"Der Prozess gegen Jesus. Historische Rückfrage und Theologische Deutung", red. K. Kertlege, Freiburg 1988 : [recenzja]

Roman Bartnicki

"Der Prozess gegen Jesus. Historische

Rückfrage und Theologische

Deutung", red. K. Kertlege, Freiburg

1988 : [recenzja]

Collectanea Theologica 61/2, 188

—377), co niew ątpliw ie ułatw ia odszukanie potrzebnego zagadnienia czy strony. Książką zam yka w ykaz bibliograficzny (s. 379—388).

M ankam entem książki jest brak nowszych pozycji bibliograficznych. Bibliografia kończy się na latach 60-tych naszego stulecia. Mimo to książka odda wielkie usługi tym, którzy zajm ują sią problem atyką Listu do Rzymian.

ks. Jan Załęski, Warszawa

K. KERTELGE (red.), Der Prozess gegen Jesus. Historische Rückfrage

und Theologische Deutung, Quaestiones D isputatae 112, Freiburg 1988, Herder,

s. 238.

Proces przeciwko Jezusowi ciągle przyciąga uwagą teologów i historyków, bywa też przedm iotem kontrow ersji pomiądzy chrześcijanam i a Żydami. Był on tem atem spotkania katolickich egzegetów Nowego T estam entu obszaru jązyka niemieckiego, jakie miało miejsce w 1887 r. w Grazu (por. spraw ozda­ nie Ks. J. C h m i e l ą , Proees Jezusa. Przekaz i historia. Sesja naukow a w Grazu 1987, RBL 41(1988) 233n.). M ateriały z tego spotkania opublikowane zostały w form ie książki, która ukazała sią w znanej i cenionej serii

Quaestiones Disputatae.

O tw iera książkę praca J. G n i l k i : Proces Jezusa według opowiadań

Marka i Mateusza wraz z rekonstrukcją historycznego przebiegu. Autor

stw ierdza na początku swego opracowania, iż nie powinno nas to dziwić, że ciągle n a nowo oceniany jest proces przeciw Jezusow i (wkrótce po pow staniu nowożytnego państw a Izrael jego rząd wezwał do rew izji procesu Jezusa). Proces przeciw Jezusowi od samego początku był osądzany, gdyż już E w an­ gelie są opisami w artościującym i: historyczny re ferat łączą one z osądem teologicznym. Nie mogło zresztą być inaczej, gdyż chrześcijanie, którym zawdzięczamy przekaz o skazaniu i śmierci Jezusa, całą tę spraw ą oceniali z punktu widzenia swej wiary. Autor doszedł do wniosku, że poprzez teolo­ giczne opisy ew angelistów można jednak dotrzeć do historycznego procesu Jezusa. Pod wzglądem form alnym proces został przeprowadzony przy użyciu środków, jakim i dysponowało ówczesne prawo.

Cała książka zgodna jest ze współczesnymi tendencjam i doceniającymi wartość historyczną Ewangelii. Tak jest w opracow aniu Κ. M ü 11 e r a, k tó ry rozważa możliwość i faktyczny udział żydowskich w ładz sądowniczych w pro­

cesie Jezusa. Jest to problem stary i ciągle sporny: czy praw o skazywania na śmierć m ieli w Palestynie tylko Rzymianie (tak utrzym yw ał J. В 1 i n z 1 e r), czy także Sanhedryn (tak sądzili H. L i e t z m a n n i P. W i n t e r ) .

N astępne opracow ania dotyczą opisów z poszczególnych Ewangelii. I. B r o - e r omawia proces przeciwko Jezusowi według Ewangelii Mateusza. G. S c h n e i d e r przedstaw ia postępowanie przeciwko Jezusowi z punktu widzenia trzeciego ewangelisty, zw racając zwłaszcza uwagę na analizę re ­ dakcji i pytania historyczne. W. R a d l rozpatruje własne przekazy w Ew an­ gelii Łukasza (22, 67n.; 23, 2 i 23, 6—12), analizując je pod kątem historii tradycji. J. B l a n k przedstaw ia Janow y opis męki zw racając uwagę zwłasz­ cza na intencję teologiczną czwartego ewangelisty. Tej samej Ewangelii doty­ czy arty k u ł H. R i t t a ; rozpatruje on topografię i chronologię w Janow ym opisie męki. Wreszcie F. L e n t z e n-D e i s w artykule Opis m ęki jako model

działania? (Handlungsmodełl) usiłuje zastosować nowe metody lingwistyczne

do analizy opisu m ęki z Ewangelii według M arka.

Cały tom jest ciekawą i w artościow ą próbą ponownego spojrzenia na stare problemy. Daje wyczerpującą, obszerną inform ację o stanie badań.