Marek Gumkowski
"Esej Stanisława Przybyszewskiego
"Ein Unbekannter" w świetle nowego
materiału", Ole Michael Selberg,
"Pamiętnik Literacki" R. 64 (1973) :
[recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 16/50, 216
( I I ' SELBERG Ole M ic h a el: E s e j S t a n is ła w a P r z y b y s z e w s k ie go "E in Unbekannter" w ś w i e t l e nowego m a t e r ia łu . "P a m ię t — n i k L i t e r a o k i " E. 64:1973 z . 1 s . 217-231.
E s e j P r z y b y s z e w s k ie g o "Ein Unbekannter", k t ó r y ukazał s i ę w b e r l i ń s k i e j "Der K r i t i k " w 1896 r . , poświęoony b y ł i n t e r p r e t a c j i t w ó r o z o ś o i norw es k ieg o r z e ź b i a r z a G .A .V ig e l a n d a . Na po dsta w ie l i s t ó w P r z y b y s z e w s k ie g o do p r z y j a c i e l a i mecenasa r z e ź b i a r z a - S . L a r p e n t a , o r a z k o r e s p o n d e n c ji Larpenda z V i g e - landem p r z e ś l e d z i ć można d z i e j e powstawania e s e j u i p ó ź n i e j szych polem ik wokół je g o t r e ś o i . P r z y b y s z e w s k i z i n t e r p r e t o w a ł s y lw e t k ę a r t y s t y c z n ą r z e ź b i a r z a w o h a r a k te r y s ty c z n y d l a s i e b i e "dem oniczny" sposób, czemu p r z e o i w s t a w i ł s i ę zarówno L a r - p e n t , ja k i V i g e l a n d , k t ó r y jednak d o c e n i a ł a r t y s t y o z n e war t o ś c i e s e j u .
3P/50/99 - M.G.
( I I ' SKARGA P i o t r : Kazania sejmowe, Wyd. 3 zmie nione i uzup. o p r . J . T a z b i r p r z y współudz. M . K o r o l k i, Kraków 1972, O s s ., ss . CVI, 196, n l b . 2, BN s. I nr 70, z ł 2 5 .
-flydanie "Kazań" zrywa o s t a t e c z n i e z leg en dą i o io h r e t o r y c z n e j " g e n e z i e " ( t z n . z przekonaniem, że j e s t t o z a p is a u ten t y c z n y c h kazań w ygłaszanych na s e jm ie w 1597 r . ) i o p i e r a s i ę na ostatn im wydaniu za ż y c i a a u t o r a , z r . 1 6 0 0.Obszerny wstęp c h a r a k t e r y z u j e skomplikowany układ i d e i p r o - i k o n t r r e f o r n a - o y jn y o h w E u rop ie i w P o ls c e pod k o n ie c XVI w ., p r z y n o s i s y l wetkę S k a r g i w ś w i e t l e najnowszyoh badań o r a z z a w ie r a r o z b i ó r "Kazań" pod kątem io h t r e ś o i i d e o l o g i c z n e j i w a r t o ś c i kompo- z y c y j n o - s t y l i s t y c z n y o h . Wiadomości o d z i e j a c h r e c e p c j i d z i e ł a S k a r g i p r z y n o s i , obok wstępu, n o t a b i b l i o g r a f i c z n a .
