• Nie Znaleziono Wyników

Wprowadzenie do retoryki

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Wprowadzenie do retoryki"

Copied!
30
0
0

Pełen tekst

(1)

Wprowadznie

do retoryki

(2)

Kontakt

dr Anetta Gajda

Katedra Historii Języka Polskiego UŁ

90-514 Łódź

ul. Pomorska 171/173, pokój 3.84

e-mail:

anetta.gajda@uni.lodz.pl

(3)

PLAN

SPOTKANIA

SPRAWY ORGANIZACYJNE

WYKŁAD 1.

(4)

SPRAWY

ORGANIZACYJNE

LISTA OBECNOŚCI

ZASADY ZALICZENIA

PRZEDMIOTU

SPECYFIKA ZAJĘĆ –

METODY PRACY

PODRĘCZNIKI

PYTANIA

(5)

METODY PRACY NA ZAJĘCIACH

Elementy wykładu

Rozmowa (pytania, odpowiedzi)

Praca w parach

Praca w grupach

Debata

(6)

PODRĘCZNIKI

DO RETORYKI

Ćwiczenia z retoryki, 2010, red. M. Barłowska, A.

Budzyńska-Daca, M. Załęska, Warszawa.

Jaroszyński Cz., P. Jaroszyński, 1998, Podstawy retoryki

klasycznej, Warszawa.

Korolko M., 2001, Retoryka i erystyka dla prawników,

Warszawa.

Korolko M., 1990, Sztuka retoryki. Przewodnik

encyklopedyczny, Warszawa.

Obremski K., 2004, Retoryka dla studentów historii,

politologii i dziennikarstwa, Toruń.

Witkowska-Maksimczuk, 2104, Elementy retoryki i erystyki w

przykładach, Warszawa.

Rusinek M., Załazińska A., 2005, Retoryka podręczna czyli

jak wnikliwie słuchać i przekonująco mówić, Kraków.

Beata Witkowska-Maksimczuk, 2014, Elementy retoryki i

(7)

Mirosław

Korolko,

1999, Sztuka

retoryki,

(8)

.

Mirosław Korolko, 2010,

Podręcznik retoryki

homiletycznej, Kraków.

(9)

Czesław Jaroszyński, Piotr

Jaroszyński Jaroszyński, 2008,

Kultura słowa. Podstawy retoryki

klasycznej, Warszawa.

(10)

Mirosław

Korolko,2001,

Retoryka i

erystyka dla

prawników,

Warszawa

.

(11)

PODRĘCZNIK

Maria Barłowska,

Agnieszka

Budzyńska-Daca,

Maria Załęska,

2010,Retoryka,

Warszawa.

ĆWICZENIA

Maria Barłowska,

Agnieszka

Budzyńska-Daca,

Maria Załęska,

2010, ćwiczenia z

retoryki, Warszawa.

(12)

Beata

Witkowska-Maksimczuk,

2014,

Elementy

retoryki i

erystyki w

przykładach,

Warszawa.

(13)

Krzysztof

Obremski,

2004,

Retoryka dla

studentów

politologii i

dziennikarstw

a, Toruń.

(14)

LITERATURA

UZUPEŁNIAJĄCA

Górski J., 2010, De generibus dicendi. O rodzajach wymowy, wydał i przełożył R. Sawa, red. Nauk. A. Axer, Warszawa. Kalina P., 1997, Mnemonika czyli sztuka kształcenia i

wzmacniania pamięci, Warszawa.

Korolko M., 2003, Przekonuj i daj się przekonać. Dialektyka,

retoryka, erystyka z ćwiczeniami. Skrypt, Piotrków Trybunalski.

Lausberg H., 2002, Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o

literaturze, przekł. A. Gorzkowski, Bydgoszcz.

Lichański J.Z., 2007, Retoryka. Historia – teoria – praktyka, t. 1-2,Warszawa.

Obremski K., 2004, Retoryka dla studentów historii, politologii i

dziennikarstwa, Toruń.

Podstawy stylistyki i retoryki, 2008, E. Wierzbicka, A. Wolański, D.

Zdunkiewicz-Jedynak, Warszawa.

Retoryka, 2008, red. M. Barłowska, A. Budzyńska-Daca, P.

Wilczek, Warszawa.

Rusinek M., Załazińska A., 2005, Retoryka podręczna, czyli jak

wnikliwie słuchać i przekonująco mówić, Kraków.

Szymanek K., 2001, Sztuka argumentacji. Słownik

terminologiczny. Warszawa.

(15)

TEKSTY ŹRÓDŁOWE

Arystoteles, Retoryka. Poetyka, tłum. H. Podbielski,

Warszawa 1988.

Augustyn, św., O nauce chrześcijańskiej, tłum. J.

Sulowski, Warszawa 1989.

Cyceron, O mówcy, tłum. E. Rykaczewski, Poznań

1873.

Kwintylian, Kształcenie mówcy, tłum. M. Brożek,

Wrocław 1951.

(16)

WYKŁAD

(17)

TREŚCI

WYKŁADU

Moc słowa i … retoryki

Retoryka pomocniczym narzędziem humanisty

Powstanie retoryki (retoryka antyczna i retoryka chrześcijańska) Miejsce retoryki w kształceniu.

Pochwała i krytyka retoryki. Definicje retoryki.

Pogranicza retoryki.

Potrzeba retoryki w homiletyce Funkcje wypowiedzi a cele retoryki. Działy teorii retorycznej.

(18)

MAPA MYŚLI

Mapy myśli są pomocne nie tylko w gromadzeniu

materiału, porządkowaniu i zapamiętywaniu informacji,

ale także w ukazywaniu relacji między analizowanymi

kwestiami.

(19)

Dajcie mi właściwe słowo

i odpowiedni ton,

a poruszę cały świat.

(20)

NARODZINY RETORYKI

(21)

CZYM JEST RETORYKA?

DEFINICJE

RETORYKA JEST:

•sztuką poprawnego i pięknego mówienia czyli

krasomówstem - sztuką mowy żywej

•sztuką komponowania tekstu przemówienia

•umiejętnością przekonywania ( prowadzenia dusz ludzkich)

•lingwistyką tekstu

•nauką tworzącą prawidłowe reguły myślenia

•sztuką słowa

(22)

Ktokolwiek, w jakiejkolwiek sytuacji

zmuszony jest konstruować

teksty… musi (nawet

nieświadomie) posłużyć się

określoną retoryką.

Jakub Z. Lichański, Retoryka. Od Renesansu do

(23)

„Wystarczy, jeśli nieufny dotąd klimat

otaczający

retorykę

ustąpi

miejsca

ciekawości a następnie życzliwemu i

pogłębionemu zainteresowaniu.”

(24)
(25)

1.

Retoryczna

inwencja

(Inventio)

czyli

opracowa

nie tekstu

dostosowa

ne do celu

i rodzaju

perswazji.

Rozpoznanie sprawy i sprecyzowanie tematu

(problemu), wiarygodność problemu

retorycznego.

Podstawowe cele i rodzaje retoryczne (rodzaj

panegiryczny, rodzaj doradczy, rodzaj

osądzający).

Audytorium retoryczne.

Rodzaje dowodów. Topika. Etos mówcy

i prezentacja mówcy.

Funkcje emocji w perswazji. Sztuka retorycznej

amplifikacji.

(26)

Sztuka kompozycji (Dispositio) – zgrupowanie inwencyjnego materiału w celowe i zwarte bloki dowodzące i funkcjonalne ich umieszczenie na stosownym miejscu przemyślanej struktury.

Ustalanie porządku tekstu i charakteru

poszczególnych części (wstęp, podział,

opowiadanie, argumentacja, odpieranie

zarzutów, zakończenie; tranzycie i dygresje).

Sztuka argumentacji (retoryka jako umiejętność

przekonywania, dialektyka jako umiejętność

dyskutowania i logika jako umiejętność myślenia;

rodzaje argumentów, kolejność przedstawiania

argumentów w tekście, perswazja a manipulacja;

argumenty zewnętrzne i wewnętrzne).

Odpieranie zarzutów czyli refutacja. Sztuka

prowadzenia sporów a erystyka sofistyczna.

(27)

Styl (Elocutio)

-celowe i

stosowne użycie

słów

naniesionych na

siatkę

inwencyjną i

konstrukcję

kompozycyjną

retorycznego

dyskursu czyli

sztuka

przekładania

myśli na słowa.

Cechy wysłowienia: stosowność

(aptum) i teoria trzech stylów,

poprawność (latinitas), przejrzystość

(perspicuitas), ozdobność.

Tropy (topika retoryczna) i figury

retoryczne: figury słów (figurae

verborum), figury myśli (figurae

sententiae), amplifikacja stylistyczna.

Okres retoryczny.

Technika budowania spójnego

tekstu.

(28)

Sztuka zapamiętywania (Memoria) –

technika sprawnego i efektywnego

zapamiętywania przygotowanego tekstu.

Braki pamięci i

zalety dobrej

pamięci.

Mnemotechnika

retoryczna.

Techniki

zapamiętywania

.

(29)

Sztuka

wygłasza

nia

(Pronunti

atio).

Cechy języka mówionego.

Prawidłowa emisja głosu.

Niewerbalne środki prezentacji

retorycznej.

Problem tremy.

(30)

Cytaty

Powiązane dokumenty

Średniej wielkości, smukły półtyl- czak (tabl. 22), mający dość stromy, krótki, słabo przeczny pół- tylec, formowany retuszem i zabiegiem rylcowczym (negatyw); obie kra-

This flexibility can be provided, for instance, by cross-border market mechanisms with a single gate closure time close to real time for each of the different short-term

Pośród różnych rodza- jów identyfikacji zwierząt CITES wyróżniono i przedstawiono główne metody genetycznej identyfikacji materiału pochodzenia zwierzęcego gatunków

W szystkie te środki pozostają silnie osadzone w środow isku społecznym skazanego28, przez co osiąga się efekt synergii różnych płaszczyzn wpływu n a jego

Przede wszystkim, stawia ona na nowo w polu zainteresowania problem unii. Nie jest to problem wymarły ani dotąd rozwiązany. Powraca on ciągle na nowo w

effective use of renewable energy: hydrogen refuelling stations for Fuel Cell Electric Vehicles (FCEVs), directly market the hydrogen or use it in a local fuel cell for

Although the Current Feedback Instrumentation Amplifiers (CFIA) is a simple yet efficient topology (it could simply be just a two stage amplifier), the approach generally suffers

As a result there was adopted the Regulation (EU) 2016/679 of the European Parliament and of the Council of 27 April 2016 on the protection of natural persons with regard to