R ec en zje
601
n e d y k ty ń sk im w E b sto rfie, poch o d zącą — ja k doty ch czas p rz y jm o w a n o — z tr z y dziestych la t X II I w .1. M ap a t a sp ło n ę ła w 1943 r . w z b o m b ard o w an y m a rc h iw u m w H anow erze. P ro f. S tasz ew sk i o p isu je n a jp ie r w tę o lb rz y m ią (o p o w ierz ch n i 12,74 m 2) m apę, a n a s tę p n ie z a jm u je się p rz e d sta w ie n ie m n a n ie j o b sz a ru P o lsk i, n az w am i z tego» o b sz a ru , k a rto g ra fic z n y m p rz e d sta w ie n ie m B a łty k u w e w czesnym śred n io w ie cz u i n a z w a m i B a łty k u n a m a p ie E b sto rfu . O n az w ac h B a łty k u w k a r to g ra fii w ie k ó w X V —X V II p ro f. S tasz ew sk i p is a ł te ż w za k o ń cz en iu a rty k u łu G e
n e za i zn a c zen ie n a z w y B a łty k u w „P rzeg ląd zie M o rsk im ” n r 9/1962.
W n rz e 1/1963 „P rz e g lą d u G eograficznego” te n ż e a u to r ogłosił a r ty k u ł S ie ra
k o w s k i, L e le w e l a ,fo r tu g a lia e M o n u m e n ta C artographica”, w k tó ry m p r z e d s ta
w ił losy rę k o p iśm ien n e g o p o rtu g a lsk ie g o a tla s u ś w ia ta D iego H o m em a z ok. 1565 r., odnalezionego n ie d aw n o w B ib lio tece P u b licz n ej w L en in g ra d zie , a k tó re g o fo to k o p ię zam ieszczono w to m ie I I P ortugaliae M o n u m e n ta C a rto g ra p h ic a 2, w y d a nych przez rz ą d p o rtu g a lsk i w 1960 r. z o k a z ji p ię ć se tn e j rocznicy śm ierci H e n ry k a Ż eglarza. A tla s te n n a b y ł w pierw szy ch la ta c h X IX w . Jó z ef S ierak o w sk i, a o p isa ł L elew el w to m ie I I G éographie d u m o y e n âge (1827 r.).
Z . Br.
Z H IS T O R II M A P M O R S K IC H
N r 43 „Z eszytów N aukow ych P o lite c h n ik i Ł ó d z k ie j” z a w ie ra p ra c ę d r a inż. J a n a W ereszczyńskiego A n a liza m a p m o rsk ic h w y b r z e ż a polskieg o n a tle sto so w a
n y c h u rzą d ze ń n a w ig a cy jn yc h . A u to r z a ją ł się m . in. h isto rią n a w ig a c ji i k a r to
w a n ia m a p m o rsk ich , a m ia n o w icie w dw óch p o d ro zd ziałach ro zd z ia łu w stę p n eg o :
P ro b le m y n a w ig a c y jn e i h y d ro g ra fic zn e na B a łty k u w czasach n a jd a w n ie jszy c h
(stan n aw ig a cji, o zn a k o w an ie n aw ig acy jn e) i P ro b le m y n a u ń g a c y jn e i m a p y m o r
sk ie w o kresie średniow iecza (stan n aw ig a cji, o zn a k o w an ie n a w ig a c y jn e , m eto d y
sp o rz ą d z a n ia śred n io w ieczn y ch m a p m o rsk ich , w n io sk i o ich p rz y d a tn o śc i d la ó w czesnej naw ig acji) o raz w n ie k tó ry c h p o d ro zd z iała ch ro zd z ia łu an a liz u ją c e g o now ożytne m a p y m o rsk ie w y b rz eż a polskiego, p isząc t u np. o m e to d ac h p o m ia ró w p olskiego w y b rz e ż a d la celów k a r to w a n ia m a p m o rsk ic h w X V II w.
Z. Br.
Z H IS T O R II BUD OW NICTW A PAROW CÓ W
W yd aw an y p rz e z Z jed n o czen ie P rz e m y słu O k rę to w eg o ty g o d n ik „G łos S tocz n io w c a ” (nie n o to w an y w b ib lio g ra fiac h czasopism ) w n rze 9/1963 ro zpoczął d r u k a rty k u lik ó w d r a G rzeg o rza K u rk ie w ic z a C zy żelazo m o że pływ a ć? K aż d y o d cin ek p rz e d s ta w ia f ra g m e n t d ziejó w b u d o w n ictw a o k ręto w eg o z ep o k i p a r y i o k rę tó w sta lo w y ch . O dcinek w n rz e 19 pośw ięcony je s t p ra c o m polsk ieg o o k rę to w c a d zia ła jąc eg o w R osji, S te fa n a D rzew ieckiego.
Z. Br.
1 W. O hnsorge w p ra c y Z u r D a tierung d er E b sto rfer W e ltk a r te („N ied er- sächsisches Ja h rb u c h fü r L andesgeschi'chte”, ta rn 33 za r. 1911) dow odzi je d n a k , że czas p o w sta n ia m a p p a m u n d i z E b sto rfu p rz e su n ą ć n ależy aż d o la t sie d em d zie sią ty c h X IV w.
