Promocja książki Marii Skłodowskiej-Curie "Autobiografia. Wspomnienia o Piotrze Curie"

322 Kronika

Udział pracowników Instytutu w pracach Komitetów Redakcyjnych cza­

sopism naukowych:

- p ro f. d r h ab. K. B a rtn ic k a - „ R o zp raw y z D z ie jó w O św ia ty ”, „ K w artaln ik P e d a g o g ic z n y ”, „A rs E d u c a n d i” , „B iu lety n H isto rii W y ch o w an ia”

- d r P. K o m o ro w sk i - „ K w a rta ln ik H isto rii N a u k i i T ech n ik i”

- d oc. d r hab. J. P isk u re w ic z - „K w a rta ln ik H isto rii N a u k i i T ech n ik i” , „ N a u k a P o lsk a ”

- p rof. d r h ab. J. R ó zie w icz - „ K w a rta ln ik H isto rii N a u k i i T ec h n ik i” - p rof. d r hab. A . Ś ro d k a - „K w a rta ln ik H isto rii N a u k i i T ech n ik i” ,

„ M e d y c y n a N o w o ż y tn a ”

- d o c. dr hab. B. U rb a n e k - „ K w a rta ln ik H isto rii n au k i i T ech n ik i” , „ M e d y c y n a N o w o ż y tn a ”

- p rof. d r h ab. S. Z a m eck i - „ Z a g a d n ie n ia N a u k o z n a w stw a ” , „ N a u k a P o l­ s k a ”

- d o c. d r hab. L. Z a sz to w t - „K w a rta ln ik H isto rii N au k i i T ech n ik i” , „ R o z p ra w y z D z iejó w O św ia ty ” , „ N a u k a P o lsk a ” , „ P rzeg ląd W sc h o d n i”

O p ra c o w a ła J a n in a O w cza rek

P R O M O C JA K S IĄ Ż K I M A R II S K Ł O D O W S K IE J-C U R IE A U T O B IO G R A F IA . W S P O M N IE N IA O P IO T R Z E C U R IE

D n ia 5 m a ja 2005 r. w B ib lio tece U n iw e rsy te tu W arszaw sk ie g o o d b y ła się p rom ocja książki M arii Skłodow skiej-C urie: Autobiografia. W spom nienia o P iotrze C u rie, w y d an e j w sp ó ln ie p rzez D om W y d aw n iczo P ro m o c y jn y i P o lsk ie T ow a­ rz y stw o C h e m ic z n e -M u z eu m M arii S k ło d o w sk ie j-C u rie w m aju b.r. Z o sta ła o na n a p isa n a p rz e z u c z o n ą w latach 20. n a w y ra ź n ą p ro śb ę A m ery k an ek , k tó re w s p a rły j ą fin a n s o w o w la ta c h 1921 i 1929, p rz e k a z u ją c fu n d u s z e n a b u d o w ę i w y p o sa ż e n ie In sty tu tó w R ad o w y ch w P ary żu i w W arszaw ie. Po kilku latach M a ria S k ło d o w sk a -C u rie d o p isa ła w sp o m n ie n ie o sw o im m ężu.

W P o lsce k sią ż k a ta u k a z a ła się k ilk a razy, o sta tn io w roku 1959, ale ty lk o ja k o A u to b io g ra fia , b e z d o d atk u o P io trze C urie. O b e c n e je j w y d an ie, w z b o g a ­

co n e o lic z n ą ik o n o g rafię, ukazało się z o kazji Ś w ia to w e g o R oku F izyki, a ta k ­ że ja k o up am iętn ien ie d w ó ch rocznic: 80-lecia w m u ro w an ia k am ien ia w ęg ielnego pod b u d o w ę In sty tu tu R a d o w eg o w W arszaw ie w cze rw c u 1925 r. o ra z w y g ło ­ s z e n ia p rz e z M a rię S k ło d o w sk ą -C u rie w y k ła d u w In sty tu c ie F ran cu sk im , m ie sz ­ czący m się w ó w c z a s w P ałacu S taszica, a p o św ię c o n e g o org an iz acji p ra c y In ­ sty tu tu R a d o w e g o w P a ry ż u . K ilk a dni p ó źn iej u c z o n a sp o tk a ła się z fiz y k a m i

Kronika 323

i ch e m ik a m i p o lsk im i, p rz e d sta w ia jąc im w y k ład pt. G łó w n e to ry w s p ó łc ze sn y c h b a d a ń n a d p ro m ie n io tw ó rc zo śc ią .

O b a w y stą p ie n ia uczonej o d b y ły się o c z y w iśc ie w ję z y k u p o lsk im .

O d d a n a do rąk c z y te ln ik ó w k sią ż k a je s t w y ją tk o w a , po w ielu latach m o ż e ­ m y b o w ie m z n o w u p rz e c z y tać sło w a n a p isa n e p rz e z sa m ą M arię S k ło d o w sk ą - C u rie , z o b a c z y ć św ia t w id z ia n y je j o c z y m a i o d b ie ra n y p rzez p ry z m a t je j w ra ż ­ liw o ści. C z y ta ją c stre sz c z e n ie ż y c ia i p racy tej w y b itn ej uczonej z m ie sz c z o n e na k ilk u d z ie się c iu stro n a c h , w id z im y je j n ie z w y k łą sk ro m n o ść, ale ta k ż e u m ie ję t­ n o ść b a rd z o z w ię z łe g o fo rm u ło w a n ia m y śli, ja s n y c h ocen i o d w a ż n y c h m arzeń . S ło w a po św ięco n e Piotrow i C urie przepojone s ą m iło ścią do m ęża, p rzyjaciela i w sp ó łp raco w n ik a. Z aw iera się w nich w izja św iata i ludzi rozum iejących kon iecz­ ność rozw oju N au k i, budow y laboratoriów i w sp ieran ia uczonych w trudnej pracy. W A u to b io g r a fii M a ria S k ło d o w sk a -C u rie w y ra ź n ie w sk a z u je na sw e, p o l­ sk ie p o c h o d z e n ie , o p isu je sw ych sz lach eck ich p rz o d k ó w p o d a ją c n a w e t ich h e r­ by; o d d a je c h a ra k te r in telig en ck iej ro d z in y d ru g iej p o ło w y X IX w., ry su je tło h i­ sto ry c z n e i p o lity c z n e sw ej ojczyzny.

S p o tk a n ie w B ib lio tece ro zp o częło się p o w itan iem gości p rz e z je j d y re k to ra , E w ę K o b ie rsk ą -M a c iu sz k o , n astęp n ie g lo s z a b ra ła P rz e w o d n ic z ą ca K ra jo w e g o K o m ite tu O rg an izacji Ś w iato w eg o R oku F izy k i, prof. d r hab .M arta K ic iń sk a - H abior. K o lejn y m m ó w c ą b y ł prof. A ndrzej K u ła k o w sk i, p rezes T o w a rz y stw a M arii S k ło d o w sk ie j-C u rie w H o łd zie d z ia ła ją c e g o przy In sty tu c ie O n k o lo g ii p rzy ul. W aw elsk iej. W y g ło sił on w y k ład pt. W pływ o d k ry c ia z ja w is k a p r o m ie ­ n io tw ó rc zo śc i n a ro zw ó j ra d io d ia g n o sty k i i te ra p ii n o w o tw o r ó w , k tó ry z o b ra z o ­ w a ł ze b ra n y m ja k w ie lk ie z n a c z en ie d la ro zw o ju leczen ia n o w o tw o ró w m iało o d k ry c ie radu, p rz e z M arię S k ło d o w sk ą -C u rie , a potem sztu c zn ej p ro m ie ­ n io tw ó rc z o śc i p rz e z m a łż o n k ó w Irenę i F ry d e ry k a Jo lio t-C u rie . N a s tę p n ie a u to r­ k a n in ie jsz e g o te k stu w w y stąp ien iu zaty tu ło w a n y m M a r ia S k ło d o w sk a -C u rie zn a n a i n ie zn a n a sp o jrz a ła na n ią ja k o na z w y c z a jn eg o cz ło w ie k a , u k a z u ją c je j ra d o ści, sm u tk i, m arze n ia, z m a g a n ia i c ierp ien ia. N ie m o g ło o c z y w iśc ie z a ­ b rak n ą ć sło w a od w ydaw cy, S tan isław a G alanta. C ało ść przep latały te k sty z p rze­ m ó w ie ń p o w ita ln y c h z roku 1925, A u to b io g ra fii. W sp o m n ień o P io tr z e C u rie. Z p rz y c z y n n ie z a le żn y c h , z p o w odu nagłej c h o ro b y p. Jo an n y S z c z e p k o w sk ie j, p re z e n to w a li j e organ izato rzy .

P ro m o cji to w a rz y sz y ła w y sta w a p rz y g o to w a n a p rzez M u zeu m M arii S k ło ­ d o w sk ie j-C u rie . Po części o ficjaln ej g o ście m ogli p o d zielić się w ra ż e n ia m i przy tra d y c y jn e j lam p ce w ina.

M a rzen iem w y d a w c ó w je s t p rz y g o to w ać tę p o z y c ję przed z b liż a ją cy m się se zo n em w a k a c y jn y m w ję z y k u fran cu sk im i an g ie lsk im , tak aby tra fiła do sz e ­ ro k ie g o g ro n a o d b io rc ó w -g o śc i z w ie d zając y ch n asze M u zeu m . K sią ż k a je s t do

324 Kronika

k u p ie n ia w M u z eu m M arii S k ło d o w sk ie j-C u rie przy ul. F reta 16, w cen ie 19 zł., m o ż n a j ą tak że za m ó w ić k o resp o n d e n c y jn ie .

M a łg o rza ta S o b ie szc za k -M a rc in ia k Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie Warszawa

S E S JA N A U K O W A

P O L S K A P R A S A N A U K O W A C Z A S U Z A B O R Ó W J A K O Ź R Ó D Ł O D O H IS T O R II N A U K O P R Z Y R O D Z IE

W dniu 19 m aja 2005 r. odb y ła się w W arszaw ie sesja zorg an izo w an a przez Sekcję H istorii C hem ii i Farm acji Instytutu H istorii N auki PAN. Tem atem sesji by­ ła P o lska p r a s a n a u ko w a cza su za b o ró w ja k o źró d ło do historii n a u k o przyrodzie. P rz e w o d n ic z ą ca sesji H alina L ich o c k a po p o w itan iu gości w k ró tk im w stępie p o d k re śliła rolę p rasy nau k o w ej, która w d o b ie za b o ró w u m o ż liw ia ła p rzek az in­ fo rm acji ponad po d ziałam i p o lity c zn y m i, a o b ecn ie, ja k o d z ie d z ic tw o m yśli nau­ kow ej m in io n y ch czasów , p o z w a la na k o m u n ik ację m ięd zy p o k o len iam i.

P ierw szy m w y stąp ien ie m b y ł referat T eresy O stro w sk iej K ró tk i p r z e g lą d X IX -w ie c zn e j p r a s y za w ie ra ją c e j m a te ria ły d o h isto rii n a u k m ed yczn ych . A u to r­

ka sc h a ra k te ry zo w a ła p olskie X IX -w iec zn e czaso p ism a, na łam ach których pub­ lik o w an o prace p o św ieco n e zag ad n ien io m m ed y czn y m . Z a z n ac zy ła, iż czaso p is­ m a te p o w staw ały g łó w n ie ja k o w y d a w n ic tw a to w a rz y stw n au k o w y ch i uczelni; taki c h a ra k te r m ia ły m .in. „ R o czn ik i T o w arzy stw a W a rszaw sk ie g o P rzy jació ł N a u k ” , „ P a m ię tn ik L ek arsk i W a rszaw sk i” „R o czn ik i T o w a rz y stw a L ek arsk ieg o W a rsz a w sk ie g o ” , „ K lin ik a ” „ G a z e ta L ek a rsk a ” czy „R o czn ik i W ydziału L e k ar­ sk ie g o U n iw e rsy tetu J a g ie llo ń sk ie g o ” . P re le g e n tk a z w ró c iła ró w n ie ż uw agę, że b e zce n n y m k lu czem do p u b lik acji m ed y c zn y ch je s t P o lsk a b ib lio g ra fia leka rska X I X w ie k u S ta n isła w a K onopki.

W k o lejn y m re fe ra cie Jerzy P aw ło w sk i p rz e d sta w ił P o lsk ie p e r io d y k i n a u k o ­ w e o kresu z a b o r ó w ja k o źró d ło d o h isto rii zo o lo g ii w n a szy m kra ju . A u to r za ­ z n aczy ł, że c z a so p ism a o p ro filu z o o lo g iczn y m p o w stały na z iem iach p olskich d o p ie ro po I. w o jn ie św ia to w ej. W pierw szej p o ło w ie X IX w. nie by ło p olskich p e rio d y k ó w u k ie ru n k o w a n y ch n a nauki z o o lo g ic z n e ani te ż p o lsk ich to w a rz y stw n a u k o w y ch o ta k im profilu. Z ty ch przy czy n w o k resie z a b o ró w p u b lik acje p o ś­ w ie c o n e te m a ty c e z o o lo g iczn ej o g ła sz a n o n a ła m a c h cz a so p ism o g ó ln o -n au k o - w y ch i p rz y ro d n ic z y ch np. w u k azu jąc y m się od 1820 r. „ S y lw a n ie ” i w y d a w a ­ nej od lat 40. X IX w. „ B ib lio tece W arszaw sk iej” . R e fe re n t z a z n a c z y ł też, iż każ­ de czasopism o naukow e zaw iera niejako o p racow ane ju ż m ateriały do historii da­ nej d ziedziny nauki, np. biografie i nekrologi uczonych, bibliografie, spraw ozdania