"Wobec niepodległości i rewolucji", Andrzej Lam, "MIesięcznik Literacki", T. 7 (1972), nr 5 : [recenzja]

Hanna Filipkowska

"Wobec niepodległości i rewolucji",

Andrzej Lam, "MIesięcznik

Literacki", T. 7 (1972), nr 5 :

[recenzja]

Biuletyn Polonistyczny 15/45, 184

/11/ LAM Andrzej: Wobec niepodległości i rew olucji. /Os­ tatnia faza twórczości Żeromskiego/. "Miesięcznik lite ra c ­ k i" R. 7:1972 nr 5 s. 19-27.

Omówienie powojennej twórczości Żeromskiego, zarówno w konfroatacji z tradycją literacką i j e j spuścizną ideową, jak z rodzącymi się u progu niepodległości poglądami na funkcje i zadania lite ra tu ry . Autor przedstawia tę twórczość jako po­ most między formacją młodopolską a lite ra tu rą okresu dwudzie­ sto le c ia międzywojennego. Wskazując na powiązanie ostatnich u­ tworów Żeromskiego z aktualną problematyką społeczną , i p o li­ tyczną nowopowstałego państwa, stwierdza, iż Żeromski był jed­ nym z ostatnich pisarzy świadomie przyjmujących przekazane przez romantyzm poczucie wszechstronnej odpowiedzialności za losy narodu i że właśnie ta postawa zadecydowała o żywej o­ becności jego pisarstwa w nowej epoce lit e r a c k ie j.

BP/45/81 H.F.

/11/ GOŁĘBIOWSKA Barbara: Rzeczywistość i fik c ja w "E m ilii P la te r" Wacława Gąsiorowskiego. "Prace Polonistyczne" S. 28:1972 s. 97-107.

Artykuł wykazuje, że powieść Gąsiorowskiego bliższa jest romansowi historycznemu niż popularnej w lite ra tu rze XX w. powieści b io gra ficzn ej. Konfrontację zawartej w utworze s y l­ wetki E m ilii P later z materiałami biograficznymi i historycz­ nymi zamyka wniosek, iż autor prowadzi ku idealizac j i bohater­ k i i podkreśleniu wyjątkowości jej'postawy - wbrew faktom,któ- re mówią o uczestnictwie wielu kobiet w powstaniu listopado­ wym. Ukazanie się książki w r . 1910 wiąże Gołębiowska s re­

nesansem zainteresowania w owym okresie postacią Platerówpy.