oce bez pestek* N ie iest to plonne domyslanie sie, wa-
i y l
sie bow em P.h e m e r y
wsunac to w dzieie Äkademii P ary zk ie y , i w katalogach owocovr ogrodovr
Francu zkich oayduia sig owojce bez pestek. P rzyczyna tego ta bydz snoze. Soki pt zyszedbrzy do ostatnich koncow rosliny, o- bacz w Czesci iN ro
4 6 , wracai% sig na do?/te przecigz , ktore skiadaia nasienie zostaia sie;
w iec soki pasienne nie maia sposobnosci opa- cznego przechodu kanalikow: a z a ty m w prze- wrocouym zrazie soki zwyczayne postgptiia , nasienne zas w korzeniu lub pienku z o s t a i a , i p e stk i, ktore sa nasieniem, rbdzjc sig nie mog^.
Äs sie zas rodzj migsiwo owocu , to stad,
\z
to tym iest pestkom , co kora d rzew u ; iezeii te - dy skorne soki postgpui$, t o c\
owocowe.§•
5.
O
kozuchowaniu ürzew ek.22
Kozuchowanief
iest szczepienie za korg tylko, Cokolwiek sig w poprzedzaiacy m pa- ragrafie ;o pierikach 1 zrazach n a m ie n ilo , to w szy stk o zupetnie i tu uwazac n a l e i y , zr<5.M L O D T C H
•DRZEW,
'' "in ica tylko rodzaiow do kozuchowania sposo«
baych , czasu i 2 arzynania tak pienk ow , ia*
l o i zrazow ,
\
23. Kozuehow ane by di nie mogs|, ty lk o gru
szki i iabika, i
po
tak pomy^lnie ,i i
mi sig za- dzswiac p r z y c h o d z i, czemu te g o sposchu nasi ogrodnicy tak malo fcazywaia : robota bowiem bardzo iatwa i e s t , bardzo rzadko sig kiedy ni©u d a , a dla pewnosci ieden pieniek wiel$ z ra -
z%mi
osadzony b y d i moze.2*i; Ozas do tego sposobny iest w ted y, kiedy iu i znacznie soki w drzewa postgpuia .• od srzodka K w ietnia
f
i w Maiu Z r a z y wigc , ktore do tego 2 azyte b y di m a ia , powinne bydz do tego czasu zachowane , sposobem w y i e yw
posrodku
N ro
16 wyrazonym.2 6 Sposob zas cafy tey ro b o tv na ty m za*
w i s f : I
od.
Up iu iesz i nozem zgtadzisz pie-mek iak do szczep ien ia, i nie wadzi n i e , ch o - ciazby i gruby , i troche stary b y i , o w s2 e2H le«piey iest 2
re
JNa ktoreykoiwiek stronie , oso«bl wie gdzie kora gladka iest , scy zo ry k iem korg i miazgg > me wpuszczaiac w drZewo przerzniesz, obacz T a b ;
V .
F i g : 3a b
i ie- zeii sig pddoba, mozesz w o k o lo pierika w ig- Pey mieysc tak ponarzynac i kofuchowad. 3cie.
Z raz tak za rz n iesz : na opaczney stronie zdro- wego oka troszeezkg n ife y w
c.
wpusc w po- przecz prosto scyzoryk , obroc go na d o l , i coraz go glgbiey wpuszczay , az nakoniec wd.
zraz sig zaostrzy .* innych zas stron zrazu strzez sig n a r z y n a c , tylko z rowna w y - sokoscla brodkic
ostrofn ie obiup sucha zwierz- chnia skorg, miazgi nie ty k aiac, aby sama z o - stala.4 t ß
K o stec zk a podnie§ od drzewa z obu«tron narznigta. korg
a . b.
i umiarkowawszy^ T o m J . G
9 8 -
Z A M N
-4 t
aby dlugosc c. d rowna byla dlugosc» a . 6.
wsuri ostroinie zraz, pilnie uwazaizjc, abybrod- ha c. szczeinie na drzewie pieiika osiadla. 5 i e . Z a lo i szpar^ a. &. lubem wierzbowym aibo li~
powym, i nasmaruy masci%, obwi%£» iako masz w y iey o szezepieniu.
2 6. Co r o b o tf latw$ cz y n i, i przynosi p@«
wnosc udania si§, iest t o , i e raiazga zostawiona na zrazie, z miazga poUniesion^ pierika nie moie sig nie sty k ac , i obszernym mieyscexn sig tyka*
$• 4.
O o c x k o w a n iu D rz ew ek *
Z7° Migdzy wszystkiemi sposobami rozmno- ienia drzewa, oczkow anie, aibo iako nazy wa*
i* okulizacya, naywigksze ma zalety. Z ie- dnego tylko oczka bgdzie drzewo , co za la- twosc rozm noienia? I iezeli przez szczepienie poprawia sig owoc dia t e g o , z e sig sciskaiac do p a z u czyszcz^ soki, C2yliz nie lepszy wydadz%f gdy sig scisna do malerikiego oczka ? W re- iz cie oczkowaniem wszystkie rodzaie drzevr rozmnozone bydz moga.
28. Widzimy przy ogonkach Jiscia cczka , czyli paczki # ktore nie nie sa » iak skryte przy- szle gal^zki, za przyslug^ sokow wyrastac ma- i%ce: te tedy nalezycie zdigte , i naiezycie znowu osadzone , gdzieby z sokow korzystac mogly , rosnsj w gal^zki, drzewo i owoc da- i$. T o iest oezkowanie.
2g. C zas do tey roboty nie ieden iest. Oezko
wanie bowiem w iy w e oko, ktore teg o f samego lata ieszcze ma wyros<5, czyni sie od Kwietnia a£ do S Jana; oezkowanie zas w martwe oko » ktöre w tym roku tylko zalae, a w przysrlyfl»
M L O D T C S i D R Z E i r . 99
to b e ma, czyni sig w Sierp niu) kiedy soki po- wtbrney postgpowania nabieraia zywosci.30, Migdzy drzewami tez roinicg uczynid potrzeba T c bowiem, ktorych owoce mai$
p e s tk i, lepiey sig oczkuia W zy we oko , a gdy podrosn^ do cztcrech paczkdw, ulamuie sig wierzch, aby co podroslo pewniey doyrzalo p i przyszlsj. zimg wytrzymad moglo T e zas 9 ktore mai% ziarna ) pewniey sig udai% w m a r - twe oko oczkowane.
31. W ktorymkolwiek z tych sposobie oczko- wania nalezy dopomcdz , aby sig soki tym pe- wni< y oczku przysfugiwaly: czyni sie to przee ob rznigcie galazek bgdgcych osobliwie blisko mieysca oczkowania. A poniewai Ogrodnicy wtedy p ispolicie ob rzy n ai$, kiedy oezkowac m aia, cd£ za dziw, ze sig czgstokroc robota me udaie ? Przy oberznigciu albowiem w oka mgnieniu soki sig wstrzymui$ i umnieyszai^, a chociai po iak im czasie oiywiac sig zaczna, przyrodz*nie bardziey ie posuwa do zagoie- nia ran przez obrzynanie poczynionych, tym czisem usycha oko. Jezeli tedy niechcesz pra;
cy uc zynic bezskuteczney , tak sobie postapisz;»
lo i. Przynaymniey na niedziel cztery pierwey f iezeli gatezek iest wiele , poobrzynay niektore i masci^ zamai , ofywieia tym czasem s o k i , dopoki oezkowac przyydzie ; ieieli za£ malo
*e s t, nie ruszay zadney, tym pewniey bowiem soki dowoztc bgd%. 2 re W drugim roku nie zrzynay zaraz wszystkiego dzikiego drzewa, lecz podobniez tylko poprzerzadzay , owszem l&piey bedzie, gdy blisko wsadzonego oczka , Iedn<* j druga galazkg zostawisz. 3 cie. Kie-
®y iqz obaczysz , ze ci oczkowanie pigknie ro- teie # po czgsci dziczyzng zbierac bgdziesz , ni
100 Z A M N O Z E N 1 E
nakoniec i w szystko, przy wyrosiym oczku zu«
peinie z ukosa zerzniesz, kazde zarzynanie masci % zamazui%c.
32. N a oezka iami% sig 2 dobNreg° drzewa z r a z y » na kfcorymfey byly paezki brunatoosci%
doyrzatosc okazui^ce. Zdaieka przywozone w mokry mech uwinione bydi maia, i aby ©d drzewa dobrze ©dstawaly, w swiezey ^ wodzi©
przez noe pompfen%c moga. Mieysce zas oezko- wania ie s t , albo na mlodycb gal^zkach, albo na mlodzianych pienkach, ktore nie ehropowat%#
aie gladziuchn% ieszcze i_ mlod^ korg mai%.
33, Eobota samegd oezkowania taka iest : lo d . Obierzesz sobie na pienku lub gal%zce kiU ka m ieysc, przeeigz ani w iedney lioii ©kolo 9 cigikoby bowiem byjo wszystkie dogodjiie ob- wi%zac: ani w iedney limi z gory na d o f * przerwane bowiem soki w pierwszym, me w ie-Jeby sie drugim przyslugiwaly. Kilka zas mieyse 41a tego obierzesz , aby sie przynaymniey w iednym pewnie udalo oko. Wszakze sezeliby sig ich wiele przyiglo , w drugim roku poob- rzynac mozesz, zostawiwszy iedno, ktore ci sig naybardziey ‘podobac bgdzie. 2re» Obrane ip ieysce, przez korg i miazgg ty lk o , nie wpa- szczaiax w drzewo, przerzniesz , Tab: V. F i g : 4, albo tak a . b. c, albo tak d , e - f . na to mo«
eno uwazai^c . aby liniia czyli to f . czyli c . diuzsza nieco byta od poprzeczney a. b. czyli d. e . S cie N a zrazie wybrawszy oezka nay«
zupelnieysze , oberzniesz w okolo z znaczn^
czesciq. k o r y , iezeli do zarznigeia a . b. c. W ksztalcie g. iezeli zas do d. e. f w ksztalcie A i oezko z kor* zdeymiesz. Cala sztuka ro- boty -zawisla na tym , aby sig oezko przy ko~
rze z o s ta lo , ile ze to iest , z ktörego p r z y
M L O B T C U B R Z R J V . 101 szje drzewo rose m a; iezeliby wigc ilbo na drzewie zo s ta lo , albo na mieyscu oczka przez ktore sig swieciid , odrzuc iako niezdatne. Z e- by sig tedy tym pewniey udalo: roszczepisz wp ödtu i z ied n ey strony ggsie piriro, a- ko- niec eieniuteriko oskrobawszy namoczysz ; i to pioro pod korg na zrazie posuniesz, 'i tak 2dey- miesz. 4 te Kosteczka u n o iy k a (O cu lier-m efser') podnies skrzydelka w .o. f . o. e. strzegjc sig, aby w kieTkach kory nigdzie nie zadzierac, i wzia- vwszy oczko z skorka za egonek urznigtego II- steczka i. zasadz, aby do drzewa dobrze przy- s ta fo , zakryy znowu skrzydelkami o. oczko wolno zo'sfcawuiac. Radzg to i prgdko i ostro*-
£nie zrobic; prgdko, aby tym czasem skorka f oezkiem nie zascMa , o s tr o in ie , aby 6w Sok ioltaw y pod miazga na pienku nie nie byl ctar- fcy. 5 te Obwiazesz miekkim lykiem nie sciska- i|b zbytnie, aby kora pierika nigdzie nie o d- staw ala, i oczko z pomigdzy wiazania wolne zostawuiac. b t e Od upafu slonecznego nakry- iesz przywi^zanym Jisciem , naprzyklad lopia- nowym. Po trzech dniach zdeymiesz Isse. Po kilku tygodniach, kiedy przez zywose oka-
ze
oczko, ze sie przyigfo, odwia^esz lyka.54. Oczkowania mascia nie zamazui^ Ogro- dnicy, ale zamazac lepiey iest! wszakze obrzy«
nane galazki zamazane koniecznie bydi powin
ny » ze zas glina
N ro
19. wyra£on% to czynid nie wygodriie iest, wigc do wszelkiey drobney roboty tey zazyiesz masci. Wezmiy wosku i iywicy po rowney czesci, rozpuSd u ognia r wley troszkg Jnianego oleiu, i wsyp nieco siar- tluczoneyz
garstk^ suchego piolunu, odstaw°gnia, gdy trochg przechlodnie, wyley
w
wodg, przegniec i schoway. C1
kto-102 Z A M N O Z E N 1 R
i z y sig oszczgdno&ci^ rzadz* maczaia w t e y rozpnszczoney masei kawalek plotna , i potym podlug potrzeby s trz y g a c, rany drzewne obwi- iai^. Siarka i piolun dlatego potrzebne s%, ze gdy pospoiicie p sc z o ly , ©sy, i innu robactwo vnasc obiada ? tak zmieszaney pewnie nie ruszy.
§ 5.
O tq c z e n iu B r z e w e k .
55. Eo5nie to nazywaig O grodnicy; kopuli- Jgacyi, latery zacy s, brandeburyzacya. Sposob ten od wielu zachwalony iest, i nie ma co prze«
ciw niemu mowic , zwlaszcza , ze zazywaiac do tego grubszych iuz czgsci drzewa, prgdzey owocow doczckac sig mozna. L«acza sig zas drzewka wczesnie na wiosng,aby sie przez Ja
to obianiem w okolo sokow umocowafy.
3 6 Czyni sig ta k : Iod. Urzniesz pieniek iak iiaygladziey z ukosa a a . Tab.-V F ig : 5. 2v&
Dobierzesz galgzi rowney pienkowi grubo- sci , i urzniesz i% takze z ukosa b+h.
Zl^czysz gal^z z pienkiem iak nayszczelniey a b . a b . tak aby kora z korj|, miazga z miaz- ga » drzewo z drzewem , drdzeii z drdzeniem sig stykaly. Zamaiesz glin% N r o I 9 . platkiem obwiniesz i zawiazesz.
37. Ktokolwiek doswiadczal tey robcty, przy- z n ae musi , ze w takim zarznigciu 2 trudno- scia przychodzi utrzymac gafai: na pienku, aby sig nie usungla a l do zawiazania : ia wigc zarzynam tak: Tab: V. F ig ; 6 Naprzod urzy- nam pieniek rowno w a , pow tore, podlug gru- bo&ci pierika na dwa cale na dol w d. zarzynam a i do drdzenia b . c. staie mi pieniek a. b . r. d.
F o t r z e c ie : zarzynam i galaz e . f g. h. aby ini gzczeinie i zupelnie na pienkq osiadJa.
M L O D r C H D R Z E I V . 103
§ 6
-O ro in y ch in n y ch sp oso h a ch r o z m n o ie n t a D rz ew .
38. Odkladanie, karbowanie, piszczalkowa*
nie» ablaktowanie, s| daisze sposoby rozmno- fenia Drzewka.
39. Z tych wszystkibh , odkladanie nie ma bydz lekce w a io n e , dla te g o , £e nie ma wie
le ferudnoSci, ze robota rzadko chybi, £e drze
wa prgdzey rod z*, ze sig owoc poprawia,£e sig nim wszystkie drzewa rozmnozyc moga »
£e niektore, iako czarne Morwy, inaczey roz
mnozyc sig nie dadz*. Eobota zas tak sig dzie- i e ; T ab ; V . F ig : 7. Öbierz sobie latorosl glad- ka, dlug^, z iywemi p$czkami, wczesnie na wiosng; iezeli tedy latorosl latwo sig da na- giac do z ie m i, zerzniy iey wierzch , potym na
mnozyc sig nie dadz*. Eobota zas tak sig dzie- i e ; T ab ; V . F ig : 7. Öbierz sobie latorosl glad- ka, dlug^, z iywemi p$czkami, wczesnie na wiosng; iezeli tedy latorosl latwo sig da na- giac do z ie m i, zerzniy iey wierzch , potym na