Marcinkowice, gm. Chełmiec, woj. nowosądeckie. Stanowisko 1

Barbara Szybowicz,Adam

Szybowicz,Barbara Drobniewicz

Marcinkowice, gm. Chełmiec, woj.

nowosądeckie. Stanowisko 1

Informator Archeologiczny : badania 20, 145-146

1 «

-B a d a n ia p r o w a d z ił mgr M ie c z y s ła w c ó r a / a u to r spraw ozda­

n ia / . F in a m o w a ł WKz u Ł o d z i. D ru g i sezon b adań, Osada w c z e sn o śre d n io w iec z n a / X I - X I I w ./

S ta n o w is k o p oło żo n e j e s t ne w y s o k ie c y p lu nad r z e k a N e r, o k o ło 2 km ne zachdd od z a je z ­ d n i tra m w a jo w e j. P r a c e sko n cen tro w an o na p o lu r o l n i k a N ie s ła w a P io t r o w s k ie g o , k t d r e s ą s ia d u je p rze z m iedze z polem H e n ryk a W o j t a s i k a , na którym o d k r y to w 1985 r . t r z y jamy w c z e s n o ś re d n io ­ w ie c z n e . P r a c e m ia ły c h a r a k t e r b adań poszu kiw aw czych . R e z u lta te m t y c h p r a c b y ło z n a le z ie n ie t y l k o je d n e j du t e j jam y o s a d n ic z e j z o k re su wczesnego ś r e d n io w ie c z a . Po z d ję c iu w arstw y o r n e j b y ła t o w r z u c i e p ła s k im w y d łu to n a e l i p s a o w ym iarach 1 ,5 z 1,1 m 1 g łę b o k o ś c i docho dzącej do śO cm od p o w ie r z c h n i z ie m i. N w y p e łn le k u jamy n a t r a f io n o na znaczne i l o ś c i ułamków naczyń g l i ­ n ia n y c h , k o ś c i z w le c z e c e , frag m e n ty p o le p y , dwa g w o id z ie t e la z n e . Pomimo, i t j e s t t o m a t e r ia ł zab ytko w y w y r a ś n ie sz c z ą tk o w y , św ia d c z y je d n a k o i s t n i e n i u w tym m ie js c u ś re d n io w ie c z n e j o sa ­ d y.

Prace buda kontynuowane.

M U V IE S SA M JÇ l, g m .W ie lk a Xieesawfce w o j. to ru rta k la

S ta n o w is k o 1

MARCINKOWICE, g m .C hełm iec w o j. no w o sąd e ck ie S ta n o w is k o 1 p a t r z wczesna ś r e d n io w ie c z e U n iw e r s y te t J a g i e l l o ń s k i I n s t y t u t A r c h e o lo g ii Muzeum tu p K rak o w sk ich w W ie l i c z c e

B iu r o Badań i D o kum en tacji lab ytk d w w Mowy* Sączu

B a d a n iA p r o w a d z ili mgr B a r b a r a S z y b o w ic z , mgr Adam Śzy- b o w ic i / a u t o r sp ra w o z d a n ia / l mgr B a r b a r a D ro b n ie w ic z . F in a n s o w a ł WK1 w Nowym S ą c z u . T r z e c i sezon b adań. G ro­ d z is k o w c z e s n o ś re d n io w ie c z n e .

Prz e b ad a n o o b s z a r 300 m . Kontynuowano b a d a n ia na m a jd a n ie , r o z s z e r z a ją c t e r e n badań w s ą s ie d z t w ie o d cin k ó w u b ie g łe g o sezonu o r a z d o k o n u jąc c i e c i a w a łu /w p o łu d n io w e j c z ę ś c i g ro ­ d z is k a / i wykonano c i e c i a domniemanego w a łu w p ó łn o c n e j c z ę ś c i .

P o łu d n io w a c z ę ś ć g r o d z is k a - m ajdan z o s t a ł c a łk o w ic i e z n is z c z o n y w sk u tek in te n s y w n e j o r k i 1 e r o z j i . S y t u a c j e s t r a t y g r a f i c z n a p r z e d s ta w ia a lg n a s t ę p u ją c o : c ie n k a w arstw a o m a 5-10 cm i s k a l i s t y p iasko w co w y c a l e c . W w a r s tw ie o r n e j w y s tę p u ją n i e l i c z n e u ła m k i c e r a m ik i k u lt u r y ł u ż y c k i e j i w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e j. O d s ło n ię t o t r z y jamy /2/ w yk u te w s k a lis t y m pod­ ł a i u . W yp ełń i sko i c h s t a n o w ił rumosz s k a ln y 1 n i e w i e l k a i l o ś ć c e r a m ik i, w tym n o w o t y t n e j, a w le c o b ie k t y tru d n e do d a to w a n ia . N a le t y s i e ró w n ie * l i c z y ć ze współczesnym pochodzeniem o b ie k t ó w . / G ro d z is k o g ó r u je nad o k o l i c a i b y ło o b ie k te m s tr a te g ic z n y m w c z a s ie o s t a t n i e j w o j­ ny - l i c z n e rowy s t r z e l e c k i e , a t a k t e b u n k r y / . Ha g r o d z is k u zachow ał s i e n i e w i e l k i , w idoczny frag m e n t w a łu od s t r o n y p o łu d n io w e j. 11 1985 r . dokonano c i e c i e i s t n i e j ą c e g o w a łu . O becnie do­ konano c i e c i a w m ie js c u je g o z a n ik u - z o s t a ł c a łk o w ic i e r t n o r a n y . B a d a n ia p o t w ie r d z iły znana s t r a t y g r a f i e . Na p r ó c h n ic y k o p a ln e j o s i a ł s z ó ś c i 5-20 cm , w y s tę p u ję w a rs tw a p o le p y , w ę g li drzew nych i k u l e n i . J e s t t o 1 f a z a budowy um ocnień o b ro n n y ch , k t ó r e s t a n o w iły same zabudowa­ n i a . Po ic b z n is z c z e n iu wybudowano p a lis a d ę o ra z u syp an o w a ł ziem ny / Î I f a t e / . 1 ja d r a w ału p o c h o d z i d u ła i l o ś ć c e r a m ik i k u lt u r y ł u t y c k l e j o r a z k o ś c i z w ie r z ę c y c h , p o le p y 1 w g g li drzew ­ nych .

Pó łn o cn a c z e ś ć g r o d z is k a . P rz e d ro z p o cz ę cie m b adań / w io sn a / dokonano d o k ła d n e j p e n e tr a ­ c j i g r o d z is k a , zanwatono form e p rz y p o m in a ją c a w a ł b ard z o s ła b o r y z u ją c y i l e w t e r e n i e . Doko­ nano je g o c i e c i a . O k a z a ło s i e , t e j e s t t o h a łd a po usypanym t u b unk rze z o s t a t n i e j w o jn y . Na­

- 146 *

t r a f i o n o na u m o cn ie n ia d re w n ia n e i a m u n ic je . N ie s tw ie rd z o n o ła d n y c h o b ie k tó w p r a h i s t o r y c z ­ n y c h . Nat o n l a s t ze b tan o b ardzo d ui * i l o ś ć c e r a m ik i k u lt u r y ł u ż y c k i e j * c e ra m ik a l a t e ń s k ą - g r a ­ fito w a n ą o ra z z wczesnego ś r e d n io w ie c z a * a ta k ż e k a m ie n ia Żarnowe i r o z c i e r a c i e i n e o lit y c z n y lu b wczesnobrązow y s e rc o w a ty g ro cifc k rzem ien ny* S tą d t e ł pochodzą 2 fra g m e n ty c z a s z k i l u d z k ie j .

B a d a n ia będą kontynuow ane.

KASL01ÎÇC2, gm .Hrubieszów w o j. z am o jsk ie

S ta n o w is k o 15

HOKRE, gm.Zamość W ojew ódzki O środek

w o j. z a m o jsk ie A r c h e o lo g ic z n o - K o n s e r w a to r s k i

S ta n o w is k o 1 w Zam ościu

B a d a n ia p r o w a d z ił mgr N ie s ła w Koman. F in a n s o w a ł ИСАК w Zam ościu- K o n ty n u a c ja p r a c ra to w n ic z y c h z l a t 1961-1983. C z w a rty sezon badań- W cz e sn o ś re d n io w ie cz n e cm e n tarz ysk o kurhanowe o r a z Ś la d y o s a d n ic tw a z epok n e o l it u * b rązu 1 ż e la z a .

Przeb adano p o w ie r z c h n ie o k o ło £30 щ2 r b a d a ją c c a ł y k u rhan n r 7 o r a z p o z o s t a ło ś c i k u rh a ­ nów n r 3 i 4 .

Kurhan n r 3 p o s ia d a ł form ą n is k ie g o kopca o w y s o k o ś c i o k o ło 50 cm* o w a ln y z a r y s o Ś r e d ­ n i c y 7-8 m. Je d n a je g o ć w ia r t k a * p ołu d n io w o -w sch o d n ia b y ła p rzeb ad ana je s z c z e w 1993 r . w b i e ­ l ą c y в s e z o n ie p o z o s t a łe t r z y ć w i a r t k i - E k s p l o r a c j ą prowadzono w arstw am i m echanicznym i po 5-10 c a m ią ż s z o ś c i z ach o w u jąc poziom " l u s t r a w o d y"* a k a łd y z a b yte k n a m ie rz an o tró jw y m ia ro w o .

N a jw ią c e j fragm entów c e r a m ik i 1 p rz e p a lo n y c h k o ś c i lu d z k ic h o d k r y to w ć w i a r t c e p o łu d n io ­ w o - z a ch o d n ie j* Z n a le z io n o tu s k u p is k o z ab ytk ó w , w k tó rym w yró ż n io n o dno n a c z y n ia i frag m e n ty je g o w ylew u* d a t u j ą c na V i i l -хд w . o r a z dużą i l o ś ć p rz e p a lo n y c h fragm entów k o ś c i lu d z k ic h . N ajp raw d o p o d o b n ie j n a c z y n ie t o p e ł n i ł o r o l ą p o p ie l n i c y * P ie r w o t n y nasyp k u rhan u p o s ia d a ł za­ r y s p r o s to k ą tn y o z a o k rą g lo n y c h n a r o ż n ik a c h * Od s t r o n y z a c h o d n ie j* p ó łn o c n e j i w s c h o d n ie j p ie rw o tn e g o nasypu z n a jd o w a ły s i ą o w aln e w z a r y s i e a n ie c k o w a te w p r z e k r o ju jam y* k t ó r e p o s ia ­ d a ły in t e n s y w n ie ciem no z ab arw io n e w y p e łń is k o z frag m en tam i w ą g la d rzew neg o . P o łu d n io w y sto k nasypu kopca b y ł d łu ż s z y i ła g o d n ie js z y n iż p o z o s t a łe * m ie r z y ł o k o ło 4 ,5 m, gdy in n e m ia ły po o k o ło 3 ;S n . P ie r w o tn a w yso k o ść nasypu w y n o s iła o k o ło 2

o-Kurhan n r 4 z o s t a ł z n is z c z o n y w znacznym s t o p n iu p rze z m ie jsc o w ą lu d n o ś ć w y b ie r a ją c ą p ia s e k z t e r e n u c m e n ta rz y s k a . O c a la ła j e d y n ie c z e ś ć p ó łn o c n o - w s ch o d n ie j ć w i a r t k i , w k t ó r e j o d k r y to n i e w i e l k ą i l o ś ć fragm entów c e r a m ik i o ra z p rz e p a lo n y c h k o ś c i lu d z k ic h * N asyp te g o k u r ­ hanu p o s ia d a ł ró w n ie ż z a r y s p r o s to k ą tn y z z aokrąg lonym n a r o ż n ik ie m . S t w ie r d z o n o , ł e od p ó łn o ­ c y i wschodu n a s y o g ra n ic z o n y b y ł jamami przyku rhano w ym i* t a k im i ja k w k u r h a n ie n r 3. N jam ie od s t r o n y p ó łn o c n e j nasypu o d k r y to p rzy d en n ą c z e ś ć n a c z y n ia , d atow anego na w p ołow ą V I I I w.

Kurhan n r 7 p rz e d p r z y s t ą p ie n ie m do b adać p o s ia d a ł Ś r e d n ic ą o k o ło 6 ,5 m 1 w yso k o ść oko­ ł o 3Û cm. P o d z ie lo n o go na 4 ć w i a r t k i * k t ó r e badano n a p r z e m ia n le g ie . N a jw ię c e j m a t e r ia łu za­ bytkowego g rup o w ało s i e w ć w ia r t k a c h z ac h o d n ic h * Fra g m en ty c e r a m ik i tu z n a le z io n y c h n a le ż a ł y do 4 n aczyń* d atow an ych na V 1 I I - I X w . O d k ry to ta k ż e dużą i l o ś ć p rz e p a lo n y c h k o ś c i lu d z k ic h , k t ó r e g ru p o w a ły s i e w ć w i a r t c e p ó łn o c n o - z a c h o d n ie j. N asyp p ie r w o t n y te g o kopca p o s ia d a ł rów­ n ie ż czw oroboczny nasyp z z ao k rą g lo n y m i n a ro ż n ik a m i* K u rhan od e tr o n y p ó łn o c n e j o g ra n ic z o n y b y ł d użą jam ą ze sp o rą i l o ś c i ą w ę g la d rzew neg o . C h a r a k t e r w y p e łn iя к а jamy s u g e r u je * że mogła m leć c h a r a k t e r tz w . " u s t r y n y * /7/ lu b o b ie k t u o podobnym p r z e z n a c z e n iu . P ie r w o t n a w yso ko ść nasypu s i ę g a ła o k o ło 1,5 n* a je g o s to k p o łu d n io w y , pod ob nie ja k w k u r h a n ie n r 3 , b y ł d łu ż ­ szy i ła g o d n ie js z y n iż p o z o s t a łe , tw o rz ą c łag o d n e p o d e jś c ie na s z c z y t k u rhan u /ram pa/.

Po z ak o ń cz en iu badań w y k o p a lis k o w yc h k u rh a n y n r 3 i 7 z o s t a ły z re k o n stru o w an e do p r z y ­ p a t r z