16. R 0 z y c k i S.Z. - Biul. PIG, 1947 nr 29 s. 1-13. 17. R 0 z y c k i S.Z. - Pr. Inst. Geol., 1953 t. 17 s.
1-412.
18. R 0 z y c k i S.Z. - Acta Geol. Pol., 1955 vol. 5 nr
3 s. 305-341.
SUMMARY
New data about age of chalcedonies from InowlOdz presented here changed former opinion about their Oxfordian age. This chalcedonies series lies under the Oxfordian deposits and has many similarities with the Callovian deposits occurring nearby. This series passes lateraly into condensed limestones from Swinna, Paradyz and Wllglany.
PE3IOME
B CTan.e npe.n;CTaBJIeBHLIe HOBble )l;8.HBI>le KacaIO-m;HecJl B03paCTa X8.ll'Ln;e,ll;OHHTOB ID HHOBJlO)l;3a. TIPH-HJITO, 'lTO cyru:eCTByroID;He ,lI;O CHX nop MHeHHe 06 OICC-4l0P,ll;CKOM B03paCTe 3THX xa.rrn;e,ll;OHHTOB JlBJlJleTCJI He-npaBHJlLHhlM. KOMnJleI<:c xaJThn;e.n;OHHTOB ID HHOBJlO)l;3a HaXO)l;HTCJI no,ll; OKctPOP,ll;CKHMH OTJlo)J(eHHJIMH H BhlKa-3hlBaeT 60JIbmoe JlHTOJlOI'H'lecKoe CXO,ll;CTBO c KeJIJlO-BeitCKHMH OTJlO)J(eHHJIMH pacnpOCTpaHeHHhlMH B coce,ll;-HeM paioHe. KOMnJleKC Xam,n;e.n;OHHTOB HaXO)l;HTCJl B Te-CHoi 4lanHaJILHoit B3aHMOCBJI3H c KOH.n;eHCHpOBaJIHhIMII H3BeCTWIR:aMH H3 OKpecTHOCTeii: CBHHHOi, TIapa.n;hl)J(a
H BOHI'JIaHbI.
MIROSLA W BROZEK, ANDRZEJ WIERZBOWSKI Instytut Geologii Podstawowej, Uniwersytet Warszawski
MUSZLOWCE AMONITOWE TYTONU W SUKCESn CZORSZTYNSKIEJ
OKOLIC KREMPACHOW W PIENINSKIM PASIE SKALKOWYM
Muszlowce amonitowe w sukcesji czorsztynskiej sll, poznane najlepiej w zachodniej ~sci polskiego sektora pieninskiego pasa skalkowego, w okolicach Rogoinika i Maruszyny. Pochodzll,ce stll,d amonity dolnego i niZszej cz~sci srodkowego tytonu byly juZ od dawna przed-miotem szczeg610wych badati (1, 6 oraz cytowane tam inne prace; 9). Sposrod muszlowcow wyst~pujll,cych we wskazanym obszarze najbardziej charakterystyczny typ litologiczny reprezentuje "amonitowa brekcja rogoinic-ka" zlozona w przewadze z pokruszonych muszli amoni-tow, aptychow, muszli ramienionogow, czasem tez licz-nych fragmentow szkieletow liliowcOw, zlll,czolicz-nych
bia-lym grubokrystalicznym sparytem, a miejscami czerwo-nym matriksem mikrytowym. Muszlowiec ten jest szcze-golnie typowy dla wydzielonego niedawno ogniwa musz-lowcow z Rogoinika (2, por. taki;e 6).
Podobnie wyksztalcone muszlowce wyst~pujll, takZe w okolicach Krempachow, w spiskiej ~Sci pieninskiego pasa skalkowego, jednakZe stopien ich poznania jest tu niewspolmiernie slabszy. "Amonitowa brekcja rogoinic-ka" zostala stwierdzona przez V. Uhliga (8) w proffiu skalki Kramnica (Kremlitza) w przelomie Bialki, bezpo-srednio powyi;ej czerwonych bulastych wapieni czorsz-tynskich. Nowe stanowisko tych musz1owcow zostalo opisane ostatnio ok. 1 km na wsch6d od Kramnicy, w grupie Famymbrowych (Kapliczkowych) Skalek kolo wioski Krempachy na polskim Spiszu (ryc. 1) (3). Litologi-cznie i stratygrafiLitologi-cznie muszlowce oraz utwory im towa-rzySZll,ce we wspomnianym stanowisku zdajll, si~ bye bardzo podobne do wyst~pujQ,cych na Kramnicy i mogll, bye uznane Ill:CZnie jako charakterystyczne dla omawianej strefy wychodni sukcesji czorsztynskiej. Stwierdzone dalej ku wschodowi, w grupie Lorencowych Skalek kolo Krempachow, utwory ogniwa muszlowcOw z Rogoinika (2) wykazujll, juZ nieco odmienny charakter litologiczny i SI!: wyrainie uboZsze w muszle amonitow (1).
Badana skalka znajduje si~ w srodkowej ~sci grupy Fasnymbrowych Skalek ijest polozona 270 m na ENE od
Korowej Skaly. Skalka jest wyrainie wydluZona w kieru-nku rownoleZnikowym, jej dlugose wynosi ok. 25 m,
UKD 552.588:551.762.3(438-924.51)
a szerokosc ok. 15 m. Grzbiet skalki znajduje si~ w jej p6lnocnej ~sci, wznoszll,C si~ ok. 3,5 m ponad podstaw~ i twOfZQ,C od poblocy wyrainy prog morfologiczny. Warstwy Sll, uloZone normalnie, majll, rozcill,giosc rowno-leZnikowll, i wykazujll, stromy upad ku pomocy (90/85 N). Najstarsze utwory wyst~pujll, w rumoszu u podstawy poludniowego zbocza. Znaleziono tu okruchy bialego wapienia krynoidowego z drobnymi klastami Z6ltawych dolomitow, wyzna.czajlj,ce obecnosc formacji wapienia ze Smolegowej (2). W niektorych okruchach jest widoczny kontaktsedymentacyjny omawianych wapieni z czer-wonymi wapieniami formacji wapienia czorsztynskiego. Te ostatnie SIl, reprezentowane w plytce cienkiej przez biomikryt bogaty zwlaszcza w ulamki muszli cienko-skorupowych malZ6w (filamenty). W innych okruchach pochodzll,Cych rowniez z dolnej cz~sci formacji wapienia czorsztytiskiego (bez kontaktu jednaki;e z wapieniami krynoidowymi formacji ze Smolegowej) oprocz dominu-jll,cej mikrofacji ftlamentowej wyst~pujll, drobnolamino-wane wapienie ze smuZkami wzbogaconymi w drobne bioklasty tworZll,ce cienkie i;yly wsrod wapieni bogatych w filamenty. Te typy mikrofacjalne byly stwierdzane w najniZszej ~Sci formacji wapienia czorsztynskiego na Stankowej Skale kolo Maruszyny (10). lednakZe w prze-ciwienstwie do Stankowej Skaly, gdzie drobnolaminowa-ne wapienie wypelnialy i;yly wnikajll,ce w wyst~ujll,ce pon.iZej utwory formacji wapienia ze Smolegowej, w Fas-nymbrowych Skalkach wapienie te wyst~pujll w i;ylach przecinajllcych utwory nalezll,ce do formacji wapienia czorsztytiskiego.
Mlodsze utwory formacji wapienia czorsztynskiego Sll, dobrze odsloni~te w badanym profilu. Wyst~pujll, tu ciemnoczerwone, bulaste wapienie wykazujll,Ce w plyt-kach cienkich ~tosunkowo duZO fragmentow szkieleto-wych pelagicznych liliowc6w Saccocoma. W najwyi;szej c~sci tych utworow wzrasta wyrainie ilose pokruszo-nych trochit6w liliowcow. Mill:Zszose wapieni bulastych wynosi ok. 7 m.
Wyi;ej wyst~pujll rozowe, drobno- i srednioziamiste wapienie krynoidowe zawierajll,ce takZe, chociai;
nie mniej liczne, musz1e ramienionogow, aptychy i nieo-znaczalne ulamki musz1i amonitow. Mil!iszosc tych wa-pieni wynosi ok. 1 m. Bardzo podobne wawa-pienie krynoi-dowe SI! znane w innych profilach w postaci wkmdek wsrod wapieni bulastych nalezl!cych do fo~acji wapie-nia czorsztytiskiego (Sob6tka kola Czorsztyna i Lysa Skala w Falsztynie; 1, 2). Wynika stl!d, iz w badanym profilu omawiane wapienie krynoidowe powinny bye zaliczone do wskazanej formacji.
Najmlodsze utwory w badanym proftlu w Fasnymb-rowych Skalkach odpowiadaj/l ,,amonitowej brekcji rogoi-nickiej" i nalezl! do ogniwa musz1owc6w z Rogoinika formacji wapieni dursztyIiskich. Musz1e SI! przewaZoie pokruszone, opr6cz malych kawalkow, drobnych musz1i i aptychOw, wyst~puj/l taki;e fragmenty wi~kszych musz1i do ok. 10 cm srednicy. Nieco rzadziej wyst@ujl! ramienio-nogi (Pygope) , mali:e, jezowce regularne; w plytkach cienkich. w czerwonawym, mikrytowym matriksie SI!
. ?
~~
Cz.~
~~
~
6f5
~-fig.C
0 , . . SOm 1 : : : : , :::1""",,_=10_l1li=='1'Ryc. 1. Polozenie i stratygrajia stanowiska muszlowcow amonito-wych z FaSnymbrowych Skalek: A - lokalizacja grupy FaSflymb-rowych Skalek; B - mapa geologiczna FaSnymbFaSflymb-rowych Skalek
(wg 3)," C - przekroj geologiczny przez badanq skalkf! z
muszlow-cami amonitowymi
Sm - formacja wapienia ze Smolegowej, Kr - formacja wapienia z Krupianki, Cz - formaeja wapienia czorsztytiskiego, D - formaeja wapieni dursztynskieh (Mr - ogniwo muszlowea z Rogotnika), L - formaeja wapieni lysanskieh, Sp - formacja wapieni spiskieh. Ch - formacja z Chmielowej, Po - formacja
z Pomiedznika: 1 - rumosz, 2 - muszlowce, 3 - wapienie bulaste, 4 - wapienie krynoidowe; oznaczenia Iiterowe
jedno-stek Iitostratygraficznyeh jak na rye. 1D
512
widoczne sZCZl!tki pelagicznych liliowc6w Saccoma. Nie-pelna mil!Zszose tych utworow wynosi 1,5 m. Oznaczono stl!d nast~pujl!ce amonity: Haploceras (Haploceras)
cara-chtheis (Zeusch.), Haploceras (Haploceras) staszyci (Zeusch.) - elimatum (Oppel), Haploceras (Volanites)
verruciferum (Menegh.), Semiformiceras cf. semiforme
(Oppel), Schaireria neoburgensis (OppeI),
Virgatosimoce-ras sp., Lytoceras sp., Phylloceras sp., Calliphylloceras sp.,
Holcophylloceras Sp.
Oznaczony zesp61 amonitow moze bye uznany za diagnostyczny dla poziomu semiforme = poziomu ver- .
ruciferum (5, 7), wyznaczaj/lcego najnizsz/l c~se tytonu srodkowego w tr6jdzielnym podziale tego pi~tra. R6w-niez zesp61 amonit6w pochodzl!cych z Kramnicy z "amo-nitowej brekcji rogoinickiej" i/lub odpowiadajlj,cych jej wiekowo utworow nalez/lcych do ogniwa wapienia z Ko-rowej oraz ogniwa wapienia z Sob6tki, zawiera formy wskazujlj,ce na poziom semiforme (1, 2, 8). Z Kramnicy
c
8
Fig. 1. Location and stratigraphy of the section with the ammonite coquinas in the FaSnymbrowe Klippes; A - map showing the location of FaSnymbrowe Klippes; B - geological map of FaSnymbrowe Klippes (after 3); C - .geological cross-section
through the investigated klippe with the ammonite coquinas
Sm - Smolegowa Limestone Fm., Kr - Krupianka Limestone Fm., Cz - Czorsztyn Limestone Fm., D - Dursztyn Limestone Fm. (Mr - Rogotnik Coquina Member), L - Lysa Limestone Fm., Sp - Spisz Limestone Fm., Ch - Chmielowa Fm., Po - Pomiedznik Fm.; 1 - rubble, 2 - coquinas, 3 - nodular limestones, 4 - crinoid limestones; symbols oflithostratigraphic
_Alpl
I I I I I I I I I I I
o
ID ~ ~ ~ ~ 00m
00 00m%
Rye. 2. Spektrum faUllY amonitowej z 78 oznaczonych okazow
z ogniwa muszlowca z Rogoinika w Fasnymbrowych Skalkach
Sko!iny suaf - formy nektopelagiczne, zakropkowane - formy nektobentoniczne; Ph - Phyllocerataceae, L - Lytocerataceae, H - Haploceratidae, 0 - Oppeliidae, A - Aspidoceratidae,
S - Simoceratidae, P - inne Perisphinctacae (zwlaszcza
. Ataxioceratidae)
Fig. 2. Ammonite spectrumfor the Rogoinik Coquina Member in
the Fa.snymhrowe K1ippes. as based on 78 specimens
Diagonally hatched - nektopelagic forms, dotted -
nektobent-hic forms, Ph - Phyllocerataceae, L - Lytocerataceae,
H - Haploceratidae, 0 - Oppeliidae, A - Aspidoceratidae, S - Simoceratidae, P - other Perisphinctacae (mostly
Ataxio-ceratidae)
tald:e opisano ze wskazanych utworow amonity
Semifor-miceras fallaux; (Oppel) i Richterella richteri (Oppel)
wyst~pujllce jui w bezposrednio wyZszej ~ tytonu srodkowego, w poziomie faJlauxi (5, 8).
W porownaniu z profilem Skalek RogoZy kola Rogoz-nika, opisane powyi;ej muszlowce ogniwa muszlowca z Rogoinika wyst~pujllCe w profIlu Famymbrowych Skalek (i zapewne Kramnicy) majf! znacznie bardziej ograniczony przedziaJ stratygraficzny wyst~powania.
W okolicach Krempachow nie zostaly bowiem udokume-ntowane w facji muszlowcow poziomy amonitowe hybo-noturn i darwini (odpowiadajf!ce tytonowi dolnemu w trojdzielnym podziale tego pi~tra), ktore z kolei Sf!
rozwini~e dobrze w tej facji w okolicach Rogoinika (6). Sf!dzic naleZy, Ze wyst~pujllce w Famymbrowych Skal-kach utwory formacji wapienia czorsztyIiskiego, aZ do rozowych wapieni krynoidowych wlllCZnie (ryc. 1), nale4 zatem nie tylko do oksfordu (i ewentualnie keloweju) oraz do kimerydu, lecz takZe do dolnego tytonu. Muszlowce ogniwa z Rogoinika pojawiajll, si~ tu dopiero w nizszej
c~ci tytonu srodkowego. Spektrum faunistyczne opra-cowane na podstawie 78 amonitow pochodzf!cych z mu-szlowc6w w profIlu Fasnymbrowych Skalek (ryc. 2) wykazuje wyraZnll, dominacj~ Haploceratidae (52,56% okazOw) ijest bardzo podobne do spektrum z warstwy 17 w Skalkach RogoZy, ktora naleZy r6wniez do poziomu
semiforme (4). Z pUnktu widzenia ekologicznego bardzo silna dominacja form nektopelagicznych (Phylloceratace-ae, Lytoceratace(Phylloceratace-ae, Haploceratidae - lll,cznie 70,51% okazow) nad formami nektobentonicznymi (Simocerati-dae - 3,85% okazow) stwierdzona w opracowanym spektrum z Fasnymbrowych Skalek, podobnie jak i w in-nych profilach ogniwa muszlowca z RogoZnika w
pieniIis-kim pasie skalkowym, wskazuje na gl~bokowodne srodo-wisko sedymentacji (4).
LITERATURA
1. B irk e n m aj e r K. - Studia Geol. Pol., 1963 vo!. 9 s. 1- 380.
2. B irk e n m a j e r K. - Ibidem, 1977 vo!. 45 s. 1-159.
3. B r 0 Z e k M. - Jura okolic Krempach6w w pieni-tiskim pasie skalkowym. Pr. magist., maszynopis.
Wydz. Geol. UW, 1990.
4. C e c c a F., F 0 z y 1, W i e r z bow ski A.
- C. R. Acad. Sci. Paris, 1990 t 311 sene II s. 501-507.
5. E nay R., G e y s san t J. - Mem. B. R. G. M., 86 1975 s. 39-55.
6. K u t e k J., W i e r z bow ski A. - Acta Geol. Pol., 1986 or 4 s. 289-316.
7. 0 I 0 r i z -
s;· .,
F. - Kimmeridgiense - Ti-thonico inferi I .. I sector central de las Cordilleras:Beticas (zona ~liL'l)~tica). Tesis Doct. Univ. Granada, 1978 vo!. 184 s. 1- 757.
8. U h I i g V. - Jb. Geol. Reichsanst., 1890 Bd. 40, H .
3-4 s. 559-824.
9. Z i t t e I K.A. - Palaeontographica, 1870 Supp!. 2 s. 1-191.
10. Z y d 0 row i c z T., W i e r z bow ski A. - prz. Geo!., 1986 nr 6 s. 324-327.
SUMMARY
Aside of the famous Tithonian ammonite coquinas exposed at RogoZnik and Maruszyna (1, 6, 9), are known also some other localities where the similar rocks do occur in the Pieniny Klippen Belt. Such rocks have been reported from the Kramnica Klippe (8), but now are better accessible in the neighbouring FaSnymbrowe
Klip-pes at Krempachy. The latter provide a good section in the small klippe presently studied by the authors (fig. 1). The coquinas attributed to the RogoZnik Coquina Mem-ber (cf. 2) occur here above the nodular limestones and crinoid limestones of the Czorsztyn Limestone Forma-tion. The ammonite fauna discovered in the coquinas includes i.a. Haploceras (Volanites) verruciferum (Me-negh.), Semiformiceras cf. semiforme (Opp.) indicative of the semiforme Zone of the Middle Tithonian. The am-monite spectrum of the coquinas in the FaSnymbrowe Klippes (fig. 2) shows the dominance of the nektopelagic forms (phyllocerataceae, Lytocer.ataceae and Haplocera-tidae), similarly as do the ammonite spectra for the Rogoinik-Maruszyna area (4).
Translated by authors
PE3IOME
KpoMe B3BeCTHbIX aMMORBTOBLIX paxyme'IHBKOB o6uWKeHHhIX B MecTIlOCUX Poro3bHBK B Mapynnma (1,
6, 9) B I1eHBHcKoii K.lIBIIIIOBoii 30ue HaXO.roITCJl TaDKe .zq>yrne MecTOHaXOX<,l(eHWI 3THX nopo.n;. TaKBe nopo.IJ:l>l
6bIJIB OTMelfeHhI Ha K.JIBIIIle KpaMllHIl;a (8), HO B
HaCTOJl-~ee BpeMg OBB JIyqme .n;oCl)'nHhI B 6JIIDICBBX q,aCHbIM-60POBhIX KJIBIllIax O][OJIO KpeMDaxOB. 3TO nocJIe,lJ;Hee
MeCToHaXo)K.n;eHHe .n;enaeT B03MO)KHbIM COCTaBJIeBBe .n;e-Ta.m.aoro pa3pe3a, BCIlbITaHHoro aBTopaMH (illHI'. I). Paxyme'IHBKH, npBHa.n;.rreXa.IJUle K IIa'IXB paxymelfHBKoB
B3 POr03HBKa (cf. 2) HaXO.zurrcg 3.n;ecb BbIlIIe xeJIBa'lllhIX B KpBHOB.l(lI1dX B3BeCTIDlKOB IllOPMaD;BH 'lopIlITbIllcJ(oro H3BeCTWIKa. AMMORBTOBaJl 4>ayaa o6aapyxeBHCUI B pa-Kyme'lHHl(ax co.n;ep)J(JIT B 1facmoCTB: Haploceras (Vo/a-nites) verruciferum (Menegh.), Semiformiceras cf. semifor-me (Opp.) nOKa3areJlbHhIe .n;ng cpe.n;Hero TBTOHa. AM-MOBBTOBbIiI cneKTp 113 paxyme'IH.HKOB B3
q,acHbIM6o-POBllIX ICJIHIIIIOB (illHI'. 2) xapaxTepB3YeTCg npe06JIa.n;a-HHeM reKTOnenam'leCKHX IllOPM (Phyllocerataceae, Lyto-cerataceae, Haploceratidae) TalC-xe, KalC B aMMOHBTORble cneKTpa H3 oKpecTHOCTeii Por03hHHKa H MapYIIIBHLI (4).
