Nr 7 (14)/2012
C
Ï × Ǧ ǡ Ïǡ ¦Ï ×Ǥ ¦ ¦ Ï Ǧ ×ȋȌ¦Ï¦Ï Ǧ ȋȌǤ¦¸ÏǡǦ äͳͻ͵ʹĂʹͺ ͳͻ͵͵Ǥ¦ ¦ ǡ×Ï©Ïǡ¦äǤ ¦Ïäǡ¸ǡ Ï¦Ï ×Ǥ Ïʹͳͻ͵ʹͳǤ Ï ϐ Ă ¸ä ÏǦ Ï ¦ Ïǡ ¦Ǧ ¸¦¦ǡ Ï ȋȌǤ ¦ Ï × ¦ Ï Ï Ā¦ʹǤǷdzǦÏͳ Ǥ ǡSzkice z historii polskiej prawicy politycznej lat Drugiej
Rzeczypo-spolitejǡ×ͳͻͺǡǤʹǤѸÏÏǦ
͵Ǥ ÏĂǡ Ï©¸Ă äǤǤǤÑǡWalka o Wielk¦ Polsk¸. Narodowa
De-mokracja wobec rz¦dów sanacji na terenie województwa pomorskiego w latach 1926–1939ǡ
ÑʹͲͲͺǡǤ
ʹ cÏ ǡ Ï ǡÏ
Mundur i emblemat jako
element komunikatu politycznego
Zwiûzku Mãodych Narodowców
Ï Ï ä¦ Ǧ ¦ Ï ͵Ǥϐ ÏÏǡÏ ¦¦ǡÏ ǡ¸Ǥ¸Ǧ ǡ ¦Ï ¸Ï © ×Ǧ Ï Ï×ͶǤǷÏ¸Ï ǡǤǤ Ǧ Ѧ¦dzǤ ͳͻ͵͵ ¸ä©Ï ¦Ïǡϸ¸Ǧ ǡĂȋ Ï ¸ä Ǧ Ï ȌǤĂ ¦ ÏͷǤÑ Ï¸Ïä© ǷdzǤ ¦ ǣ ¸ Ï Ï ×ǡ¦¦ Ǧ Ǥ ¦Ï¸×Ǧ ʹͳͳͻ͵ͶȄÏǤǷdzǤǦ Ï×ĂϐǤÏ Ǥ¦Ï¦ ÏĂǡ ǡ Ï Ƿ dzǤÏäÏǦ ǡ ÏǣÏǡǦ ÑÑȄϦ ÏÏ ǤÏ ÏĂÏÏ× Ǧ Ǥ Ï ¸ 䩸Ȅ×Ǧ ǡ Ȅ ¦¦ Ǥϐ Ǧ × ¦ ϸ Ǥ ǣǤǡ„My mamy myäl, a PiÏsudski siϸ”. Myäl polityczna Zwi¦zku MÏodych Narodowców
i Ruchu Narodowo-PaÑstwowego 1932–1939ǡ ʹͲͲͺȋ ¸ȌǡǤʹͲǤ
͵ ǤǡǤ ǤǡǤʹʹȂʹ͵Ǥ Ͷ ǡǤʹʹǤ ͷ Ǥ ǡǤ ǤǡǤ͵Ǥ Ï ǡϸǦ ϐ¸äǤ Ï ¦ǡ ǡ Ï ¸ ǡ ¦ ǡ ĂÏææà Ǧ ͳͻʹͳǤ
Nasz Ruch. Powstanie Klubu PosÏów Ruchu NarodowegoǡǷÑǦ
Ïͳͻ͵͵Ƿdzǡ׸Ǧ ϸǷ¸ÑdzͺǤͳͻ͵Ï ¸¦ ×ǡäĂĀ¦Ǧ ¸ ¸ ǦÑͻǤ ϐ¦ÏǡĂ ÏĂä©Ǧ × ¦ǡ ¦ ͳͲǤ ¦¦ÏøÏȄ× ǡǦ ǡÏÏc¦ ¸ä × × OǤ ÏǤͺͲͲ Ï×ǡ¦ ¸ Ï×ä×× Ǧ ×ͳͳǤ ä©¦Ï ǦÑǡ ¦ ÏĂä Ïä Ǥ ǡĂ¦Ï ǡÏ ǤϸǦ Ï Ȅ Ï Ǧ
ͺ ǷdzǤǣǤǡPróba syntezy idei ustrojowych
Romana Dmowskiego i Józefa PiÏsudskiego w myäli politycznej poznaÑskiej „Awangardy”ǡ
ȏǣȐJózef PiÏsudski (1867–1935). Polityk — wódz — m¦Ă stanyǡǤ Ǥ ǡǤǦ ǡ ʹͲͲͷǡǤͷͳȂͷͻǢǤǡAntenaci. O politycznym rodowodzie Instytutu
Zachodniego, ÑʹͲͲʹǤ
ͻ Walny zjazd Ruchu Narodowo-PaÑstwowegoǡǡͳȂʹǡȂͳͻ͵ͺǡǤͷͶǤ
ͳͲ Ǥ ǡǤ ǤǡǤͶǤ ͳͳ ¦Ï¦Ǥ ǡÏ× Ǧ ǤǤ Ï Ñ ǡ ǡȋÏȌ ×Ï ÑǦ ǡ ÑȋÏȌÏĂ Ǧ ǡ ȋ ¦ ȌǡǦ Ăǡǡ ¸ǤǤNasz RuchǡWyst¦pienie czÏonków ZMN
z MWǡÑǡͳȂʹǡȂͳͻ͵ͷǡǤʹͶǤ Ï
Ă ¸ǤÏ ȋ×ĀȄ Ǧ ǦÑȌǡ× ¸ÏϦ ͷͳͻ͵ͺǤǡȋ ¦Ǧ ǡ¸ ä Ȍ ¦ ¦ ¦Ïǡ¸ǷdzȄ ¦ÏǤǤ
Ruch mÏodonarodowy wkracza na teren wyĂszych uczelniǡǷ dzǡͳǡͳͺͳͻ͵ͺǡ
ǤͺǤ×Ï ¦ÏĂ¦Ï ǡ ǦÑÏÏ ÏÏ ǤÏ ÏÏ ǣ Ǧ Ȅ ¦ ǡ ǡ ÑǤÏĂÏ Ǧ ǣ ǡ ȋȌǡ ȋÑȌǡȋ×ȌǡÏÑȋȌǤǤZ Ruchu
Narodowo-PaÑstwowegoǡǡ͵ǡͳͻ͵ͺǡǤͳͳʹǢRuch mÏodonarodowy wkracza na teren wyĂszych uczelni, ǡͳǡͳͺͳͻ͵ͺǡǤͺǤ
ǡ¸¦ äÑǤ¦Ă Ï ©¸¸© ǡ ¸ × Ǧ ǤÑÏÏĂ Ï ©¸ ǦѦǤÏ ¦ĂǡĂ ×Ă Ï¦¸ä ÏǦ äϸ¦©Ï¸Ñǡ © ×ǤÏ Ï Ï ǡÏǦ Ï ¦ǡǷ dzǤä×Ǧ Ï ¸© × ×Ǥ Ǧ Ƿ × ÑǦdz Ïǣ Ƿ¦Ï ×ǡ¦ ×× Ǧ ͳʹ Ï Ïä ǡ ǡ׸Ǧ ¦ ¦ ¦ÏÏ Ñdzͳ͵Ǥ×ǡ× äÏǡ Ï©ä ϸ Ǧ © Ƿ ϸ × ä dzǤ Ï ǡ Ǧ Ïǡ ǦǦ ͳͶǤ Ï Ï ¸ä© ȋǤǷÏdzȌǤ Ï ¦ ¸ Ï Ǧ ǡǤǤǦ ͳͷǤ×Ï ¸ Ȃ Ƿ dz ǡ ×Ï Ǧ ×Ï ¦ÏȋȌ¸Ïä Ï ǤǤǣ ǡ ͳ ×ÏǦ ͳʹ ×ÏÏ Ǧ ǡ× ÏǦ Ǥ
ͳ͵ Ǥ ǡO nowoczesny polski obóz paÑstwowo-narodowyǡÑͳͻ͵Ͷǡ
ǤͶͶȂͶͷǤ
ͳͶ ǡǤͶͷǤ
ͳͷ Ï Ï Ƿ dzǡ Ǧ
ÑĂǡ ǷdzǤ ǤǤ ǡObóz narodowo-radykalny. Geneza i dziaÏalnoä©, ͳͻͺͷǡǤʹͲͳǤ
ͳ ǡȋͳͻͳʹȂͳͻ͵ȌǡÑ×ÏǦ
× ǤÏǤ ǡǡ ǷÑdzǤÏÏ Ǣ ÏǦ ¦ÏǤ Ƿ dzǤ ¸ ÏÏĂ Ǥ Ǧ
ͳǤ ä ¦Ï Ï Ăä© ¦× ¸ ǡǤ¦Ï × ¦Ï ǡ ©ÏǦ Ï ʹͳͳͻ͵ͳͺǤ ÏǤǦ Ï¦Ï ¦Ǧ ǡ×ǡĂǷ×ø dzͳͻǤ Ï ä ¦Ȅ Ȅ¦Ă ǡ×Ïǡ Ï ¸ä ¦ ¦Ǥ ÏĂÏǡĂ Ȅǡ Ï Ǧ Ï ä ǡ × ʹͲǤ Ă ¦ǡǡÏǡäǡĂ×Ǥ ¦ × ǡ¦ä ¦Ǥ¸Ǧ ¸ǡäǦ ¦ ȋǷdzȌǤ×Ï ÏǦ ǣǷÏdzǡǷ¦ dzǡǷÑǷ ¦ dzǤÏͳͻͶͳǤ ¦ǤǦ ÏǤĂϸ × ÏǤͳͻͷǤ¦Ïä ÑÏ Ǧ ǡ×ÏǣÏÑǡǦ ǤÏǤϸĂǦ ǤǣǤǡMy mamy myäl….ǡǤ͵Ȃ͵Ǥ
ͳ ×Ï ǡÏÏÏĂÏ ȋ ÏĂǦ ȌÏæÏǢ Ï Ƿ dzǡĂÏ ȄǷÏdz ǡϐ Ϧ Ȅ Ǥ ͳͺ Ƿ¸Ï ¸ Ǧ Ï ǡǡĂ© ¸ ǡ Ǥ Ǧ ä ¸ä ǡĀǦ ¸ǡĂ×ÑǡäĂä© Ñä dzǤGeneza polityczna deklaracji Koca
pÏk.Instrukcja OZN dla dziaÏaczy i pracownikówǡ Ǥ× Ǧ
Ǥ×ǡǤͳͺǤ ǤʹͶǤǤǣ Ǥ ǡSilni, zwarci, gotowi.
Myäl polityczna Obozu Zjednoczenia Narodowego, ͳͻͺͷǢDeklaracja ideowo-poli-tyczna wygÏoszona dn. 21 II przez pÏk. Adama Koca, Ƿdzǡͷ͵ǡʹʹͳͻ͵ǡǤͳǤ
ͳͻ Ze Zwi¦zku Narodowców. Odezwa Zarz¦du GÏównego, ǡǡͳͻ͵ǡǤʹͶͷǢ
ǤĂǣ Walny zjazd Ruchu Narodowo-PaÑstwowegoǡǡͳȂʹǡȂͳͻ͵ͺǡǤͶͻǤ
ʹͲ ǤǡKomunikowanie polityczne narodowej demokracji 1918–1939ǡʹͲͳͲǡ
ʹͳǤĂ©Ǥ ¦ǡä ¦¸ ʹʹǤ ÏÏ¸Ă¦Ï ×Ǥ ͳͻ͵ͷȋʹͺȌ¦Ï×¦Ï Ǧ ×× Ï¸¸ ÏÏ Ăǡ¦Ǧ ʹĀͳͻ͵ͷ ǡ×ǤͳǤǡĂĂ× Ïʹ͵ǤV ÏĂ ͳ Ǧ ͳͻ͵Ǥ äǡ ǣ ǷͳǤ Ȅ Ȅ ä ǤʹͲʹ͵ͳ ͳͻ͵ͶǤ ʹǤȄȋĂȌǤ ͵Ǥ Ï×× ǡǦ Ï dzʹͶǤ ää × Ï¸¦äǤ ǡÏ ǡĂǦ Ϧ ä ĂÑ Ǥ ǡø Ï©ǡäϦ ä ǣ ä¸ Ñ Ǥ äǡ Ă ¸ ©¦ ϦʹͷǤ ʹͺǡ¦Ï×¦Ï ×ǡÏͳͶͳͻ͵ǡ¦ Ï ×ǤÏǡæ ¦Ï ©Ï ×Ǥ ϸĂ͵Ͳ ͳͻ͵ǤÏÏǦ Ϧ ¸ǡĂäϦ©¦Ǧ ǤÏÏ© ȋ¸Ǧ ȌǤÏ Ï©ĂÏ ¦ ¦Ǥ ʹͳ ǡǤ͵ͶʹǤ ʹʹ Ǥ ʹ͵ ǤǤͳͻ͵ͷǡʹǡǤͶͶͷȂͶͶǤ ʹͶ Ñǡ¦×ǡǦ × Ï××Ă ÑǡǤʹͶͲǤ ʹͷ Ǥ
¦Ï Ǥ ÏĂÏǡǦ Ăǡä ¸Ǧ ϐ ¸¦ Ïϐ ǡǡĂǦ ä ¸ĂÑǤǷϸ ȋ Ȍǡ¦¦ Ï dzǤ ϸ Ǧ ¦ǡĂϦ ÏÏǦ ¸ ä ǡÏ ϐ ¦ÏǦ ȋȄǤǤȌʹǤ Ï ¦ϐ ǤǦ Ƿ dzÏǦ ÏϦ Ï ǡ ʹǤ ǡ ĂÏ ȋ ¸ȌǡĂϐ Ǧ ǡ ǡ ǤÏĂĂÏǦ ¦ ÏĂ ǡĂÏ ʹͺǤ Ăǡ Ǧ Ǥ
(Archiwum PaĐstwowe w Poznaniu , Urzăd Wojewódzki w Poznaniu, korespondencja w sprawie mundurów i odznak dla czãonków róĦnych stowarzyszeĐ, sygn. 240)
ʹ ǤǡǤ ǤǡǡǤ͵ͷͶǤ
ʹ ǤǡǤ ǤÑǡSzczerbiec Chrobrego i symbolika polskiego ruchu
narodowego w latach 1926-1939ǡʹͲͳͳȂʹͲͳʹǡʹ͵ȂʹͶǡǤͻǤ
¸ǡ ×ǡ Ă ǡÑǡĂ Ǧ Ï× ǡ Ă×æ ¦ ¸ȋ ¸ä Ȍǡ¦ ©¸ Ǧ Ǥ ÏϦ ¸ ¦ Ǥ ×Ă Ñ Ǧ Ǧ ǡæ ¦ǷĂdzǡǦ ʹͻÏǤǷǦ ϸÏÏä ¦ ×ǤÏ×Ă × Ǧ dz͵ͲǤÏĂ Ăä Ǧ ǡ Ï ¸Ǥ Ï Ǧ Ǥ ¦ Ï × Ï ¦ ǡĂĂÏ ǤĀ¦×Ă ¦Ï Ǥ
(Archiwum PaĐstwowe w Poznaniu , Urzăd Wojewódzki w Poznaniu, korespondencja w sprawie mundurów i odznak dla czãonków róĦnych stowarzyszeĐ, sygn. 240)
ʹͻ ǤǡKolorowe koszuleǡÑʹͲͲ͵ǡͳͳǡǤ͵Ȃ͵Ǥ
ÏÏ ÏǦ Ǥ ¦ ǡ×Ƿ dzǡÏ ǡ ¦×Ă ¦ Ï ǡÏĂǦ ǡ××Ï©ǡ © ¸ ¸ǡ¦¦ ¦ ©Ƿ dz Ǥ
Uniform and emblem as a part of political announcement of Young Nationalists’ Union
ǯǡǤ͵ͲǮ ʹͲ ǡ ǡ ǡǡǤ ǯǤ