Dobrosława Świerczyńska
"Nieznana polemika Konstantego
Damroza", Elżbieta Malinowska,
"Prace Naukowe UŚl." nr 99. Prace
Historycznoliterackie IV, Katowice
1976 : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 21/2 (68), 172
/I I / MALINOWSKA E lżb ie ta: N ieznana polemika Konstantego Damro- ta . "P r a c e Naukowe U Ś 1 ." nr 99. P ra c e H istoryczn oliterackie IV, Katowice 1976, s . 2 0 7 -2 1 9 .
Artykuł dotyczy polemiki toczonej na łamach "K ato lik a" w 1894 r . trak tu jąc ej o spraw ach p o lsk o śc i na Górnym Ś lą sk u , szczególn ie o a g i ta c ji przedw yborczej w 1893 r . , o raz o różn icach poglądów re p rezen to wanych p rzez pism a p olskie ("K a to lik ", "Nowiny R a c ib o rsk ie ", "G azeta O polsk a") i grupę p a rtii "C entrum ". Polem ika ta pozw oliła na uzupełnie nie dotychczasow ej wiedzy o św iadom ości społeczno-politycznej i narodo wej k się d za Damrota o raz o jego p rac y publicystyczn ej.
B P /6 8 /5 3 D . Ś .
/II/ MAYER Jó zef: Szymona Starow o lsk iego "Rozmowa X Plebana z Żołnierzem zwróconym z wojny kozackiej w roku 1648". "P ra c e Naukowe L J Ś l." n r 99. P ra c e H istoryczn oliterack ie IV, Katowice 1976, s . 9 - 3 5 .
Przedmiotem uwagi au tora je s t wydany anonimowo dwustuwierszowy utwór S z . Starow o lsk iego "Rozmowa X P l e b a n a ..." (jedyny egzem plarz znajduje się w Muzeum Narodowym m. Krakow a). W analizowanym utwo rz e widoczne s ą zw iązki z innymi dziełam i Starow olsk iego o raz z tw ór c z o śc ią Kochanowskiego i jemu w spółczesnych (poezja okolicznościow a, lite ra tu ra so w izd rz alsk a). Analogie widoczne są w motywach kompozycyj nych, schem atach sytuacyjnych, słow nictw ie. S p o śró d innych utworów w yróżnia tek st Starow olsk iego opis autentycznych scen z wojny polsko- -k o zack iej. P rz ed staw iając wojenne r e a lia próbuje poeta u sta lić p rzy czy ny k lęsk m ilitarnych z punktu w idzenia kodeksu m o raln o-religijn ego. Jedno cześn ie p od k reśla au tor, że utwór - wyposażony w konkretne r e a lia - je s t także odbiciem zainteresow ań Starow olsk iego dla h isto rii, w ojsko w ości i ekonomii.
