Turystyka w Japonii

Pełen tekst

(1)Zeszyty Naukowe nr. 821. 2010. Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Barbara Ostrowska Katedra Gospodarki Regionalnej. Turystyka w Japonii 1. Ogólna charakterystyka wysp archipelagu japońskiego Japonia to jedno z najbardziej tajemniczych i egzotycznych państw na świecie. Nippon, bo tak właśnie mieszkańcy Japonii określają swój kraj, Kraj Kwitnącej Wiśni, to państwo położone w Azji Wschodniej nad Oceanem Spokojnym. W skład tego kraju wchodzą cztery duże wyspy: Honsiu, Hokkaido, Kiusiu i Sikoku, których wybrzeża osiągają długość 2200 km. Na wschodzie wyspy są oblane Pacyfikiem a od zachodu Morzem Japońskim. Powierzchnia tego kraju to około 380 tys. km 2. Teren ten zamieszkuje 125,6 mln ludzi. Kraj jest gęsto zaludniony. Na 1 km2 przypada około 333 osób, prawie 3 razy więcej niż w Polsce. Trzeba jednak pamiętać, że większa część kraju jest górzysta i nie nadaje się do zamieszkania (87% obszaru kraju)1. W rzeczywistości więc Japończycy zamieszkują około 10% powierzchni swojego kraju. Wiele ze szczytów wznosi się ponad 3000 m n.p.m. Najwyższy szczyt Japonii, góra Fuji ma 3776 m wysokości. Bardzo wiele gór Japonii jest pochodzenia wulkanicznego. W wielu rejonach podgórskich biją gorące źródła, dzięki którym działa ponad 1800 uzdrowisk. Zbiorniki wodne są ważną częścią krajobrazu Japonii. Są tam przepiękne jeziora górskie (jest ich ponad 600) przeważnie pochodzenia wulkanicznego. Największe jest jezioro Biwa na Honsiu (674 km2). Rzeki są krótkie, płytkie, o dużym spadku, z licznymi wodospadami. Japonia należy do najbardziej sejsmicznych obszarów na świecie. Z ogólnej liczby 265 wulkanów czynnych jest ponad 50. Rocznie notuje się około 7,8 tys. wstrząsów. Większość z nich jest nieznaczna, ale od czasu do czasu duże trzęsienia ziemi powodują straty (przykładem jest trzęsienie z 1923 r., kiedy zginęło około 100 tys. osób), dlatego budynki projektuje się tak, aby były odporne na. 1. Japonia, Multimedialna encyklopedia, PWN, Warszawa 2006..

(2) Barbara Ostrowska. 98. wstrząsy. Specjalne fundamenty pozwalają na łagodne kołysanie się budynków, które dzięki temu rzadko ulegają zniszczeniu. Wielu Japończyków mieszka na nadmorskich nizinach, gdzie zlokalizowane są największe miasta. W Japonii liczba małych miejscowości oraz wiosek znacznie przewyższa liczbę dużych ośrodków miejskich, jednak w największych miastach mieszka większość Japończyków. Do najważniejszych miast należą: Tokio, Kioto, Nara, Osaka, Nagoya, Hiroszima, Fukuoka. Tokio jest największym miastem Japonii, zajmuje 620 km² powierzchni i skupia przeszło 30 mln mieszkańców2. Miasto nie od razu stało się światową potęgą. Powstało z małej osady Edo. W dosłownym tłumaczeniu Tokio oznacza wschodnią stolicę. Tokio jest głównym ośrodkiem administracyjnym kraju, najważniejszym ośrodkiem życia gospodarczego, centralnym i najważniejszym węzłem komunikacyjnym oraz największym ośrodkiem naukowo-kulturalnym. To tutaj znajduje się prawie 1/3 wyższych szkół całej Japonii, w których studiuje ponad połowa wszystkich studentów3. Uniwersytet tokijski założony w 1877 r. jest najbardziej znanym w całej Japonii4. Tokio jest centrum kultury muzycznej. Na dworze cesarskim kultywowana jest stara klasyczna muzyka japońska. W Tokio jest wiele muzeów i teatrów. Kontynuuje się tradycje japońskiej sztuki teatralnej. W stolicy znajduje się również największy ogród botaniczny oraz zoologiczny. Są też liczne stadiony sportowe, obiekty olimpijskie, biblioteki, towarzystwa naukowe, galerie, wydawnictwa, akademie nauk i sztuk pięknych, muzea. Największą kolekcję sztuki japońskiej można podziwiać w Muzeum Narodowym w Tokio, natomiast eksponaty związane z nauką i nowoczesną techniką zgromadzone są w Narodowym Muzeum Nauki. W Tokio w dzielnicy Shiba w 1958 r. zbudowano stalową wieżę Tokio Tower. Czerwono-biała szkieletowa konstrukcja ma 333 m wysokości, a na 250 metrze znajduje się taras widokowy5. Tokio pod względem zabudowy jest miastem niejednolitym. Nowoczesne i zmodernizowane budowle przeplatają się tu z niską zabudową w nieuporządkowanych dzielnicach. W dzielnicy położonej na południe od Cesarskiego Pałacu znajdują się liczne banki i biurowce. Na wschód w dzielnicy handlowej, znajdują się liczne sklepy, kina, restauracje i teatry, natomiast ośrodki przemysłowe i urządzenia portowe zlokalizowane są w zachodniej części miasta6. Tokio to największy komunikacyjny węzeł kraju zarówno kolejowy, lotniczy, drogowy, jak i promowy. Komunikacja kolejowa jest rozwinięta najlepiej na świecie. Shinkansen – dosłownie „pociąg pocisk” – to najszybszy pociąg w Japoni, przewożący podróżnych na trasie Osaka – Fukuoka to 2 3 4 5 6. Podróże marzeń Japonia, Biblioteka Gazety Wyborczej, Warszawa 2006, s. 155. Japonia, … ABC Świat – Azja I, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań 1999, s. 293. Podróże marzeń Japonia, …, s. 170. ABC Świat – Azja I, …, s. 293..

(3) Turystyka w Japonii. 99. Nozomi. Osiąga prędkość 300 km na godzinę. Rekord jednak należy do pociągu Maglev, który pędzi z prędkością 550 km na godzinę7. Japończycy wywodzą się z różnych grup etnicznych. W wyniku ich połączenia ukształtował się obecny język japoński i kultura. Dwie główne religie to szintoizm i buddyzm. Choć większość mieszkańców Japonii nie określa dokładnie swojej przynależności do żadnej z nich, to są one źródłem wielu tradycji i ceremoniałów. Japończycy mają bardzo wiele świąt, począwszy od tych znanych nam wszystkim jak: Nowy Rok, Święto Bon (Dzień Zmarłych), Dzień Dziecka, Początek Wiosny, poprzez liczne święta lokalne, Święto Lalek, Święto Spotkania się Dwóch Gwiazd na Drodze Mlecznej, Dzień Oceanu, Dzień Osiągnięcia Dojrzałości, czy Dzień Urodzin Cesarza. Kolorowe stroje, występy, huczne zabawy, muzyka, to nieodzowne elementy spektakli, które odbywają się w takich szczególnych dniach. Ogółem w Japonii jest ponad tysiąc miejsc o znaczeniu historycznym. W większości miast działają liczne muzea i galerie sztuki. Do zwiedzania udostępnionych jest również kilkaset zakładów przemysłowych, a także około 400 gospodarstw domowych (home visit system), głównie w Kioto i Tokio. Na każdej z czterech wysp można znaleźć liczne atrakcje turystyczne. Każda z nich oferuje przepiękne widoki i krajobrazy. Turystów przyciągają liczne zabytki i świątynie. Japonia obfituje w wiele parków narodowych i innych form terenów zielonych będących pod ochroną. Obszar przyrodniczy, który został objęty ochroną zajmuje 12,3% powierzchni kraju8. W jego skład wchodzi między innymi 28 parków narodowych. Wszystkie parki zostały umieszczone na liście Światowej Bazy Obszarów Chronionych. Saporro na wyspie Hokkaido jest najważniejszym ośrodkiem sportów zimowych w kraju. Dla turystów atrakcją są także miasta Murorau i Hakodate z bogatym folklorem, rzemiosłem ludowym, oraz liczne uzdrowiska. Rozwój turystyki na Hokkaido wiąże się przede wszystkim z warunkami naturalnymi (morskie kąpiele, narciarstwo, liczne źródła mineralne), koncentracją zabytków, a także z nowoczesnością – Tokio. Japonia jest krajem wysoko rozwiniętym i stanowi jedną z potęg gospodarczych świata. Wytwarza około 14% produktu światowego brutto, zajmując drugie miejsce po Stanach Zjednoczonych Ameryki9. Po II wojnie światowej gospodarka japońska należała do najszybciej rozwijających się na świecie. Powojenne sukcesy gospodarcze tego kraju są rezultatem oddziaływania wielu czynników, a zwłaszcza wysokiej wydajności pracy osiąganej dzięki wysokim kwalifikacjom pracowników, a także w wyniku inwestowania w nowe technologie, innowacyjności 7. Podróże marzeń Japonia, …, s. 176. ABC Świat – Azja I, …, s. 119. 9 Azja, Encyklopedia geograficzna Świata, t. VI, red. Z. Otołęga, Wydawnictwo OPRES, Kraków 1997. 8.

(4) Barbara Ostrowska. 100. przedsiębiorstw i rozbudowanej bazie naukowo-technicznej. Cechą gospodarki japońskiej jest bardzo duża koncentracja kapitału. Największe przedsiębiorstwa związane są z nowoczesnymi działami przemysłu – maszynowym, samochodowym, elektrotechnicznym i elektronicznym. Japonia jest jednym z największych inwestorów na świecie. Inwestuje głównie w Chinach, w krajach Azji Południowo-Wschodniej oraz w USA. Największy udział w wytwarzaniu produktu krajowego brutto mają usługi (60%) i przemysł (38%), zaś rolnictwo dostarcza zaledwie 2% PKB. Duży udział w zwiększaniu produktu krajowego brutto ma także turystyka, która z roku na rok przynosi większe zyski. 2. Ruch turystyczny przyjazdowy do Japonii Rozwój turystyki przyjazdowej do Japonii wiąże się głównie z urozmaiconymi walorami przyrodniczymi oraz dobrze rozwiniętą bazą turystyczną. Do Japonii turystów zagranicznych przyciągają liczne walory naturalne, takie jak: źródła mineralne i gejzery, kąpieliska i uzdrowiska, czynne wulkany, liczne parki narodowe, jeziora, tereny narciarskie itp. Każdy zakątek Japonii przesiąknięty jest mitami, legendami, starożytną kulturą samurajów i roninów. Uroku dodaje jej także niepowtarzalny styl w budownictwie. Wielu turystów przyciągają ośrodki historyczne, kulturalne, a także świątynie szintoistyczne i buddyjskie. Szybki rozwój turystyki przyjazdowej do Japonii w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych wiązał się z organizowanymi wystawami, takimi jak np. wystawa „Expo-70” zorganizowana w Osace10. W 1964 r. zorganizowano w Tokio letnie igrzyska olimpijskie, a w 1972 r. w Sapporo zimowe igrzyska olimpijskie. W 2006 r. Japonię odwiedziło 7,5 mln zagranicznych turystów11 i znalazła się ona na trzydziestej pozycji wśród krajów świata najliczniej przyjmujących turystów zagranicznych. Do Japonii najwięcej turystów przyjeżdża z Azji, (69,8% ruchu turystycznego przyjazdowego), Ameryki Północnej (13,3%) i Europy (10,6%). Najmniejszy udział w przyjazdach do Japonii ma Afryka (0,3%). Niewiele osób przyjeżdża również z Ameryki Południowej, jest to zaledwie 0,5%. Mieszkańcy Oceanii stanowią 3,1%, a Australii – 2,4% przyjeżdżających na wyspy Archipelagu Japońskiego. W 2005 r. gośćmi Kraju Kwitnącej Wiśni byli głównie obywatele Korei Południowej, Tajwanu, Stanów Zjednoczonych, Chin i Hongkongu. Z Europy najliczniejszą grupę stanowili obywatele Wielkiej Brytanii, Francji oraz Niemiec. W latach 2000–2006 liczba turystów wzrosła z 4,9 mln do 7,5 mln osób, tj. o 54%. Największą dynamikę wzrostu w przyjazdach odnotowano z krajów azjatyckich (wzrost o 72,3%), z Australii (35,5%) i Europy (31,7%). 10 11. ABC, Świat Azja I, …. Światowa Organizacja Turystyki, UNWTO, „World Tourism Barometr”, vol. 5, no. 2, 2007..

(5) Turystyka w Japonii. 101. Nieco niższą dynamiką wzrostu charakteryzowały się przyjazdy z Ocea nii i Afryki (27,5%) oraz z Ameryki Północnej (16,3%). W 2006 r. w stosunku do 2000 r. zmalała liczba osób odwiedzających Japonię pochodzących z Ameryki Południowej (o 5,6%). Przyjazdy turystów do Japonii przedstawia tabela 1 i 2 oraz rys. 1. Tabela 1. Przyjazdy turystów do Japonii według regionów świata w latach 2000–2006 Region świata. 2000. 2001. 2002. 2003. 2004. 2005. 2006. Europa. 607 826. 615 130. 671 495. 648 495. 726 525. 798 791. 800 771. Afryka. 17 194. 17 156. 19 353. 19 015. 19 520. 23 655. 21 922. Azja. 3 048 533 3 085 237 3 417 774. 3 511 513 4 208 095 4 627 478 5 252 488. Australia. 135 393. 129 031. 193 930. 172 134. 194 276. 206 179. 183 506. Oceania. 181 570. 185 684. 200 789. 206 967. 231 877. 284 730. 231 484. Ameryka Północna. 863 328. 835 465. 893 971. 798 358. 923 836. 997 809 1 004 451. 35 949. 30 672. 33 627. 25 987. 27 238. Ameryka Południowa Ogółem. 34 331. 33 930. 4 889 793 4 898 375 5 430 939 5 382 469 6 331 367 6 972 973 7 528 552. Źródło: http://www.tourism.lp/statistics/inbound/. Tabela 2. Struktura regionalna przyjazdów do Japonii w latach 2000–2006 (w %) Region Świata. Dynamika 2006/2000. 2000. 2001. 2002. 2003. 2004. 2005. 2006. Europa. 12,43. 12,56. 12,36. 12,05. 11,48. 11,46. 10,64. 131,74. Afryka. 0,35. 0,35. 0,36. 0,35. 0,31. 0,34. 0,29. 127,50. 62,34. 62,98. 62,93. 65,24. 66,46. 66,36. 69,77. 172,30. Australia. 2,77. 2,63. 3,57. 3,20. 3,07. 2,96. 2,44. 135,54. Oceania. 3,71. 3,79. 3,70. 3,85. 3,66. 4,08. 3,07. 127,49. Ameryka Północna. 17,66. 17,06. 16,46. 14,83. 14,59. 14,31. 13,34. 116,35. 0,74. 0,63. 0,62. 0,48. 0,43. 0,49. 0,45. 94,38. 100,00. 100,00. 100,00. 100,00. 100,00. 100,00. 100,00. 153,96. Azja. Ameryka Południowa Ogółem. Źródło: http://www.tourism.lp/statistics/inbound/ oraz obliczenia własne..

(6) Barbara Ostrowska. 102. 8 000 000 7 000 000 6 000 000 5 000 000 4 000 000 3 000 000 2 000 000 1 000 000 0 2000. 2001. 2002. 2003. 2004. 2005. 2006. Rys. 1. Przyjazdy turystów zagranicznych do Japonii w latach 2000–2006 Źródło: http://www.tourism.lp/statistics/inbound/. 80,00 69,77. 70,00 60,00 50,00 % 40,00 30,00 20,00. 13,34. 10,64. 10,00 0,29. 2,44. 3,07. Australia. Oceania. 0,45. 0,00 Europa. Afryka. Azja. Ameryka Ameryka Północna Południowa. Rys. 2. Udział regionów świata w przyjazdach do Japonii w 2006 r. Źródło: http://www.tourism.lp/statistics/inbound/ oraz obliczenia własne.. Prognoza ruchu turystycznego przyjazdowego do Japonii na 2010 r. zakłada wzrost przyjazdów ogółem o 43%. Największy (trzykrotny) wzrost liczby przyjazdów przewiduje się z Chin, a także duży wzrost liczby turystów z Korei o 57,5%, Hongkongu o 33,5%, Tajwanu o 18,5% oraz USA o 14% i Wielkiej Brytanii o 8%..

(7) Turystyka w Japonii. 103. Tabela 3. Liczba osób przyjeżdżających do Japonii według krajów Kraj. 2005. Prognoza na 2010 r.. Dynamika 2010/2005. Korea. 1 747 171. 2 744 000. 157,5. Tajwan. 1 274 612. 1 510 000. 118,5. USA. 822 033. 940 000. 114,4. Chiny. 652 820. 1 990 000. 304,8. Hongkong. 298 810. 399 000. 133,5. Wielka Brytania. 221 535. 240 000. 108,3. 1 710 945. 2 177 000. 127,2. Inne. Źródło: www.jnto.go.jp oraz obliczenia własne.. Tabela 4. Sezonowość turystyki zagranicznej przyjazdowej do Japonii w 2006 r. Miesiąc. Azja. Europa. Afryka Australia Oceania. Ameryka Północna. Ameryka Południowa. Suma. Udział. I. 453 684. 58 941. 1 672. 20 314. 23 654. 73 425. 2 119. 633 809. 8,42. II. 386 518. 50 262. 1 154. 14 141. 16 119. 58 061. 1 726. 527 981. 7,01. III. 396 170. 69 901. 1 929. 15 196. 17 902. 90 495. 2 723. 594 316. 7,89. IV. 475 735. 78 473. 1 767. 16 440. 20 079. 92 944. 3 189. 688 627. 9,15. V. 418 987. 67 121. 1 789. 15 612. 18 649. 88 912. 2 819. 613 889. 8,15. VI. 389 129. 52 374. 1 642. 2 282. 17 186. 94 838. 2 360. 559 811. 7,44. VII. 510 852. 71 386. 1 980. 15 713. 18 980. 94 973. 3 242. 717 126. 9,53. VIII. 487 625. 67 155. 2 329. 13 804. 16 546. 79 132. 2 602. 669 193. 8,89. IX. 402 789. 68 510. 2 128. 19 811. 23 540. 73 430. 3 149. 593 357. 7,88. X. 483 435. 89 670. 2 334. 16 424. 19 405. 100 344. 4 318. 715 930. 9,51. XI. 420 545. 71 781. 1 782. 12 900. 15 324. 82 931. 2 640. 607 903. 8,07. XII. 427 019. 55 197. 1 416. 20 869. 24 100. 74 966. 3 043. 606 610. 8,06. Suma 5 252 488 800 771. 21 922. 183 506 231 484 1 004 451 33 930 7 528 552 100,00. Źródło: www.tourism.lp/statistics/inbound/ oraz obliczenia własne.. Przedstawiona prognoza przyjazdów turystów do Japonii jest optymistyczna i to zarówno w porównaniu ze światową prognozą wzrostu ruchu turystycznego, która zakłada średnią stopę wzrostu przyjazdów turystycznych na świecie na poziomie około 4,1%, jak i w stosunku do światowej prognozy opublikowanej przez UNWTO dla obszaru Azji i Pacyfiku, gdzie zakłada się średnioroczny wzrost do 2020 r. o 6,5%. Jeśli przewidywania prognostyczne spełnią się, to w 2020 r. udział krajów Wschodniej Azji i Pacyfiku w ruchu turystycznym na.

(8) Barbara Ostrowska. 104. świecie wzrośnie do 25,4%, w 1995 r. udział ten wynosił 14,4% (www.intur.com. pl/trendt.htm). W regionie Wschodniej Azji i Pacyfiku ważną rolę w turystyce odgrywają Chiny12, ale ostatnie lata wskazują, że rośnie też bardzo szybko rola Japonii. 10,00 9,53. 9,51. 9,15. 9,00. 8,89 8,42. 8,07. 8,15. % 8,00. 7,89. 7,88. 8,06. 7,44 7,00. 7,01. 6,00 I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. Rys. 3. Sezonowość ruchu turystycznego w Japonii w 2006 r. Źródło: www.tourism.lp/statistics/inbound/ oraz obliczenia własne.. W ciągu roku ruch turystyczny w Japonii rozkłada się dość równomiernie. Jego wahania w poszczególnych miesiącach w 2006 r. oscylowały między 7,01 do 9,53% rocznego ruchu przyjazdowego. Najwięcej turystów Kraj Kwitnącej Wiśni odwiedziło w lipcu 2006 r. – 717 126 osób, w październiku – 715 930, w kwietniu – 688 627. W pozostałych miesiącach zagraniczny ruch przyjazdowy kształtował się pomiędzy 500 a 600 tysięcy odwiedzających. Zdecydowana większość przyjeżdżających gości zagranicznych (aż 68%) deklarowała turystyczny cel przyjazdu. Ponad 20% osób przyjeżdża do Japonii w celach służbowych. Cele przyjazdów przedstawia tabela 5 oraz rys. 4. Japonia znajduje się w czołówce krajów świata pod względem wydatków związanych z wyjazdami zagranicznymi swoich obywateli. Za granicę w celach turystycznych każdego roku wyjeżdża ponad 7 mln Japończyków. Najczęściej odwiedzają Stany Zjednoczone, Koreę Południową, Tajwan i Włochy. Cele wyjazdów często splatają się (turystyczne, biznesowe i służbowe). W ostatnich latach wzrasta zainteresowanie Japończyków większością krajów Europy, w tym również Polską. Najchętniej wybieraną formą wyjazdów są oferowane przez biura podróży wyjazdy grupowe. 12. Chiny zajmują czwarte miejsce w rankingu światowym, odwiedza je rocznie około 50 mln turystów..

(9) Turystyka w Japonii. 105. Tabela 5. Cele przyjazdów według regionów do Japonii w 2006 r. Cel. Azja. Europa. Afryka Australia Oceania. Ameryka Północna. Ameryka Południowa. Suma. Udział (w %). Tury3 759 969 411 310 styczny. 6 106. 134 886. 165 544. 628 008. 19 143 5 124 966 68,07. Służbowy. 874 502 299 220. 7 466. 32 590. 43 007. 291 515. 7 766 1 556 066 20,67. Inny. 571 997. 86 052. 7 505. 16 030. 21 294. 84 873. 6 377. 46 020. 4 189. 845. 0. 1 639. 55. 644. Przejazdem. 794 128 10,55 53 392. 0,71. Źródło: www.tourism.lp/statistics/inbound/ oraz obliczenia własne.. 67%. Turystyczny 21%. Służbowy 11%. Inny 1%. Przejazdem 0. 20. 40. 60. 80. Rys. 4. Cele przyjazdów turystów zagranicznych do Japonii w 2006 r. Źródło: www.tourism.lp/statistics/inbound/ oraz obliczenia własne.. Tabela 6. Wpływy z turystyki zagranicznej i wydatki na wyjazdy zagraniczne w Japonii w mld USD Wyszczególnienie. 1995. 2000. 2001. 2002. 2003. 2004. 2005. 2006. Wpływy. –. 3,4. 3,3. 3,5. 8,8. 11,3. 12,4. –. Wydatki. 36,8. 31,9. 26,5. 26,7. 28,8. 38,2. 27,3. 26,9. –28,5. –23,2. –23,2. –20,0. –26,9. –14,9. –. Saldo. –. Źródło: www.intur.com.pl/trendy.htm oraz obliczenia własne.. W 2005 r. Japonia znajdowała się na piątej pozycji w rankingu krajów świata pod względem wysokości wydatków (27,3 mld USD) ponoszonych na turystykę.

(10) Barbara Ostrowska. 106. zagraniczną (za Niemcami, USA, Wielką Brytanią i Francją), natomiast pod względem wpływów z turystyki zagranicznej na 13. pozycji (12,4 mld USD). Saldo bilansu płatniczego wynikającego z relacji w turystyce zagranicznej jest od wielu lat ujemne. Wyższe ujemne saldo wykazują jedynie Niemcy i Wielka Brytania. Z ekonomicznego punktu widzenia podkreślić należy w ostatnich dziesięciu latach nastąpił dynamiczny wzrost wpływów z turystyki zagranicznej (z 3,4 mld USD do 12,4 mld USD), przy dość ustabilizowanym, wysokim poziomie wydatków. Relacje wpływów i wydatków w turystyce zagranicznej Japonii przedstawia tabela 6. 3. Dostępność komunikacyjna Japonii W Japonii bardzo ważną rolę odgrywa transport lotniczy, który jest głównym sposobem dotarcia do Kraju Kwitnącej Wiśni. Mieszkańcy pobliskich krajów azjatyckich czasami wybierają podróż drogą morską, ale dla Europejczyków i Amerykanów taka wyprawa byłaby bardzo uciążliwa. Największym lotniskiem międzynarodowym w Japonii jest port Narita oddany do użytku w 1978 r., zlokalizowany 60 km od tokijskiego centrum. Z lotniska do centrum Tokio prowadzą doskonałe połączenia kolejowe. Najbardziej znanym w Japonii, a zarazem jednym z najlepszych na świecie lotnisk, jest lotnisko Kansai. Zbudowane zostało w 1994 r. na sztucznie utworzonej wyspie w zatoce Osaka13. Cała budowla zajmuje powierzchnię 300 tys. m (http://www.konichiwa. pl/japan14,223.html). Działające 24 godziny na dobę lotnisko przystosowane jest do rocznej obsługi 20 mln osób z lotów międzynarodowych i 11 mln osób w ruchu krajowym14. Jest jednym z najdroższych tego typu obiektów na świecie o imponującej architekturze, przestronne i wygodne. Lotnisko Kansai jest drugim co do wielkości lotniskiem Japonii, obsługuje się tu loty z Azji, Ameryki i Europy. Lotnisko Fukuoka oprócz krajowych lotów do prawie każdego większego ośrodka w Japonii obsługuje również loty międzynarodowe. Można stąd dostać się do Tajlandii, Tajwanu, Singapuru, Filipin, Malezji, Nowej Zelandii, Korei, Indonezji, Chin, Honolulu, Guam oraz Australii. Port lotniczy Hiroshima oferuje połączenia do Korei, Chin, Hongkongu i Singapuru. To oddalone o 40 minut od centrum lotnisko obsługuje również loty krajowe. Z kolei lotnisko Nagasaki obsługuje zarówno krajowe loty, jak i do Korei i Chin. Lotnisko Okinawa położone w sąsiedztwie miejscowości Naha zajmuje się lotami krajowymi oraz zagranicznymi do Tajwanu, Hongkongu i Guam. Port Sapporo oprócz lotów do Australii, Hongkongu, Guam, Honolulu i Korei obsługuje również połączenia 13 14. Podróże marzeń Japonia, …, s. 364. Japonia, ….

(11) Turystyka w Japonii. 107. krajowe. Lotnisko Sendai oddalone zaledwie 25 minut od centrum przyjmuje loty krajowe oraz do Korei, Chin, Singapuru, Guam, Honolulu i Hongkongu. Z portu lotniczego Haneda do centrum prowadzi kolej jednoszynowa. Lotnisko obsługuje ruch krajowy. Z Polski nie ma bezpośrednich połączeń lotniczych do Japonii, ale można skorzystać z bogatej oferty krajów europejskich. Bezpośrednie połączenia do Japonii są między innymi z Amsterdamu, Londynu, Frankfurtu, Paryża, Mediolanu i Zurychu. Dynamicznie rozwijający się przemysł lotniczy sprawia, że każdego roku lotniska poszerzają swoją ofertę. 4. Baza noclegowa Japońskie hotele w niczym nie odbiegają od zachodnich wzorców. Jednak wystrój i klimat panujący w nich jest wyjątkowy i niespotykany na zachodzie. Oprócz schronisk młodzieżowych, stancji, zwykłych hoteli i obozowisk podobnych na całym świecie, znajdują się tu również ośrodki specjalnie przygotowane dla japońskich biznesmenów, shukubo prowadzone przez buddyjskich mnichów, oraz ryokany, prowadzone przez rodziny i przekazywane z pokolenia na pokolenie. Business Hotels zaprojektowane są dla podróżujących przedsiębiorców. Korzystają z nich głównie pracownicy niższego szczebla. Pokoje są w większości małe, jednoosobowe z łazienką. Pokoje dwuosobowe w takich ośrodkach są bardzo rzadko dostępne, a nawet jeśli są, to ze względu na wielką ciasnotę wybiera je niewiele osób. W hotelach tych nie ma restauracji, czy kawiarni. Jedyne co jest dostępne to automaty ze słodyczami i napojami. Tego rodzaju hotele lokalizowane są w bliskim sąsiedztwie dworca kolejowego. Inną specyficzną formą zakwaterowania są hotele kabinowe, tak zwane Capsule Hotels. Zwykle usytuowane są w pobliżu stacji kolejowych (www.japanvisitor.com/index.php). Czasami tego typu hotele posiadają nawet 660 kabin, jak np. Shinjuku’s Greek Plaza w Tokio. W kabinach można jedynie leżeć lub siedzieć, oglądać telewizję, czytać książki lub spać. W hotelach jest możliwość skorzystania z łazienek. Przy niektórych działają salony masażu. Jednak większość węzłów sanitarnych w tego typu ośrodkach należy do podstawowego wyposażenia. Najczęściej nocują tu pracownicy, którzy przesiadując do późna w barach, nie zdążyli na ostatni pociąg do domu. Hotele te są tańsze niż powrót taksówką do domu, dlatego Japończycy często z nich korzystają. Tego rodzaju hoteli, które przyjmują kobiety, jest niewiele. W Japonii skorzystać można również z tzw. hoteli miłości, w których są przestronne pomieszczenia, większe niż w typowych japońskich domach. Jaskrawy kolor i specyficzny zewnętrzny wizerunek ośrodka nie odzwierciedla ich wewnętrznego wyposażenia. W hotelach są pokoje z dwuosobowym łóżkiem,.

(12) 108. Barbara Ostrowska. czasem w kształcie serca. Dłuższe zakwaterowanie jest tu jednak niemożliwe. Hotele miłości są częstym miejscem weekendowych wypoczynków dla zmęczonych codziennym tempem życia. Z kolei Hotele typu Ryokan zachwycają turystów ze względu na lokalizację oraz tradycję i japońską gościnność. Przebywając w takim hotelu, jest się gościem rodziny, która od lat prowadzi ośrodek. W drewnianych, wiekowych wnętrzach podłogi pokryte są tatami, tj. matami ze słomy ryżowej. Chodzi się tu jedynie w skarpetkach lub boso. Z okien można podziwiać wypielęgnowane ogrody. Ryokany są przykładem japońskiej elegancji i luksusu. Na śniadanie podawany jest ryż, surowe jajka i ryby. W starszych Ryokanach czasem nie ma ogrzewania. Kokumin Shukusha to popularne, powszechnie dostępne hotele obsługujące ruch turystyczny w rzadziej odwiedzanych terenach. Znajdują się one najczęściej w obszarach wiejskich, przylegających do parków narodowych, gdzie rozpościerają się piękne widoki. Dotrzeć tu można jedynie samochodem. Pokoje urządzone są w japońskim stylu, co stanowi główną atrakcję. W cenę wliczone są dwa posiłki dziennie. Najczęściej zatrzymują się tu rodziny i zorganizowane grupy. Kolejnym rodzajem hoteli zazwyczaj na terenach wiejskich są stancje. Stancje to kilka pokoi, z pojedynczymi łóżkami, prysznicem, wspólną jadalnią, gdzie serwuje się śniadania (w zachodnim stylu), a czasami także kolację. Schroniska młodzieżowe nie są w Japonii tak powszechne, jak w innych krajach. Można je znaleźć w wielkich miastach, a czasami również w buddyjskich świątyniach. Oferują wspólne pokoje dla kilku osób. W schroniskach wymagane jest ścisłe przestrzeganie regulaminu. Jest to także najtańsza forma zakwaterowania w Japonii. Shukubo wzoruje się na tradycjach buddyjskich świątyń, dlatego też hotel wita swych gości zawsze otwartymi drzwiami. W niektórych tego rodzaju hotelach oferowane są proste pokoje. Goście często mają możliwość uczestnictwa w życiu mnichów, co jest niezapomnianym przeżyciem. Można uczestniczyć w porannych medytacjach i skorzystać z rad mnichów, pomagających odnaleźć wewnętrzny spokój. Jednym z rodzajów zakwaterowania w Japonii jest obozowisko, zwane w Japonii jako Kyampu-jo. Wiele z nich jest skąpo wyposażonych, często bez ciepłej wody. Rekompensatą jest jednak położenie obozowisk. Najczęściej są one zlokalizowane w parkach narodowych. Jedne z najbardziej znanych obozowisk znajdują się na Hokkaido. Tylko w dużych ośrodkach hotelowych znajdują się restauracje lub jadłodajnie. Takie restauracje są bardzo cenione i często odwiedzane przez Japończyków, chociaż znacznie tańsze i mniejsze są bary rozlokowane prawie przy każdej małej ulicy i na stacjach kolejowych. Niewielkie przydrożne bary i polowe kuchnie są bardzo popularne i stanowią nieodłączny element miejskiego krajobrazu Japonii..

(13) Turystyka w Japonii. 109. Tourism in Japan For Poles, Japan is one of the most mysterious and exotic countries on earth. Located in the the East Asian Pacific Ocean, the country is made up of the four large islands of Honsiu, Hokkaido, Kiusiu, and Sikoku. A highly developed country, it is one of the world’s largest economic powers. Growth in tourism to the country can be attributed mainly to its diverse natural attractions and well-developed tourist bases. Its every nook is saturated with myth, legend, and the ancient culture of the samurai and ronin, and a unique architectural style also lends the country charm. Numerous tourists are attracted by Japan’s historical and cultural centres as well as Shinto and Buddhist temples. 7.5 million tourists visited Japan in 2006. Between 2000 and 2006 the number of tourist visits rose 54%, from 4.9 to 7.5 million. Estimates for 2010 suggest the number will jump by 43.4%. At 68%, the vast majority of foreign visitors come as tourists, though more than 20% come on business. Japan is one of the world’s leading economic powers and for many people visiting the archipelago is associated with conducting business on that scale. Growth in the significance of tourism in Japan has led to the country’s being dubbed the “pearl of tourism in the Far East”..

(14)