W rzeczywistoBci od tego ezasu w planach prac IG zaezynajll figurowae "Poszukiwania pokladowych soli potaBOwych w zag!ebiu cechsztyiiskim", z po-dzlalem na: 1) Pomorze Gdalrskle .1 2) przedg6rze Sudetaw.
W stadium trzeclm, w wyni:ku ealej akcii Pl'Opa-gowania i generalnego planowanla po8zuklwafl soli potasowych w Polsce, doszlo w.reszcie do uruchomie-nia wiercefl nad Zatokll Puc1c4. Reaiizatorem idel poszuklwawczej byl z urz~u Zaldad Z16Z Soll i Su- .
l'Owc6w Chem. IG. Pamysl rozpocz~ia kampanii wiertniczej od na}bardziej atrakcyjnego miejsea, tj. od okoHey Wladyslawowa nad Baltykiem, napotkal zrazu ·na trudno§cl formalne. W6wczas boWliem bra-kowalo w tamtej okoliey nawet taklego re peru dl'll P1'ojeddu glc:bokielto wiercenia, jak regionalne zdje-cie sejsmrezne. Dlatego wiec najpierw reaHzowany byl ,.Projekt ;rob6t geologiczno-wiertniczych w reio-nie We}herowa, W()j. Gdansk, ·poz. pt SH-4/I962", SPorzlldzony na dzien 9 X 1962 r. Jako autorzy pro-jektu tf.gurujll na karcie tytw()wej: H. Szaniawskl,
Z. Werner. .
Plerwszy otw6r wlertnfczy "Wejherowo IG-l", obJe-ty wymienionym projektem, zalozono nieco na p61-noe ()d miejscowoAcl Reda i odwler.cono w drugiej polowie 1963 r. W otworze "Wejherowo IG-l" prze-wlercono kompleks ewaporat6w cechsztynskich na
Ii':I~ko§ci 875--->1189 m. w m!6lnym ulozeniu bardzo la,ltodnym, pod katem zaledwie paru stopni. W kom-nleksie tyro wyste:pujll bardzo Ittube poldady soli kanrlennycb, kt6re w cil:lgu p6zniejszei rewizH P1'O-fUu cechsztynu. tj, na przelomie lat 1964/65 okazaly sl~ miejlfCami slabo potasonoAne.
Juz po wY'konaniu nowszego. uzupelniajacego zdjecia sejsmicznego w regionie .nadbaltyckim i 00
odwlerceniu otworu .,Wejherowo IG-I", w dnlu 6 II 1964 r. Zaklad Zl6t SoU I Surowc6w Cbem. IG prze-svla do Centra1nego Urzedu Geologii nowy prolekt do zatwierdzenia, pt. ,.Generalnv plan poszukiwan s·oIi potasowo-magnezowvch i soU kamiennej w re-jonie ·svneklizv penbaHyckiej". z podzialem na: A) Zatok~ Gdanska i B\ wv.niesienie l..eby. Jako autorzv tego proiektu zn6w fi~uTujlJ: H. Szanlawskl i Z. Werner. Proponujl;! oni' 10 wiercen. m. in.
w
miejscowo§ciach: Cblapowo, Jastarnia, Sopot, Kry-nica Morska.W zalozenlach e:eoloe:ieznych do obu
wvszcze~61-nionyeh powyzej pt".ojekt6w autorzv ·ich. iako iedvnv a1'e:ument przemaW'la1acv za potasono§no§cia obsza1'u nad Zatoka Pucka orzyiaczaia naRtfmuiaee zdanie ze wzmiankowanego juz artykulu J. Pobouklego (3):
.. Dodatkowvm motvwPm, zacbp.caiacvm rIo D1'OWI!-tizE!nia dals7.vch wiercen ro-moznawczvch. nierhaf hedzie prawdopodobienstwn wvstepowania soU nntR-sowo-mA1tnezowych. 8zczp.e:6inie w bardzie:l w!l('bod-nlei ezelicI ornawianeE!o obszaru nadbaltvckiesto".
Drugle z kolel wiercenie, •. Chla-powo IG"'l". zalo-zone pare kflametr6w na NW od Wladvlllawowa, przeszlo Pod koniec J964 r. oopl'zez kompleks ewa-Dorat6w cechsztvilskich. na pionowvm odcinku
6!i9-961 m, W og6lnym ulozeniu bardzo lagodnvm. W kompleksie tyro na gleboko§c1 ok. 790 m DTZe-wiercono kilkumetl'owv pcrklar'l noUhaJ.itu (poIihali-towea). wvsteDulaev po§r6d roli kemiennvch 0 duzej
miaiszo§ei. Wy.D!lda D1'ZV. tvm zauwaZv~.· ze prz.y Tllerwszym profilow.aniu geoloJrlcznvm metodarni no-lOwYmi nie udalo sie rozDoznae PDlihalitowca w&kll-tek ludzQceE!o Dodohienstwa makroskopowesto te) t;;kalv do anhvdrvtu. Dopiero rewelacvjny wynik Dro-fiJowania (karotazu\ radioaktvwneE!o w otwo1'ze wiertn'iczYtn sklonil do szybkiei rewizii nrofilu Uto-lop:iczne,lto. za pomoca metod laboratorv.inyeb.
Odkryeie w.ierceniem "Chlapowo IG-I" poklado-wego zloza polihaUtu, nadajijcego si~ do eksploatacji g6rniczej, stalo si~ przedmiotem wielkiego zaintere-50wania i podnletll do rozwini~ia wiertni.czej kam-panii poszukiwawczej w obszarze PobrzeZa Kaszub-S'kiego w lata cb 196~7. Kampanl~ ~ prowadzil
234
.zes.p61 praco'W'n·f1k6w Zakladu Zl6z Soli i Surowc6w Chemicznych IG, pod kieru.I1!ldem dr inz. Z. Wernera. W wymlenionym okresie doszlo do odkrycla 1 roz-poznania paru zl6z polfhalitowca oraz do geologicz-nego udokumentowania dw6cb takich zl6z pod naZWij "ChlllfPowo - Mieroszyno". Przy tym udokumento-'WI8no r6wnIei bardzo duze zasdby roH kamiennej.
Odlm'ycie zl6Z soli potasowych PoSr6d pologo za-legajllce) serii ewaporat6w cechsztyiiskich nad Zato-kij ~ stalo sit: potwierdzeniem sluszooAci idei poszukiwawczeJ, W}"prowadzonej z podstawowyeb badad geologieznych i z gaologH zl6z eW8'p01'acyj-41ych. Zarazem powhlnimny umae je za skutek pra-widlowego, konsekwentneg() i sY'Stematycznego dzia-lania w ramaeh organizacyjnyeh 1 "podszyldem". In-sty.tutu Geologicznego.
Bye moze, ze wymienione odkrycie poci4gnie za sobll w.i.ekBze przedsi~wzi~ia g6micze i zatnicjuje nowy okres w historii g6rnietwa solnego w Polsce,
a to analogicznie do- powojennego odkrycla cech-.sztyflskich zl6z mledzi na Dolnym Slijsku. Znalazlo-by
to
w6wczas swoje odzwlero1edlenle w. organizaeji studiaw .i w dydaktyce na Akademii G6rniczo-Hut-niczej w Krakowle od pocZlltku dl'uglego 50-lecia tej .uczelnf.LITERATURA
1. Po bore k i J. - Nowy inwentarz zl6z soli w P<>lsce. Prz. g6rn., 1960,
nr
2.2. P 0 b 0 rs k i J. - Cechsztyiiskle zagl~ie so1ne Europy Srodkowej na Ziemiach Polski. Prace IG, 11960,
t.
XXX, cz. 2. .3. Po b 0 r ski J. - System pennskl na tzw.
wy-niesieniu Leby i zwia,zane z nim moZ1iw~cl g6r-nieze. Prz. gaol., 1961, n.r 7.
4. Pobo.rski J., C-imaszewski Z. - Z
pa-leogeografii permu na Pomorzu. Ibidem,
nr
11.' 5. P () b 0 r s k .i J. - Gl6wne kierunki poszukiwan·soli potasowo-magnezowych w PoISICe. Ibidem. 6. P 0 b 0 r s k if J. - Stosunkl facjalne w zal~u
cecbsztyilskim w PoIsee. Kwad. geol., 1964. nr 1. 7. Po b 0 r 8 ik i J. Perspektywy IpOszukiwan ~ eksploatacji roli' potasowych w Polsce.· Prz. gaol. 10611,
nr
5.8. Pozaryski W., T()mczyk H. - ' Gl6wne elementy strukturalno-facjalne na polud.niowo--zachodnim brzegu platfOl'my wsehodnio-euro-' oejskiej. W druku (WY<l. Gaol. 1967).
8. T y 11 k .i S. - Niekt6l'e problemy geoloEtlczne' w p6lnocno-wschodnie; Polsce w nawiazaniu do obszar6w przvledych. Prz. geol.. 1960. n1' 4.
10. Z e s n 6 1 autot"aw l)O~ kierunkiem S. Tyskielto
i S. Deoowskie!1:o: Budowa geolol'(.iczna synekli-zy perroaltyckiei. Cz. I i 2 (zlozono do druku
w wyd, IG w 1967 r.).
·SUMMARY
The 'article deals with the dlscoverv of ;potassium salts in the sea-S'hore 8t'eR of the Puck Bay, and oarlicularlv emphasizes the bistory of all the
geo-J~ical activities that bave led to the diseove1'v under considerati'On. A possiobility of pota-ssium salt OCCUTl'ence in this area has been deduced from detaili!<l discussions on the Zechstein basin of Poland. The spacial picture of this has been pl()tted by the prasent author In the form of a lithofacial map and respective cross sections since 1956. In general.
3 periods may be distinguished in the history of study 'On the potassium-bearing Zechstein formations in the vicinity of the Puck Bay: 1 - perioo of crea-tion of prOS1)ecting idea, 2 - period of popularization of prospectinp:s for potassium salt deposits. and 3 - period of realization of the prospecting idea. The discovery of. the potassium salt deposits in the gently dipping series of Zecbstein evaporates found t() occur in the vicinity of the Puck Bay bas
proved the prospectLng idea wh:k:h is the resuH~'of fundamental ,geologic studies and 'Of geological inter-pretatioo evaporate deposits. It is possible that 'the discovery here considered
ana,.
involvesome
gt"eater mining activities, beginning thus a new period in the history of salt mt:nfJng in Pol8itld.PE31O~E
CTaTbR DOC~eHa OTKPbITmo 3aJlellteA EamdbD>IX
OOJIeA Ha D06epe:ao.e IIyqx:oro samma. B '1aCTBOC'nr
paCCMaTPKII8IOTCR reoJIOl'H'lecIDle HepoDPHSITKSI,
yaeH-'l8BDIKecR OTEP&l'l'HeH 9THX 3aJIelIteA. II~oJIOEe
mm 0 pacnpocTPBHeHHH EaJI.Jdbn.Ix coneA Ha 9'l'Oti
'nJIo~a~ B03HKEJIH Ha OCHOBaBHK H3yqeBHR
~ex-WTelhla IIOJIhIIIH. IIpocTp8HCTBemn.Dt 06pa3 ~exmTeA
Resoro 6acceABa IIOJIbDIK B '~e JIHTO<P~am.HoA
EaPTLI H pa3pe30B OOC'l'9.BJIRJICl! aBTOpoH c 1956 r. '
B H3yqeBH.H EaJUleHOCOOro ~exmTeAHa ~oro
3a-mma HlWe'l8IOTCl! TPH nepHo~a: 1) C~HH
cPoPHHPO-aaHKR DOHCEOBhIX H,lI;eti, 2) ~HH o6ocHOBaHHR
nOHCEOB saJIellteiil: EaJIHmu.xx COJIeA, 3) CTap;HH
peaJIH-3~H nporpaMMbI DOHCKOB.
iBhUlBJleHHe 3aJlellteti Ea.mdi:HhIX coneti B noJIoro
3aJIeraJO~eti CepHH ~exIUTeAHOBhIX 3BanOpH'l'OB
IIytI;-EOro samma DOJIHOCThIO nO;D;TBepp;HJlO DOHCEOBhIe
H,lI;eH, OCHOBaBHI>Ie Ra EOMDJIeECHhIX reoJIOl'JAecB:HX
HCCJI~OB8BHJIX IiI H3yqeRHH reoJIOl'JiIJiI 3BaDOPHTOBhIX
HecTOpo~eHHti. PaCCHaTPJilBaeMoe OTItPLlTJiIe HOEeT
CTaTh OCROBoti pa3BHTHH ropHOiil: P;eaTeJIbROCTJil H
