Metodyka projektowania struktury organizacyjnej starostwa powiatowego

Pełen tekst

(1)Adam Nalepka Katedra Ekonomiki. Nieruchomości. I Procesu Inwestycylnego. Metodyka projektowania struktury organizacyjnej starostwa powiatowego l.. Wstęp. Przedmiotem niniejszego opracowania jest metodyka projektowania struktury organizacyjnej starostwa powiatowego. Zastosowanie tej metodyki doprowadziło do opracowania propozycji modelowego rozwiązania strukturalnego starostwa. W poniższych rozważaniach glówny nacisk polożono na: - identyfikację i analizę uwarunkowa11 kształtujących rozwiązanie strukturalne starostwa powiatowego, - opracowanie modelowego rozwiązania stl'llkturalnego starostwa powiatowego , uwzględniającego uwarunkowania o charakterze ogólnym, - zaproponowanie podejścia pozwalającego do stosowywać modelową strukturę starostwa powiatowego dla konkretnego powiatu. Zawarte w opracowaniu propozycje stanowić będą, jak się wydaje, praktyczną podstawę wyboru przez organy samorządu powiatowego rozwiązania strukturalnego starostwa, zapewniającego sprawne zarządzanie powiatem.. 2. Ogólna metodyka prolektowanla strukturalnych systemów. rozwiązań. Pod pojęciem struktury organizacyjnej rozumie się uklad jednostek i komórek organizacyjnych oraz zachodzące pomiędzy nimi powiązania funkcjonalne i hierarchiczne, zapewniające kierowanie funkcjonowaniem systemu. Proces.

(2) Adam projektowania struktury organizacyjnej systemu może być sprowadzony do faz ': l. Badanie czynników kształtujących strukturę organizacyjną systemu i wybór formy organizacyjnej. Analiza literatury z teorii organizacji i zarzą dzania wskazuje, że kształt struktury organizacyjnej systemu jest wynikiem jednoczesnego oddziaływania bardzo wielu czynników2 • Wśród wielości wskazywanych czynników najpowszechniej wymienia się): - strategię systemu organizacyjnego, - czynniki zewnętrzne, - czynniki wewnętrzne. Czynniki te mogą wpływać na strukturę organizacyjną bezpośrednio i pośrednio. Wpływ bezpośredni charakteryzuje się jednoznaczną zależnością rozwiązania strukturałnego systemu od stanu określonego czynnika. Natomiast wpływ pośredni ma miejsce wówczas gdy dany czynnik determinuje stan innego czynnika bezpośrednio wpływającego na stan struktury organizacyjnej systemu. 2. Klasyfikacja celów i definiowanie zadań. Przy tworzeniu struktury organizacyjnej systemu za punkt wyjścia przyjmuje się tezę, że cełe wyznaczają kierunek i strukturę działania w danej sytuacji. Tworzenie struktury organizacyjnej wymaga więc ustalenia wiązki celów systemu, a następnie ich analizy pod kątem ustalenia wszystkich zadań, warunkujących sukces systemu. Efektem takiego postępowania będzie klasyfikator zadań systemu. Po zdefiniowaniu zadań należy, dla każdego z nich wskazywać: - niezbędny zakres czynności prowadzących do jego realizacji, - podmioty lub przedmioty, na które te czynności są skierowane, - środki rzeczowe niezbędne do realizacji poszczególnych czynności , - przestrzeń, w ramach której każda z czynności może przebiegać, - czas, wskazujący z jednej strony pracochłonność poszczególnych czynności, z drugiej zaś moment ich rozpoczęcia łub zakOlIczenia. 3. Porządkowanie zadań i tworzenie zbiorów odpowiadających zakresom dzialania prz)'szlychjednostek organizacyjnych. Sprawność realizacji celów systemu wymaga utworzenia wyspecjalizowanych jednostek, komórek i stanowisk organizacyjnych, które będą realizować poszczególne zadania. Dla każ dego członu organizacyjnego należy opracować odpowiedni zakres działania. Tworzenie zakresów działania sprowadza się do grupowania funkcji (zadań) systemu w odpowiednie zestawy czynności, przewidziane do spełniania w ramach jednostek organizacyjnych. Problemami, jakie tu się pojawiają, są: następujących. I Por, A. Nalepka, KO/lcepcja systemu oceny struktury organizacyjHej, Zeszyty Naukowe AE w Krakowie, Seria specjalna: Monografie, nr 119, Kraków 1993, 5.88 i nast. 2 Por. A. Kozina, A. Nalepka, J. Walas, Struktura organizacyjna systemu "gmilla", Szkoła Przedsiębiol'czo!ci i Zarzqdzania AE w Krakowie, Kraków 1994, s. 14 i nast. 3 Podstawy organizacji i zarządzania, pod red. K. Krzakiewieza, AE w Poznaniu, Poznań 1993, s. 75..

(3) l) dobór właściwego kryterium grupowania funkcji Mogą tu być wykorzystywane następujące kryteria: - identyczność lub podobieństwo funkcji,. w zakresy. działania.. - jednorodność lub podobieństwo kwalifikacji niezbędnych do realizacji funkcji, - jedność miejsca realizacji funkcji, - identyczność lub podobieństwo przetwarzanych informacji (spraw); 2) ustalenie pracochłonności poprawnej realizacji wyróżnionych zakresów działania i szacunek niezbędnej obsady etatowej. 4. Tworzenie stanowisk i komórek organizacyjnych w ramach jednostek organizacyjnych. Przy tworzeniu stanowisk organizacyjnych w ramach jednostek organizacyjnych należy znaleźć odpowiedzi na następujące pytania: - ile należy utworzyć stanowisk organizacyjnych w ramach jednostki organizacyjnej, - jakie stanowiska utworzyć, - jak uporządkować utworzone stanowiska organizacyjne, - ile komórek winno być utworzone w ramach danej jednostki organizacyjnej. Odpowiedź na pierwsze pytanie polega na oszacowaniu pracochłonności poszczególnych zadarl. Wymaga to analizy procedur administracyjnych zwią zanych z realizacją poszczególnych zadań oraz zastosowania odpowiednich metod normowania czasu pracy. Odpowiedź na drugie z powyższych pytań polega na wskazaniu odpowiedniego kryterium grupowania zadań jednostki organizacyjnej w zakresy działania stanowisk organizacyjnych. Zadania dla stanowisk organizacyjnych mogą być kojarzone według: przedmiotu, miejsca, technologii, procesów, ułatwienia łączności itp. Odpowiedź na pytanie "jak uporządkować stanowiska organizacyjne utworzone w danej jednostce organizacyjnej" dotyczy budowy wewnętrznej jednostki organizacyjnej i uzyska się ją po przeprowadzeniu analizy jednostki organizacyjnej z punktu widzenia potencjalnej rozpiętości kierowania. 5. Kształtowanie zależności funkcjonalnych łączących jednostki, komórki i stanowiska organizacyjne. Sposób powiązania zależnościami funkcjonalnymi (operacyjnymi, informacyjnymi i doradczymi) stanowisk, komórek i jednostek organizacyjnych winien zapewniać sprawność realizacji zadań. 6. Kształtowanie zależno.lci hierarchicznych i tworzenie stanowisk Iderowniczych. Budowa systemów zdeterminowana jest przede wszystkim przez zasady jednoosobowego kierownictwa oraz ograniczonej rozpiętości kierowania. W myśl tych zasad ogół stanowisk organizacyjnych podlega podziałowi na odpowiednie ilościowo, zgodne z "potencjalną rozpiętością kierowania" zbiory, którym przydziela się stanowiska kierownicze. W ten sposób powstaje naj niższy poziom hierarchii systemu. Z drugiej zaś strony, chcąc uczynić zadość "zasadzie jednoosobowego kierownictwa", należy ustanowić jedno "naczelne stanowisko kierownicze" mogące oddziaływać na system jako całość. Jest to jednak niemożliwe bez ustanowienia "pośrednich poziomów hierarchii". Podstawowym czynnikiem, determinującym hierarchię systemu, jest.

(4) Adam. potencjalna rozpiętość kierowania, zróżnicowana dla poszczególnych komórek i jednostek organizacyjnych. 7. Formalizacja budowy systemu . Faza ta jest koniecznym warunkiem wydzielenia go z otoczenia oraz zapewnienia mu trwałości. Uzyskuje się to poprzez: - utrwalenie celów systemu, - opis podstawowych składników systemu, -ujęcie zadań, uprawnień i odpowiedzialnośc i przydzielonych poszczególnym czlonkom systemu, - ujęcie zależności łączących czlonków systemu i istotnych z punktu widzenia realizacji celów. Formalizację budowy systemu należy traktować jako proces ciągły. Winna być ona przeto realizowana w następujących etapach: - usankcjonowanie i wydzielenie systemu z otoczenia, określenie jego celów i przedmiotu działania oraz ustalenie ogólnych zasad funkcjonowania . W wyniku tego powstaje statut organizacyjny oraz zalożenia schematu i regulaminu organizacyjnego, - opracowanie szczegółowej dokumentacji organizacyjnej . Tu konkretyzowany jest schemat i regulamin organizacyjny oraz sporządzane zakresy działaniajed nostek, komórek i stanowisk organizacyjnych oraz instrukcje organizacyjne, - stala aktualizacja, wzbogacanie i korygowanie dokumentacji organizacyjnej, jako wyraz dostosowywania struktury organizacyjnej do stale zmieniają cych się warunków działania. Uklad i zasady sporządzania dokumentów organizacyjnych, jak i pożądana zawartość informacyjna zostały dokładnie scharakteryzowane w literaturze.. 3. Mlelsce powiatu w strukturze administracji publlcznel Podstawowymi aktami normatywnymi określającymi ustrój administracji powiatu oraz precyzującymi najważniejsze zasady dzialania samorządu powiatowego są: Ustawa o samorządzie powiatowym, Ustawa o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej oraz Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie utworzenia powiatów. Z tych aktów normatywnych wynikają trzy segmenty administracji publicznej: - segment interesu ogólnego, który tworzą rząd, administracja centralna i administracja rządowa w województwie (ta ostatnia odpowiedzialna jest za przestrzeganie prawa przez samorząd terytorialny, stan porządku publicznego i bezpieczeństwa zbiorowego), - segment regionalny tworzony przez samorząd województwa, zajmujący się przede wszystkim polityką regionalną i rozwojem gospodarczym, - segment lokalny, w skład którego wchodzi: samorząd gminny, miejski i powiatowy, odpowiedzialny za sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, wykonujący w tym zakresie również zadania administracji rządowej..

(5) Melodyka projektowania struktury organizacyjnej.... I. Samorząd terytorialny funkcjonuje więc na poziomie: województwa, powiatu oraz gminy. Podmioty te, działając w układzie komplementarnym, pełnią wobec siebie funkcje uzupełniające, bez hierarchicznego układu zależności charakterystycznego dla administracji rządowej.. 4. Założenia rozwlqzanla strukturalnego systemu zarzqdzanla powiatem Proponowane podejście metodyczne do projektowania systemu zarządzania powiatem uw zględnia sytuację powiatu jako nowo tworzonej samorządowej jednostki administracji, której zadania i kompetencje ściśle wiążą się z zaspokajaniem łokałnych , ale ponadgminnych , potrzeb społecznych. Podstawowym założeniem jest, aby probłemy społeczności łokalnej były rozwiązywane przez lokałną administrację, której działalność może być przedmiotem oceny politycznej dla powiatowego elektoratu'. Utworzenie powiatu wiąże się z decentralizacją zadań administracyjnych wraz z prowadzącymi je organami, służbami i instytucjami oraz środkami finansowymi niezbędnymi do prawidiowej ich realizacji. We wprowadzanej koncepcji powiatu wyróżnia się dwa podstawowe obszary działania administracji pubłicznej na jego terenie: - obszar rządzenia, związany z tworzeniem prawa lokałnego oraz podejmowaniem decyzji inwestycyjno-finansowych, - obszar usług publicznych, związany z prowadzeniem bezpośredniej działalności organizatorskiej i administracyjnej w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb społeczności lokalnych. Zadania powiatu związane z podstawowymi usługami publicznymi na obszarze powiatu dotyczą szkolnictwa ponadpodstawowego i specjalistycznego, ochrony zdrowia, pomocy społecznej, budowy i utrzymania dróg (ponadgminnych) , kultury, bezpieczeństwa publicznego, ochrony środowiska, promowania działalności gospodru'czej, zwalczania bezrobocia. Zadanie projektowania systemu zarządzania powiatem należy więc traktować jako nowe, do realizacji którego trudno znaleźć praktyczne odniesienies. Na rys. 1 przedstawiono model systemu zarządzania powiatem. Zadania administracji publicznej w powiecie sprawują organy powiatowego samorządu terytorialnego: rada powiatu, zarząd powiatu , starosta i jego zastępcy. Zarząd wykonuje zadania powiatu przy pomocy: starostwa powiatowego , kierowników jednostek organizacyjnych powiatu w ramach udziełonych peł nomocnictw, kierowników służb, inspekcji i straży mających swoje placówki w powiecie. 4 Powiat - wyzwanie lIstrojowc, cywiliZllC)~łle i administracyjne, WSD. w Tarnowie 1998, s. I . s Por. A. Kozina. B. MUmia, A. Nalepka, AI/aliza wybrallych a.~peklólV procesu zarządzallia gmillą. Szkol a Przcdsi(:biorczości i Zarządzania AE w Krakowie, Kraków 1994.5,9..

(6) I. Adam Nalepka. Rada powiatu. .. _. _________________ _______ _J. _________ __________________ _", Zorząd. powiatu. I Starosta. l Sekretarz powiatu. ____ o_o. I. :. ·: ···. I Wicestarosta l :· ------·----I----------------f- ------------------------------,. IJednostki pomocniczo-I I i -obSługowe I. Rys. l. ModeJ systemu. zarządzania. I. powiatem. Źródło: opracowanie własne .. Wymienione wyżej jednostki organizacyjne tworzą administrację zespoloną powiatu. Starosta organizuje pracę zarządu powiatu i starostwa powiatowego, kieruje bieżącymi sprawami powiatu oraz reprezentuje powiat na zewnątrz. Podejście metodyczne do projektowania systemu zarządzania powiatem i struktury organizacyjnej starostwa powiatowego musi uwzględniać z jednej strony ogólne zadania powiatów oraz szczególne uwarunkowania (czynniki) sytuacyjne. Projektowanie struktury organizacyjnej starostwa winno mieć modulowy charakter pozwalający na początku opracować ramową koncepcję rozwiązania strukturalnego, a następnie stopniowo precyzować i uszczegóła wiać ustalenia strukturalne, poprzez uwzględnianie specyficznych uwarunkowań sytuacyjnych. W związku z tym podejście metodyczne powinno dać podstawy do ustalenia najpierw ramowej struktury organizacyjnej starostwa powiatowego, a następnie szczególowych rozwiązań strukturalnych.. 5. IdentyfIkacia czynników organlzacYlnq starosiwa. kształtulqcych strukturę. Przy opracowywaniu rozwiązania strukturalnego systemu zarządzania powiatem należy uwzględniać uwarunkowania wynikające z: - przepisów prawnych przygotowujących realizowaną reformę administracji publicznej, określających bardziej lub mniej jednoznacznie zadania i zasady funkcjonowania wyróżnionych jednostek podziału administracyjnego,.

(7) I. Metodyka projektowania struktury organizacyjnej.... - rozstrzygnięć podstawowych aktów normatywnych określających ustrój oraz zasady działania administracji publicznej w powiecie, - pozycji, statusu oraz stanu podstawowych wskaźników społeczno-ekono micznych danego powiatu, W rezultacie tego można przyjąć następujący układ czynników, które winny być uwzględnione przy projektowaniu systemu zarządzania powiatem (rys. 2).. Cele administracji publicznej w powiecie. Oczekiwania. Sytuacyjne uwarunkowania powiatu. starosty. Dotychczasowe rozwiązania strukturalne urzędu rejonowego. Rozwiązania wzorcowe I 00. l'". ,. Projekt rozwiązania stl1lktlllalnego starostwa powiatowego. Uwaga:. grubość. Rys. 2. Model Źródło:. linii oznacza siłę. wpływu. uwarunkowań rozwiązania. strukturalnego starostwa powiatowego. opracowanie własne.. 6. Przeglqd uwarunkowań struktury organlzacYlnel starostwa powiatowego Cele i zadania administracji w powiecie. Samorząd powiatowy wykonuje zadania administracyjne z zakresu usług publicznych, o zasięgu ponadgminnym (przekraczającym obszar gminy). Staje się on ponadto ważnym ogniwem w systemie służb, inspekcji i straży, których powiatowe ogniwa, jeśli istnieją, zostają zespolone w ramach systemu zarządzania powiatem. Powiat wykonuje więc, określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie'; - edukacji publicznej, - promocji i ochrony zdrowia, 6 Por.. 578.. Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o. samorządzie. powiatowym, Dz.U. 1998, nr 91, poz..

(8) I. Adam Nalepka. - pomocy społecznej, - polityki prorodzinnej , - wspierania osób niepelnosprawnych, - transportu i dróg publicznych, - kultury i ochrony dóbr kultury, - kultury fizycznej i turystyki, - geodezji, kartografii i katastru, - gospodarki nieruchomościami, - zagospodarowania przestrzennego i nadzoru budowlanego, - gospodarki wodnej, - ochrony środowiska i przyrody, - rolnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, - porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli, - ochrony przeciwpowodziowej, przeciwpożarowej i zapobiegania innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska, - przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy, - ochrony praw konsumenta , - utrzymania powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych, - obronności, - promocji powiatu, - współpracy z organizacjami pozarządowymi. Powiat otrzymuje także część zadań dotyczących służb, inspekcji i straży w zakresie: ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego, ochrony przeciwpożarowej, inspekcji sanitarnej i weterynaryjnej oraz nadzoru budowlanego. Powiat będzie mógł przejmować, w drodze porozumienia inne zadania inspekcyjne od wojewodów, dotyczące: ochrony środowiska, konserwacji zabytków, ochrony roślin, nasiennictwa oraz skupu i przetwórstwa artykułów rolnych. 'Sytuacyjne uwarunkowania powiatu. Zgodnie z przedstawioną metodyką tworzenia rozwiązań strukturalnych systemów istotną grupą czynników wyznaczających ostateczną postać proponowanej struktury organizacyjnej starostwa powiatowego są sytuacyjne uwarunkowania powiatu oraz inne czynniki wynikające ze specyfiki projektowanego obiektu. Wszystkie te czynniki stąd wynikające można ująć w następujących grupach: - czynniki geograficzno-przestrzenne, - poziom rozwoju społeczno-gospodarczego, - stan infrastruktury techniczno-ekonomicznej, - stan rolnictwa i poziom rozwoju wsi, - stan kultury, oświaty, nauki i zdrowia. Czynniki geograficzno-przestrzenne wynikają z miejsca powiatu na mapie kraju, ukształtowania geograficznego, jego wielkości, stopnia urbanizacji , liczby ludności,jej struktury, gęstości załudnienia..

(9) Poziom rozwoju społeczno-gospodarczego powiatu określają parameu'y stan jego gospodarki, fi więc liczba przedsiębiorstw w powiecie oraz ich kondycja finansowa, liczba osób zatrudnionych w gospodarce, stopa bezrobocia. Czynnikami infrastruktury techniczno-ekonomicznej są: stan dróg publicznych, transportu kolejowego, lotniczego i wodnego, nowoczesność i łatwość powiązań komunikacyjnych, stopień telefonizacji i inne. Czynniki opisujące stan rolnictwa i rozwoju wsi to: powierzchnia użytków rolnych i lasów, klasy gleb, wielkość i struktura produkcji rolniczej, liczba mieszkm\ców utrzymujących się z pracy na roli, stan środowiska naturalnego oraz jego przyd atność dla rekreacji i turystyki, stan i wielkość infrastruktury technicznej służącej ochronie środowiska. Stan kultury, oświaty, nauki i zdrowia wyznaczają takie parametry jak liczba placówek kulturalnych, oświatowych, naukowych i slużby zdrowia, wskaźnik skolaryzacji w przekroju poszczególnych rodzajów szkół, liczba mieszkańców przypadających na jedno lóżko szpitalne itp. Oczekiwania organów samorządu powiatowego. W każdym procesie projektowania struktury organizacyjnej powinno uwzględniać się oczekiwania u ży t kowników rozwiązania strukturalnego, w tym przypadku rady , zarządu powiatu i starosty. Struktura organizacyjna jako narzędzie zarządzania powiatem powinna być dostosowana do reprezentowanej przez nich koncepcji zarządzania. Procesowi tworzenia struktury każdej nowej instytucji, a więc i starostwa powiatowego towarzyszy potrzeba obiektywnego spojrzenia na tworzony urząd. Wyrazem tego może być zlecenie opracowania struktury zespołowi ekspertów zewnętrznych. Zespół taki powinien być rzecznikiem interesu i oczekiwali użytkowników struktury organizacyjnej, ale także stać na straży realizacji zalożeń i filozofii reformy oraz zabiegać o stworzenie starostwa powiatowego w kształcie odpowiadającym nie tylko potrzebom spolecznym i rozwiązaniom prawnym, ale również wskazaniom nauki organizacji i zarządzania. Dotychczasowe struktury organizacyjne organów administracji. W projektowaniu struktury organizacyjnej starostwa powiatowego odwolać się można do znanych w specjalistycznej literaturze przedmiotu opracowań charakteryzujących region w wybranych pm\stwach Unii Europejskiej. Analiza porównawcza ustrojów terytorialnych wybranych pmlstw europejskich (Francji, WIoch i Hiszpanii) pozwala wyprowadzić tezę o występowaniu z jednej strony współnych założeń i instytucji ustrojowych, z drugiej zaś o daleko idą cej specyfice rozwiązań w konkretnych pa!\stwach. Takie spostrzeżenie ma swe konsekwencje również w budowie starostwa powiatowego. Podstawową przesłanką wyznaczającą strukturę starostwa powiatowego jest, podnoszona w każdym z badanych przypadków, potrzeba zapewnienia skutecznego zarzą dzania sprawami lokalnymi i regionalnymi. Ten ogólnie sformułowany, ale istotny pogląd potwierdza przyjęte wcześniej zalożenia o konieczności obrazujące.

(10) Adam uwzględniania w tworzonym projekcie struktury organizacyjnej starostwa powiatowego aktów normatywnych i zasad sprawności. Inne czynniki kształtując e rozwiązanie strukturalne starostwa powiatowego. Proces projektowania struktury organizacyjnej starostwa powiatowego wymaga również uwzględnienia innych czynników. Zaliczamy do nich: wielkość i stan bazy lokalowej, możliwości uzbrojenia procesów pracy środkami przetwarzania informacji, dostępność wykwalifikowanych i specjalistycznych kadr oraz wielkość środków finansowych, będących w dyspozycji powiatu jako jednostki administracji samorządowej. Wielkość bazy lokalowej ,jej stan techniczny, rozmieszczenie przestrzenne winno być przystosowane do obslugi ludności i załatwiania ich spraw. Stopień wykorzystania w procesach pracy środków przetwarzania informacji pozwoli skrócić czas załatwiania spraw, uprościć sposób ich prowadzenia i podnieść jakość podejmowanych decyzji. Dobór pracowników starostwa powiatowego winien uwzględniać wymagania wynikające z zadań przewidzianych do realizacji na każdym stanowisku. Wysoko kwalifikowane kadry są zasadniczym warunkiem skutecznego dzialania każdej jednostki organizacyjnej. Istotny wpływ na strukturę organizacyjną starostwa powiatowego jako narzędzia zarządzania realizacją zadań powiatu mają środki finansowe, którymi będą dysponować powiaty.. 7. Ramowa struktura organizacYJna starostwa powiatowego Wykorzystując przedstawioną metodykę projektowania struktury organizacyjnej systemu, zbadano na początku czynniki, jakie przesądzają o rozwiąza niu strukturalnym urzędów administracji samorządowych'. Mając na uwadze specyfikę funkcjonowania administracji publicznej (w tym samorządowej), należy preferować takie kryteria grupowania funkcji w zakresy dzialania jednostek organizacyjnych, które zapewnią możliwość realizacji typowych zadaJI (spraw) w ramach jednej jednostki organizacyjnej. Uznano w związku z tym, że wiodącą zasadą grupowania zadań w zakresy działania jednostek organizacyjnych starostwa winna być "zasada zamkniętości zadań jednostek organizacyjnych", która przesądza o angażowaniu jak najmniejszej liczby jednostek do załatwienia danej sprawy.. 1 Artykuł opracowany został na podstawie projektu starostwa powiatowego w Wieliczce. Prace badawcze z tym związane przeprowadzał zespół w składzie: M. Lisiński, A. Nalepka, A. Masny w okresie paździcrnik-gmdzień 1998 r..

(11) Metodyka projektowania struktury Stosując tę zasadę dokonano klasyfikacji zadań stojących przed starostwem w odpowiednie, jednorodne rodzajowo i proceduralnie grupy spraw 8 . Przedstawia go rys. 3.. Sprawy: obsługi rady powiatu, starosty, organizacyjnowprawne, promocji, ganizacjami pozarzqdowymi. współpracy. z or-. Sprawy: obronności i bezpieczeństwa publicznego, zezwolenia na imprezy masowe i ich zabezpieczanie, ochrony bezpieczeJlstwa, ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa, koordynacja akcji społecznych z klęskami żywiołowymi i innymi zagrożeniami Sprawy: zmiany imion i nazwisk oraz obywatelstwa, szkolenia kierowców, wydawanie praw jazdy i rejestracji pojazdów, usług komunalnych, nadzoru nad stowarzyszeniami, ochrony interesów konsumenta. I. I Sprawy: finansowe Sprawy: ochrony zdrowia, opieki społecznej, uzależnień, prowadzenia szpitali publicznych ogólnych, zatl1ldnicnia, bezrobocia, ubezpieczeń społecznych, połityki prol'Odzinnej Sprawy: geodezji, kartografii, katastru i nieruchomości, gospodarki przestrzennej, nadzonl budowlanego; drogownictwa i transportu Sprawy: rejestracji działalności gospodarczej w zakresie transportu, wydawania zezwoleń na działalność gospodarczą zagranicznych osób prawnych i fizycznych, inspekcji skupu i przc twórstwa artykułów rolnych, udzielania koncesji na kopalnictwo surowców pospolitych, two rzenie stref ekonomicznych w. w. Sprawy: ochrony środowiska i przyrody oraz roślin, łowiectwa, rybołóstwa i gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, geologii i górnictwa, nadzoru sanitarnego i weterynaryjnego Sprawy: oświaty, edukacji, szkolnictwa wyższego, kultury, ochrony dóbr kultury, archiwiza cji, kultury fizycznej i turystyki. I. w. Rys. 3. Propozycja grupowania zadań powiatu pod kqtem tworzenia struktury organizacyjnej starostwa powiatowego Źródło: opracowanie własne.. W wyniku przyjętych wyżej zalożet\ i ustaleI\, !'Umowa struktura organizacyjna starostwa powiatowego powinna przyjąć następującą formę (por. rys. 4). 8 Wykorzystano w tym celu publikowany w "Rzeczpospolitej" we wrześniu i październiku 1998 r. cykl opracowań pod wspólnym tytułem Kompetencje. Co w gminie, co w powiecie, co. w wojew6dztwie..

(12) I. Adam Nalepka. I I. Sekretarz powiatu. -I. LI. Starosta. I Icestarosta. 1:":;-. Skarbnik powiatu I. Biuro powiatu. U-- _____________I l-~. I. Wydział Administracyjno I w. -Gospodarczy. Wydział. - -. I Przestrzennej Wydzial Gospodarki I, i Geodezji. ,--. Wydzial Skarbu. Państwa I. BczpicczCJlstwa. Publicznego i Spraw Obronnych. :::I Wydzial Spraw Obywatelskich. fGospodarczego Wydział Rozwoju 1- : i Rolnictwa -- F: :-:j l. I. Wy~ział. Ochrony Srodowiska. Wydzial Spraw Spolecznych. , ,,. I1-"----. Wydział. Edukacji i Kultllly. Rys. 4. Schemat ramowej struktury organizacyjnej starostwa powiatowego Źródło: opracowanie własne.. 8. Uwagi. końcowe. Zaprezentowane ramowe rozwiązanie strukturalne starostwa powiatowego może stanowić punkt wyjścia do zaprojektowania struktury urzędu dla każdego powiatu. Przestrzegając sformułowanych wyżej wskazań metodycznych, należy dokładnie ustalić szczegółowe uwarunkowania determinujące pożądane parametry organizacji starostwa powiatowego. Wśród tych czynników na pewno podstawowe znaczenie będzie miała wielkość powiatu, a przede wszystkim liczba zamieszkujących go mieszkatlców oraz poziom dochodów powiatu, warunkujący wielkość środków. finansowych możliwych do przeznaczenia na zatrudnienie kadr o odpowiednich kwalifikacjach oraz na wyposażenia rzeczowe urzędu..

(13) Metodyka projektowania strukwl'y. A Methodology for Designlng an Organlsational Structure for a District Executive Board (Starostwo Powiatowe) The present study is concerned with the methodological basi s for designing an orgmlisational structure for a starostwo powiatowe. It is through this organ that the district (powiat) management board and district ofncer (starosta) carry out the tasks of the powiat.. The main focus of lhe arIicle, rherefore, is on lhe following problems: - identifying the basic faclors shaping the slmcture of the starostwo powiatowe, - preparing adraft Dut1ine of the organisational strllctllre of the orfice of the sU/ros/wo powiatowe, - sclecting an appropriate methodology for designing a structure for the starostwo powiatowe, The recommendations and conclusions contained in the study may serve as a practicał basi s fol' work on the COllstruction of an effective starostwo powiatowe ..

(14)