Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie : Instytut Filologii Polskiej (1980-1981)

Antoni Jopek

Wyższa Szkoła Pedagogiczna im.

Komisji Edukacji Narodowej w

Krakowie : Instytut Filologii Polskiej

(1980-1981)

Biuletyn Polonistyczny 25/1-2 (83-84), 157-163

do druku. Pr z e dłożone prace stały się podstawę do otwarcia 2 p r z e w o d ó w h a b i l i t a c y jnyc h na UW i jednego na Uśl.

W cięgu minio n e g o roku o p r a cow ano projekt planu studiów 5 - l e t n i c h na kierunku filologii polskiej, z a t w i e r d z o n y n a s t ę p ­ nie przez Radę W y d z i a ł u z mocę obowięzujęcę od 1 X 1981 r.

Doc. E. Polanowski w y s t ę p i ł na sesji zorganizowanej w maju 1981 r. przez Instytut L i ter atury Polskiej UW z referatem pt. " R ecepcja natu r a l i z mu w ośrodku kaliskim".

Doc. dr Edward P o l a n ows ki

W Y Ż S Z A S Z K O Ł A P E D A G O G I C Z N A IM. K O M I S J I E D U K A C J I N A R O D O W E J W K R A K O W I E I N S T Y T U T F I L O L O G I I P O L S K I E J

/1980-1981/

W roku akad. 1980/1981 funkcję dyrektora Instytutu w d a l ­ szym cięgu s p rawował prof. dr J.Z. Białek. Obowięzki w i c e d y r e k ­ tora d/s o r g a n i z a c y j n o - a d mi n i s t r a c y j n y c h pełnił dr E. Kli sie- wicz. Spraw am i d y d a k t y c z n o - w y c h ow a w c z y m i zajmowała się w i c e d y ­ rektor doc. dr M. Schabowska. Zakła dem Literatury Polskiej k i e ­ rował prof. dr B. Faron, a Zakłade m Języka Polskiego - doc. dr hab. J. Zaleski. Z a kł adem D yda ktyki L i t e ratury i Języka P o l s k i e ­ go opiek o wa ł się doc. dr Z. Uryga.

W czerwcu 1981 r. o dbyły się w y b o r y do w ł a d z Instytutu. W wy n i k u tajnego g ł o sowania d y r e kt ore m został w y b r a n y prof. dr

J.Z. Białek. E l e k t o r z y powierzyli funkcje w i c e d y r e k t o r ó w dr A. Dyduchowej ( s p r a w y d y d a k t y c z n o wy chowawczej i drowi E. K l i s i e w i

-czowi (sprawy organizacyjno-administracyjne).

Po zakończeniu przewodów doktorskich etaty adiunkta o­ trzymali dr dr: T. Budrewicz, M. Jędrychowska, E. Łubieniew- ska, a etaty starszego asystenta mgr mgr: M. Buś, B. Gryszkie­ wicz, R. Mazurkiewicz, M. Męczyński.

Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej na wniosek premie­ ra, generała armii Wojciecha Jaruzelskiego, powołał w dniu 12 lutego 1981 r. prof. dra B. Farona na stanowisko ministra oświaty i wychowania. Prof. dr B. Faron zatrzymał w Instytucie część zajęć dydaktycznych ( sarninaria) ,a także kierownictwo Zakładu Literatury Polskiej.

4 czerwca 1981 r. po ciężkiej chorobie zmarł doc. dr hab. J. Zaleski, wieloletni kierownik Zakładu Języka Polskiego, autor dwutomowej monografii o języku Aleksandra Fredry. Z dniem 15 lipca 1981 r. tymczasowe kierownictwo Zakładu przeję­ ła prof. dr M. Zarębina.

Z końcem okresu sprawozdawczego powróciła do Instytutu dr R. Lubas, która przez 3 lata prowadziła lektorat języka pol­ skiego w Clermont-Ferrand. W kwietniu 1981 r. obowiązki lektora języka polskiego objęła w uniwersytecie w Caen dr M. Jędrychow- s k a .

Centralna Komisja Kwalifikacyjna zatwierdziła habilitację dra J. Okonia.

W roku akad. 1980/1981 L. D y d o , E. Kowalczyk, E. Koniuszo- w a , M. Lizis, M. Rachwałowa, A. świrek obronili prace doktor­

skie z historii literatury polskiej będź z języka polskiego. 51 studentów dziennych i 50 słuchaczy zaocznych uzyskało stopień magistra filologii polskiej. Podyplomowe Studium Polo­ nistyczne ukończyło 60 osób. Kontynuowano również studia dok­ toranckie.

Sesje 1 zebrania naukowe

W Zakładzie Literatury Polskiej odbyło się 6 zebrań nau­ kowych, na których: 1. prof. dr S. Burkot wygłosił referat pt„

" » Medaliony« Zofii Nałkowskiej"; 2. mgr B. Sikorowska zajęła

się poglądami estetycznymi Jerzego Żuławskiego; 3. doc. dr J. Okoń omówił twórczość poetycką Karola Wojtyły; 4. mgr 3. Wa­

ligóra analizował dramaty historyczne Antoniego Langego; 5. mgr K. Klimowska podzieliła się swymi refleksjami na temat kon­ strukcji postaci w opowiadaniach Stanisława Zielińskiego; 6. prof. dr M. Pankowski (Université Libre w Brukseli) zajęł się twórczością nieokrzesaną (obsceniczną) w literaturze ludowej i sta ropolskiej.

Na zebraniach w Zakładzie Języka Polskiego wygłoszono następujące referaty: 1. doc. dr M. Schabowska zastanawiała się nad osobliwościami językowymi anonsów prasowych przełorfiu XIX i XX wieku; 2. mgr M. Grynkiewicz dokonał klasyfikacji odmian ję­ zyka polskiego; 3. 1 4 . doc. dr J. Kobylińska poruszyła zagad­ nienie nieodmienności nazw własnych w grupie nominalnej. Roz­ patrywała także etymologię nazwy Łostówka; 5. mgr M. Męczyński podzielił się swymi uwagami o derywacji czasowników onomatopei- cznych; 6. dr M. Rachwałowa wskazywała na podobieństwa leksykal­ ne humanistycznych tekstów naukowych.

W Zakładzie Dydaktyki Literatury i Języka Polskiego dr dr A. Dyduchowa i M. Jędrychowska uczestniczyły w przygotowaniu przewodnika metodycznego do nauczania języka polskiego w klasie VI powszechnej szkoły średniej (ćwiczenia w mówieniu i pisaniu, kształcenie literackie i kulturalne w klasie VI, integracja kształcenia literackiego i kulturalnego z doskonaleniem spraw­ ności uczniów).

Uniwersy-tetu R a d i o w o - T e l e w i z y jn e g o podjęli: doc. dr hab. Z. Uryga, dr dr 3

.

P roblem a t y k ę realizacji progr amów radiowych i te lewiz yj­ nych N URT-u w roku akad. 1980/1981 zajęli się: doc. dr hab. Z. Uryga, dr dr B. Dyduch, A. Dyduchowa, R. Oedliński, O. P o l a ­ kowski, mgr Z. Kłak ora z dr A. Baluch ( z a k ł a d L itera tur y Pol­ skiej).

P r e le k c j e na konferenc jac h metodycznych w zakresie p o p u l a ­ ryzacji w i e d z y dydaktycznej w y g ł a s z a l i doc* dr hab. Z. Uryga ( Gdańsk, Lublin, P o z n a ń ) i dr A. Dyduchowa ( B i e l s k o - B i a ł a , C i e ­ szyn, Oświęcim, Wadowice, Żywiec).

Dr dr 0. P o l akowski i T. Bu drewicz ( z a k ł a d Literatur y P o l ­ s kiej) o p r a c o w y w a l i k on cepcj ę realizacji programu nauczania l i ­ t e r a t u r y polskiej XIX i XX wi eku w szkolnych audycjach radio­ w y c h .

S t a r a ni e m Instytutu odbył się 15 października 1980 r. w s t ud e n c k i m klubie "Bakałarz" w i e c z ó r poezji C z e sława Miłosza. P r e l e kc j e w y g ł o s i l i prof. dr B. Faron, doc. dr hab. L. Bed- narczuk, doc. dr hab. 0. Prokop (i b l).

Na sesji naukowej pt. "Dziedzictwo powstania l ist o p a d o w e ­ go" zorgan iz o w a n e j przez Instytut Literatury Polskiej UW w d n ia c h 27-29 XI 1980 r. referaty p rzedstawili m.in.: prof. dr S. Burkot ( "Ma n i f e stac je poko len iowe w literaturze po powstaniu l i st o p adowym"), mgr A. Gu rbiel ("# My z kamieni o j c zyzn y życie w y do b ę d z i e m y . W kręgu ko nwencji liryki powstania l i s t opa dow e­

go") , mgr M. Buś ^ " N o r w i d a spór z powstaniem"). Wym ienieni a u t o r z y po w tórzyli swoje prelekc je w auli krakowskiej W S P z ok a ­ zji i n au g uracji zajęć w ramach U ni wersytetu Otwartego, z o r g a n i ­ zo w a n e g o dzięki inic jatyw ie ó wcz esn ego rektora - prof. dra B. Fa r o n a .

Miło-szowi, zorganizowanej w maju 1981 r. przez Uniwersytet Jagiel­ loński, mgr M. Buś przedstawił referat o wpływie poezji Norwi­ da na twórczość autora "Ocalenia".

W przeddzień pierwszej rocznicy śmierci Jarosława Iwasz­ kiewicza odbyła się 2 marca 1981 r. w Sandomierzu sesja popu­ larnonaukowa, poświęcona jego pamięci, przygotowana staraniem tamtejszych władz politycznych, administracyjnych i oświato­ wych. Podczas obrad prof. dr S. Burkot mówił o opowiadaniach Iwaszkiewicza napisanych podczas wojny i okupacji. Wybrane za­ gadnienia zwięzane z ostatnimi utworami nowelistycznymi autora "Brzeziny" podjęła dr M. Jędrychowska. Dr S. Mrazek przypom­ niał dramaty Iwaszkiewicza.

Na sesji naukowej, poświęconej Julianowi Kawalcowi, zor­ ganizowanej przez rzeszowską WSP w grudniu 1980 r. w Rzeszowie i Tarnobrzegu ( z udziałem autora "Tańczącego jastrzębia"), istotne cechy jego stylu scharakteryzował dr T. Budrewicz. Mgr mgr:B. Pietrzyk i W. Wójcik (samodzielny Zakład Biblioteko­ znawstwa) zreferowały wyniki swoich prac nad bibliografię pro­ zy artystycznej i publicystyki Kawalca.

Na ogólnopolskiej sesji naukowej poświęconej nowo-mowie, zorganizowanej przez Komisję NSZZ "Solidarność" UJ w dniach 16-17 stycznia 1981 r., doc. dr hab. L. Bednarczuk podjęł te­ mat: "Nowomowa ( wyniki i perspektywy badań)".

Na posiedzeniach Komisji Historycznoliterackiej Oddziału PAN w Krakowie prof. dr J. Nowakowski wygłosił referat pt. “N a d * Powrotem Odysa« Stanisława Wyspiańskiego". Drogę poetycką Karola Wojtyły ukazał doc. dr J. Okoń. 0 manifestacjach pokole­ niowych w literaturze po powstaniu listopadowym mówił prof. dr S. Burkot.

M. Białota, S. Mrazek; mgr mgr: K. Gajda, 8. Sikorowska, J. W a ­ ligóra) ukończył prace nad problemem węzłowym: Dramat i teatr Młodej Polski.

Zagadnienia związane z pisarstwem ludowym opracowywali dr dr: E. Chudziński, M. Jazowska-Gumulska (Samodzielny Zakład Bibliotekoznawstwa), mgr M. Ostasz.

Problemem badawczym: Życie literackie Polski południowej w latach 1918-1939, zleconym przez Komisję Historycznoliteracką Oddziału PAN w Krakowie w dalszym ciągu zajmowali się dr dr: M. Białota, M. Jazowska-Gumulska.

Z Krakowskim Młodzieżowym Towarzystwem Przyjaciół Nauki i Sztuki współpracował doc. dr A. Jopek. Prowadził on z licealis­ tami Krakowa i regionu krakowskiego zajęcia z literatury pol­ skiej. Pod jego kierunkiem uczestnicy tych zajęć przygotowali 3 referaty związane z życiem i twórczością Jana Kochanowskiego, wygłoszone na sesji popularnonaukowej, która odbyła się 10 kwietnia 1981 r.

Pracownicy Instytutu rozwijali współpracę naukową z Kabi­ netem Literarnej Komunikacie a Experimentalnej Metodiky przy Pedagogickiej Fakulcie w Nitrze (wspólne przygotowywanie bi­ bliografii komunikacji literackiej i dydaktyki literatury), a także z Pädagogische Hochschule w Güstrow (realizacja tematu: Literatura dziecięca w Polsce i NRD).

Nawiązano również współpracę z Instytutem Pedagogicznym w Kijowie (polsko-ukraińskie związki literackie).

Nagrody i odznaczenia

- Nagrody Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Tech­ niki otrzymali: prof. dr S. Burkot (li stopnia); prof. dr M. Zarębina (lii stopnia), doc. dr J. Okoń (lii stopnia), dr dr: T. 3udrewicz, S. Mrazek (III stopnia).

- Nagrodę zespołową Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki uzyskali również pracownicy z Zakładu Dydaktyki Li­ teratury i Języka Polskiego: doc. dr hab, Z. Uryga; dr dr: b. Dyduch, A. Dyduchowa, R. Jedliński, J. Polakowski, A. Witkow­ ska; mgr mgr: H. Krzyżak, Z. Kłak, a także dr A. Baluch z Za­ kładu Literatury Polskiej. Wyróżniono ich za badania związane z opracowywaniem wdrożeniowych podręczników szkolnych.

- 6 osób z Instytutu otrzymało nagrody rektorskie.

- Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski zostali od­ znaczeni prof. prof.:S. Burkot, M. Zarębina, a Złotym Krzyżem Zasługi - dr dr:R. Lubas, T. Nowacka.

- Medal Komisji Edukacji Narodowej uzyskali: prof. dr J.Z. Białek, doc. dr M. Schabowska, doc. dr hab. Z. Uryga, doc. dr hab. J. Zaleski (pośmiertnie), dr A. Dyduchowa.