Pryzmat : Pismo Informacyjne Politechniki Wrocławskiej. Styczeń 2002, nr 150

Sk³ad redakcji: Maria Kisza (red.nacz.), Adam Kisielnicki, Maria Lewowska, Hanna Waœkowska

Redakcja mieœci siê w bud D-5, pok. 2, 3 i 22 tel.320-22-89 (red.nacz.) i 320-21-17, telefax 320-27-63

e-mail: pryzmat@pwr.wroc.pl http://www.pwr.wroc.pl/politechnika/pryzmat/ Opr.graf., red. techniczna, DTP, sk³ad i ³amanie: Adam Kisielnicki Druk: Drukarnia Oficyny Wydawniczej PWr Nak³. 1500 egz. P i s m o I n f o r m a c y j n e

Politechniki Wroc³awskiej

Politechnika Wroc³awska

Wybrze¿e Wyspiañskiego 27 50-370 Wroc³aw

2 x 2 = 4. Pionowo, poziomo i wspak!

Dokoñczenie na stronie 28

Spis treœci

50-lecie Studium Nauki Języków Obcych .. 3

ROZMAITOŚCI ... 4

Z S E N A T U ... 5

NOWI PROFESOROWIE NA PWR ... 8

Andrzej Kasprzak ... 8

Wojciech Czarczyński ... 8

KOMITET BADAN NAUKOWYCH ... 10

Posiedzenie KBN ... 10

Wystąpienie programowe przewodniczącego KBN ... 10

Propozycje rozwiązań gospodarczych Dep. Ekonomicznego ... 12

2002 – Rok Steinhausowski ... 14

WYBORY 2002 ... 15

Od Redakcji ... 15

Komunikaty Uczelnianej Komisji Wyborczej ... 16

Elementy strategii rozwoju Politechniki .... 20

Bank w stołówce ... 23

Fundacja na rzecz Nauki Polskiej ... 24

Wizyta prezesa Zarządu FNP ... 27

Strategia energetyczna Dolnego Śląska .. 29

W XX rocznicę wprowadzenia stanu wojennego ... 30

Konkurs SEP i Tektronixa dla studentów wyższych uczelni technicznych ... 32

Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej poleca najnowsze publikacje ... 33

NA WYDZIAŁACH ... 33

Chemia ... 33

Elektronika ... 34

Filia Wałbrzych ... 35

To już 35 lat! ... 34

Wigilia 2001 w Filii PWr w Wałbrzychu ... 36

Wystawa na „Antresoli” ... 37

Zarządzenia, Okólniki, Ogłoszenia ... 37

KSIĄŻKI, które polecamy... ... 38

Jêzyków Obcych

„Taka okazja jak dzisiejsza sk³ania nie tylko do refleksji i wspomnieñ, lecz tak¿e do pewnych podsumowañ.” – powiedzia³ dyrektor Studium Nauki Jêzyków Obcych mgr Marian Górecki otwieraj¹c uroczyste spotkanie z okazji 50-lecia SNJO.

Przypomnia³, ¿e nauczanie jêzyków ob-cych na Politechnice Wroc³awskiej zaczê³o siê ju¿ w pierwszym roku jej funkcjonowa-nia. Zgodnie z duchem czasów by³ to jêzyk rosyjski. Dzia³alnoœæ Studium Jêzyków Obcych zaczê³a siê w roku 1951. W 1952 roku powo³ano Zak³ad Jêzyków Obcych, którego dyrektorem zosta³ profesor Jan Cy-gan, lektor jêzyka angielskiego.

Nastêpnie dyrektorami byli: od 1965 – mgr Czes³aw Sztukowski, od 1970 roku – dr Zygmunt Kubacki, od 1980 roku – doc. Longin Jarmo³kiewicz, od 1981 roku – dr Wac³aw Sielicki, od 1987 roku – dr Romualda KuŸmiñska.

Od 1996 roku dyrektorem jest mgr Ma-rian Górecki.

W 1953 roku Zak³ad Jêzyków Obcych przemianowano na Studium Praktycznej Nauki Jêzyków Obcych. Dwa lata póŸniej zmieniono jego wewnêtrzn¹ strukturê orga-nizacyjn¹: wydzielono Zespó³ Jêzyka Ro-syjskiego i Zespó³ Jêzyków Zachodnich. Prze³om w organizacji pracy Studium na-st¹pi³ w 1956 roku. Powsta³y wtedy: Zespó³ Jêzyka Angielskiego i Jêzyków Romañ-skich, Zespó³ Jêzyka Niemieckiego oraz Zespó³ Jêzyka Rosyjskiego.

A dziœ...

Obecnie najliczniejszym zespo³em Stu-dium jest Zespó³ Lektorów Jêzyka Angiel-skiego. Pracuj¹ w nim lektorzy polscy i za-graniczni. Uczestnicz¹ oni w konferencjach metodycznych, w kursach prowadzonych przez British Council, Filologiê Angielsk¹ Uniwersytetu Wroc³awskiego, organizacje Miêdzynarodowe OXPOL, EMAS i inne. Dziêki pomocy Studium i British Council zespó³ zorganizowa³ trzy tygodniowe

kur-skryptów, programów komputerowych oraz publikuj¹ artyku³y naukowe. S¹ równie¿ zaanga¿owani w t³umaczenia pisemne i ust-ne, obs³uguj¹ konferencje naukowe. Kilku lektorów nale¿y do Miêdzynarodowej Or-ganizacji IATEFL zrzeszaj¹cej nauczycieli jêzyka angielskiego. Studenci PWr ucz¹cy siê jêzyka angielskiego od paru lat uczest-nicz¹ w Olimpiadzie Jêzyka Angielskiego organizowanej przez Politechnikê Poznañ-sk¹ zajmuj¹c w niej znacz¹ce miejsca.

Zespó³ Lektorów Jêzyka Francuskie-go naucza tak¿e jêzyka hiszpañskieFrancuskie-go i w³o-skiego. S¹ wœród nich autorzy ucz¹cych i testuj¹cych programów komputerowych, skryptów i podrêczników, publikacji na te-mat metodyki nauczania. Lektorzy uczest-nicz¹ czêsto w konferencjach, kursach jê-zykowych krajowych i zagranicznych.

Doskona³¹ kadrê ma te¿ Zespó³ Lekto-rów Jêzyka Niemieckiego, który utrzymu-je kontakty z oœrodkami metodycznymi w Niemczech. Dziêki wspó³pracy z Instytutem Goethego germaniœci zorganizowali dla stu-dentów SINT kurs jêzyka biznesu koñcz¹-cy siê uznawanym na ca³ym œwiecie egza-minem Prüfung Wirtschaftsdeutsch. Opracowali wspólnie z autorami niemiec-kimi podrêcznik do nauczania jêzyka nie-mieckiego i polskiego. W ramach wspó³pra-cy z Uniwersytetem Technicznym w Magdeburgu stworzono komputerowy kurs jêzyka niemieckiego dla studentów uczelni technicznej. Podobny kurs powsta³ równie¿ w ramach projektu LEONARDO1 we wspó³pracy z Katolickim Uniwersytetem w Gandawie. Obecnie lektorzy bior¹ udzia³ w Projekcie LEONARDO2 poœwiêconym na-uczaniu tandemowym.

Zespó³ Lektorów Jêzyka Rosyjskiego oprócz dydaktyki mo¿e poszczyciæ siê du-¿ym dorobkiem naukowym. Opublikowano 2 monografie oraz wiele artyku³ów nauko-wych i skryptów. Rusycyœci aktywnie uczestnicz¹ w konferencjach i sympozjach naukowo-metodycznych i maj¹ pokaŸny dorobek w opracowaniu materia³ów

dydak-„POLSKI NOBEL” DLA MATEMATYKA Z UNIWERSYTETU WROC£AWSKIEGO

Laureatem presti¿owej nagrody Funda-cji Nauki Polskiej w dziedzinie nauk œci-s³ych zosta³ w tym roku profesor Ludomir Newelski z Instytutu Matematycznego UWr. Uczony zosta³ wyró¿niony „polskim No-blem” za prace dotycz¹ce logicznych pod-staw matematyki i zwi¹zane z hipotez¹ Vau-ghta, dotycz¹c¹ liczby modeli przeli-czalnych teorii matematycznych.

Za swoje najwiêksze osi¹gniêcie uwa¿a udzia³ w Miêdzynarodowym Kongresie Matematycznym w 1998 r., gdzie jako je-dyny Polak wyg³osi³ wyk³ad. Przez studen-tów jest uwa¿any za doskona³ego dydakty-ka, maksymalnie poœwiêconego pracy naukowej. Profesor ma 41 lat, jest kawale-rem, lubi muzykê klasyczn¹, jest prawie doskona³ym wegetarianinem.

Nagroda zosta³a wrêczona profesorowi Newelskiemu 6 grudnia podczas spotkania na Zamku Królewskim w Warszawie. Jej materialnym wyrazem jest 60.000 z³.

(wg „Uniwersytetu Wroc³awskiego”)

REMONT GMACHU G£ÓWNEGO UNIWERSYTETU

Dnia 21 grudnia ub. r. zosta³a podpisana umowa pomiêdzy Uniwersytetem Wroc³aw-skim a austriack¹ firm¹ Strabag Sp. z o.o. na remont elewacji Gmachu G³ównego UWr. Za powa¿ny sukces UWr nale¿y uznaæ, ¿e prace te zostan¹ sfinansowane (a przynajmniej skredytowane) przez wyko-nawcê prac. Uczelnia rozliczy siê ze Stra-bagiem po zakoñczeniu inwestycji.

Ta du¿a austriacka firma realizuje w Pol-sce obiekty budowlane o zró¿nicowanym charakterze – od super/hipermarketów (np. Centra Handlowe MI) poprzez biurowce (np. Illmet w Warszawie lub Pazim Centra w Szczecinie) a¿ po autostrady (A2, A4). Wa¿nym elementem jej dzia³alnoœci s¹ re-nowacje.

Rozpoczêcie prac remontowych przewi-duje siê na styczeñ 2002 r., natomiast ter-min ostatecznego remontu na rok 2004. Ist-nieje zatem szansa, ¿e przynajmniej czêœæ elewacji najwiêkszego budynku Uniwersy-tetu Wroc³awskiego zostanie wyremontowa-na wyremontowa-na jubileusz, który przypada 15 listopa-da 2002 r. W pierwszej kolejnoœci

PRZEWODNICZ¥CY PKA

Prof. dr hab. Andrzej Jamio³kowski (ur. 22 marca 1946 r. w Toruniu) ukoñczy³ stu-dia fizyczne na Wydziale Fizyki Uniwersy-tetu Warszawskiego w 1969 r. Wtedy to zwi¹za³ siê z toruñskim Uniwersytetem Mi-ko³aja Kopernika. Doktorat uzyska³ w 1973 r. Jest specjalist¹ z zakresu fizyki teoretycz-nej, kieruje Zak³adem Fizyki Matematycz-nej i StatystyczMatematycz-nej Instytutu Fizyki UMK. W latach 1986-1993 pe³ni³ obowi¹zki pro-rektora ds. nauki, a w latach 1993-1999 by³ przez dwie kadencje rektorem UMK. Jest redaktorem naczelnym znanego miêdzyna-rodowego czasopisma naukowego „Reports on Mathematical Physics”.

By³ stypendyst¹ Fundacji Humboldta i Deutsche Forschungsgemeinschaft.

By³ wiceprzewodnicz¹cym Rady G³ów-nej Szkolnictwa Wy¿szego obecG³ów-nej kadencji oraz przewodnicz¹cym Komisji Ekonomicz-nej Rady G³ówEkonomicz-nej. Od 1 stycznia 2002 r. jest przewodnicz¹cym utworzonej w wyniku no-welizacji ustawy o szkolnictwie wy¿szym Pañstwowej Komisji Akredytacyjnej.

Pañstwowa Komisja Akredytacyjna roz-poczê³a dzia³alnoœæ 11 stycznia. Jej celem dzia³ania ma byæ licencjonowanie poziomu kszta³cenia wy¿szego. W jej sk³ad bêd¹ wchodzili przedstawiciele poszczególnych uczelni. PKA bêdzie decydowa³a, czy za-aprobowaæ wniosek o utworzenie nowej

szko³y wy¿szej.

Szczególne zainteresowanie budzi fakt, ¿e komisja bêdzie mia³a równie¿ prawo do odbierania uprawnieñ tym instytucjom, któ-re kszta³c¹ Ÿle. W œrodowisku s¹ znane wy-niki raportu Najwy¿szej Izby Kontroli, któ-ra stwierdzi³ przypadki kszta³cenia w niezatwierdzonych oœrodkach zamiejsco-wych, na innych ni¿ dopuszczono kierun-kach lub bez posiadania w³aœciwej kadry.

Przypuszcza siê, ¿e wyniki kontroli mog¹ dotkn¹æ w pierwszym rzêdzie uczelni nie-pañstwowych.

Nowy minister edukacji Krystyna £ybac-ka zapowiada, ¿e w przypadku negatywnej oceny decyzje bêd¹ natychmiastowe: nie-spe³niaj¹ce wymogów kierunki studiów bêd¹ zawieszane lub likwidowane. Poziom kszta³cenia ma te¿ byæ wyraŸnie zwi¹zany z poziomem dotacji bud¿etowych. Jak bê-dzie rzeczywistoœæ – poka¿e ¿ycie.

Prof. Andrzej Jamio³kowski jest zdania, ¿e pewne niedoskona³oœci wynikaj¹ z gwa³-townego rozwoju szkolnictwa wy¿szego. Skoro 150 tysiêcy nauczycieli akademickich zajmuje siê edukacj¹ 1,7 mln studentów, jest to nieuniknione.

Komisja przede wszystkim ma rozpatrzyæ oko³o 200 z³o¿onych ju¿ wniosków o otwar-cie nowych kierunków studiów i nowych szkó³ wy¿szych. Potem zacznie siê ocena pracy istniej¹cych instytucji.

Jan Be³kot, ml

odnawiana bêdzie zachodnia czêœæ budyn-ku wraz z wie¿¹ matematyczn¹ i portyk nad wejœciem g³ównym. Do czerwca ma tak¿e zostaæ zakoñczony remont dachu i wiêŸby dachowej. Przed jubileuszem zostanie wy-remontowane wnêtrze budynku bramnego mieszcz¹cego siê obok koœcio³a oraz wej-œcia cesarskiego (g³ównego) wraz ze znaj-duj¹cymi siê tam sanitariatami.

MO¯NA INACZEJ

Wystawa „Leopolis docet – Lwów uczy”, jak¹ przygotowa³ i by³ g³ównym autorem pracownik Politechniki Wroc³awskiej dr hab. in¿. Ryszard Czoch, wzbudzi³a szero-kie zainteresowanie w œrodowisku naukow-ców, wroc³awian i by³ych Lwowiaków. Nie-stety, jak ju¿ uprzednio pisaliœmy, nie zawsze zgromadzone i opracowane materia-³y s¹ wykorzystywane zgodnie z intencj¹ Autora. Z przykroœci¹ trzeba stwierdziæ, ¿e w lipcowo-sierpniowym numerze „Semper Fidelis” [nr 4 (63) 2001] pojawi³ siê tekst Z.Umañskiego i A.Kaminskiego „Lwów i Wroc³aw pamiêtaj¹”, który w po³owie jest plagiatem z zamieszczonego w katalogu wystawy „Leopolis docet – Lwów uczy” tekstu dra hab. in¿. Ryszarda Czocha.

Panowie Umañski i Kaminski nie zna-leŸli miejsca na zamieszczenie nazwiska autora wystawy – nawet przy informacji o otwartej w³aœnie wystawie. Nie zareagowa-li równie¿ na skierowan¹ w dniu 16 paŸ-dziernika 2001 r. proœbê do redaktora A. Kamiñskiego z „Semper Fidelis” o zamiesz-czenie informacji o Ÿródle, z którego czer-pali, a którym by³ tekst dra hab. in¿. Ry-szarda Czocha (vide katalog wystawy).

A przecie¿ mo¿na inaczej. W 1991 r. Ryszard Czoch zosta³ przez pani¹ Danutê Nespiak wymieniony z nazwiska jako autor wczeœniejszej wersji tej wystawy prezento-wanej z okazji 50. rocznicy zamordowania polskich profesorów we Lwowie. Przypo-mnia³a ona równie¿ wk³ad Senatu PWr, ówczesnego rektora prof. Andrzeja Wisz-niewskiego i g³ównego organizatora obcho-dów – prof. dra hab. Mariana Cegielskiego [„Semper Fidelis” 2-3 (8-9) 1991].

Postêpowanie takie nie ma nic wspólne-go z dobrymi obyczajami dziennikarskimi.

ERRATA

W numerze 149 „Pryzmatu” w artykule poœwiêconym sesji wspomnieniowej o prof. Edwardzie Marczewskim (str. 21) jej boha-ter niespodziewanie przybra³ nazwisko swe-go równie¿ wielkieswe-go kolegi i wystêpuje jako Edward Steinhaus. Za ten wk³ad naszego Chochlika w upamiêtnianie wielkich mate-matyków bardzo przepraszamy.

XXVII posiedzenie Senatu

Zebrani uczcili pamiêæ zmar³ych: prof. Stanis³awa G³adysza, prof. Wojciecha Fuliñskiego i prof. Wojciecha Lukasa.

• Senat wyrazi³ zgodê na mianowanie na stanowisko profesora zwyczajnego prof. dr hab. in¿. Leokadii Kucharskiej.

• Zaopiniowa³ pozytywnie wnioski o mianowanie na stanowisko profesora nad-zwyczajnego dra hab. in¿. Romana Gan-carza (W-3), dra hab. in¿. Ryszarda Stel-lera (W-3), dra hab. in¿. Ignacego Dulêby (W-4), dra hab. in¿. Tomasza Downaro-wicza (W-11) i dra hab. in¿. W³odzimie-rza Salejdy (W-11).

• Zaopiniowano równie¿ pozytywnie wnioski o ponowne mianowanie na stano-wisko profesora nadzwyczajnego: dr hab. in¿.arch. Hanny Kozaczewskiej-Golasz (W-1), dra hab. Miros³¹wa Zabierowskie-go (SNH), dra hab. in¿. Tadeusza Wiêc-kowskiego (W-4) i dra hab. in¿. Andrzeja Matuszaka (W-10).

• Pozytywnie zaopiniowano kandydatu-ry do nagrody Prezesa Rady Ministrów: prof. dra hab. in¿. Benedykta Licznerskie-go z W-12 (za wybitny dorobek naukowy), prof. dra hab. in¿. Tadeusza Lutego z W-3 (za wybitne osi¹gniêcia naukowe) oraz 6 osób za pracê doktorsk¹. S¹ to dr in¿. Ja-ros³aw Gronczyñski (W-4), dr in¿. Piotr Mackiewicz (W-2), mgr in¿. Adam Ka-sperski (W-8), dr in¿. Pawe³ Kêdzierski (W-3), dr in¿. Pawe³ Matusiak (pracow-nik TONSILu, doktorat nadany przez Radê ITA) i dr in¿. Robert Fabiañski (W-3).

Prof. J.Szafan poinformowa³, ¿e komi-sja senacka ds. rozwoju kadry naukowej rozpatrywa³a przedstawione wnioski jedy-nie pod wzglêdem formalnym, jedy-nie ocenia-³a przedstawianego do nagrody dorobku. Prof. M.Hardygóra przypomnia³a, ¿e jest jeszcze mo¿liwoœæ zg³oszenia dodatko-wych wniosków w styczniu, nale¿y przy tym pamiêtaæ o precyzyjnym okreœleniu, za co nagroda ma byæ przyznana.

• Zgodnie z wymogami Statutu PWr okreœlono (52:0:1) liczbê prodziekanów na poszczególnych wydzia³ach (za³. do §48 ust.1) w kadencji 20002-2005. Na Wydz. Mechanicznym i Wydz. Elektroniki bêdzie ich po 5, na Wydz. Budownictwa i Wydzia-le IZ – po 4, zaœ na pozosta³ych – po 3.

• Na wniosek Uczelnianej Komisji Wy-borczej zatwierdzono: harmonogram wy-borów na kadencjê 2002-2005 (51:0:1), sk³ad liczbowy Uczelnianego Kolegium Elektorów w rozbiciu na 4 grupy elektor-skie (49:0:2), podzia³ mandatów pomiêdzy jednostki (45:4:1) oraz formy i czas pro-wadzenia kampanii wyborczej przez kan-dydatów na funkcjê rektora (52:0:0). Prof. R.Grz¹œlewicz wyjaœni³ przy tym, ¿e UKE sk³adaæ siê bêdzie nadal z 220 osób, choæ z podzia³u mandatów na jednostki wg sta-nu osobowego na 1.12.01 r. wypada liczba 221. UKW postanowi³a obci¹æ 1 mandat. Poniewa¿ W-12 nie ma jeszcze studentów, wszyscy dotychczasowi studenci elektro-niki s¹ przypisani do W-4. W kampanii wyborczej przewidziano m.in. publikacjê zamierzeñ i programów w specjalnym nu-merze „Pryzmatu”, jednak¿e prof. J.ZwoŸ-dziak zaproponowa³, by w³¹czyæ tak¿e TV Styk. Jej programy bêd¹ jednak obejmo-wa³y tylko osiedla przy ul. Wittiga.

• Senat zatwierdzi³ (53:0:0) prowizo-rium bud¿etowe do czerwca 2002 r. Prof. J.ZwoŸdziak wyrazi³ pogl¹d, ¿e prowizo-rium to jest w rzeczywistoœci „prowizoprowizo-rium podzia³u dotacji bud¿etowych” i nale¿a³o-by dyskutowaæ o innych sk³adnikach bu-d¿etu i czynnikach decyduj¹cych o jego podziale. Prorektor ds. nauki prof. J.Zda-nowski zapewni³, ¿e nowy bud¿et bêdzie oparty o zaktualizowane dane o liczbie pra-cowników i studentów.

• Senat postanowi³ umo¿liwiæ przyzna-wanie w 2002 roku pracownikom PWr do-datkowego wynagrodzenia ze œrodków po-chodz¹cych z innych Ÿróde³ ni¿ mowa w art. 24 ust. 1, p.1, 1a i 2 Ustawy o szkolnic-twie wy¿szym.

Prof. T.Luty poinformowa³, ¿e senacka komisja ds. organizacji i finansowania ba-dañ naukowych przychyli³a siê do stano-wiska prorektora J.Zdanowskiego, by utrzymaæ dodatkowe wynagrodzenie z ograniczeniem do 20% dochodu pracow-nika (w skali rocznej) i mo¿liwoœci¹ zwiêk-szenia do 50% za zgod¹ JM Rektora.

Prof. J.Zdanowski zadeklarowa³, ¿e Se-nat PWr zostanie poinformowany o skut-kach finansowych takiej decyzji dotycz¹-cej bie¿¹cego roku. Doœwiadczenie wskazuje, ¿e g³ównie finansuje siê w ten sposób zajêcia sobotnie i niedzielne. Jed-nostki maj¹ce dobr¹ sytuacjê finansow¹ mog¹ tak¿e korzystaæ z tej mo¿liwoœci. Gdy

zachodzi potrzeba zwiêkszenia dochodu pracownika ponad 50% jego dochodów, mo¿na dofinansowaæ go przez p³acenie za nadgodziny lub zawarcie umowy zlecenia. Przedstawione rozwi¹zanie znalaz³o ak-ceptacjê zwi¹zków zawodowych.

• Wobec braku zastrze¿eñ ze strony se-nackiej komisji ds. statutu i regulaminów powo³ano na Wydziale Elektroniki Mikro-systemów i Fotoniki: Katedrê Mikroelek-troniki i Mikrosystemów (50:1:1), Katedrê Zaawansowanych Technik Elektronicznych (47:4:1), Katedrê In¿ynierii Powierzchni (45:4:1), Katedrê Elektroniki i Fotoniki (45:5:1) oraz Wydzia³owy Zak³ad Struktur Mikroelektronicznych (46:4:2).

• Prorektor ds. nauczania prof. J.Œwi¹-tek poinformowa³ o zamiarze powo³ania na Wydz. PPT kierunku studiów informatyka. Wynika to z zainteresowania kandydatów na studia i istnienia zagranicznego rynku pracy.

Dziekan Wydz. PPT prof. R.Grz¹œle-wicz podkreœli³, ¿e wydzia³ prowadzi³ od-powiedni¹ politykê kadrow¹ (3 nowych pracowników z UWr); prowadzono specjal-noœæ informatyka matematyczna, rozwija-no te¿ nurt in¿ynierski.

Prof. J.Biernat w imieniu senackiej ko-misji ds. dydaktyki stwierdzi³, ¿e wydzia³ spe³ni³ wymogi formalne. Senat wyrazi³ zgodê (50:3:0).

• Na wniosek Wydzia³u Mechaniczne-go Senat postanowi³ otworzyæ kierunek transport. prof. W.Kollek podkreœli³ rolê Dolnego Œl¹ska jako oœrodka produkcji po-jazdów. Nowy kierunek bêdzie mia³ 2 spe-cjalnoœci o interdyscyplinarnych odniesie-niach do elektroniki, telekomunikacji oraz górnictwa i ochrony œrodowiska.

Prof. J.Biernat w imieniu senackiej ko-misji ds. dydaktyki powiedzia³, ¿e wydzia³ spe³ni³ wymogi formalne.

Senat zatwierdzi³ wniosek (45:1:0) • Wyra¿ono te¿ zgodê (47:0:0) na do-datkow¹ lutow¹ rekrutacjê na uzupe³niaj¹-ce studia magisterskie z informatyki w Fi-lii w Legnicy. Potencjalni kandydaci to oko³o 200 absolwentów szkó³ prywatnych i zawodowych kszta³c¹cych na poziomie licencjackim. (G³osowanie nad limitem miejsc 44:0:0.)

• Senat postanowi³ (31:9:8) wykupiæ dla pracowników ulgi kolejowe za 543.315 z³. Dokoñczenie na stronie 6

Prof. dr hab. n. med.

M

£

J

M

26 grudnia 2001 roku w Warszawie zmar³ prezes Polskiej Aka-demii Nauk Miros³aw Mossakowski. By³ jednym z najwybitniej-szych w Polsce neuropatologów i neurologów, wspó³twórc¹ Cen-trum Medycyny Doœwiadczalnej i Klinicznej PAN.

Urodzi³ siê 23 wrzeœnia 1929 roku. W latach 1948-1953 od-by³ na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Gdañsku studia wy¿sze, które ukoñczy³ z odznaczeniem. Od 1954 roku by³ zwi¹zany zawodowo z Polsk¹ Akademi¹ Nauk. Cz³onkiem korespondentem PAN zosta³ w 1973 r., a cz³onkiem rzeczywi-stym w roku 1986. Od 1968 roku aktywnie uczestniczy³ w ukie-runkowaniu dzia³alnoœci Wydzia³u Nauk Medycznych PAN, po-cz¹tkowo jako zastêpca sekretarza Wydzia³u, a od 1981 do 1995 r. jako sekretarz. Nieprzerwanie od 1975 r. bra³ udzia³ w pracach Prezydium PAN, a od roku 1990 pe³ni³ obowi¹zki zastêpcy se-kretarza naukowego PAN ds. wspó³pracy z zagranic¹. Od 1996 r. by³ wiceprezesem PAN pe³ni¹c jednoczeœnie w latach 1996-1997 funkcjê sekretarza naukowego Akademii. Od roku 1973 by³ cz³onkiem Sekcji Medycznej Centralnej Komisji ds. Tytu³u Naukowego i Stopni Naukowych. W grudniu 1998 r. zosta³ wy-brany prezesem Polskiej Akademii Nauk na kadencjê 1999-2002. Dorobek Jego 40-letniej dzia³alnoœci dotyczy kilku nurtów tematycznych patologii oœrodkowego uk³adu nerwowego. Wspó³-pracowa³ z licznymi oœrodkami naukowymi, które zaprasza³y go na wyk³ady. By³ organizatorem i wspó³organizatorem wielu miê-dzynarodowych imprez naukowych oraz inicjatorem Europej-skich Konferencji Neuropatologicznych. Bra³ czynny udzia³ w

nauczaniu neuropatologii prowadz¹c wyk³ady z zakresu tej dzie-dziny oraz neurologii i ogólnej morfologii uk³adu nerwowego. Dziêki Niemu i Jego uczniom polska neuropatologia sta³a siê specjalnoœci¹ wysoko ocenian¹ w œwiatowej nauce.

By³ autorem lub wspó³autorem prawie 300 publikacji, w wiêk-szoœci oryginalnych prac naukowych, z których wiele zosta³o og³oszonych w renomowanych miêdzynarodowych czasopismach naukowych. Jako uznany autorytet w dziedzinie neuropatologii by³ wybierany do wielu krajowych i miêdzynarodowych towa-rzystw i organizacji naukowych. W latach 1976-1980 by³ wice-prezesem Miêdzynarodowego Towarzystwa Neuropatologiczne-go, a w latach 1980-1984 prezesem Europejskiej Federacji Towarzystw Neuropatologicznych, której by³ cz³onkiem za³o¿y-cielem (1988). By³ równie¿ cz³onkiem za³o¿yza³o¿y-cielem Stowarzy-szenia Neropatologów Polskich (1964) oraz Polskiego Towarzy-stwa Badañ Uk³adu Nerwowego (1991).

Prof. M. Mossakowski stworzy³ Zespó³ Neuropatologii CMDiK PAN, by³ zastêpc¹ dyrektora Centrum Medycyny Do-œwiadczalnej i Klinicznej PAN w okresie jego organizacji, a od 1975 roku jego dyrektorem.

Uzyska³ godnoœæ doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiel-loñskiego, Akademii Medycznych w Lublinie, Gdañsku i Bia-³ymstoku, a tak¿e cz³onka zagranicznego Rosyjskiej Akademii Nauk Medycznych, Meksykañskiego Instytutu Kultury oraz Eu-ropejskiej Akademii Nauk, Sztuki i Literatury (Pary¿, 1997).

Za wybitne zas³ugi uhonorowano Go wieloma nagrodami i od-znaczeniami, w tym Naukow¹ Nagrod¹ American Association of Neuropathologists, wielokrotnie Nagrodami Sekretarza Naukowego PAN, a tak¿e Krzy¿em Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim z Gwiazd¹ Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Polskiego Towa-rzystwa Lekarskiego – Gloria Medicinae oraz Orderem PrzyjaŸni.

Wspomnienie

Uczelnia zyskuje na tym obni¿enie kosz-tów delegacji. Rozwa¿ano, czy tañsze nie by³oby wykupienie bezimiennych biletów sieciowych lub ograniczenie liczby korzy-staj¹cych ze zni¿ki. Jednak chyba nie, po-nadto jest kwestia osób doje¿d¿aj¹cych do pracy spoza Wroc³awia. Najwiêksz¹ radoœæ wzbudzi³a propozycja prof. P.Œniadego, by w rozliczeniu uwzglêdniæ 100.000 z³, ja-kie PKP jest winna I-14.

• W odpowiedzi na interpelacjê dr Z.Smalca dyr. A.Kaczkowski stwierdzi³, ¿e od³¹czenie wêz³a cieplnego zasilaj¹ce-go pomieszczenia I-24 nast¹pi³o jeszcze w maju 2001. Jednak¿e prace nad nowym obiektem (w miejscu B-4) zosta³y znacz-nie opóŸnione przez procedury przetargo-we. Ponowne przy³¹czenie wêz³a ciep³ow-niczego wymaga czasu. Sukcesem

administracji by³o osi¹gniêcie tego celu w ci¹gu 3 tygodni (ogrzewanie dzia³a od 15 grudnia).

• JM Rektor przedstawi³ swoje wra¿e-nia ze spotkanie w MENiS. Min. K.£ybac-ka obieca³a, ¿e zajmie siê dolegliw¹ dla uczelni spraw¹ zamówieñ publicznych. Za-powiedzia³a te¿ zmiany ustawowe dotycz¹-ce statusu doktorantów i wieloetatowoœci. Przypuszcza siê, ¿e dopuszczalne bêd¹ dwa etaty (trzeci za zgod¹ rektora).

Przedstawiono rektorom nowego prze-wodnicz¹cego Pañstwowej Komisji Akre-dytacyjnej prof. A.Jamio³kowskiego.

Podczas spotkania dyskutowano o mo¿-liwoœciach wprowadzenia „nowej matury”. Prof. F.Ziejka (UJ) proponowa³, by w na-stêpnych latach oferowaæ j¹ opcjonalnie.

Wspominano te¿ o dodatkowych pieni¹-dzach (370 mln z³), które uczelnie mia³y-by uzyskaæ z KBN w wyniku porozumieñ

Dokoñczenie ze strony 5 _{miêdzyresortowych. Jednak¿e po}

uwzglêd-nieniu skutków podwy¿ek p³ac niewiele zo-stanie na wydatki rzeczowe. Podwy¿ka dla nauczycieli akademickich zale¿y od osta-tecznego kszta³tu bud¿etu.

Ku zadowoleniu rektorów min. £ybac-ka nie popar³a stanowis£ybac-ka pos³a SLD Po-tulskiego (przewodnicz¹cego sejmowej Komisji Edukacji i Sportu), który ku za-niepokojeniu œrodowiska zaprezentowa³ siê w mediach jako przeciwnik autonomii uczelni. (Wycofa³ siê zreszt¹ ze swoich stwierdzeñ w nastêpstwie zdecydowanej reakcji przedstawicieli KRASPu).

• Prorektor ds. ogólnych dr L.Jankow-ski poinformowa³ o wstrzymaniu od 1 stycznia 2002 sta³ych zaliczek dla jedno-stek. Jest to wynikiem dzia³ania ustawy o zamówieniach publicznych.

Nastêpne posiedzenie Senatu 24 stycz-nia 2002, godz. 14.00. (mk)

roku we Lwowie. Tam uczêszcza³ do szkó³. W maju 1939 roku zda³ egzamin dojrza³oœci w Pañstwowym Gimnazjum I Liceum im. Miko³a-ja Kopernika. Jesieni¹ tego roku zda³ na I rok studiów Wydzia³u Me-chanicznego Politechniki Lwowskiej. W okresie okupacji zaliczy³ na uczelni (która zmienia³a nazwê na Lwowski Instytut Politechniczny i Staatliche Technische Institut) cztery lata studiów z elektrotechniki.

1 listopada 1945 r. ewakuowa³ siê do Wroc³awia. W maju 1947 roku z³o¿y³ dyplom magistra in¿yniera elektryka na ówczesnej po³¹czonej uczelni – Uniwersytecie i Politechnice we Wroc³awiu. Stopieñ doktora nauk technicznych uzyska³ w 1962 roku, a stopieñ doktora habilitowa-nego – w 1967 roku na Wydziale Elektrycznym PWr. Tytu³ profesora otrzyma³ w 1983 roku.

Od stycznia 1946 r. by³ m³odszym asystentem – najpierw w Kate-drze Pomiarów Maszyn Cieplnych, nastêpnie w KateKate-drze Pomiarów Elektrycznych PWr, gdzie by³ asystentem prof. Kazimierza Idaszew-skiego. W styczniu 1948 r. zosta³ starszym asystentem, w 1953 – ad-iunktem, w 1968 r. – docentem, a w 1983 r. – profesorem nadzwyczaj-nym.

W latach 1962-63 by³ prodziekanem Wydzia³u Elektrycznego do spraw studiów wieczorowych. By³ te¿ kierownikiem zak³adu nauko-wego w instytucie metrologii Elektrycznej PWr (od 1968 r.) a w latach 1972-75 – kierownikiem studium doktoranckiego.

W czasie swej d³ugoletniej pracy dydaktycznej prowadzi³ wyk³ady, æwiczenia i laboratoria z miernictwa elektrycznego, budowy elektrycz-nych przyrz¹dów i przetworników pomiarowych oraz z telemetrii.

Od przejœcia na emeryturê w 1991 roku zajmowa³ siê wy³¹cznie dzia³alnoœci¹ naukow¹.

Wspomnienie

W

L

(1940-2001)

W dniu 11 grudnia 2001 r. odszed³ od nas dr hab. in¿. Wojciech Lukas.

Urodzi³ siê 30 maja 1940 r. we Lwowie w rodzinie inteligenckiej. W 1957 rozpocz¹³ na Wydziale Chemicznym Politechniki Wroc³aw-skiej studia wy¿sze, które ukoñczy³ w 1963 r. uzyskuj¹c magiste-rium. Doktorat obroni³ w 1973 r. po przedstawieniu Radzie Nauko-wo-Dydaktycznej Instytutu Chemii Nieorganicznej i Metalurgii Pierwiastków Rzadkich PWr rozprawy doktorskiej „Badanie paro-wania nadrenianów srebra, miedzi i talu przy pomocy spektrometru mas”. Praca „W³asnoœci termodynamiczne uk³adów LiReO₄-CsReO₄, NaReO₄-CsReO₄, KreO₄-CsReO₄, RbReO₄-CsReO₄ i KreO₄-RbReO₄ by³a podstaw¹ do nadania mu przez Radê Wydzia³u Chemicznego PWr w 1987 r. stopnia naukowego doktora habilitowanego.

W latach 1963-1966 pracowa³ w przemyœle w Zak³adach Two-rzyw Sztucznych w Pustkowie jako starszy in¿ynier zmianowy, mistrz zmianowy i starszy technolog. Od 1966 r. by³ kierownikiem labora-torium w Katedrze Technologii Tworzyw Sztucznych PWr. Nastêp-nie przeszed³ do Instytutu Chemii Nieorganicznej i Metalurgii Pier-wiastków Rzadkich Politechniki Wroc³awskiej na stanowisko asystenta technicznego. Jako starszy asystent rozpocz¹³ w 1969 r. pracê naukowo-dydaktyczn¹. W 1973 r. awansowa³ na stanowisko adiunkta, a nastêpnie docenta i profesora.

Dorobek naukowy dr hab. in¿. Wojciecha Lukasa zawiera oko³o 50 prac, w tym 10 indywidualnych i 40 wspó³autorskich.

Przed doktoratem bada³ sk³ad par i entalpiê parowania nieorga-nicznych uk³adów jednosk³adnikowych. Po uzyskaniu stopnia dok-tora zajmowa³ siê g³ównie badaniami termodynamicznymi uk³adów dwusk³adnikowych. W tym okresie opublikowa³ 35 pozycji: 10 in-dywidualnych i 25 zespo³owych, w tym 2 monografie. Jego prace wnios³y istotny wk³ad do rozwoju wysokotemperaturowej spektro-metrii mas.

Czynnie uczestniczy³ w 7 konferencjach miêdzynarodowych. Jako kierownik zespo³u badawczego bra³ udzia³ w realizacji Specjalnego Programu Rz¹dowego dotycz¹cego technologii wydzielania i roz-dzielania lantanowców.

Dr hab. in¿. Wojciech Lukas jest autorem licznych wdro¿onych wniosków racjonalizatorskich z zakresu technologii tworzyw sztucz-nych oraz technologii formaldehydu. Przeprowadza³ ekspertyzy do-tycz¹ce zastosowañ tworzyw sztucznych w przemyœle maszyn pa-pierniczych i w produkcji narzêdzi pneumatycznych. Jego najwiêkszym osi¹gniêciem technicznym by³o uruchomienie nowo wybudowanego oddzia³u syntezy formaldehydu w Zak³adach Two-rzyw Sztucznych w Pustkowie (praca zespo³owa wraz z in¿. Janem M³ynarczykiem).

Na PWr wyk³ada³ chemiê nieorganiczn¹ (nie tylko na wydzia-³ach chemicznych). Prowadzi³ æwiczenia z chemii analitycznej ja-koœciowej i iloœciowej, a tak¿e æwiczenia rachunkowe z chemii. By³ inicjatorem wprowadzenia obliczeñ przy pomocy mikrokomputerów na æwiczeniach dla drugiego roku chemii. Prowadzi³ zajêcia w Po-dyplomowym Studium Pedagogiki Szko³y Wy¿szej. Czynnie uczest-niczy³ w organizacji Studium Podyplomowego Zastosowanie mikro-komputerów w chemii nieorganicznej, analitycznej i dydaktyce. Jest wspó³autorem skryptu „Podstawy chemii. Æwiczenia laboratoryjne”. Pracowa³ te¿ na Uniwersytecie w Marsylii: w semestrze let-nim 1980 r. na stanowisku assistant i w semestrze letlet-nim 1983 r. na stanowisku maitre assistant. Prowadzi³ tam zajêcia dydaktycz-ne z fizyki.

By³ opiekunem dwu prac dyplomowych.

Dr hab. in¿. Wojciech Lukas otrzyma³ 10 nagród Rektora PWr i oraz nagrodê Dziekana Wydzia³u Chemicznego.

Odszed³ od nas Nauczyciel i Wychowawca, Kolega i Przyjaciel, Cz³owiek prawy, lubiany przez kolegów i studentów. Takim zapa-miêtaj¹ Go pracownicy Instytutu Chemii Nieorganicznej i Metalur-gii Pierwiastków Rzadkich.

Walter Wojciechowski go, uk³ady do pomiaru C–τγδ izolacji maszyn i transformatorów WN, uk³ady do pomiaru b³êdów przek³adników i ich automatyzacjê, fazo-czu³e wskaŸniki zera o rozdzielczym dzia³aniu, automatyczne momen-tometry elektromechaniczne do badania momentów w miernikach i licznikach elektrycznych, przetworniki pomiarowe wielkoœci elektrycz-nych oraz analizatory harmoniczelektrycz-nych napiêæ i pr¹dów w elektroener-getyce.

Wœród 46 publikacji Profesora Fuliñskiego s¹ dwa skrypty oraz trzy monografie: „Nowe metody bezwzglêdnego pomiaru uchybów prze-k³adników” (1967), „Fazoczu³e wskaŸniki zera o dzia³aniu rozdziel-czym” (1997) i napisana wraz z drem in¿. J.Alaszewiczem „Zbie¿noœæ i czu³oœæ uk³adów pomiarowych pr¹du przemiennego równowa¿onych za pomoc¹ fazoczu³ych wskaŸników zera o dzia³aniu rozdzielczym” (1986). Profesor Fuliñski by³ te¿ autorem 15 patentów.

Wypromowa³ trzech doktorów.

By³ honorowym cz³onkiem Polskiego Towarzystwa Elektrotechni-ki Teoretycznej i Stosowanej oraz cz³onElektrotechni-kiem rzeczywistym Wroc³aw-skiego Towarzystwa Naukowego.

By³ odznaczony Krzy¿em Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1983), Z³otym Krzy¿em Zas³ugi (1973) i innymi. Dwukrotnie otrzyma³ Nagrodê Ministra Nauki i Szkolnictwa Wy¿szego (1982, 1986).

Potrafi³ ponadto ciekawie wspominaæ lata tworzenia siê Politech-niki Wroc³awskiej. Œwiadectwem tego by³y Jego wypowiedzi z okazji zjazdu pierwszych absolwentów, jaki odby³ siê 8 lipca 2000 r. Ci, któ-rzy nie mieli nic wspólnego z wiedz¹ o elektrycznoœci, zapamiêtaj¹ Go w³aœnie jako jednego z pierwszych studentów i pracowników naszej uczelni. Wraz z Nim odchodzi jej cz¹stka.

Andrzej Kasprzak

Andrzej Kasprzak urodzi³ siê 13 stycznia 1953 roku w No-wych Skalmierzycach w woj. poznañskim. Po ukoñczeniu w 1971 roku I Liceum Ogólno-kszta³c¹cego w Ostrowie Wiel-kopolskim rozpocz¹³ studia na Wydziale Elektroniki PWr. Stu-dia ukoñczy³ z wyró¿nieniem w 1976 roku jako magister in¿y-nier elektronik. Stopieñ dokto-ra nauk technicznych w zakre-sie informatyki nada³a mu w 1979 roku Rada Naukowo-Dy-daktyczna Instytutu Cybernety-ki Technicznej PWr za pracê pt. „Optymalizacja przep³ywu paCybernety-kie- pakie-tów w sieci teleinformatycznej przy u¿yciu metody podzia³u i ograniczeñ”, której promotorem by³ prof. Tadeusz Batycki. Stopieñ doktora habilitowanego nauk technicznych w zakresie informatyki uzyska³ decyzj¹ Rady Wydzia³u Elektroniki PWr w 1989 roku na podstawie rozprawy habilitacyjnej pt. „Algorytmy równoczesnej optymalizacji przep³ywów, przepustowoœci kana³ów i struktur to-pologicznych sieci teleinformatycznych”. Tytu³ naukowy profeso-ra nauk technicznych nada³ mu Prezydent RP w dniu 30 listopada 2001 roku.

W latach 1976-1979 odby³ studia doktoranckie na Politechnice Wroc³awskiej. Pracê naukowo-dydaktyczn¹ rozpocz¹³ w 1979 w Instytucie Cybernetyki Technicznej w Zak³adzie Teleinformatyki i Telemechaniki. Nastêpnie pracowa³ w Instytucie Sterowania i Tech-niki Systemów (1982-1998). Od 1998 roku pracuje w Wydzia³o-wym Zak³adzie Systemów i Sieci Komputerowych na Wydziale Elektroniki. Zak³ad ten powsta³ w 1998 roku w wyniku zmian or-ganizacyjnych na Politechnice Wroc³awskiej, a prof. Andrzej Ka-sprzak wniós³ znacz¹cy wk³ad w jego organizacjê. W latach 1979-1990 by³ adiunktem, od 1979-1990 do 1992 roku by³ docentem, a od 1992 zajmuje stanowisko profesora nadzwyczajnego.

Jego zainteresowania naukowe skupiaj¹ siê wokó³ problematyki systemów i sieci komputerowych: zagadnieñ zwi¹zanych ze stero-waniem przep³ywami w lokalnych i rozleg³ych sieciach kompute-rowych, zagadnieñ routingu w sieciach ISDN, problematyki opty-malizacji struktur sieci komputerowych, metod analizy i projektowania podsystemów komunikacyjnych rozleg³ych i lokal-nych sieci komputerowych i ich praktycznego zastosowania. Opra-cowa³ metodologiê projektowania rozleg³ych sieci komputerowych z komutacj¹ pakietów. Ostatnio zajmuje siê przede wszystkim me-todologi¹ i algorytmami wyznaczania struktur rozleg³ych sieci kom-puterowych przy uwzglêdnieniu dynamicznych zmian natê¿eñ stru-mieni ruchu wejœciowego do sieci oraz metodologi¹ i algorytmami jednoczesnego wyznaczania struktury sieci i rozmieszczenia zaso-bów informatycznych w sieci. Zagadnienia te s¹ miêdzy innymi zwi¹zane z aktualnymi problemami sieci Internet.

Ma w dorobku 114 prac naukowych opublikowanych w wydaw-nictwach krajowych i zagranicznych oraz oko³o 50 prac niepubliko-wanych. Wa¿niejsze pozycje ksi¹¿kowe to: Podstawy telemechaniki (1990), Rozleg³e sieci komputerowe z komutacj¹ pakietów (1997, 1999), Projektowanie struktur rozleg³ych sieci komputerowych (2001).

Jest promotorem dwóch obronionych prac doktorskich (jedna z nich otrzyma³a wyró¿nienie) oraz recenzentem w czterech przewo-dach doktorskich. Pod jego kierunkiem zosta³o wykonanych ponad 190 prac magisterskich i in¿ynierskich.

Jest cz³onkiem komitetów programowych konferencji krajowych i zagranicznych (miêdzy innymi corocznych miêdzynarodowych konferencji Advanced Simulation of Systems oraz Modelling and Simulation of Systems odbywaj¹cych siê w Republice Czeskiej). Przewodniczy³ sesjom na ró¿nych kongresach i konferencjach miê-dzynarodowych oraz krajowych. Recenzowa³ wiele artyku³ów w czasopismach naukowych. Jest cz³onkiem Komisji Informatyki i Automatyki PAN – Oddzia³u Wroc³awskiego. By³ wspó³twórc¹ 20 wdro¿onych opracowañ technicznych z zakresu rozleg³ych i lokal-nych sieci komputerowych, które to opracowania obejmuj¹ w ró¿-nym stopniu projekty i budowê urz¹dzeñ, oprogramowanie syste-mowe i u¿ytkowe oraz projekty sieci komputerowych.

Ma on tak¿e spory dorobek dydaktyczny. Opracowa³ i prowa-dzi³ na Wydzia³ach Elektroniki, Elektrycznym oraz Informatyki i Zarz¹dzania zajêcia dydaktyczne z zakresu telemechaniki, syste-mów teleinformatyki, transmisji danych, sieci komputerowych, metodologii projektowania rozleg³ych sieci komputerowych i me-tod optymalizacji. Jest wspó³twórc¹ i od pocz¹tku opiekunem spe-cjalnoœci „Systemy i sieci komputerowe” na kierunku informatyka na Wydziale Elektroniki. Przewodniczy ponadto na tym wydziale komisji programowej dla kierunku informatyka.

Prof. Andrzej Kasprzak pe³ni³ wiele funkcji organizacyjnych; miêdzy innymi by³ kierownikiem laboratorium Teleinformatyki i Telemechaniki, redaktorem wydawnictw instytutu, zastêpc¹ dyrek-tora instytutu ds. dydaktyki, kierownikiem studium podyplomowe-go, kierownikiem Zak³adu Teleinformatyki i Telemechaniki w In-stytucie Sterowania i Techniki Systemów. Od 1998 roku jest kierownikiem Wydzia³owego Zak³adu Systemów i Sieci Kompute-rowych na Wydziale Elektroniki.

Za dzia³alnoœæ naukow¹ i dydaktyczn¹ prof. Andrzej Kasprzak zosta³ odznaczony Srebrnym Krzy¿em Zas³ugi i Br¹zowym Krzy-¿em Zas³ugi oraz wyró¿niony Z³ot¹ Odznak¹ Politechniki Wroc³aw-skiej i odznak¹ Zas³u¿ony dla Oœwiaty Województwa Legnickiego. Uzyska³ dwie nagrody Ministra, kilkanaœcie nagród Rektora i kilka nagród Dziekana.

Prof. Andrzej Kasprzak jest ¿onaty i ma córkê, która jest uczen-nic¹ gimnazjum.

Wojciech Czarczyñski

Wojciech Czarczyñski urodzi³ siê w roku 1933 w Poznaniu. Jego oj-ciec by³ zawodowym oficerem w garnizonie w GnieŸnie.

Po wybuchu wojny Wojciech Czarczyñski wraz z ocala³¹ czêœci¹ rodziny znalaz³ siê w Ostrowie Wlkp., gdzie spêdzi³ lata okupacji i pierwsze lata po wojnie. Tam te¿ skoñczy³ szko³ê œredni¹. W roku 1951 zosta³ studentem Oddzia³u Sta³opr¹dowego Wydzia³u Elek-trycznego Szko³y In¿ynierskiej w

Poznaniu. W roku 1954 przeniós³ siê na Wydzia³ £¹cznoœci Poli-techniki Wroc³awskiej, gdzie by³ jednym z pierwszych studen-tów Sekcji Elektroniki. Jako student IV roku zosta³ pracownikiem Katedry Elektroniki Wydzia³u £¹cznoœci PWr organizowanej przez doc. Wies³awa Barwicza. Prowadzi³ æwiczenia laboratoryj-ne i audytoryjlaboratoryj-ne z lamp elektronowych oraz techniki pró¿niowej. W roku 1956 podj¹³ dodatkowo pracê w Oddziale Wroc³awskim Przemys³owego Instytutu Elektroniki. Po uzyskaniu w 1957 roku dyplomu magistra in¿yniera zosta³ kierownikiem pracowni lamp mikrofalowych w OW PIE. Zajmowa³ siê konstrukcj¹ i technolo-gi¹ lamp z fal¹ bie¿¹c¹ o ma³ych szumach oraz wszystkimi pro-blemami organizacyjnymi i technicznymi zwi¹zanymi z tym te-matem.

W roku 1959 zrezygnowa³ z pracy na Politechnice Wroc³aw-skiej. W roku 1964 uzyska³ stypendium ONZ i wyjecha³ na roczny sta¿ na Southampton University, gdzie pracowa³ nad zjawiskami zwi¹zanymi z ³adunkiem przestrzennym w wi¹zkach elektronów. Wykry³ m.in. nowy mechanizm powstawania drgañ zwi¹zany z katod¹ pozorn¹. Po powrocie ponownie podj¹³ prace nad konstruk-cj¹ i technologi¹ lamp z fal¹ bie¿¹c¹ mocy. Opracowane w tym okresie lampy zosta³y nastêpnie wdro¿one do produkcji seryjnej. Ich kolejne mutacje s¹ produkowane do chwili obecnej.

Suma doœwiadczeñ zebranych przez prof. Czarczyñskiego w toku pracy pozwoli³a na napisanie ksi¹¿ki o charakterze podrêcz-nikowo-monograficznym pt. „Lampy mikrofalowe”.

W roku 1973 Wojciech Czarczyñski zosta³ powo³any na

stano-wisko docenta w Przemys³owym Instytucie Elektroniki. W 1978 r. zosta³ przeniesiony do Instytutu Technologii Elektronowej PWr, gdzie obj¹³ kierownictwo zespo³u pracuj¹cego nad technikami wy-twarzania struktur submikrometrowych. W latach 1987-90 pe³ni³ funkcjê dyrektora ITE. W tych latach skierowa³ swoje zaintereso-wania na polow¹ emisjê cz¹stek na³adowanych. Tematyk¹ t¹ zaj-muje siê do chwili obecnej.

W latach 1991-1992 przebywa³ na stypendium WE-Heraeus Sti-ftung na Universität Kassel. Zajmowa³ siê tam zagadnieniami zwi¹-zanymi z mikroskopi¹ tunelow¹.

Poniewa¿ ustaw¹ o stopniach i tytule naukowym z 1990 roku zosta³ pozbawiony uprawnieñ samodzielnego nauczyciela akade-mickiego, po powrocie z Kassel przygotowa³ rozprawê habilita-cyjn¹. W 1995 roku Rada Wydzia³u Elektroniki PWr nada³a Woj-ciechowi Czarczyñskiemu stopieñ doktora habilitowanego na podstawie rozprawy „Ciek³ometaliczne Ÿród³a jonów”. W tym sa-mym roku zosta³ powo³any na stanowisko profesora nadzwyczaj-nego PWr. W roku 2000 wyda³ monografiê „Mikroelektronika pró¿niowa” stanowi¹c¹ próbê syntetycznego przedstawienia tej nowej dziedziny elektroniki.

Prowadzi wyk³ady z elektromagnetyzmu i techniki mikrofalo-wej. Wypromowa³ trzech doktorów. Opiekowa³ siê kilkudziesiê-cioma dyplomantami.

Jest autorem lub wspó³autorem oko³o 60 publikacji naukowych i 7 patentów.

Jest kapitanem jachtowym.

Na sprzeda¿

W³adze PWr analizuj¹ mo¿liwoœæ sprzeda¿y czêœci oœrodków wczasowych. Oprócz Ustki nie ciesz¹ siê one w tej chwili du¿ym zainteresowaniem pracowników. Ale i w Ustce œrednioroczne ob³o-¿enie wynosi oko³o 30%. Gdzie indziej – oko³o 10%. Dlatego po-stanowiono zrezygnowaæ z oœrodków wczasowych w Szklarskiej Porêbie i w Zapuœcie.

W „Radoœci” w Szklarskiej Porêbie niezbêdne s¹ znaczne prace remontowe. Trzeba wymieniæ instalacjê grzewcz¹ i kot³y, a tak¿e stolarkê okienn¹ i balustrady balkonowe. To w sumie wiele milio-nów z³otych. Bez tego dom bêdzie ulega³ zniszczeniu. Tymczasem brak mo¿liwoœci zainwestowania w remont (nie ma formalnych mo¿liwoœci spo¿ytkowania na ten cel pieniêdzy z ZFŒS). Dzier¿a-wy siê nie sprawdzaj¹. gdy¿ nikt, kto nie jest w³aœcicielem obiektu, nie zainwestuje znacz¹cych œrodków. Bêdzie mia³ te¿ trudnoœci z uzyskaniem kredytu.

Zapusta, choæ ostatnio zainwestowano w ni¹ pewne pieni¹dze, nie budzi zainteresowania. Liczba dzieci na PWr maleje, rodzice ani dzieci nie s¹ szczególnie zainteresowani koloniami. Wol¹ inne formy wakacji. A sezon wczasów jest w tym klimacie dosyæ krótki. Zatem jedynym praktycznym wyjœciem wydaje siê sprzeda¿. Mo¿e ktoœ z Pañstwa kupi to wspomnienie m³odoœci?

Ci¹g dalszy

zmian ustawy

o zamówieniach

publicznych

Ostatnio wszystko wskazywa³o, ¿e znowelizowane przepisy o prze-targach zupe³nie zablokuj¹ procedurê zakupów na uczelniach i ¿e trze-ba bêdzie oddelegowaæ liczne osoby, które bêd¹ czuwa³y nad stoso-waniem siê do nich. Pierwszym skutkiem tych zmian by³a decyzja JM Rektora wstrzymuj¹ca przyznawanie zaliczek sta³ych jednostkom or-ganizacyjnym (do 30 marca 2002).GroŸba ta zosta³a nieco odsuniêta, gdy¿ w drugiej po³owie grudnia Sejm uchwali³ przesuniêcie vactio legis dla grupowania zamówieñ wed³ug pi¹tego poziomu GUSowskiej klasyfikacji wyrobów i us³ug. Po zatwierdzeniu poprawki przez Senat RP i podpisaniu przez Prezydenta przepisy zaczn¹ obowi¹zywaæ do-piero od pocz¹tku 2004 roku, zatem dostaliœmy czas na przygotowa-nie siê do nowych, dosyæ skomplikowanych zasad.

Pierwotnie od 1 stycznia 2002 r. wszystkie przetargi mia³y uwzglêdniaæ tê klasyfikacjê, czyli ka¿dy zakup musia³by mieæ od-niesienie do wykazu towarów i us³ug w tej klasyfikacji, która nie-wiele ma wspólnego z parametrami technicznymi kupowanego to-waru, np. notebooki to co innego ni¿ komputery, zaœ kupowanie prasy powinno polegaæ na zebraniu osobnych zamówieñ dla dzien-ników, dla tygodników i dla miesiêczników. Klasyfikacja

obejmu-je parê tomów. Co gorsza w imiê jawnoœci klasyfikacjê nale¿y po-dawaæ w materia³ach przetargowych. Bêdzie to podnosi³o koszty og³aszaj¹cego przetarg. S¹ te¿ inne przepisy ograniczaj¹ce swobo-dê wp³ywu zamawiaj¹cych na warunki przetargu. Nic wiêc dziw-nego, ¿e gremia rektorskie zabiegaj¹ w ministerstwie o uwolnienie uczeni od tych komplikacji.

Posiedzenie KBN

Obradom KBN w dniu 20 grudnia 2001 roku przewodniczy³ prof. Micha³ Kleiber – minister nauki.

• Przyznano œrodki na finansowanie lub dofinansowanie dzia³al-noœci wspomagaj¹cej badania w wysokoœci 22.000.000 z³ (jest to zaledwie 54,4 proc. dotacji ubieg³orocznej):

Nazwa Kwota w z³otych

Minister Edukacji Narodowej i Sportu 5.924.200

Minister Gospodarki 1.500.000

Minister Kultury 1.000.000

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi 1.300.000

Minister Zdrowia 2.300.000

Prezes Polskiej Akademii Nauk 5.700.000 Prezes Polskiej Akademii Umiejêtnoœci 295.700 Minister Nauki - Przewodnicz¹cy KBN 3.980.100

• Komitet powo³a³ opiniodawczo-doradczy Zespó³ ds. Wspó³-pracy z Republik¹ Federaln¹ Niemiec w Dziedzinie Przedsiêbiorstw Innowacyjnych. Jest to wype³nienie ustaleñ jakie zapad³y podczas polsko-niemieckiego seminarium na temat wspierania przedsiê-biorstw innowacyjnych. Powo³any zespó³ wejdzie w sk³ad wspól-nej grupy roboczej.

• Odst¹piono od ustanowienia projektu celowego zamawianego PCZ 005-21 (spoœród zg³oszonych 11 wniosków odrzucono 10, a jeden zostanie zwrócony wnioskodawcy w celu uzupe³nienia). Spo-œród 7 wniosków o ustanowienie projektów badawczych jeden zo-sta³ odrzucony, jeden skierowany do ponownego rozpatrzenia po uzupe³nieniu, zaœ 5 nie by³o rozpatrywanych z uwagi na niejedno-znaczne opinie.

• Komitet przyzna³ Wydzia³owi Biologii Uniwersytetu Warszaw-skiego dodatkowe 1500 punktów w ocenie parametrycznej w uzna-niu wyj¹tkowych osi¹gniêæ naukowych prof. Andrzeja K. Tarkow-skiego, któremu Japoñska Fundacja Nauki i Techniki przyzna³a presti¿ow¹ nagrodê Japan Prize w dziedzinie „biologii rozwoju”.

• Oddalono wnioski przewodnicz¹cych dwóch zespo³ów o zgo-dê na zwiêkszenie ponad 20% liczby jednostek naukowych, któ-rym w kategoryzacji przyznano kategoriê I.

• W dalszej czêœci posiedzenia uczestniczyli równie¿ cz³onko-wie zespo³ów Komitetu. Departament Ekonomiczny przedstawi³ informacjê o realizacji bud¿etu nauki w 2001 roku.

• Przewodnicz¹cy KBN prof. Micha³ Kleiber przedstawi³ swój program jako minister nauki (konspekt wyst¹pienia obok).

• Przedstawiono bud¿et nauki w 2002 roku. Projektowana wiel-koœæ wydatków dla dzia³u 730-Nauka wynosi 2.631.923.000 z³ i stanowi 0,344% udzia³u w PKB, a 1,431% udzia³u w wydatkach bud¿etu pañstwa. W stosunku do planu po zmianach w roku 2001 nastêpuje spadek nak³adów na naukê nominalnie o 20,30%, a real-nie o 23,73% (przy uwzglêdreal-nieniu œredniorocznej planowanej in-flacji). W odniesieniu do nak³adów pozabud¿etowych na naukê ich udzia³ w PKB – pocz¹wszy od 1991 roku – utrzymuje siê na pozio-mie oko³o 0,30%.

• Komitet wys³ucha³ przygotowanych przez Departament Eko-nomiczny propozycji rozwi¹zañ ekonomiczno-finansowych wspie-raj¹cych powi¹zania nauki z gospodark¹ (pe³ny tekst dokumentu na stronie 12).

• Sekretarz Komitetu dr Jan Krzysztof Fr¹ckowiak omówi³ wy-stêpuj¹ce problemy zwi¹zane z przeprowadzon¹ przez zespo³y

kategoryzacj¹ jednostek naukowych. Nap³ywaj¹ liczne sugestie, by w przysz³oœci praca nad parametryzacj¹ jednostek zaczyna³a siê w po³owie roku, a nie jak obecnie – przy jego koñcu. Sygnalizowana jest równie¿ koniecznoœæ odrêbnego potraktowania przy ocenie pa-rametrycznej jednostek w zale¿noœci od pionu nauki. Daje siê te¿ zauwa¿yæ wystêpuj¹ce du¿e zainteresowanie jednostek (szczegól-nie z uczelni wy¿szych, jak rów(szczegól-nie¿ resortów) wynikami przepro-wadzanej kategoryzacji.

• Przewodnicz¹cy Zespo³u Górnictwa, Geodezji i Transportu (T-12) przed³o¿y³ uwagi i propozycje dotycz¹ce usprawnienia dzia³al-noœci Komitetu Badañ Naukowych. Znaczna czêœæ uwag dotyczy³a usprawnienia przep³ywu informacji, funkcjonowania systemu in-formatycznego urzêdu oraz reorganizacji Departamentu Badañ.

• Przewodnicz¹cy opiniodawczo-doradczego Zespo³u do spraw Dzia³alnoœci Statutowej i Inwestycji przedstawi³ stanowisko zespo³u w sprawie podzia³u pierwotnego funduszu dzia³alnoœci statutowej (DST) pomiêdzy zespo³y Komitetu i w sprawie polityki inwesty-cyjnej Komitetu. Zespó³ postuluje koniecznoœæ podjêcia decyzji politycznych zapobiegaj¹cych dalszemu maleniu dotacji bud¿eto-wej bud¿ecie na badania naukowe oraz koniecznoœæ zdefiniowania priorytetowych kierunków badañ, przy za³o¿eniu, ¿e stymulowa-nie badañ w preferowanych kierunkach stymulowa-nie powinno odbywaæ siê w ramach dzia³alnoœci statutowej. Propozycja zasad prowadzenia polityki inwestycyjnej (inwestycje budowlane i aparaturowe) po-winna uwzglêdniaæ fakt prowadzenia przez szko³y wy¿sze zarów-no dydaktyki, jak i badañ naukowych. W zwi¹zku z tym zespó³ proponuje dopuœciæ do finansowania jednostki uczelniane z kate-gori¹ 1, 2 i 3, ograniczaj¹c równoczeœnie dostêp do œrodków inwe-stycyjnych dla jednostek PAN i jednostek badawczo-rozwojowych wy³¹cznie z kategori¹ 1 i 2.

• Departament Wspó³pracy z Zagranic¹ i Integracji Europejskiej przedstawi³ comiesiêczn¹ informacjê na temat uczestnictwa Polski w 5. Programie Ramowym Unii Europejskiej. Komisja Europejska opublikowa³a w listopadzie br. kolejny Raport Okresowy o postê-pach Polski na drodze do cz³onkostwa w Unii Europejskiej. Roz-dzia³ poœwiêcony nauce i badaniom zawiera miedzy innymi uzna-nie starañ KBN o zwiêkszeuzna-nie udzia³u polskich naukowców w 5. PR. Komisja uwa¿a równie¿ za niezbêdne zwiêkszenie wydatków na naukê i rozbudowê infrastruktury badawczej. Wed³ug stanu na koniec paŸdziernika br. liczba zespo³ów z Polski, które zg³osi³y pro-jekty do 5. PR, przekroczy³a 3.500. Spoœród nich 743 zespo³y zo-sta³y zakwalifikowane przez KE do dofinansowania. Wielkoœæ ocze-kiwanego dofinansowania dla polskich zespo³ów to ponad 78 milionów euro.

Nastêpne posiedzenie Komitetu Badañ Naukowych odbêdzie siê 17 stycznia 2002 roku. (tz)

WYST¥PIENIE PROGRAMOWE

MINISTRA NAUKI

przedstawione na posiedzeniu KBN, 20 grudnia 2001 r. (Konspekt)

• ZWIÊKSZENIE FINANSOWANIA BADAÑ NAUKOWYCH I PRAC ROZWOJOWYCH:

– ze œrodków pozabud¿etowych, krajowych (zw³aszcza ze stro-ny przedsiêbiorców) i zagraniczstro-nych (zw³aszcza przez udzia³ w programach ramowych Unii Europejskiej),

– z bud¿etu pañstwa – przez spe³nianie oczekiwañ spo³ecznych, stytutów bez œcian”).

o REFORMY INSTYTUCJONALNE W NAUCE - W CELU LEPSZEGO WYKORZYSTANIA ŒRODKÓW

– nowa ocena i restrukturyzacja niektórych JBR, zw³aszcza prze-mys³owych,

– nadanie statusu PIB wybranym JBR,

• FINANSOWANIE BADAÑ - PRIORYTETY, KONKUREN-CJA, SELEKKONKUREN-CJA, KONCENTRACJA ŒRODKÓW

– okreœlenie priorytetowych kierunków i tematów badawczych w trzech obszarach: "bio", "info" i "techno"; priorytet dodatko-wy - badania specyficzne, na rzecz szczególnie wa¿nych po-trzeb kraju,

– zwiêkszenie nacisku na jakoœæ badañ, zw³aszcza na wyniki oceny ex post wykonanych projektów i wyników dzia³alnoœci statu-towej jednostek,

– zaostrzenie konkurencji o œrodki bud¿etowe - wzmocnienie kon-kurencyjnoœci w strumieniach finansowania (ocena parame-tryczna jednostek, audyty w jednostkach, obni¿enie "stopnia sukcesu" w konkursach grantów, ostrzejsza selekcja finanso-wanych zadañ, w tym SPUB -U, SPUB-M, SPUB-I),

– zapewnienie ci¹g³oœci finansowania dzia³alnoœci statutowej naj-silniejszym i najefektywniejszym jednostkom naukowym, – wstrzymanie finansowania jednostek i zespo³ów s³abych

mery-torycznie, nie rokuj¹cych szans rozwoju (wa¿niejsze kryteria: wyczerpuj¹ce siê pola badawcze, rosn¹ca luka pokoleniowa, brak zapotrzebowania na wyniki prac),

– koncentracja œrodków w wyselekcjonowanych (najefektywniej-szych) jednostkach i zespo³ach naukowych szkó³ wy¿szych, silniejszy nadzór nad w³aœciwym wykorzystaniem przez szko-³y wy¿sze i JBR œrodków przeznaczonych na naukê,

– koncentracja œrodków na projektach badawczych i celowych, zw³aszcza zamawianych, o znacz¹cych wymiarach rzeczowych i finansowych, odpowiadaj¹cych priorytetowym celom i kie-runkom badañ,

– wykorzystanie mo¿liwoœci og³aszania konkursów projektów badawczych zamawianych z warunkami uczestnictwa dotycz¹-cymi w szczególnoœci wspó³pracê z partnerami krajowymi lub zagranicznymi,

– koncentracja œrodków na projektach celowych i celowych za-mawianych - w tych obszarach badañ (zw³aszcza technicznych), których znacz¹ca czêœæ powinna obejmowaæ prace rozwojowe i wdro¿enia,

– objêcie szczególnym wsparciem projekty zg³aszane i realizo-wane przez konsorcja jednostek naukowych i przedsiêbiorców, – finansowanie interdyscyplinarnych projektów zorientowanych na osi¹gniêcie okreœlonych celów praktycznych - przez zespo-³y interdyscyplinarne, z wyodrêbnionych œrodków;

– zwiêkszenie nacisku na rozwój badañ humanistycznych i spo-³ecznych w szko³ach wy¿szych.

• FINANSOWANIE BADAÑ - PODZIA£ ŒRODKÓW BUD¯E-TU NAUKI POMIÊDZY STRUMIENIE FINANSOWANIA I POMIÊDZY ZESPO£Y KOMITETU

– podporz¹dkowanie "podzia³u pierwotnego" priorytetom tema-tycznym (obszarowym),

– problemy do rozwa¿enia: podzia³ pierwotny œrodków pomiêdzy "piony" nauki oraz na finansowanie jednostek wspólnych -miêdzyuczelnianych, miêdzywydzia³owych, miêdzyinstytuto-wych, miêdzynarodomiêdzyinstytuto-wych, a tak¿e jednostek wirtualnych ("in-stytutów bez œcian").

• PRZEKAZYWANIE ŒRODKÓW NA ORGANIZOWANIE I FINANSOWANIE PRZEZ WYBRANE PODMIOTY:

– konkursów projektów badawczych, – konkursów projektów celowych,

– zadañ z zakresu dzia³alnoœci wspomagaj¹cej badania,

• WSPÓ£PRACA Z GOSPODARK¥ (INNOWACYJNA FUNKCJA NAUKI)

– badania na rzecz gospodarki, projekty celowe, programy wie-loletnie,

– promocja nauki i jej wyników w œrodowisku przedsiêbiorców, – instrumenty prawne – ekonomiczne i finansowe obni¿aj¹ce koszty i ryzyko przedsiêwziêæ innowacyjnych opartych na wy-nikach badañ

– wybrane konkretne propozycje:

– powo³anie wyspecjalizowanego Funduszu (np. w Banku Go-spodarstwa Krajowego, BGK) zarz¹dzaj¹cego inwestycjami w przedsiêwziêcia obejmuj¹ce B+R,

– zaktywizowanie/modyfikacja istniej¹cego instrumentu gwaran-cji kredytowych na przedsiêwziêcia/inwestycje obejmuj¹ce B+R,

– u³atwienia w tworzeniu i dzia³aniu konsorcjów z³o¿onych z jed-nostek naukowych i przedsiêbiorstw, utworzonych dla realiza-cji wspólnych przedsiêwziêæ innowacyjnych,

– u³atwienia w tworzeniu i dzia³aniu parków technologicznych (promocja startu ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw innowacyj-nych),

– u³atwienia w tworzeniu i dzia³aniu instytucji „pomostowych”, poœrednicz¹cych w kontaktach pomiêdzy sfer¹ nauki i gospo-darki,

– rozwój systemu projektów celowych œciœlej powi¹zanych z po-trzebami rynku i przedsiêbiorstw podnosz¹cych swoj¹ konku-rencyjnoœæ.

Zmiany w systemie podatków od osób prawnych:

– wprowadzenie odpisu od podstawy opodatkowania w wysoko-œci 150% kosztów poniesionych na prace B+R (dotychczas mo¿-na odpisaæ 100%),

– skrócenie okresu amortyzacji aparatury naukowej,

– czasowe (np. na okres 10 lat) zwolnienie od podatku dochodów spó³ek, przedsiêbiorstw pañstwowych i spó³dzielni, których celem jest dzia³alnoœæ B+R (w zakresie tej dzia³alnoœci), – przywrócenie ulg inwestycyjnych –dotycz¹cych inwestycji,

których celem jest wykorzystanie wyników prac B+R. • WSPÓ£PRACA Z EDUKACJ¥ (EDUKACYJNA FUNKCJA NAUKI)

– rozwój badañ w szko³ach wy¿szych,

– wprowadzanie nowych kierunków studiów (opracowanie pro-gramów, przygotowanie zaplecza badawczego),

– rozwijanie specjalizacji naukowej uczelni,

– preferencje dla projektów wykonywanych wspólnie przez szko³y wy¿sze i przedsiêbiorców.

• LEGISLACJA

– skompletowanie aktów wykonawczych do ustawy o KBN i JBR, w tym opublikowanie rozporz¹dzenia w sprawie kryteriów i trybu przyznawania i rozliczania œrodków finansowych ustala-nych w bud¿ecie pañstwa na naukê,

– za³o¿enia legislacyjne ewolucji „systemu KBN” w okresie IV kadencji Komitetu,

– legislacja „proinnowacyjna”,

– regulacje dotycz¹ce GMO (genetycznie modyfikowanych or-ganizmów), akty wykonawcze do ustawy (poprawiaj¹ce jej b³ê-dy), nowelizacja tej ustawy,

– nowelizacja ustawy o ochronie zwierz¹t, akty wykonawcze do tej ustawy,

– sprawy innych aktów prawnych wi¹¿¹cych siê z prowadzeniem badañ, w tym dotycz¹cych praw w³asnoœci intelektualnej,

rozwoju spo³eczeñstwa informacyjnego, u³atwieñ w podejmo-waniu przedsiêwziêæ innowacyjnych przez przedsiêbiorców, itd. • KSZTA£CENIE KADR NAUKOWYCH – PROBLEM LUKI POKOLENIOWEJ

– granty promotorskie,

– miêdzynarodowe sieci studiów doktoranckich, – promocja m³odych kierowników grantów,

– granty dla wyró¿niaj¹cych siê uczonych powracaj¹cych z za-granicy.

• WSPÓ£PRACA MIÊDZYNARODOWA

– programy ramowe Unii Europejskiej: zwiêkszenie uczestnic-twa w 5.PR, negocjacje warunków przyst¹pienia do 6.PR, – wspó³praca bilateralna – nowe instrumenty, system

„bilateral-nych” konkursów projektów badawczych, pilotowe konkursy projektów polsko-niemieckich,

– miêdzynarodowe sieci naukowe,

– miêdzynarodowe sieci centrów doskona³oœci, – miêdzynarodowe sieci studiów doktoranckich. • ROZBUDOWA INFRASTRUKTUR NAUKI

– inwestycje budowlane i aparaturowe, laboratoria œrodowisko-we i miêdzynarodoœrodowisko-we,

– zasoby i udostêpnianie informacji naukowej i naukowo-tech-nicznej,

– infrastruktura informacyjna i informatyczna nauki, – informatyzacja nauki.

• ETYKA W NAUCE

– redukcja i unikanie konfliktu interesów przy ocenach i recen-zjach naukowych, zw³aszcza w systemie „peer review”, w tym w systemie finansowania badañ,

– wymogi etyczne przy wspó³pracy ludzi nauki z przedsiêbior-stwami, przy promocji produktów, w tym farmaceutycznych, – etyka prowadzenia badañ, problemy plagiatów, rzetelnoœci

pro-wadzenia eksperymentów, zbierania danych, przygotowywania wniosków i hipotez.

• PROMOCJA NAUKI, JEJ ROLI SPO£ECZNEJ, GOSPO-DARCZEJ I CYWILIZACYJNEJ – DLA ROZWOJU KRAJU – przekonanie klasy politycznej do nauki, jej funkcji i znaczenia, – osi¹gniêcie spo³ecznego rozumienia nauki oraz poparcia dla jej

funkcji spo³ecznych i gospodarczych,

– wzmocnienie wiary œrodowisk naukowych, ¿e mo¿liwe jest osi¹-gniêcie sukcesów badawczych i praktycznych – w istniej¹cych warunkach,

– znacz¹ce rozwiniêcie wspó³pracy ze œrodkami masowego prze-kazu z naciskiem na promocjê najnowszych i najciekawszych w odbiorze spo³ecznym badañ – aktywne poszukiwanie i zbie-ranie informacji, przygotowywanie jej w formie odpowiedniej dla mediów, promowanie wyró¿niaj¹cych siê ludzi nauki oraz zespo³ów i oœrodków naukowych, organizowanie regularnych, comiesiêcznych konferencji prasowych (z ka¿dorazow¹ prezen-tacj¹ wybranego projektu, osoby lub instytucji).

Minister Nauki Przewodnicz¹cy Komitetu Badañ Naukowych prof. dr hab. in¿. Micha³ Kleiber

Propozycje rozwi¹zañ ekonomiczno-finansowych

wspieraj¹cych powi¹zania nauki z gospodark¹

(przygotowane przez Departament Ekonomiczny KBN)

Efektywnoœæ systemu innowacji uznaje siê dziœ za kluczow¹ determinantê konkurencyjnoœci krajów i regionów. Pobudzanie in-nowacji sta³o siê politycznym priorytetem dla wszystkich pañstw cz³onkowskich Unii Europejskiej, a o wadze tego zagadnienia œwiad-czy Zielona Ksiêga Innowacji (1995) oraz Plan Dzia³ania Innowa-cyjnego (Innovation Action Plan, 1996) Komisji Europejskiej. W ostatnich kilku latach za poœrednictwem Unii Europejskiej kraje cz³onkowskie wprowadzi³y wiele instrumentów i programów wacyjnych. Ich g³ównymi celami by³o: pobudzanie kultury wacji, ustalenie prawnych i finansowych ram sprzyjaj¹cych inno-wacjom oraz zbli¿enie badañ naukowych do dzia³alnoœci innowacyjnej prowadzonej w przedsiêbiorstwach przemys³owych i us³ugowych.

Jak stwierdza raport UE Innovation policy in six applicant co-untries: the challenges (Dyrekcja Przedsiêbiorstw Komisji Euro-pejskiej, 2001), w pierwszej dekadzie XXI wieku wzrost gospodar-czy w krajach przedakcesyjnych Europy Œrodkowo-Wschodniej nie bêdzie móg³ byæ podtrzymywany tymi samymi œrodkami, co w la-tach 1990-tych. Zarówno d³ugofalowe scenariusze makroekono-miczne, jak i trendy produktywnoœci pracy wskazuj¹, ¿e spójnoœæ powiêkszonej Unii Europejskiej bêdzie zale¿eæ od umiejêtnoœci gospodarek nowych pañstw cz³onkowskich utrzymania wysokiej stopy wzrostu gospodarczego. Jak dot¹d dominuj¹cym typem poli-tyki w krajach omawianego regionu by³a polityka transformacji, obejmuj¹ca prywatyzacjê, liberalizacjê cen i handlu zagraniczne-go, reformy prawa i systemu bankowezagraniczne-go, restrukturyzacjê przed-siêbiorstw. Polityka ta by³a kluczowa dla zbudowania gospodarki rynkowej i na wiele lat zapewni³a Polsce wzrost gospodarczy. Jed-nak przeprowadzone reformy nie s¹ wystarczaj¹ce i obecnie pod-niesienie spadaj¹cej w ostatnich latach stopy wzrostu zale¿y przede wszystkim od wprowadzenia mechanizmów polityki innowacyjnej. Niekwestionowanym celem jest obecnie przyspieszenie rozwo-ju polskiej gospodarki w oparciu o nowe technologie i lepsze wy-korzystanie potencja³u innowacyjnego polskiej nauki. Osi¹gniêcie tego celu wymaga opracowania i realizacji programu polityki inno-wacyjnej obejmuj¹cego niemal wszystkie sektory aktywnoœci pañ-stwa i gospodarki: jednostki naukowe (szko³y wy¿sze, jbr, PAN), przedsiêbiorstwa oraz instytucje rz¹dowe i pozarz¹dowe zwi¹zane ze sfer¹ nauki. Przedstawione poni¿ej propozycje rozwi¹zañ eko-nomiczno-finansowych stanowiæ mog¹ tylko dope³nienie takiego programu w obszarze polityki sektorowej.

Rozwi¹zania systemowe

1. Powo³anie Funduszu zarz¹dzaj¹cego kredytami przeznaczo-nymi na wsparcie badañ naukowych i rozwojowych prowadzonych przez przedsiêbiorstwa wspólnie z jednostkami naukowymi, np. w Banku Gospodarstwa Krajowego. W obecnej sytuacji, banki nie maj¹ wyspecjalizowanych kadr mog¹cych oceniaæ ryzyko finan-sowania inwestycji w sferze nauki. Inwestycje takie nios¹ ze sob¹ du¿e ryzyko, a jednoczeœnie ró¿ni¹ siê w istotny sposób od typo-wych inwestycji finansowanych przez banki. Powo³anie Funduszu udzielaj¹cego powy¿szych kredytów pozwoli³oby równie¿ na œci-œlejsz¹ kontrolê nad projektem na etapie jego finansowania. Powo-³anie takiego funduszu w ramach Banku Gospodarstwa Krajowego ograniczy³oby w istotny sposób koszty tworzenia tej struktury. Mo¿na rozwa¿yæ dwa warianty zasad obowi¹zuj¹cych przy udzie-laniu kredytów:

– kredyty mia³yby oprocentowanie komercyjne; w tym przypad-ku g³ówn¹ zalet¹ takiego rozwi¹zania by³oby uproszczenie pro-cedur i ³atwiejszy dostêp do kredytów,

– udzielane kredyty mia³yby oprocentowanie ni¿sze od komer-cyjnego; rozwi¹zanie takie by³oby dro¿sze, ale efektywniejsze z punktu widzenia celu dzia³ania Funduszu.

Kapita³ za³o¿ycielski Funduszu pochodzi³by z bud¿etu pañstwa, w przypadku ww. drugiego rozwi¹zania konieczne by³oby corocz-ne dofinansowanie Funduszu, ewentualnie wprowadzenie obowi¹z-ku wp³at od beneficjantów Funduszu w zakresie czêœci ich docho-dów ze sprzeda¿y praw autorskich i praw pokrewnych, osi¹ganych w wyniku dzia³alnoœci kredytowanej przez Fundusz. Powinno siê natomiast unikaæ zezwolenia na samodzieln¹ dzia³alnoœæ Funduszu na rynkach finansowych, z uwagi na dotychczasowe nienajlepsze doœwiadczenia z innymi funduszami.

2. Gwarancje kredytowe udzielane przez pañstwo w zwi¹zku z inwestycjami w sektorze B+R. Mo¿liwoœæ udzielania takich gwa-rancji istnieje ju¿ zgodnie z ustaw¹ o porêczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Pañstwa oraz niektóre osoby prawne (Dz. U. Nr 79 poz. 484 z 1997 roku). Art. 7 ust. 1 tej ustawy precyzuje, ¿e „porêczenia lub gwarancje mog¹ byæ udzielane pod warunkiem przeznaczenia objêtego nimi kredytu na finansowanie przedsiêwziêæ inwestycyjnych zapewniaj¹cych [...] wdra¿anie nowych rozwi¹zañ technicznych lub technologicznych bêd¹cych wynikiem badañ na-ukowych lub prac badawczo-rozwojowych.” Mimo istnienia odpo-wiednich ram prawnych rozwi¹zanie to nie by³o dotychczas stoso-wane.

3. Inicjowanie tworzenia konsorcjów skupiaj¹cych przedstawi-cieli jednostek naukowych, przedsiêbiorstw oraz przedstawiprzedstawi-cieli samorz¹du, które mog³yby efektywniej gospodarowaæ œrodkami fi-nansowymi pochodz¹cymi z ró¿nych Ÿróde³, a tak¿e ubiegaæ siê o dofinansowanie z funduszy pomocowych Unii Europejskiej. Obec-nie w wyniku braku koordynacji pomiêdzy ró¿nymi oœrodkami na-ukowymi, jednostkami wdra¿aj¹cymi i instytucjami publicznymi niewielkie œrodki przeznaczane na naukê ulegaj¹ rozproszeniu. Koszt tworzenia tego typu konsorcjów by³by stosunkowo niewielki (pod-mioty wchodz¹ce w jego sk³ad mog³yby delegowaæ do jego obs³ugi w³asnych pracowników) zaœ efektywnoœæ w staraniach o œrodki fi-nansowe z ró¿nych Ÿróde³ oraz ich wykorzystanie w poszczegól-nych projektach znacznie wy¿sza. Powstanie takich konsorcjów jest w³aœciwie konieczne w staraniach o uzyskanie œrodków z funduszy strukturalnych UE.

4. Wspieranie tworzenia parków technologicznych, u³atwiaj¹-cych start ma³ym i œrednim przedsiêbiorstwom wykorzystuj¹cym wyniki prac badawczo-rozwojowych. Tworzenie parków zapewni zwiêkszenie efektywnoœci wykorzystania wyników prac badaw-czych i rozwojowych na potrzeby praktyki gospodarczej i spo³ecz-nej. Do powstania parku niezbêdne jest wsparcie w postaci sub-wencji ze œrodków publicznych, które z regu³y musi trwaæ przez kilka lat, a¿ do czasu osiedlenia siê w parku odpowiedniej liczby firm innowacyjnych i obs³ugowych. Wsparcie winno byæ kierowa-ne g³ównie na tworzenie odpowiedniej infrastruktury, w tym inwe-stycji budowlanych, wyposa¿enia w sprzêt informatyczny i nowo-czesne œrodki ³¹cznoœci. Za³o¿ycielami parków powinny byæ samorz¹dy lokalne oraz jednostki naukowe (w szczególnoœci szko-³y wy¿sze).

5. Tworzenie oraz wsparcie istniej¹cych instytucji pomostowych, u³atwiaj¹cych kontakt pomiêdzy jednostkami ze sfery nauki a prze-mys³em, np. w postaci regionalnych centrów innowacji i transferu technologii. Zadaniem tego rodzaju instytucji by³aby pomoc dla

przedsiêbiorstw w realizacji innowacyjnych projektów gicznych oraz w transferze do przemys³u nowoczesnych technolo-gii. Zadania te mog³yby byæ realizowane poprzez szkolenia, do-radztwo i pomoc techniczn¹. W przypadku tworzenia tego typu instytucji konieczne by³oby wsparcie finansowe na utworzenie i funkcjonowanie centrów, a tak¿e na szkolenia specjalistyczne dla personelu.

6. W zakresie dzia³alnoœci KBN jeszcze œciœlejsze zwi¹zanie systemu projektów celowych z potrzebami rynku (m.in. monitoro-wanie implementacji wyników projektów w dzia³alnoœci komercyj-nej), mo¿liwoœæ wprowadzenia preferencji regionalnych (np. ob-szary dotkniête strukturalnym bezrobociem), ga³êziowych (np. dla firm z dziedziny high-tech) lub dla ma³ych i œrednich przedsiê-biorstw.

Instrumenty finansowe

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych

1. W zakresie kosztów uzyskania przychodów, w art. 15 propo-nuje siê wprowadziæ zapis, ¿e koszty poniesione na prace badaw-czo-rozwojowe odpisuje siê w wysokoœci 150% tych kosztów.

2. W art. 16 ust. 1 pkt 48, którego treœæ nie zezwala na zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów odpisów z tytu³u zu¿ycia œrod-ków trwa³ych (...) od tej czêœci ich wartoœci, która odpowiada po-niesionym wydatkom (...) zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie, nale¿y dodaæ zapis, ¿e przepis nie dotyczy odpisów zwi¹-zanych z pracami badawczo-rozwojowymi.

3. Przyspieszenie amortyzacji dla aparatury naukowo-badawczej, w art. 16i ust. 2 pkt 3 wspó³czynnik 2,0 zamieniæ na wspó³czynnik 3,0.

4. Czasowe, np. na okres 10 lat, zwolnienie od podatku docho-dów spó³ek, przedsiêbiorstw pañstwowych i spó³dzielni, których celem statutowym jest dzia³alnoœæ naukowa, naukowo-techniczna (skreœlenie w art. 17 ust. 1 pkt 4 s³ów "z zastrze¿eniem ust. 1c pkt 1"). W przypadku spó³ek, o których mowa w art. 74 ustawy o jed-nostkach badawczo-rozwojowych, zwolnienie powinno pozostaæ bezterminowe.

5. Zmniejszenie wysokoœci podatku z tytu³u uzyskanych przy-chodów z praw autorskich lub praw pokrewnych, w tym równie¿ ze sprzeda¿y tych praw, za u¿ytkowanie lub prawo do u¿ytkowania urz¹dzenia naukowego, za know-how z 20% do 10% (art. 21 ust. 1 pkt 1).

6. Przywrócenie ulg inwestycyjnych w zakresie prac badawczo-rozwojowych (zakup i monta¿ aparatury naukowo-badawczej, za-kup, budowa lub rozbudowa budynków, zakup praw maj¹tkowych uznawanych za wartoœci niematerialne i prawne).

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych

Kwota odliczeñ darowizn na cele naukowe i naukowo-technicz-ne powinna wzrosn¹æ z 15% do 20%.

Nale¿y dodaæ, ¿e wiêkszoœæ ww. rozwi¹zañ podatkowych by³a lub jest stosowana w krajach Unii Europejskiej i OECD. Dotych-czasowa ocena efektywnoœci tych rozwi¹zañ nie jest jednoznacz-na. Generalnie efektywnoœæ jest wy¿sza w przypadkach, gdy dany kraj realizuje kompleksow¹ politykê w dziedzinie innowacyjnoœci i instrumenty podatkowe s¹ tylko jednym z jej elementów.

Skumulowana wartoœæ pomocy wynikaj¹ca z przedstawionych rozwi¹zañ systemowych oraz podatkowych nie mo¿e przekroczyæ limitów wynikaj¹cych z ustawy o pomocy publicznej.