Małgorzata Tuszyńska,Mirosław
Pietrzak
Pruszcz Gdański, woj. gdańskie, st. 6
Informator Archeologiczny : badania 22, 83
Inform ator A rcheologiczny J9 8 8
8 3
P o lo w i t e , g m . M a łd y ty , w o j. o l s z t y ń s k i e , • t . 1
P ań stw o w e M u z e u m A rcheologiczne w W arszaw ie, U n iw e rsy te t W a rsz a - w skl In s ty tu t A rcheologii___________ B a d a n ia prow adzili d r A le k sa n d e r B u rs c h e (1A UW) 1 m g r J a c e k A n d rze je w sk i (PMA1. F in a n so w a ły PMA i IA UW (RP-III-65J. Pierw szy se z o n b a d a ń . C m e n ta rz y sk o k u ltu ry w ielbarskie) z w czesn eg o 1 późnego o k re s u wpływ ów rzy m sk ich .
S ta n o w is k o b a d a n e rato w n iczo w la ta c h 1 9 2 7 -1 9 2 8 (odkryto w ów czas 28 grobów sz k ie le to w ych) zlo k alizo w an e zo stało n a p o d sta w ie b a d a ń p o w ierzchniow ych I n s ty tu tu A rcheologii UW w 1987 r.. re la c ji o b ecn y ch m iesz k a ń c ó w daw nego d w o ru w Pol o w ltem o ra z a n a liz y topografii g ru n tó w byłego m a ją tk u Po łowi te, Jak o żc lite r a tu r a d o ty czą ca tego s ta n o w is k a n ie d o s ta rc z a ż a d n y c h Inform acji n a te m a t Jego poło żen ia. B a d a n ia podjęto z uw agi n a szczeg ó ln ą obfitość In w e n ta rz y g robow ych {m. In. k ilk a n a śc ie n a c z y ń szk lan y ch !, s ta w ia ją c ą c m e n ta rz y s k o w Po łow iłem w rzędzie n a jw a ż n ie jsz y c h p oznaw czo n ek ro p o li k u ltu ry w telbarsklcj.
P rz e b a d a n o łą c z n ie 140 m2 w 4 w y k o p ach ro zm ieszczonych n a k u lm in a c ji w z n ie sie n ia o ra z w je g o części p o łu d n io w o -zach o d n iej, gdzie z najw ięk szy m p ra w d o p o d o b ie ń stw e m sp o d ziew ać s ię było m o ż n a grobów . B a d a n ia p rzy n io sły w ynik n e g a ty w n y - zn ale zio n o Jed y n ie kilka frag m en tó w c e ra m ik i śred n io w ieczn ej, w ty m Jed en z ХП-ХШ w. w n a sy p ie k o p ca, o ra z Jed en fra g m e n t c e ra m ik i sta ro ż y tn e j. K opiec z a jm u ją c y k u lm in a c ję w z n iesien ia, n a k tó ry m p rz y p u sz c z a ln ie z n a jd u je się c m e n ta rz y sk o , o k a z a ł się, przy n ajm n iej w o s ta tn im hory zo n cie u ż y tk o w a n ia . zw iązan y z ro d z in n y m grobow cem b. w łaścicieli m a ją tk u Połow lte. S tw ierd zo n o , że n a tra fie n ie n a n ek ro p o lę w ym agałoby ogrom nego n a k ła d u śro d k ó w m a te ria ln y c h . W tej s y tu a c ji b a d a n ia zaw ieszo n o do c z a s u ew e n tu a ln e g o u z y sk a n ia no w y ch d a n y c h o d n o ś n ie p o ło żen ia c m e n ta rz y s k a .
C m e n ta rz y sk o położone j e s t w r o z w i d l e n i u ulic G ru n w ald zk iej I B o h ateró w A rm ii ttad ztcc- klej. n a p o łu d n ie od m o s tu n a rzece R a d u n l, w m ie js c u o k re ś la n y m w lite r a tu rz e niem ieckiej Jak o “D reieck".
O d k ry to tu w 1929 r. I w 1941 r. 2 g ro b y szkieletow e z m łodszego o k re s u w pływ ów rz y m sk ic h ("G o th lsk an d za", z. 3, 1941, s. 5 3 -5 6 , tabl. 4; z. 4, 1942, s . 2 9 -3 2 , lab l. 7a).
W k o ń c u w rz e śn ia 1988 r. n a ty m te re n ie , zaję ty m d o ty c h c z a s przez p ry w a tn e o g ródki, rozpoczęły się p ra c e b u d o w la n e . W tra k c ie kontroli w ykopów u ch w y co n o z a c h o d n ią g ra n ic ę c m e n ta rz y s k a , o d k ry w ając 10 grobów , w tym 7 szk ieleto w y ch I 3 c ia ło p a ln e . Jam ow e. P ochodzą o n e, z je d n y m w y jątk iem (gr. n r 9 - szkieletow y z fazy B I z a w le ra k ą c y 3 z a p in k i brązow e A.III. 46, 5 0 -5 1 o ra z nożyk żelazny, slcrp ik o w aty ) z m łodszego o k re s u w pływ ów rz y m sk ic h o ra z z o k re s u w ęd ró w ek ludów .
W 5 g ro b a c h szk ieleto w y ch p o ch o d zący ch z fazy C l stw ierd zo n o ra b u n e k , k tó ry zo stał d o k o n a n y Jeszcze w sta ro ż y tn o ś c i; w 4 g ro b a c h z ach o w ały się śla d y po k ło d a c h d re w n ia n y c h . Z re s z te k w y p o sa ż e n ia z ach o w ały się: z a p in k a s r e b r n a A.VI. 164 - zbliżona, b rązo w e końców ki p a s a ( J II, 3 wg K. R a d d a tz a ), sp rz ą c z k i brązow e, re s z tk i n a szy jn ik ó w , w ty m 2 p acio rk i b u rszty n o w e, ó sem k o w a te. re sz tk i g rzeb ien i rogow ych. N ajciekaw szy g ró b - n r 10, szkieletow y, o b ra b o w a n y , zaw ierał c z e rp a k 1 cedzidło brązow e {E 161) o raz n a s z y ln lk złożony z p a cio rk ó w sz k la n y c h I b u rsz ty n o w y c h , to czo n y c h . W g ro b le n r 7 ciało p aln y m , Jam ow ym , o d k ry to frag m e n t z a p in k i brązow ej A.VI. 162, w ysoki w isio rek żelazny, w lad erk o w aty o ra z fra g m e n t n a czy n k a g lin ian eg o , w tó rn ie p rzep alo n eg o (gr. XV11I wg R. S ch in d lera),
Na fazę D w czesnego o k re s u w ędrów ek ludów d a to w a n y J e s t g ró b n r 5 - szkieletow y, o b ra b o w a n y , z którego w y p o sażen ia z ach o w ał się g rzeb ień rogow y z u c h w y te m dzw onow a tym o raz s p rz ą c z k a brązow a ze z g ru b ia łą ram ą.
O d k ry to ta k ż e zn iszczo n y w ieniec k a m ie n n y o ś re d n ic y ok. 6 m n ie o k reślo n e g o c h a r a k te r u . W Jego w n ę trz u w ystępow ały lu źn o frag m en ty c eram ik i z o k re s u w pływ ów rz y m sk ic h I p o je d y n cze p rz e p a lo n e k o śc i lu d zk ie, n ie stw ierd zo n o śla d ó w Jakiegokolw iek po ch ó w k a.
M ateria ły z n a jd u ją się w M u zeu m A rcheologicznym w G d a ń sk u . K o n ie c z n a j e a t k o n ty n u a c j a b a d a ń .
U P ru sz c z O d sń sk l, I w oj. g d a ń s k ie , [) »t. 6
M u z e u m Λ r c h c o lo g ie z n c w G d a ń s k u
B a d a n ia prow adzili m gr m gr M ałgorzata T u s z y ń s k a (a u to rk a sp ra w o z d a n ia ) I M irosław P ietrzak . F in a n so w a ł WKZ w G d a ń s k u . Pierw szy sezo n b a d a ń . C m e n ta rz y sk o p ła s k ie k u ltu ry w ie]b arsk iej z o k re s u wpływów rzy m sk ich .
