Japońska Nagroda Jakości W.E. Deminga

Pełen tekst

(1)Zeszyty Naukowe nr 815. Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. 2010. Joanna Dziadkowiec Katedra Zarządzania Jakością. Japońska Nagroda Jakości W.E. Deminga 1. Wprowadzenie Japońska Nagroda Jakości Deminga została ustanowiona w 1950 r. dla upamiętnienia zasług W.E. Deminga i w dowód wdzięczności za jego działalność na terenie Japonii. Główny fundusz nagrody stanowiły sumy pieniężne otrzymane z tytułu praw autorskich za opublikowane wykłady wygłoszone przez niego w Japonii. Organizacją odpowiedzialną za przyznawanie nagrody jest Japońska Unia Naukowców i Inżynierów (Japanese Union of Scientists and Engineers – JUSE). Idea Nagrody Deminga, wyrażona w jej kryteriach, odzwierciedla japońskie podejście do jakości, w związku z tym stosunkowo rzadko zdarza się, aby przedsiębiorstwa, które nie są związane z przemysłem japońskim, starały się o jej zdobycie. Należy jednak zauważyć, że spośród wielu działań zmierzających do lepszego zarządzania jakością w przedsiębiorstwie, zarówno w Europie, Stanach Zjednoczonych, jak i w Japonii, właśnie japońska nagroda jakości wyraża najpełniej filozofię TQM, a przedsiębiorstwa ubiegające się o nią są nadal wierne ideom W.E. Deminga. 2. Struktura i zadania Komitetu Nagrody Jakości Deminga O zakwalifikowaniu przedsiębiorstw do konkursu i przyznaniu nagrody decyduje Komitet Nagrody Jakości Deminga. Przewodniczącym Komitetu z reguły jest przewodniczący JUSE lub też inna osoba przez niego wskazana, zaakceptowana przez zarząd JUSE. Komitet jest ciałem kolektywnym, jego członkami mogą zostać eksperci z dziedziny TQM, niekoniecznie związani z JUSE bądź z Instytutem Deminga; każda osoba jest kwalifikowana indywidualnie przez przewodniczącego Akademii TQM. Zadaniem Komitetu jest analiza raportów opra-.

(2) Joanna Dziadkowiec. 42. cowanych przez odpowiednie subkomitety i wskazywanie na tej podstawie zwycięzców w poszczególnych kategoriach. Strukturę Komitetu Nagrody Jakości Deminga przedstawiono na rys. 1. Subkomitety. Komitet Nagrody Jakości Deminga. Obowiązki: Na podstawie raportów dostarczonych przez subkomitety wskazuje zwycięzców spośród kandydatów, którzy złożyli aplikację lub którzy byli rekomendowani do nagrody. Przewodniczący: Przewodniczący JUSE lub inna osoba rekomendowana przez Radę Dyrektorów JUSE. Członkowie: Osoby indywidualne, które są wyłanianie przez przewodniczącego Akademii TQM spośród ekspertów z dziedziny TQM (około 170 członków). The Deming Prize for Individual Subcommittee Obowiązki: Dokonuje przeglądu i wyboru kandydatów do nagrody Deming Prize for Individuals The Deming Application Prize Subcomittee Obowiązki: Dokonuje przeglądu i wyboru kandydatów do nagrody Japońskiego Medalu Jakości, Nagrody Deminga i nagrody The Quality Control Award for Operation Business Units Członkowie: Eksperci z zakresu TQM, którzy są wybierani i oceniani przez Komitet. Pochodzą z Akademii TQM oraz prywatnych lub publicznych organizacji, które mają status akademicki Nikkei QC Literature Prize Subcommittee Obowiązki: Dokonuje przeglądu i wyboru kandydatów do nagrody w dziedzinie literatury z zakresu TQM System Amendment Subcommittee Obowiązki: Dokonuje przeglądu systemu i regulacji związanych z Nagrodą Deminga i zgłasza Komitetowi sugerowane nowelizacje Total Adjustment Subcommittee Obowiązki: Koordynuje działania powiązane z Nagrodą Deminga, zbiera informacje zewnętrzne dotyczące ulepszeń procesu egzaminowania i przyznawania nagrody oraz raportuje wnioski do Komitetu. Rys. 1. Struktura Komitetu Nagrody Jakości Deminga Źródło: www.deming.org, data dostępu: 17.12.2007.. Komitet Nagrody Jakości Deminga ściśle współpracuje z pięcioma subkomitetami. Najważniejszy z nich, The Deming Application Prize Subcomittee, dokonuje.

(3) Japońska Nagroda Jakości W.E. Deminga. 43. przeglądu i wyboru kandydatów do Nagrody Deminga, nagrody The Quality Control Award for Operation Business Units, a także do nagrody Japońskiego Medalu Jakości oraz dostarcza raporty i analizy Komitetowi. Członkami tego subkomitetu mogą być eksperci z zakresu TQM, którzy rekrutowani są z Akademii TQM oraz spośród prywatnych lub publicznych organizacji, które mają status akademicki. Dwa kolejne subkomitety wskazują potencjalnych zwycięzców w kategorii nagród indywidualnych (The Deming Prize for Individual Subcommittee) oraz w dziedzinie literatury z zakrsu TQM (Nikkei QC Literature Prize Subcommittee). Zasadę ciągłego doskonalenia realizują dwa pozostałe subkomitety. System Amendment Subcommittee systematycznie dokonuje przeglądu systemu i regulacji związanych z Nagrodą Deminga i zgłasza Komitetowi sugerowane nowelizacje, natomiast Total Adjustment Subcommittee koordynuje działania powiązane z Nagrodą Deminga, zbiera informacje zewnętrzne dotycząc ulepszeń procesu egzaminowania i przyznawania nagrody oraz raportuje wnioski do Komitetu. 3. Kryteria Nagrody Deminga Japońska Nagroda Jakości Deminga przyznawana jest za osiągnięcia we wdrażaniu zasad zarządzania jakością, na wszystkich szczeblach przedsiębiorstwa, w trzech kategoriach1: – The Deming Application Prize – przyznawana jest przedsiębiorstwom lub ich oddziałom, które wykazały się w danym roku wybitnymi osiągnięciami we wdrażaniu wytycznych TQM, – The Deming Prize for Individuals – przyznawana jest osobom, które wniosły szczególnie znaczący wkład w rozwój badań nad koncepcją TQM lub metodami statystycznymi wykorzystywanymi w ramach zarządzania przez jakość, a także odnoszącymi najbardziej spektakularne sukcesy w popularyzacji TQM, – The Quality Control Award for Operation Business Units – przyznawana jest przedsiębiorstwom lub ich oddziałom, które w efekcie wprowadzenia wytycznych zarządzania przez jakość osiągnęły w danym roku wybitne wyniki w prowadzonej działalności gospodarczej. Nagroda ta pierwotnie przeznaczona była wyłącznie dla Japończyków i organizacji japońskich. Od 1984 r. o The Deming Application Prize mogą ubiegać się przedsiębiorstwa z zagranicy, a od 1997 r. mogą one uczestniczyć także w programie „The Quality Control Award for Operation Business Units”, jednak materiały konkursowe muszą być przetłumaczone na język japoński. O nagrodę indywidualną za wybitne osiągnięcia w popularyzacji TQM nadal mogą ubiegać się jedynie Japończycy. 1. R. Karaszewski, Nowoczesne koncepcje zarządzania jakością, TNOiK, Toruń 2006, s. 292..

(4) Joanna Dziadkowiec. 44. JUSE oraz Komitet Nagrody Jakości Deminga opracowały zestaw zaleceń wstępnych, które powinny spełniać przedsiębiorstwa ubiegające się o nagrodę. Wymagane jest, aby2: 1. Przedsiębiorstwa ubiegające się o nagrodę ustanowiły cele, których głównym przesłaniem jest orientacja na doskonalenie. Przy ustanawianiu celów uwzględnione zostały: specyfika przedsiębiorstwa, rodzaj przemysłu, wyniki oraz środowisko biznesowe oraz to, czy cele realizowane są pod jasnym przewodnictwem najwyższego kierownictwa. 2. TQM został zaimplementowany poprawnie w celu osiągnięcia ww. celów biznesowych i opracowanych strategii. 3. W wyniku realizacji pkt 2 zostały osiągnięte wybitne wyniki dla celów i strategii ustanowionych w pkt 1. Model Nagrody Deminga składa się z szeregu kryteriów, jednak aby otrzymać nagrodę, nie jest konieczna aplikacja proponowanego modelu. Komisja dokonująca przeglądu zwraca uwagę przede wszystkim na to, czy przedsiębiorstwo rozumie swoją bieżącą sytuację, ustanawia cele i zadania adekwatnie do potrzeb oraz czy wdraża działania prowadzące do samodoskonalenia i transformacji przedsiębiorstwa w kierunku pełniejszego stosowania zasad TQM. Kryteria Nagrody Deminga zgrupowane są w dziesięciu zestawach wymagań3: 1. Polityka i cele organizacji. Skupiono się tu na formułowaniu i konsekwentnym realizowaniu ustalonych celów oraz wykorzystywaniu metod statystycznych. Polityka jakościowa musi obejmować także zagadnienia komunikacji oraz problemy relacji pomiędzy planami krótko- i długookresowymi. 2. Organizacja i jej działania operacyjne. Stawiany jest tu wymóg udokumentowania procesów, określenia obszarów władzy i odpowiedzialności, delegowania władzy, współpracy pomiędzy poszczególnymi strukturami, a także wykorzystania personelu i stosowania metod współuczestnictwa w rozwiązywaniu problemów oraz w działalności w zakresie kontroli i audytów jakościowych. 3. Kształcenie oraz rozpowszechnianie wiedzy. Wymagane jest przedstawienie planów i osiągnięć w zakresie realizacji procesu kształcenia i szkoleń, zarówno pracowników, jak i kooperantów. Jednym z podstawowych elementów podlegających ocenie są szkolenia w zakresie umiejętności posługiwania się metodami statystycznymi. Ważnym ocenianym aspektem jest działalność kół jakości. 4. Gromadzenie danych, komunikacja i jej wykorzystanie. Organizacja musi przedstawić dane na temat transmisji informacji pomiędzy poszczególnymi strukturami, zwłaszcza w zakresie szybkości ich przepływu i przetwarzania z za2 The Guide for The Deming Application Prize 2006. For Overseas, The Deming Prize Committee Union of Japanese Scientists and Engineers, 2006, s. 2. 3. R. Karaszewski, op.cit., s. 293..

(5) Japońska Nagroda Jakości W.E. Deminga. 45. stosowaniem instrumentów statystycznych. Analizie poddawane są informacje wewnętrzne i zewnętrzne. 5. Analiza. Głównym aspektem jest ustalanie istoty problemów i zagadnień oraz korygowanie zastosowanych metod statystycznych. Pojawia się też kwestia udokumentowania reakcji właściwych służb na formułowane przez pracowników sugestie; przedsiębiorstwo powinno wypracować specjalne rozwiązania dotyczące opinii wyrażanych przez zatrudnionych. 6. Normalizacja. Stawiany jest tu wymóg udokumentowania funkcjonowania systemów ustalania standardów oraz monitorowania zgodności wykonania z przyjętą normą przy wykorzystaniu metod statystycznych. 7. Kontrola. Kryterium dotyczy kontroli wszelkich procesów realizowanych w organizacji, głównym wymogiem jest wnikliwe opisanie wszystkich stosowanych statystycznych instrumentów i metod kontrolnych, ze szczególnym uwzględnieniem statystycznej kontroli jakości (SEC). Konieczna jest koncentracja na powszechnym i ciągłym stosowaniu rozwiązań statystycznych. 8. Zapewnienie jakości. Zapewnienie to wiąże się przede wszystkim z procesem projektowania i rozwoju nowych produktów, obejmuje także zdarzenia powstałe w wyniku użytkowania wyrobu. Oceniane jest podejmowanie działań w zakresie tworzenia bezpiecznych produktów, odpowiedzialności za te produkty oraz mających na celu osiągnięcie satysfakcji klienta. 9. Efekty (wyniki). Przedsiębiorstwo jest zobowiązane do przeprowadzenia analizy porównawczej zakładanych korzyści z realnie osiągniętymi wynikami działań. 10. Plany na przyszłość. Warunkiem stworzenia efektywnych planów na przyszłość jest właściwa ocena aktualnej sytuacji przedsiębiorstwa, konieczne jest także podejmowanie działań korygujących. Plany muszą promować zarządzanie przez jakość oraz pozostawać we właściwej relacji z polityką długookresową. Szczegółowe zestawienie kryteriów przedstawiono w tabeli 1. Tabela 1. Kryteria Nagrody Deminga (The Deming Application Prize) Kryterium. 1. Polityka i cele organizacji. Szczegółowe wymagania. 1.1. Zarządzanie, jakość, sterowanie jakością 1.2. Metody prowadzące do ustalenia celów 1.3. Odpowiedzialność oraz spójność celów 1.4. Wykorzystanie metod statystycznych 1.5. Komunikacja i rozpowszechnianie 1.6. Kontrola realizacji celów i stanu zaawansowania podejmowanych działań 1.7. Związek celów organizacji z planami krótko- i długookresowymi.

(6) Joanna Dziadkowiec. 46. cd. tabeli 1 Kryterium. 2. Organizacja i jej działania operacyjne. 3. Kształcenie i rozpowszechnianie wiedzy. 4. Gromadzenie danych, komunikacja i jej wykorzystanie 5. Analiza. 6. Normalizacja. 7. Kontrola. Szczegółowe wymagania. 2.1. Przejrzystość uprawnień i odpowiedzialności 2.2. Odpowiedzialność w zakresie delegowania uprawnień 2.3. Koordynacja międzywydziałowa 2.4. Działania przy pomocy komitetów 2.5. Wykorzystanie personelu 2.6. Wykorzystanie kół jakości 2.7. Sterowanie jakością – diagnoza menedżerska. 3.1. Plany kształcenia i ich wyniki 3.2. Świadomość wagi problematyki jakości 3.3. Kształcenie w zakresie wytycznych metod statystycznych 3.4. Analiza uzyskiwanych wyników 3.5. Wspomaganie procesu kształcenia pracowników i kooperantów 3.6. Propagowanie koncepcji i wytycznych kół jakości 3.7. System składania wniosków usprawniających oraz jego status. 4.1. Zbieranie informacji z zewnątrz 4.2. Komunikacja międzywydziałowa 4.3. Usprawnianie szybkości przepływu informacji 4.4. Obróbka informacji, analiza statystyczna, wykorzystanie informacji 5.1. Wybór istotnych problemów i zagadnień, które należy usprawnić 5.2. Wprowadzenie właściwych metod analitycznych 5.3. Wykorzystanie metod statystycznych 5.4. Powiązania z nowoczesnymi technologiami danej branży 5.5. Analiza jakościowa i procesowa 5.6. Wykorzystanie wyników analiz 5.7. Podjęcie działań na podstawie wniosków z analiz. 6.1. System norm 6.2. Metody ustanawiania, weryfikowania i odrzucania norm 6.3. Bieżące postępowanie wobec ustanawiania, weryfikowania i odrzucania norm 6.4. Zawartość i treść norm 6.5. Wykorzystanie metod statystycznych 6.6. Akumulacja technologiczna 6.7. Stosowanie norm 7.1. Systemy zarządzania jakością oraz innymi powiązanymi obszarami 7.2. Punkty kontrolne i pozycje kontrolne 7.3. Wykorzystanie metod i koncepcji statystycznych 7.4. Udział kół jakości 7.5. Status działań kontrolnych 7.6. Kontrole wewnętrzne.

(7) Japońska Nagroda Jakości W.E. Deminga. 47. cd. tabeli 1 Kryterium. Szczegółowe wymagania. 8. Zapewnienie jakości 8.1. Metody rozwoju nowych produktów i usług 8.2. Działalność zapobiegawcza na rzecz bezpieczeństwa i odpowiedzialności za produkt 8.3. Poziom zadowolenia klientów 8.4. Projektowanie procesów, analiza procesów, sterowanie i doskonalenie procesu 8.5. Możliwości procesu 8.6. Środki kontrolne i kontrola 8.7. Zarządzanie środkami materialnymi, przedstawicielami handlowymi, obsługą posprzedażną 8.8. System zapewnienia jakości i jego diagnoza 8.9. Wykorzystanie metod statystycznych 8.10. Ocena jakości i audyt 8.11. Status zapewnienia jakości 9. Efekty (wyniki). 9.1. Pomiary uzyskiwanych wyników 9.2. Wyniki materialne (jakość, obsługa, terminy realizacji, koszty, zyski, bezpieczeństwo, środowisko) 9.3. Wyniki niematerialne 9.4. Zgodność bieżącego wykonania z planowanymi efektami. 10. Plany na przyszłość 10.1. Precyzyjne postrzeganie bieżącej sytuacji 10.2. Środki i metody rozwiązywania problemów 10.3. Plany promocyjne na przyszłość 10.4. Relacje między planami na przyszłość a strategią długookresową Źródło: R. Kraszewski, op. cit., s. 293.. 4. Etapy ubiegania się o Nagrodę Deminga Przedsiębiorstwa muszą spełnić trzy podstawowe warunki, aby móc złożyć aplikację i ubiegać się o nagrodę4: 1) przed złożeniem aplikacji poddać się procesowi diagnozy TQM lub konsultacji wstępnej, 2) dostarczyć opis praktyk TQM realizowanych w przedsiębiorstwie i przejść pozytywnie przegląd dokumentacji, 3) poddać się audytowi i uzyskać pozytywną ocenę. Szczegółowo etapy postępowania od aplikacji do otrzymania nagrody prezentowane są na rys. 2. Pierwszym etapem w schemacie postępowania w konkursie o Nagrodę Deminga jest przesłanie dokumentacji opisującej sterowanie jakością w organizacji (w 30 kopiach). Komitet po dokładnym przeanalizowaniu dokumentów stwierdza, czy 4. The Guide…, s. 2..

(8) Joanna Dziadkowiec. 48. zarządzanie jakością w badanej organizacji jest efektywne i systematyczne. Na tej podstawie wybiera przedsiębiorstwa spełniające wymagania. Pozostałe organizacje otrzymują raport z informacją o powodach odrzucenia ich kandydatur. Otrzymanie „Przewodnika Nagrody Jakości” Diagnoza TQM lub konsultacja przedaplikacyjna Złożenie formularza aplikacyjnego Wniesienie opłaty Dostarczenie opisu praktyk TQM (DTQMP – Diagnosis of TQM Practises) Kontynuacja od punktu „Dostarczenie DTQMP”. Przegląd dokumentacji Wynik pozytywny Powiadomienie o wyniku przeglądu. Wynik negatywny. Spotkanie wstępne z audytorem prowadzącym Kontynuacja od punktu „Dostarczenie DTQMP”. Audyt na terenie przedsiębiorstwa Publiczne ogłoszenie listy przedsiębiorstw, które pozytywnie przeszły procedurę audytu Wynik pozytywny. Wynik negatywny. Uroczystość wręczenia nagród Audyt kontrolny. Po trzech latach. Rys. 2. Postępowanie od przystąpienia do konkursu do otrzymania nagrody Źródło: opracowanie własne na podstawie: The Guide…, s. 6.. Następnym ważnym etapem jest przegląd wytypowanych przedsiębiorstw składający się z trzech kroków5: 5. J.M. Myszewski, Po prostu jakość. Podręcznik zarządzania jakością, WSPiZ, Warszawa 2005..

(9) Japońska Nagroda Jakości W.E. Deminga. 49. 1. Prezentacja istotnych praktyk jakościowych i potwierdzenie ich funkcjonowania w realiach przedsiębiorstwa. 2. Prześledzenie funkcjonowania działań operacyjnych w przedsiębiorstwie i sesja pytań zadawanych przez wizytujących ekspertów. 3. Wywiad z przedstawicielem najwyższego kierownictwa. Zespół egzaminujący przeprowadza także rozmowę z dostawcami, dystrybutorami oraz klientami przedsiębiorstwa. Dwa pierwsze etapy oceniane są według kryteriów Nagrody Deminga, w trzecim eksperci przeprowadzają wywiady z zarządem przedsiębiorstwa. Kierownictwo jest zobowiązane do odpowiedzi na szereg kwestii, które są ujęte w sześciu kategoriach6: 1. Zrozumienie i entuzjazm. Eksperci sprawdzają wiedzę z zakresu zarządzania jakością oraz oceniają zaangażowanie i entuzjazm. Pytania dotyczą także zrozumienia koncepcji jakości, metod statystycznych oraz sposobu ich wykorzystania w praktyce. 2. Polityka, cele i zadania. Eksperci pytają, w jaki sposób polityka i cele są ustanawiane i realizowane i jak ocenia się stopień ich realizacji. Skupiają się także na kwestii zarządzania powstałymi zmianami i ich uwzględniania w planach długoterminowych. 3. Organizacja, systemy i zasoby ludzkie. Ocenie podlega organizacja zarządzania zasobami ludzkimi, badany jest sposób ustalania zakresów uprawnień i odpowiedzialności związanych z pojedynczym stanowiskiem pracy, sposób dokonywania przeglądu i doskonalenia struktur organizacyjnych oraz zarządzania zasobami ludzkimi. 4. Edukacja, jej upowszechnianie i wdrażanie. Eksperci dokonują oceny polityki edukacyjnej przedsiębiorstw, działania kół jakości, stosowania metod statystycznych oraz technik menedżerskich. Zadają m.in. następujące pytania: – w jaki sposób promuje się edukację? – czy programy edukacyjne są sprawdzane i oceniane? – czy prowadzone są w przedsiębiorstwie programy edukacyjne dla kooperantów, dystrybutorów i poddostawców? 5. Wdrażanie. Na tym etapie sprawdzany jest sposób ustalania budżetu na działania związane z zarządzaniem jakością. Należy uwzględnić następujące kwestie: – jak przeprowadza się wdrożenie? – czy w analizowaniu i wdrażaniu udoskonaleń stosowane jest podejście statystyczne? – czy przeprowadzane są przegląd i ocena wytwarzanych wyrobów, świadczonych usług i stosowanych praktyk jakości? Zarządzanie przez jakość. Koncepcje, metody, studia przypadków, red. E. Konarzewska-Gubała, AE we Wrocławiu, Wrocław 2003. 6.

(10) 50. Joanna Dziadkowiec. – w jaki sposób koordynuje się i określa konieczne elementy i warunki zarządzania jakością? – czy ocenia się udział działań doskonalących w osiągnięciach biznesowych? 6. Plany na przyszłość i polityka. Eksperci analizują przyszłe plany, politykę i środki dotyczące jakości. Kierownictwo musi odpowiedzieć na następujące pytania: – czy istnieją plany dotyczące polityki i środki pieniężne na nowe wyroby i usługi? – jakie są plany związane z jakością, asortymentem wyrobów, z rozwojem nowych produktów oraz metod produkcji i zarządzania? – na ile lat ustanawiane są plany na przyszłość? – jakie są plany sprzedaży i ekspansji oraz polityka w odniesieniu do zakresu prowadzonego biznesu, finansów i zasobów ludzkich? – jakie są obecne wymagania rynkowe oraz w jaki sposób planuje się ich spełnienie? Wszystkie elementy, które zostały ocenione podczas wizytacji, traktowane są jednakowo, bez rozróżniania ich wartości. W celu uzyskania nagrody konieczne jest, aby na 100 możliwych do osiągnięcia punktów spełnione zostały następujące warunki: – 70 lub więcej punktów uzyskanych podczas wywiadu z najwyższym kierownictwem, – 70 lub więcej punktów przyznanych całemu przedsiębiorstwu z wyłączeniem wywiadu z najwyższym kierownictwem, – 50 lub więcej punktów przyznanych dowolnej jednostce przedsiębiorstwa. Organizacja, która brała udział w konkursie, ale nie zdobyła niezbędnej liczby punktów, może wycofać się z konkursu, ale ma prawo do pozostania w nim. Wówczas otrzymuje status „kontynuacji egzaminu”, który polega na tym, że przez kolejne trzy lata przedsiębiorstwo poddane jest dwóm przeglądom, koncentrującym się głównie na słabościach wykrytych w pierwszym przeglądzie konkursowym. Egzamin zostaje uznany za zdany, jeżeli w badanych obszarach doskonalenie zostanie uznane za wystarczające. 5. Obowiązki przedsiębiorstw, które zdobyły Nagrodę Deminga Przedsiębiorstwa, które pozytywnie przeszły procedury przeglądów i audytu, otrzymują Medal Deminga, wraz z certyfikatem, który poświadcza wdrożenie w przedsiębiorstwie zasad wyszczególnionych w wymaganiach i kryteriach Nagrody Deminga. Większość przedsiębiorstw otrzymujących nagrodę to przedsiębiorstwa japońskie, ale po modyfikacji kryteriów, przeprowadzonej w 2000 r.,.

(11) Japońska Nagroda Jakości W.E. Deminga. 51. wśród zwycięzców coraz częściej pojawiają się przedsiębiorstwa spoza Japonii. Zestawienie zwycięzców w latach 2000–2009 zaprezentowano w tabeli 2. Tabela 2. Zwycięzcy Nagrody Deminga w latach 2000–2009 Rok 2000. 2001 2002. 2003. 2004. 2005. 2006 2007 2008 2009. Zwycięzcy Kanehide Aluminum Industry Co., Ltd Sanden Butsuryu Co., Ltd. Sanwa Tech Co., Ltd. GC Corporation Sanden System Engineering Co., Ltd. Sundaram Brake Linings Ltd. (Indie) Thai Acrylic Fibre Co., Ltd. (Tajlandia) Thai Carbon Black Public Co., Ltd. (Tajlandia) The Siam Cement (Thung Song) Co., Ltd. (Tajlandia) TVS Motor Co., Ltd. (Indie) GC Dental Products Corp. Brakes India Ltd., Foundry Division (Indie) Mahindra and Mahindra Ltd., Farm Equipment Sector (Indie) Rane Brake Linings Ltd. (Indie) Siam Refractory Industry Co., Ltd. (Tajlandia) Sona Koyo Steering Systems Ltd. (Indie) Thai Paper Co., Ltd. (Tajlandia) CCC Polyolefins Co., Ltd. (Tajlandia) Indo Gulf Fertilisers Ltd. (Indie) Lucas-TVS Ltd. (Indie) Siam Mitsui PTA Co., Ltd. (Tajlandia) SRF Ltd., Industrial Synthetics Business (Indie) Thai Ceramic Co., Ltd. (Tajlandia) Hosei Brake Industry Co., Ltd. Krishna Maruti Ltd., Seat Division (Indie) Rane Engine Valves Ltd. (Indie) Rane TRW Steering Systems Ltd., Steering Gear Division (Indie) Nishizawa Electric Meters Manufacturing Co., Ltd. Sanden International (Singapur) PTE Ltd. (Singapur) Sanden International (USA), Inc. (USA) Asahi India Glass Ltd., Auto Glass Division (Indie) OfficerRane (Madras) Ltd. (Indie) Tata Steel Limited (Indie) Niigata Diamond Electric Co., Ltd. The Siam White Cement Company Limited (Tajlandia). Źródło: http://www.juse.or.jp/e/deming/91/attacns/list.pdf, data dostępu: 9.07.2009..

(12) 52. Joanna Dziadkowiec. Zgodnie z zasadą ciągłego doskonalenia propagowaną przez W.E. Deminga uzyskanie nagrody nie stanowi ostatniego etapu działań w działalności nagrodzonych przedsiębiorstw. Przede wszystkim są one zobowiązane do przedstawienia swoich doświadczeń związanych z wdrażaniem TQM na spotkaniu, które odbywa się następnego dnia po wręczeniu nagród, a do dwóch tygodni od ceremonii powinny dostarczyć opis tych praktyk w wersji pisemnej. Corocznie dokumentacja przedsiębiorstw jest zbierana i wydawana w formie publikacji szkoleniowej, która jest dostępna dla wszystkich uczestników konkursu. Dzielenie się doświadczeniami zdobytymi w trakcie procesu ubiegania się o nagrodę stanowi element propagowania idei nagrody, ale także sprawdzonych praktyk prowadzących do poprawy jakości zgodnie z wytycznymi filozofii TQM. Po trzech latach od otrzymania nagrody zwycięzca zobowiązany jest do przedstawienia, w formie pisemnej, krótkiego raportu dotyczącego realizacji praktyk TQM. Na podstawie tego raportu przeprowadzany jest przegląd organizacji, którego dokonują dwaj członkowie Komitetu Nagrody Jakości Deminga. Celem spotkania jest wymiana informacji i dyskusja na temat stopnia realizacji praktyk TQM, dyskutowane są m.in. takie problemy, jak postęp we wdrażaniu TQM po otrzymaniu nagrody czy postępy w realizacji planów, które zostały zreferowane w trakcie procesu ubiegania się o nagrodę. 6. Podsumowanie Konkurs Nagrody Deminga stwarza pozytywne bodźce motywacyjne dla kadry kierowniczej do skutecznego wykorzystania wyników szkoleń. Ustanowienie nagrody służyło przede wszystkim promocji osób i organizacji, które tworzyły dorobek statystyki w zarządzaniu jakością, w rezultacie kontrola jakości w Japonii rozwinęła się, została szeroko rozpowszechniona w przemyśle i zyskała uznanie na świecie. Nagroda przyczyniła się do rozwoju przemysłu japońskiego poprzez wzrost świadomości zagadnień związanych z jakością oraz poprawę jakości wyrobów produkowanych przez przedsiębiorstwa japońskie. Literatura The Guide for The Deming Application Prize 2006. For Overseas, The Deming Prize Committee Union of Japanese Scientists and Engineers, 2006. Karaszewski R., Nowoczesne koncepcje zarządzania jakością, TNOiK, Toruń 2006. Kumar M.R., Comparison between DP and MBNQA: Covergence and Divergence over Time, „The TQM Magazine” 2007, vol. 3..

(13) Japońska Nagroda Jakości W.E. Deminga. 53. Myszewski J.M., Po prostu jakość. Podręcznik zarządzania jakością, WSPiZ, Warszawa 2005. Zarządzanie przez jakość. Koncepcje, metody, studia przypadków, red. E. Konarzewska-Gubała, AE we Wrocławiu, Wrocław 2003. The Japanese Quality Prize – the Deming Prize The paper presents information on the Japanese Quality Prize, the Deming Prize, established and granted by the Japanese Union of Scientists and Engineers – JUSE. The structure of the Deming Prize Committee is described, and the tasks performed by individual committees and subcommittees are presented. The criteria, requirements and stages of the competition for the prize are described in detail; also the rights and obligations of the enterprises participating in the competition, and those of prizewinners, are defined..

(14)