Opracowanie publikacji GUS, Grupa Robocza ds. PSR 2010
Kierujący Artur Łączyński – Dyrektor Departamentu Rolnictwa Grupa w składzie: Ewa Cypelt, Kazimierz Dziubiński, Anna Kupidura,
Tomasz Milewski, Dariusz Miziołek, Stanisław Niszczota, Wiesława Rafa, Zofia Ruszkowska oraz Bronisław Lednicki i Robert Wieczorkowski w zakresie opisu schematu
losowania próby.
Projekt okładki Zakład Wydawnictw Statystycznych
ISBN: 978-83-7027-495-5
PRZEDMOWA
Niniejsze opracowanie przedstawia wyniki Powszechnego Spisu Rolnego 2010 (PSR 2010), przeprowadzonego w dniach 1 września – 31 października 2010 r., dotyczące tematyki powierzchni upraw ogrodniczych. Wyniki z zakresu powierzchni upraw sadowniczych i warzywniczych zostały przedstawione dla rolnictwa ogółem i dla gospodarstw indywidualnych, dla kraju i według województw. Dodatkowo dane o powierzchni upraw ogrodniczych przedstawiono według grup obszarowych powierzchni użytków rolnych oraz grup obszarowych powierzchni upraw.
PSR 2010 był pierwszym spisem przeprowadzonym po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej zrealizowanym tylko na formularzu elektronicznym oraz wykorzystującym w szerokim zakresie źródła administracyjne. Oprócz wywiadów przeprowadzanych przez rachmistrzów spisowych z wykorzystaniem urządzeń typu hand-held (CAPI), w spisie zastosowano zbieranie danych poprzez wywiady telefoniczne wspomagane programem komputerowym (CATI) oraz samospis internetowy (CAII).
Szeroki zakres informacji zebranych w spisie pozwoli na ocenę kierunków zmian w powierzchni upraw sadowniczych i warzywniczych oraz niektórych upraw specjalnych, np. grzybów jadalnych. Na zmiany te wpłynęło w dużej mierze przystąpienie Polski do Unii Europejskiej oraz objęcie polskiego rolnictwa Wspólną Polityką Rolną.
Publikacja „Powszechny Spis Rolny 2010 - Uprawy ogrodnicze” jest kolejną z serii opracowań, zawierającą informacje zebrane w spisie. W 2012 r. zostanie opracowana między innymi publikacja „Powszechny Spis Rolny 2010 – Charakterystyka gospodarstw rolnych”, w której zaprezentowane zostaną również niektóre dane z zakresu ogrodnictwa.
Publikacja „Uprawy ogrodnicze” składa się z uwag metodycznych, uwag ogólnych ilustrowanych wykresami i tabelami porównawczymi oraz części tabelarycznej. W uwagach metodycznych omówiono podstawowe zasady prezentowania danych, definicje i pojęcia obowiązujące w PSR 2010.
Docelowo korzystanie z wyników spisu, w tym również z danych dotyczących ogrodnictwa, będzie możliwe za pośrednictwem Aplikacji Użytkownika Zewnętrznego, która umożliwi opracowanie szerokiego spektrum zestawień i analiz, zarówno w ujęciu tematycznym, jak i przestrzennym.
Na stronie internetowej GUS (www.stat.gov.pl), znajduje się informacja o terminach wydania kolejnych opracowań. Wszystkie publikacje pospisowe, w wersji elektronicznej, dostępne będą w Internecie.
Janusz Witkowski
Generalny Komisarz Spisowy
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego
PREFACE
Presented publication shows the results of the National Agricultural Census 2010 (PSR 2010), conducted on 1 September – 31 October 2010, concerning the area of horticultural crops. The results on fruit and vegetable crops area are presented for thewhole agriculture and for private farms, for the country level and by voivodships. In addition, the data on area of horticultural crops arepresented by area groups of agricultural land and by area groups of crops area.
The PSR 2010 was the first census after the Polish accession to the European Union, conducted only in an electronic form and using a wide range of administrative sources. In addition to the interviews conducted by census enumerators, who used hand-held (CAPI) devices, the data was collected through telephone interviews supported by a computer program (CATI) and online self-enumeration (CAII).
A wide range of information collected in the census will make it possible to assess the trends in the sown area changes that were also significantly influenced by the Polish accession to the European Union and the inclusion of Polish agriculture in the Common Agricultural Policy.
“The National Agricultural Census 2010 – Horticultural crops” is the next publication of a series of papers that include final information collected in the census. Some data concerning horticulture will be also presented in publication “The National Agricultural Census 2010 – Characteristics of agricultural farms” in 2012.
The publication “Horticultural crops” consists of methodological notes, general notes illustrated with figures and comparative tables, and a tabular part. The methodological notes discuss the basic rules of presenting data, definitions and concepts applicable to the PSR 2010.
Ultimately, using the census results will be possible through the External User Application, which will make it possible to develop a wide range of summaries and analyses, both thematic and spatial.
The website of the Central Statistical Office (www.stat.gov.pl) provides information about the dates of issuing the subsequent studies. All post-census publications will be available on the Internet in electronic versions.
Janusz Witkowski
General Census Commissioner
President of the Central Statistical Office
SPIS TREŚCI
Str.
Przedmowa ……….…… 3
Przedmowa w języku angielskim ………... 4
Uwagi metodyczne ………. 10
Uwagi metodyczne w języku angielskim ………... 18
Uwagi analityczne ……….. 26
WYKAZ TABLIC
Tabl. Str.
Powierzchnia sadów w gospodarstwach rolnych, liczba gospodarstw rolnych posiadających uprawy w sadach oraz średnia powierzchnia sadów w tych
gospodarstwach ……….. 1 28
Powierzchnia uprawy drzew owocowych w sadach w gospodarstwach rolnych, liczba gospodarstw rolnych prowadzących uprawę drzew owocowych w sadach oraz średnia
powierzchnia uprawy drzew owocowych w sadach w tych gospodarstwach ……… 2 30 Powierzchnia uprawy drzew jabłoni w sadach w gospodarstwach rolnych, liczba
gospodarstw rolnych prowadzących uprawę jabłoni w sadach oraz średnia powierzchnia
uprawy jabłoni w sadach w tych gospodarstwach……….. 3 33 Powierzchnia uprawy wiśni w sadach w gospodarstwach rolnych, liczba gospodarstw
rolnych prowadzących uprawę wiśni w sadach oraz średnia powierzchnia uprawy wiśni
w sadach w tych gospodarstwach ……….. 4 36 Powierzchnia uprawy krzewów owocowych (łącznie z malinami) w sadach
w gospodarstwach rolnych, liczba gospodarstw rolnych prowadzących uprawę krzewów owocowych w sadach oraz średnia powierzchnia uprawy krzewów
owocowych w sadach w tych gospodarstwach ………... 5 38 Powierzchnia uprawy porzeczek w sadach w gospodarstwach rolnych, liczba
gospodarstw rolnych prowadzących uprawę porzeczek w sadach oraz średnia
powierzchnia uprawy porzeczek w sadach w tych gospodarstwach ……….. 6 41 Powierzchnia uprawy warzyw gruntowych w gospodarstwach rolnych, liczba
gospodarstw rolnych prowadzących uprawę warzyw gruntowych oraz średnia
powierzchnia uprawy warzyw gruntowych w tych gospodarstwach ………. 7 45 Powierzchnia uprawy kapusty w gospodarstwach rolnych, liczba gospodarstw rolnych
prowadzących uprawę kapusty oraz średnia powierzchnia uprawy kapusty w tych
gospodarstwach ……….. 8 48
Powierzchnia uprawy cebuli w gospodarstwach rolnych, liczba gospodarstw rolnych prowadzących uprawę cebuli oraz średnia powierzchnia uprawy cebuli w tych
Powierzchnia uprawy pomidorów gruntowych w gospodarstwach rolnych, liczba gospodarstw rolnych prowadzących uprawę pomidorów gruntowych oraz średnia
powierzchnia uprawy pomidorów gruntowych w tych gospodarstwach ………..……… 10 51
TABLICE ŹRÓDŁOWE
Tabl. Str.
Powierzchnia uprawy drzew owocowych w sadach w gospodarstwach rolnych
w latach 2002, 2005, 2007 i 2010 ………..……… 1 54 Powierzchnia uprawy krzewów owocowych w sadach oraz truskawek gruntowych
w gospodarstwach rolnych w latach 2002, 2005, 2007 i 2010 ……….. 2 54 Powierzchnia uprawy drzew owocowych w sadach w gospodarstwach rolnych według
gatunków (dla ogółem rolnictwa i gospodarstw indywidualnych) ………... 3 55 Powierzchnia uprawy krzewów owocowych w sadach w gospodarstwach rolnych
według gatunków (dla ogółem rolnictwa i gospodarstw indywidualnych) ………... 4 55 Uprawa drzew owocowych w sadach w gospodarstwach rolnych według grup
obszarowych powierzchni uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków
rolnych ………... 5 56
Uprawa jabłoni w sadach w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych
powierzchni uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków rolnych ……… 6 58 Uprawa grusz w sadach w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych
powierzchni uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków rolnych ……… 7 60 Uprawa śliw w sadach w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych
powierzchni uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków rolnych ……… 8 62 Uprawa wiśni w sadach w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych
powierzchni uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków rolnych ……… 9 64 Uprawa czereśni w sadach w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych
powierzchni uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków rolnych ……… 10 66 Uprawa pozostałych drzew owocowych w sadach (brzoskwiń, moreli i orzechów
włoskich razem) w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych powierzchni
uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków rolnych ………. 11 68 Uprawa orzechów włoskich w sadach w gospodarstwach rolnych według grup
obszarowych powierzchni uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków
rolnych ………... 12 70
Uprawa krzewów owocowych w sadach w gospodarstwach rolnych według grup
obszarowych powierzchni uprawy oraz grup obszarowych użytków rolnych ………….. 13 72 Uprawa malin w sadach w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych
powierzchni uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków rolnych ……… 14 74 Uprawa porzeczek w sadach w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych
Uprawa agrestu w sadach w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych
powierzchni uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków rolnych ……… 16 78 Uprawa pozostałych krzewów owocowych w sadach w gospodarstwach rolnych według
grup obszarowych powierzchni uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków
rolnych ………... 17 79
Szkółki drzew i krzewów owocowych w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych powierzchni uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków
rolnych ………... 18 81
Powierzchnia uprawy drzew owocowych w sadach w gospodarstwach rolnych według
gatunków i województw ……… 19 83
Liczba gospodarstw rolnych uprawiających drzewa owocowe w sadach według
gatunków i województw ……… 20 85
Powierzchnia uprawy krzewów owocowych w sadach (gatunkami) oraz truskawek
i poziomek gruntowych według województw ……….. 21 87 Liczba gospodarstw rolnych uprawiających poszczególne gatunki krzewów owocowych
w sadach i gospodarstw z uprawą truskawek i poziomek gruntowych według
województw………….………... 22 89
Uprawa truskawek i poziomek gruntowych w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych powierzchni uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków
rolnych ………... 23 91
Uprawa warzyw gruntowych w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych
powierzchni uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków rolnych ……… 24 93 Uprawa kapusty w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych powierzchni
uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków rolnych ………. 25 95 Uprawa kalafiorów w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych powierzchni
uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków rolnych ………. 26 97 Uprawa cebuli w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych powierzchni
uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków rolnych ………. 27 99 Uprawa marchwi jadalnej w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych
powierzchni uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków rolnych ……… 28 101 Uprawa buraków ćwikłowych w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych
powierzchni uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków rolnych ……… 29 103 Uprawa pomidorów gruntowych w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych
powierzchni uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków rolnych ……… 30 105 Uprawa ogórków gruntowych w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych
powierzchni uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków rolnych ……… 31 107 Uprawa pozostałych warzyw gruntowych w gospodarstwach rolnych według grup
obszarowych powierzchni uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków
Powierzchnia uprawy warzyw gruntowych w gospodarstwach rolnych według
gatunków i województw ……… 33 111
Liczba gospodarstwach rolnych uprawiających warzywa gruntowe według gatunków
i województw ………... 34 113
Powierzchnia uprawy warzyw gruntowych w gospodarstwach rolnych w latach
2002 – 2010 ……… 35 115
Powierzchnia uprawy warzyw spod osłon w gospodarstwach rolnych w latach
2002 – 2010 ……… 36 115
Uprawa warzyw pod osłonami w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych
powierzchni uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków rolnych ……… 37 116
Uprawa pomidorów pod osłonami w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych powierzchni uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków
rolnych ………... 38 118
Uprawa ogórków pod osłonami w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych
powierzchni uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków rolnych ……… 39 120
Uprawa papryki pod osłonami w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych
powierzchni uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków rolnych ……… 40 122
Uprawa pozostałych warzyw pod osłonami w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych powierzchni uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków
rolnych ………... 41 124
Uprawa kwiatów i roślin ozdobnych gruntowych w gospodarstwach rolnych według
grup obszarowych powierzchni uprawy oraz grup obszarowych użytków rolnych …….. 42 126 Uprawa kwiatów i roślin ozdobnych pod osłonami w gospodarstwach rolnych według
grup obszarowych powierzchni uprawy oraz grup obszarowych użytków rolnych …….. 43 128 Uprawa szkółek drzew i krzewów ozdobnych w gospodarstwach rolnych według grup
obszarowych powierzchni uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków
rolnych ………... 44 130
Uprawa grzybów jadalnych w gospodarstwach rolnych według grup obszarowych
powierzchni uprawy oraz grup obszarowych powierzchni użytków rolnych ……… 45 132
WYKRESY
Str.
Udział powierzchni uprawy drzew owocowych, krzewów owocowych (łącznie z
malinami) oraz szkółek drzew i krzewów owocowych w ogólnej powierzchni sadów ... 1 27 Udział powierzchni poszczególnych gatunków drzew owocowych w sadach w ogólnej
Udział województw w powierzchni uprawy i liczbie gospodarstw uprawiających
drzewa owocowe w sadach ... 3 31 Średnia powierzchnia uprawy drzew owocowych w sadach w jednym gospodarstwie
rolnym ... 4 32 Udział województw w powierzchni uprawy i liczbie gospodarstw uprawiających
krzewy owocowe (łącznie z malinami) w sadach ... 5 39 Średnia powierzchnia uprawy krzewów owocowych (łącznie z malinami) w sadach
w jednym gospodarstwie rolnym ... 6 39 Udział województw w powierzchni uprawy i liczbie gospodarstw uprawiających
truskawki i poziomki gruntowe ... 7 43 Udział powierzchni poszczególnych gatunków warzyw gruntowych w ogólnej
powierzchni uprawy warzyw gruntowych ... 8 45 Udział województw w powierzchni uprawy i liczbie gospodarstw uprawiających
warzywa gruntowe ... 9 46 Średnia powierzchnia uprawy warzyw gruntowych w jednym gospodarstwie rolnym ... 10 47
Wprowadzenie
Powszechny Spis Rolny 2010 (PSR 2010) przeprowadzony został od 1 września do 31 października 2010 r. według stanu na dzień 30 czerwca 2010 r. o godzinie 24.00.
Podstawę prawną PSR 2010 stanowiły:
a) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1166/2008 z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie badań struktury gospodarstw rolnych i badania metod produkcji rolnej oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 571/88 (Dz. U. UE nr L 321 z dnia 1 grudnia 2008 r.), zwane dalej Rozporządzeniem unijnym;
b) Ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. o powszechnym spisie rolnym w 2010 r. (Dz. U. z dnia 10 sierpnia 2009 r., Nr 126 poz. 1040), zwaną dalej Ustawą;
c) Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 1995 r., Nr 88, poz. 439; z 2002 r., Nr 156, poz. 775; z 1997 r., Nr 88, poz. 554 i Nr 121, poz. 769; z 1998 r., Nr 99, poz. 632 i Nr 106, poz. 668; z 2001 r., Nr 100, poz. 1080; z 2003 r., Nr 217, poz. 2125; z 2004 r., Nr 273, poz. 2703; z 2005 r., Nr 163, poz. 1362; z 2006 r., Nr 170, poz. 1217; z 2007 r., Nr 166, poz. 1172);
d) Program Badań Statystycznych Statystyki Publicznej.
W powyższych aktach prawnych określono termin i zakres tematyczny spisu, zasady organizacji i realizacji prac spisowych, zobowiązanie respondentów do udzielania informacji oraz sposób zebrania i ochrony danych.
PSR 2010 jest pierwszym spisem zrealizowanym od czasu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Z członkostwa państwa polskiego w UE wynika szereg zobowiązań, m.in. konieczność dostarczenia informacji z dziedziny rolnictwa w zakresie i terminach określonych przez Komisję Europejską.
Potrzeba przeprowadzenia PSR 2010 r. wynikała ponadto z konieczności zapewnienia bazy informacyjnej o gospodarstwach rolnych, koniecznej dla realizacji krajowej, regionalnej i lokalnej polityki rolnej i społecznej na wsi, a także wykonania zobowiązań Polski w zakresie dostarczenia informacji dla potrzeb innych niż EUROSTAT organizacji międzynarodowych (FAO, OECD i inne).
Wstępne wyniki PSR 2010 zostały przedstawione w „Raporcie z wyników” w lipcu 2011 r. Dalsze wyniki spisu, dotyczące poszczególnych zagadnień zaprezentowane zostały w kolejnych publikacjach krajowych pod następującymi tytułami:
1. Powszechny Spis Rolny 2010 – Użytkowanie gruntów
2. Powszechny Spis Rolny 2010 – Uprawy rolne i wybrane elementy metod produkcji roślinnej,
3. Powszechny Spis Rolny 2010 – Zwierzęta gospodarskie i wybrane elementy metod produkcji zwierzęcej,
4. Powszechny Spis Rolny 2010 – Środki produkcji w rolnictwie.
Niniejsza publikacja „Powszechny Spis Rolny 2010 – Uprawy ogrodnicze” jest kolejną prezentującą wyniki Powszechnego Spisu Rolnego 2010.
W 2012 r. planowane jest jeszcze wydanie dalszych publikacji:
1. Powszechny Spis Rolny 2010 – Charakterystyka gospodarstw rolnych, 2. Powszechny Spis Rolny 2010 – Pracujący w gospodarstwach rolnych.
Dodatkowo wydano raporty szczebla wojewódzkiego, a planuje się jeszcze wydanie publikacji – Powszechny Spis Rolny 2010 – „Charakterystyka gospodarstw rolnych w województwie…”
Nowym rozwiązaniem w procesie udostępniania danych będzie Analityczna Baza Mikrodanych (ABM), w której znajdą się odpersonalizowane dane uzyskane w spisie i badaniu metod produkcji rolnej. Walorem ABM, istotnym z punktu widzenia użytkowników informacji statystycznej, będzie Aplikacja Użytkownika Zewnętrznego oraz możliwość komunikacji m.in. z Podsystemem Metainformacji czy budowanym obecnie Portalem Geostatystycznym.
Ponadto, w Banku Danych Lokalnych będą zamieszczone informacje ze spisu dla poszczególnych szczebli podziału terytorialnego kraju.
Zakres i tematyka Powszechnego Spisu Rolnego 2010 Spis rolny został przeprowadzony jako:
I. badanie pełne w gospodarstwach rolnych:
1. osób fizycznych o powierzchni użytków rolnych wynoszącej: a) co najmniej 1 ha,
b) poniżej 1 ha spełniających następujące progi fizyczne: 0,5 ha dla plantacji drzew owocowych, 0,5 ha dla plantacji krzewów owocowych, 0,5 ha razem dla warzyw i truskawek gruntowych, 0,5 ha dla chmielu, 0,3 ha dla szkółek sadowniczych i ozdobnych, 0,1 ha dla truskawek gruntowych, 0,1 ha dla warzyw i truskawek pod osłonami, 0,1 ha dla tytoniu, 0,1 ha dla kwiatów i roślin ozdobnych pod osłonami, 10 sztuk dla bydła ogółem, 5 sztuk dla krów ogółem, 50 sztuk dla trzody chlewnej ogółem, 10 sztuk dla loch, 20 sztuk dla owiec ogółem, 20 sztuk dla kóz ogółem, 100 sztuk dla drobiu ogółem oraz 5 sztuk dla koni ogółem.
2. osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej. II. badanie reprezentacyjne w gospodarstwach rolnych osób fizycznych o powierzchni
poniżej 1 ha użytków rolnych, innych niż określone w pkt. I.1.b).
Wykaz gospodarstw rolnych do spisu powstał na bazie danych administracyjnych, które przed spisem zostały zweryfikowane przez urzędy gmin oraz rachmistrzów spisowych, w trakcie obchodu przedspisowego.
Do budowy wykazu wykorzystano dane z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR), dane z gmin (Ewidencja Podatkowa Nieruchomości – EPN, płatnicy podatku rolnego) i starostw powiatowych (Ewidencja Gruntów i Budynków – EGiB), Głównego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (GIJHAR-S – dane o gospodarstwach ekologicznych) oraz Ministerstwa Finansów (PIT6 – płatnicy podatku od działów specjalnych produkcji rolniczej).
Schemat losowania próby gospodarstw indywidualnych do badania
reprezentacyjnego
Losowanie gospodarstw rolnych przeprowadzone zostało oddzielnie w każdej gminie przy wykorzystaniu schematu losowania warstwowego. Próba gospodarstw o liczebności 150 tys. rozdzielona została pomiędzy gminy w taki sposób, aby błąd względny oszacowania łącznej powierzchni użytków rolnych (tj. z uwzględnieniem gospodarstw rolnych o powierzchni powyżej 1 ha, które ujęto w badaniu pełnym) był jednakowy dla wszystkich gmin tj. v(ŷ) ≤ 0,01497.
W celu alokacji próby pomiędzy gminy wykorzystany został specjalny program optymalizacyjny, który jednocześnie:
− rozdzielał próbę gospodarstw pomiędzy gminy,
− w każdej gminie populację gospodarstw o powierzchni użytków rolnych poniżej 1 ha, dzielił w sposób optymalny na trzy warstwy. W efekcie ustalone zostały granice warstw, różne w zależności od gminy,
− wydzielał w danej gminie tzw. warstwę górną zawierającą gospodarstwa największe w klasie gospodarstw poniżej 1 ha. Gospodarstwa te badane były w 100%,
− dokonywał optymalnego rozdziału próby pomiędzy pozostałe warstwy.
W celu wykonania losowania jako operat wykorzystano wykaz, który obejmował wszystkie gospodarstwa (nie tylko poniżej 1 ha), w którym dla każdego gospodarstwa zapisano m.in. symbol gminy oraz powierzchnię użytków rolnych.
Ważniejsze definicje, pojęcia spisowe i zasady spisywania
Gospodarstwo rolne – oznacza grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.
Gospodarstwo rolne osoby fizycznej (gospodarstwo indywidualne) to gospodarstwo o powierzchni użytków rolnych od 0,1 ha, będące własnością lub znajdujące się w użytkowaniu osoby fizycznej oraz gospodarstwo rolne osoby posiadającej użytki rolne o powierzchni mniejszej niż 0,1 ha lub nieposiadającej użytków rolnych, która ma co najmniej: 1 sztukę bydła lub (i) 5 sztuk trzody chlewnej albo 1 lochę lub (i) 3 sztuki owiec lub (i) 3 sztuki kóz lub (i) 1 konia lub (i) 30 sztuk drobiu lub (i) 1 strusia lub (i) 5 sztuk samic królików lub (i) 5 sztuk samic pozostałych zwierząt futerkowych lub (i) 3 sztuki pozostałych zwierząt utrzymywanych na rzeź lub (i) 1 pień pszczeli.
Gospodarstwo rolne osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej to gospodarstwo rolne prowadzone przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną mniemającą osobowości prawnej, której podstawowa działalność jest zaliczana według Polskiej Klasyfikacji Działalności do sekcji A, dział 01, grupy: 01.1 – uprawy rolne inne niż wieloletnie, 01.2 – uprawy roślin wieloletnich, 01.3 – rozmnażanie roślin, 01.4 – chów i hodowla zwierząt, 01.5 – uprawy rolne połączone z chowem i hodowlą zwierząt (działalność mieszana), 01.6, klasa 01.61 – działalność usługowa wspomagająca produkcję roślinną (utrzymywanie gruntów w dobrej kulturze rolnej przy zachowaniu wymogów
ochrony środowiska), a także niezależnie od zaklasyfikowania działalności podstawowej, gdy w gruntach użytkowanych przez jednostkę powierzchnia użytków rolnych przekracza 1 ha lub jednostka prowadzi chów zwierząt gospodarskich.
Za użytkownika gospodarstwa rolnego uważa się osobę fizyczną, osobę prawną oraz jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, faktycznie użytkującą gospodarstwo rolne, niezależnie od tego, czy jest właścicielem, dzierżawcą tego gospodarstwa czy też użytkuje je z innego tytułu i niezależnie od tego, czy grunty wchodzące w skład gospodarstwa rolnego są położone na terenie jednej czy kilku gmin.
Powierzchnia gruntów ogółem oznacza łączną powierzchnię wszystkich gruntów niezależnie od tytułu władania - własnych, dzierżawionych (na zasadzie umowy i bezumownie), użytkowanych z tytułu zajmowania określonego stanowiska (leśniczy, ksiądz, nauczyciel, itp.), a także użytkowane przez gospodarstwo grunty należące do gospodarstw opuszczonych.
Do gruntów użytkowanych przez gospodarstwo zalicza się użytki rolne, lasy i grunty leśne, pozostałe grunty (np. pod zabudowaniami), niezależnie od tytułu władania (własne, dzierżawione na zasadzie umowy i bezumownie, użytkowane z innego tytułu, wspólne w części przypadającej użytkownikowi), lecz bez gruntów wydzierżawionych innym.
Użytki rolne ogółem to powierzchnia:
użytków rolnych w dobrej kulturze rolnej (użytki rolne utrzymywane zgodnie z normami, spełniające wymogi Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie minimalnych norm z dnia 12 marca 2007 r. z późniejszymi zmianami (Dz. U. z 2010 r., nr 39, poz. 211), na którą składają się:
łąki trwałe, pastwiska trwałe,
uprawy trwałe w tym sady (plantacje drzew i krzewów owocowych oraz ich szkółki),
ogrody przydomowe (bez powierzchni przeznaczonej na rekreację),
zasiewy (łączna powierzchnia wszystkich upraw zasianych i zasadzonych z wyłączeniem sadów i ogrodów przydomowych),
grunty ugorowane,
użytków rolnych pozostałych (użytki rolne nie użytkowane i nie utrzymywane w dobrej kulturze rolnej w dniu 30 czerwca 2010 r.).
Powierzchnia upraw trwałych to łączna powierzchnia plantacji drzew owocowych, krzewów owocowych, szkółek drzew i krzewów owocowych, szkółek drzew i krzewów ozdobnych, szkółek drzew leśnych do celów handlowych, innych upraw trwałych, tj. wikliny, drzew i krzewów owocowych rosnących poza plantacjami, a także upraw trwałych pod osłonami.
Powierzchnia sadów to plantacje drzew, krzewów owocowych i upraw jagodowych utrzymywanych w dobrej kulturze rolnej (łącznie z plantacjami leszczyny, malin, winorośli) rosnące w zwartym nasadzeniu, a także szkółki drzew i krzewów owocowych, jeżeli ich łączna powierzchnia nie jest mniejsza niż 0,10 ha. Do sadów nie zalicza się powierzchni uprawy truskawek i poziomek.
Powierzchnia ogrodów przydomowych to powierzchnia zlokalizowana najczęściej wokół siedziby gospodarstwa, często oddzielona od reszty gospodarstwa. Obejmuje powierzchnię upraw przeznaczonych przede wszystkim na samozaopatrzenie w gospodarstwie domowym użytkownika gospodarstwa rolnego. Sporadycznie nadwyżki zbiorów mogą być sprzedawane. Ogród przydomowy może obejmować zarówno uprawy rolne i ogrodnicze jednoroczne, jak i uprawy wieloletnie. Do ogrodów przydomowych nie należy zaliczać powierzchni trawników i ogrodów ozdobnych oraz powierzchni przeznaczonej na rekreację.
Powierzchnia zasiewów to powierzchnia wszystkich upraw zasianych i zasadzonych w gospodarstwie rolnym, także powierzchnia uprawy warzyw i truskawek gruntowych oraz upraw pod osłonami z wyjątkiem upraw trwałych pod osłonami. Do powierzchni pod zasiewami nie zaliczamy powierzchni szkółek drzew i krzewów ozdobnych, szkółek drzew leśnych do celów handlowych, uprawy wikliny, drzew i krzewów owocowych rosnących poza plantacjami, a także innych upraw trwałych oraz powierzchni upraw trwałych pod osłonami itp. Nie zalicza się tu powierzchni plantacji drzew i krzewów szybkorosnących prowadzonych na użytkach rolnych, które kwalifikowane są do lasów oraz powierzchni upraw na przyoranie uprawianych jako plon główny, ponieważ tę powierzchnię zakwalifikowano do gruntów ugorowanych. Do tej powierzchni nie kwalifikuje się również ogrodów przydomowych.
Dane o powierzchni zasiewów ujmowane w spisie dotyczą powierzchni upraw poszczególnych ziemiopłodów uprawianych w plonie głównym.
Do warzyw należy zaliczyć: kapustę głowiastą (wczesną i późną, białą, czerwoną i włoską), cebulę, marchew jadalną, buraki ćwikłowe, ogórki, pomidory, kalafiory (wczesne
i późne), warzywa pozostałe (pietruszkę, selery, pory, brukselkę, szczaw, szpinak, sałatę, rzodkiewkę, chrzan, rabarbar, skorzonerę, kalarepę, czosnek, dynię, szparagi, brokuły, kapustę pekińską, cykorię liściastą itp). Do grupy tej należy również zaliczyć powierzchnię zasianą grochem i bobem, z której przewiduje się dokonanie zbioru w stanie niedojrzałym (zielonym), powierzchnię zasianą fasolą szparagową, z której przewiduje się zbiór niedojrzałych strąków oraz powierzchnię uprawy kukurydzy z przeznaczeniem na zbiór kolb w stanie niedojrzałym, a także powierzchnię uprawy rozsad warzyw gruntowych na potrzeby gospodarstwa.
Powierzchnia uprawy warzyw gruntowych to łączna powierzchnia warzyw uprawianych w gruncie lub z zastosowaniem przykrycia upraw niską, niedostępną folią (poniżej 1,5 m w szczycie) okresowo bądź na stałe w danym sezonie wegetacji.
Powierzchnia uprawy warzyw pod osłonami to powierzchnia uprawy warzyw i rozsad warzyw na potrzeby gospodarstwa, uprawianych pod dostępnymi osłonami, tj. w szklarniach, tunelach foliowych wysokich (1,5 m i więcej w szczycie) i w inspektach.
Powierzchnia uprawy truskawek i poziomek gruntowych to powierzchnia zasadzona truskawkami i poziomkami w gruncie i pod niską, niedostępną folią (poniżej 1,5 m w szczycie), łącznie z nowymi, wiosennymi nasadzeniami. Nie ujmowano tu powierzchni przygotowanej do nasadzeń jesiennych oraz powierzchni plantacji truskawek przeznaczonych na sadzonki. W 2002 r. powierzchnia poziomek nie była ujmowana łącznie z powierzchnią truskawek, lecz była włączona do grupy pozostałych krzewów owocowych i plantacji jagodowych.
Powierzchnia uprawy truskawek i poziomek pod osłonami to powierzchnia uprawy truskawek i poziomek pod dostępnymi osłonami, tj. w szklarniach, tunelach foliowych wysokich (1,5 m i więcej w szczycie) i w inspektach.
Ważniejsze grupowania i zakres publikowanych danych
W publikacji „Uprawy ogrodnicze” prezentowane są podstawowe informacje spisowe na poziomie kraju i województw dla rolnictwa ogółem, w tym dla gospodarstw indywidualnych.
Gospodarstwa indywidualne obejmują:
− gospodarstwa o powierzchni użytków rolnych powyżej 1 ha,
− osoby fizyczne będące właścicielami zwierząt gospodarskich, nie posiadające użytków rolnych lub posiadające użytki rolne o powierzchni mniejszej niż 0,1 ha. Dane Powszechnego Spisu Rolnego 2010 r., w zależności od tematyki, opracowano według niżej wymienionych klasyfikacji:
♦ grup obszarowych powierzchni użytków rolnych, wyodrębniając następujące grupy: do 1 ha włącznie; 1-2; 2-3; 3-4; 4-5; 5-7; 7-10; 10-15; 15-20; 20-50; 50 ha i więcej
(dla niektórych upraw ostatnią grupą obszarową jest 20 ha i więcej);
♦ grup obszarowych poszczególnych upraw sadowniczych, warzywniczych oraz truskawek (różne w zależności od skali uprawy).
Zastosowane w publikacji w/w przedziały grup obszarowych są lewostronnie zamknięte, z wyjątkiem grup dotyczących powierzchni:
„0 – 1”, gdzie przedział jest obustronnie zamknięty <0,00 – 1,00>, „1 – 2”, gdzie przedział jest obustronnie otwarty (1,01 – 1,99).
Dane prezentowane w publikacji zostały naliczone według siedziby użytkownika gospodarstwa rolnego.
W tablicach zawierających sumaryczne dane dotyczące użytkowania gruntów mogą wystąpić pewne nieścisłości rachunkowe wynikające z uogólnień badania reprezentacyjnego oraz zaokrągleń automatycznych (zaokrąglenia od arów do pełnych hektarów oraz od hektarów do tys. ha). Informacje liczbowe w ujęciu odsetkowym zaprezentowano z jednym znakiem po przecinku i z uwagi na elektroniczną technikę zaokrągleń mogą nie sumować się na 100%.
W związku z pełnym dostosowaniem definicji cech do wymogów Eurostatu dane o powierzchni zasiewów i użytkowaniu gruntów z PSR 2010 prezentowane są według zmienionej metodologii.
W niniejszej publikacji dane z PSR 2010 zaprezentowano na tle lat poprzednich, w tym na tle wyników PSR 2002. Z uwagi na dostosowanie definicji cech i metodologii prezentowania danych z PSR 2010 do wymogów Eurostatu, niektóre uprawy lub grupy upraw przedstawione w niniejszej publikacji nie są ze sobą w pełni porównywalne.
Prezentowane w publikacji dane mogą ponadto różnić się nieznacznie od ostatecznych z uwagi na końcowe uogólnienie wyników.
METHODOLOGICAL NOTES
IntroductionThe National Agricultural Census (PSR 2010) was conducted in the period from 1 September to 31 October 2010 as at 30 June 2010 at 12 p.m. (midnight).
The legal basis for the PSR 2010 constituted:
a) The Regulation of the European Parliament and the European Council (EC) No. 1166/2008 of 19 November 2008 on farm structure surveys and the survey on agricultural production methods and repealing Council Regulation (EEC) No. 571/88 (Journal of Laws EU No. L 321 of 1 December 2008), hereinafter referred to as the EU Regulation;
b) The Act of 17 July 2009 on the National Agricultural Census in 2010 (Journal of Laws of 10 August 2009, No. 126 item 1040), hereinafter called the Act;
c) The Act of 29 June 1995 on official statistics (Journal of Laws of 1995, No. 88, item 439; of 1996, No. 156, item 775; of 1997, No. 88, item 554 and No. 121, item 769; of 1998, No. 99, item 632 and No. 106, item 668; of 2001, No. 100, item 1080; of 2003, No.217, item 2125; of 2004, No. 273, item 2703; of 2005, No. 163, item 1362, of 2006, No. 170, item 1217; of 2007, No. 166, item 1172);
d) The Official Statistics Survey Programme.
The time and scope of the census, the organization and implementation of the census work, respondents’ obligation to provide information, and the method of collecting and protecting the data, were specified in the above mentioned acts.
The PSR 2010 is the first census conducted since Poland’s accession to the European Union. The membership of Poland in the EU is connected with many obligations, including the need to provide information in the field of agriculture in the scope and within time limits set by the European Commission.
The need for the PSR 2010 stemmed also from the need to provide an information base on farms, required for the implementation of national, regional and local agricultural and social policies in rural areas, as well as for fulfilling the obligations of Poland in the area of providing information for the needs of international organisations other than EUROSTAT (FAO, OECD and other).
Preliminary results of the PSR 2010 were presented in the “Report on the results” in July 2011. Next results were presented in national publications under the following titles:
a) The National Agricultural Census 2010 – Land use
b) The National Agricultural Census 2010 – Agricultural crops and selected elements of plant production methods,
c) The National Agricultural Census 2010 – Livestock and selected elements of animal production methods,
d) The National Agricultural Census 2010 – Means of production in agriculture, Present publication “The National Agricultural Census 2010 – Horticultural crops” is next which presented last results of the National Agricultural Census 2010.
In 2012 there are planed publishing also publications:
3. The National Agricultural Census 2010 – Characteristics of agricultural farms, 4. The National Agricultural Census 2010 – Labour force in agricultural farms.
Additionally, reports on a voivodship level have already been published, and the publication of The National Agricultural Census 2010 – “Characteristics of farms in … voivodship”
A new solution in the process of data dissemination will be the Analytical Microdata Base (ABM), in which one will find depersonalised data obtained in the census and the survey on agricultural production methods. The advantage of the AMB, important from the standpoint of statistical information users, will be the External User Application and the possibility to communicate with the Metainformation Subsystem, or the Geostatistics Portal which is currently being built.
Moreover, the Local Database will store census information on different levels of territorial division.
The scope and coverage of the National Agricultural Census 2010 The agricultural census was conducted as a:
I. Complete survey in agricultural farms
1. of physical persons with agricultural land of: a) at least 1 ha,
b) less below 1 ha meeting the following thresholds: 0,5 ha for fruit trees plantations, 0,5 ha for fruit-bearing shrubs plantations, 0,5 ha in total for ground vegetables and strawberries, 0,5 ha for hops, 0,3 ha for orchard and ornamental nurseries, 0,1 ha for ground strawberries, 0,1 ha for vegetables and strawberries under covers, 0,1 ha for tobacco, 0,1 ha for flowers and ornamental plants under covers, 10 heads of cattle in total, 5 heads of cows in total, 50 heads of pigs in total, 10 heads of sows, 20 heads of sheep in total, 20 heads of goats in total, 100 heads of poultry in total and 5 heads of horses in total.
2. Legal persons and organizational units without legal personality.
II. Sample survey in agricultural farms of physical persons with agricultural land below 1 ha of agricultural land (other then specified in point I. 1. b).
The list of farms to be covered by the census was based on administrative data, which before the census were verified by gmina offices and census enumerators, during a pre-census interview.
To prepare the list one used the data from the Agency for Restructuring and Modernization of Agriculture (ARiMR), data obtained from gminas (Property Tax Register – EPN – agricultural tax payers) and powiat starosties (Land and Buildings Register – EGiB), the Agricultural and Food Quality Inspection (GIJHAR-S – data on organic farms) and the Ministry of Finance (PIT6 – payers of tax on special branches of agricultural production).
The farm sampling scheme
The sampling of farms was conducted in each gmina separately by using a stratified sampling scheme. The sample consisting of 150 thousand farms was divided between gminas in such a way that the relative standard error of the total area of agricultural land (i.e. including farms with an area of over 1 ha, which were covered in the full-scope survey) was the same for all gminas i.e. v(ŷ) ≤ 0.01497.
In order to allocate the sample between gminas, a special optimisation program was used, which simultaneously:
- in each gmina divided in an optimal way the population of farms with an area below 1 ha of agricultural land into three strata. As a result, the boundaries of strata were identified for particular gminas,
- in a given gmina it separated an upper strata including the largest farms in the class of farms with an area below 1 ha. 100% of these farms were surveyed,
- optimally divided the sample between the remaining strata.
In order to perform the sampling, the list of all farms was used as a sampling frame (not just those with an area below 1 ha) in which each farm was given, among others, a symbol of its gmina and the area of agricultural land.
Important definitions, census terms and enumeration rules
An agricultural farm is understood as agricultural area, including forest land, buildings or their parts, equipment and livestock, if they constitute or may constitute an organised economic unit, as well as rights and obligations arising in connection with running an agricultural farm.
A farm owned by a natural person (private farm) is understood as an agricultural farm with the area of agricultural land of at least 0.1 ha, either owned or used by a natural person, or as an agricultural farm of a person who does not possess any agricultural land, or possesses agricultural land with an area of less than 0.1 ha, and keeps at least: 1 head of cattle, or (and) 5 head of pigs, or 1 sow, or (and) 3 head of sheep or goats, or (and) 1 horse, or (and) 30 head of poultry, or (and) 1 ostrich, or (and) 5 head of female rabbits, or (and) 3 head of other animals for slaughter, or (and) 1 beehive.
Agricultural farm of legal persons, or organisational unit without legal personality, is an agricultural farm run by a legal person or by an organisational unit without legal personality, the principal activity of which is classified, according to the Polish Classification of Activities, to Section A, Division 01, Groups 01.1 – growing of non-perennial crops, 01.2 – growing of non-perennial crops, 01.3 – plant propagation, 01.4 – animal production, 01.5 – agricultural crops mixed with animal breeding (mixed farming), 01.6, class 01.61 – support activities for plant production (maintaining land in a good agricultural condition and complying with environmental protection requirements), as well as any activity, irrespective of the principal activity classification, where the area of agricultural land
cultivated by one person or unit exceeds 1 ha, or where this person or unit conducts farm animal breeding.
A holder of a private farm is understood as a natural person or a group of persons actually using the land, regardless whether as owners or leaseholders, or who use the land in any other respect, regardless whether this land is situated in one or in several gminas.
Total land area stands for the total area of agricultural land, forest and wooded area and other land. regardless of whether it is owned, leased (with or without contract), used in respect of occupying a certain position (e.g. forester, priest, teacher, etc.), common in the part sharing by the holder, as well as land actually cultivated by the household, which belongs to deserted households.
Land cultivated by the farm covers agricultural land, forests and forest land and other land (e.g. developed land), regardless of whether it is owned, leased (with or without contract), or used in any other respect, e.g. jointly in the part assigned to the holder, except for land leased to other persons.
Total agricultural land covers the area of:
agricultural land maintained in a good agricultural condition (i.e. in compliance with the common standards and in conformity with the requirements stipulated in the Regulation of the Minister of Agriculture and Rural Development on Minimum Standards of 12 March 2077 with subsequent amendments (Journal of Laws of 2010, No. 39, Item 211), which covers:
permanent meadows, permanent pastures,
permanent crops of which orchards (plantations of fruit-bearing trees and shrubs, and nurseries),
kitchen gardens (except for the area intended for recreation), sown land,
fallow land,
other agricultural land (agricultural land not cultivated and not maintained in a good agricultural condition as at 30 June 2010).
The area of permanent crops is the total plantation area of fruit-bearing trees and shrubs, nurseries of ornamental trees and shrubs, and nurseries of forest trees for commercial
purposes, as well as other permanent crops, of which wicker, fruit-bearing trees and shrubs grown outside plantations, as well as other permanent crops cultivated under covers.
The area of orchards is the land planted with fruit-bearing trees and shrubs, as well as berries, maintained in a good agricultural condition (including hazel, raspberry and grapevine plantations) and densely planted, including nurseries of fruit-bearing trees and shrubs, provided that their total area is not smaller than 0.10 ha. The areas of strawberry and wild strawberry crops are not included as orchards.
The area of kitchen gardens is the land located usually around the household residence, often separated from the remaining farm area. It covers the area of crops which mainly serve as self-supplies for the household of the farm holder. Infrequently the crop surplus may be sold. A kitchen garden may cover both agricultural and orchard crops, perennial and non-perennial. The area of lawns and ornamental gardens, as well as recreation area, should not be treated as part of the kitchen garden.
Sown area is the land that is sown (planted) with plants and crops (including area of vegetables, strawberries and wild strawberries cultivated outdoor and under cover as well). Sown area does not include the area of nurseries of ornamental trees and shrubs, nurseries of forest trees for commercial purposes, the crops of wicker, and fruit-bearing trees and shrubs outside plantations, as well as any other permanent crops and the area of permanent crops cultivated under cover, etc. The area of fast-growing trees and shrubs cultivated on agricultural land, and classified as forests, is not included in this category. The crop area intended for ploughing of plants cultivated as major crops, classified as fallow land, is also not included in this category. The area of kitchen gardens is not classified as sown area.
Data on sown area in the census relate to area of individual crops cultivated as major crops.
To the group of vegetables belong among other following species: Cabbages (white, red and savoy, regardless of harvests date), onion, carrot, beetroot, cucumbers, tomatoes, cauliflowers (regardless of harvests date) and other vegetables (parsley, celeriac and celery, leeks, Brussels sprouts, sorrel, spinach, lettuce, radish, horseradish, rhubarb, scorzonera, kohlrabi, garlic, pumpkins, asparagus, broccoli, Chinese cabbage, salad chicory, etc.). To this group belong also: peas, broad bean and string bean harvested green, sweet corn and seedlings of vegetables for the own needs of the holding.
Area of ground vegetables is the land of vegetables cultivated outdoor or under low, non-accessible cover (covered temporary or permanently in a given season of vegetation).
Area of vegetables under cover is the area of vegetables and seedlings for the own needs of the holding, cultivated under accessible protective cover, i.e. in greenhouses - under glass, plastic tunnels (minimum 1,5 m in the top) or frames.
Area of ground strawberries and wild strawberries is the land of strawberries and wild strawberries cultivated outdoor or under low, non-accessible cover (lower than 1,5 m in the top), including new plantations set up in spring (excluding area prepared for autumn planting and area of seedlings). In 2002 census, the area of wild strawberries was excluded from the total area of strawberries and included to the group of other fruit-bearing shrubs and berry plantations.
Area of strawberries and wild strawberries under cover is the area of strawberries and wild strawberries, cultivated under accessible protective cover, i.e. in greenhouses - under glass, plastic tunnels (minimum 1,5 m in the top) or frames.
Major groups and the scope of published data
Publication entitled “Horticultural crops” presents basic census information at the national and voivodship level, for the whole agriculture and for private farms.
Private farms include:
- farms with the area of agricultural land exceeding 1 ha,
- farms with the area of agricultural land from 0.1 ha to 1 ha inclusive,
- natural persons who own farm animals, and who do not own agricultural land, or the area of agricultural land is less than 0.1 ha.
Regardless of the aforementioned collective groups – macro-economic settlements by holder group – the data from the Agricultural Census 2010 was compiled according to the following classifications:
♦ area groups of agricultural land, specifying the following groups: up to 1 ha, 1-2; 2-3; 3-4; 4-5; 5-7; 7-10; 10-15; 15-20; 20-50; 50 ha or more (for some crops last area group is 20 ha or more);
♦ area groups of cultivated area individual horticulture crops (orchard crops, strawberries, vegetables and other horticulture crops) - different groups for individual crop (depending on range of cultivation).
The intervals of area groups used in the publication are left-closed, except for groups: “0 – 1”, where the interval is closed on both sides <0.00 – 1.00>,
„1 – 2”, where the interval is open on both sides (1.01 – 1.99).
The data presented in the publication was calculated according to the location of the farm holder.
The tables containing summary data on land use may exhibit certain calculation inconsistencies caused by generalizing of the sampling survey results, an automatic rounding process (rounding from ares to full hectares, and from hectares to thousand ha). Numerical data, in percentage terms, was presented to one decimal place and, considering an electronic rounding technique, it may not sum up to 100%.
In connection with a full adjustment of the definitions to the Eurostat requirements, the data on sown area and on land use from PSR 2010 is presented according to the amended methodology.
In this publication, the data from PSR 2010 was presented against the previous years, including against the results of PSR 2002. Further to the adjustment of the definitions and data presentation methodologies used in PSR 2010 to the Eurostat requirements, some of the crop groups presented here are not fully comparable.
Presented in this publication data can be insignificantly different from final version of census results because of last calculation.
UWAGI ANALITYCZNE
1. UWAGI OGÓLNE- Od poprzedniego Powszechnego Spisu Rolnego, jaki był przeprowadzony w 2002 r., zaobserwowano znaczące zmiany w strukturze obszarowej gospodarstw sadowniczych. Nastąpiła koncentracja upraw sadowniczych w gospodarstwach większych. Blisko 60% powierzchni uprawy drzew owocowych było skupione w gospodarstwach, które prowadziły ich uprawę na powierzchni 5 ha i więcej, natomiast ponad 60% powierzchni uprawy krzewów owocowych było skumulowane w gospodarstwach posiadających minimum 2 ha tych upraw. Największe zmiany w porównaniu do 2002 r. zaobserwowano jednak w grupie obszarowej 50 ha i więcej uprawy drzew owocowych. W grupie tej znacznie zwiększyła się liczba gospodarstw oraz udział powierzchni uprawy, przy czym odnotowano zmniejszenie średniej powierzchni tych upraw przypadającej na 1 gospodarstwo. Jednocześnie zmniejszyła się liczba gospodarstw posiadających do 1 ha upraw sadowniczych. Świadczy to koncentracji i specjalizacji produkcji sadowniczej.
- W porównaniu do 2002 r. powierzchnia uprawy sadów wzrosła, przy zdecydowanie niższej liczbie gospodarstw prowadzących te uprawy. Średnia powierzchnia tych upraw przypadająca na 1 gospodarstwo zwiększyła się w 2010 i wyniosła 1,31 ha (w 2002 r. – 0,86 ha).
- W spisie 2010 r. zanotowano także wyraźne zróżnicowanie regionalne dla niektórych upraw, a także ogólną tendencję zmiany struktury gatunkowej upraw sadowniczych i warzywniczych w Polsce. Jednocześnie zaobserwowano, że zmiany w strukturze produkcji warzywniczej są bardziej dynamiczne.
- Warunki agrometeorologiczne w roku 2010, w którym przeprowadzany był Powszechny Spis Rolny, były ekstremalnie trudne, zwłaszcza dla takich upraw jak warzywa czy truskawki. Znaczna część obszaru kraju ucierpiała z powodu powodzi lub podtopień. W przypadku niewielkich areałów, jakie występują powszechnie w uprawach warzyw czy truskawek, straty mogą być szczególnie widoczne i bardzo znaczące. Ponadto efekt zniszczeń jest niemal natychmiastowy. W przeciwieństwie do upraw warzywniczych, zniszczenia w uprawach sadowniczych spowodowane powodzią i podtopieniami ujawniają się często znacznie później, nawet w następnym roku. Część plantacji drzew owocowych (szczególnie sadów wiśniowych), które w roku 2010 w wyniku powodzi i nadmiernych opadów deszczu uległy zalaniu,
została stracona dopiero w następnym sezonie (na skutek długotrwałego zalegania wody i przegnicia korzeni, w 2011 r. plantacje te nadawały się do wykarczowania). 2. POWIERZCHNIA SADÓW
Wyniki Powszechnego Spisu Rolnego 2010 r. pokazały znaczny wzrost powierzchni upraw w sadach, przy równoczesnym wyraźnym spadku liczby gospodarstw prowadzących te uprawy.
Według wyników PSR 2010 r. powierzchnia sadów utrzymywanych w dobrej kulturze rolnej w gospodarstwach rolnych w Polsce wyniosła 374,2 tys. ha i w porównaniu do 2002 r. była większa o 103,2 tys. ha, tj. o 38,1%, natomiast liczba gospodarstw użytkujących sady zmniejszyła się w porównaniu z 2002 r. o 10,2% (o 32,2 tys. ha) i wyniosła 284,6 tys.
Średnia powierzchnia sadów w gospodarstwach rolnych zwiększyła się z 0,86 ha w 2002 r. do 1,31 ha w 2010 r.
W strukturze upraw w sadach nastąpiły wyraźne zmiany. W porównaniu do 2002 r. zwiększył się udział uprawy krzewów owocowych oraz uprawy szkółek drzew i krzewów owocowych, natomiast relatywnie mniej było uprawy drzew owocowych w sadach.
Wykres 1. Udział powierzchni uprawy drzew owocowych, krzewów owocowych (łącznie z malinami) oraz szkółek drzew
i krzewów owocowych w ogólnej powierzchni sadów
powierzchnia uprawy krzewów owocowych w sadach 24,3% powierzchnia uprawy szkółek drzew i krzewów owocowych w sadach 4,4% powierzchnia uprawy drzew owocowych w sadach 71,3%
Tabl. 1. Powierzchnia sadów w gospodarstwach rolnych, liczba gospodarstw rolnych posiadających uprawy w sadach oraz średnia powierzchnia sadów w tych gospodarstwach
Grupy obszarowe powierzchni sadów w ha Rolnictwo ogółem powierzchnia sadów w ha udział w ogólnej powierzchni sadów w % liczba gospodarstw posiadających uprawy w sadach
udział w ogólnej liczbie gospodarstw posiadających uprawy w sadach w % średnia powierzchnia sadów w 1 gospodarstwie w ha Ogółem 374163 100,0 284556 100,0 1,31 Do 1 ha 62143 16,6 222657 78,2 0,28 1 – 2 29855 8,0 21057 7,4 1,42 2 – 5 73935 19,8 23728 8,3 3,12 5 -10 79200 21,2 11481 4,0 6,90 10 - 15 37597 10,0 3176 1,1 11,84 15 - 20 16784 4,5 992 0,3 16,92 20 - 30 14374 3,8 605 0,2 23,76 30 - 50 14359 3,8 375 0,1 38,29 50 i więcej 45917 12,3 485 0,2 94,67 Grupy obszarowe powierzchni sadów w ha Gospodarstwa indywidualne powierzchnia sadów w ha udział w ogólnej powierzchni sadów w % liczba gospodarstw posiadających uprawy w sadach
udział w ogólnej liczbie gospodarstw posiadających uprawy w sadach w % średnia powierzchnia sadów w 1 gospodarstwie w ha Ogółem 365781 100,0 284120 100,0 1,29 Do 1 ha 62064 17,0 222477 78,3 0,28 1 – 2 29776 8,1 21000 7,4 1,42 2 – 5 73800 20,2 23684 8,3 3,12 5 -10 79072 21,6 11464 4,0 6,90 10 - 15 37333 10,2 3154 1,1 11,84 15 - 20 16534 4,5 978 0,3 16,91 20 - 30 14060 3,8 592 0,2 23,75 30 - 50 13181 3,6 346 0,1 38,10 50 i więcej 39960 10,9 425 0,1 94,02
3. DRZEWA OWOCOWE W SADACH
Wyniki Powszechnego Spisu Rolnego 2010 r. wykazały, że areał uprawy drzew owocowych w sadach w gospodarstwach rolnych wyniósł 266,8 tys. ha, co stanowiło 71,3% łącznej powierzchni sadów w gospodarstwach rolnych.
W porównaniu do wyników spisu z 2002 r. powierzchnia uprawy drzew owocowych w sadach w gospodarstwach rolnych zwiększyła się o 51,4 tys. ha (o 23,9%), natomiast zmniejszyła się powierzchnia uprawy drzew poza sadami.
Drzewa owocowe w sadach według wyników spisu 2010 r. uprawiano w 197,8 tys. gospodarstw rolnych, ale ich liczba, mimo wzrostu powierzchni uprawy drzew owocowych w sadach, zmniejszyła się stosunku do 2002 r. o 27,5% gospodarstw (w 2010 r. – o 58,2 tys. gospodarstw mniej niż w 2002 r.). Wpłynął na to znaczny wzrost średniej powierzchni uprawy drzew w sadach i koncentracja uprawy w dużych gospodarstwach sadowniczych (tutaj porównanie w grupach obszarowych). Średnia powierzchnia uprawy drzew owocowych w sadach zwiększyła się od 2002 r. z 0,79 ha do 1,35 ha.
W strukturze uprawy drzew owocowych w sadach nadal największy udział mają jabłonie – 62,0% ogólnej powierzchni uprawy drzew owocowych w sadach (w porównaniu do 68,3% w 2002 r.), natomiast nastąpił znaczny wzrost udziału drzew z grupy pozostałe z uwagi na bardzo duży areał nowych nasadzeń orzechów włoskich.
Wykres 2. Udział powierzchni poszczególnych gatunków drzew owocowych w sadach w ogólnej powierzchni
uprawy drzew owocowych w sadach
jabłonie 62,0 grusze 2,9 śliwy 6,4 wiśnie 12,0 czereśnie 4,3 pozostałe 12,5
Tabl. 2. Powierzchnia uprawy drzew owocowych w sadach w gospodarstwach rolnych, liczba gospodarstw rolnych prowadzących uprawę drzew owocowych w sadach oraz średnia
powierzchnia uprawy drzew owocowych w sadach w tych gospodarstwach Grupy obszarowe powierzchni uprawy drzew owocowych w ha Rolnictwo ogółem powierzchnia uprawy drzew owocowych w sadach w ha udział w ogólnej powierzchni uprawy drzew owocowych w sadach w % liczba gospodarstw uprawiających drzewa owocowe w sadach udział w ogólnej liczbie gospodarstw uprawiających drzewa owocowe w sadach w % średnia powierzchnia uprawy drzew owocowych w sadach w 1 gospodarstwie w ha Ogółem 266751 100,0 197782 100,0 1,35 Do 1 ha 39283 14,7 154509 78,1 0,25 1 – 2 18436 6,9 12879 6,5 1,43 2 – 5 53880 20,2 17182 8,7 3,14 5 -10 62671 23,5 9081 4,6 6,90 10 - 15 28473 10,7 2408 1,2 11,82 15 - 20 11793 4,4 699 0,4 16,87 20 - 30 9519 3,6 403 0,2 23,62 30 - 50 9576 3,6 248 0,1 38,61 50 i więcej 33120 12,4 373 0,2 88,79 Grupy obszarowe powierzchni uprawy drzew owocowych w ha Gospodarstwa indywidualne powierzchnia uprawy drzew owocowych w sadach w ha udział w ogólnej powierzchni uprawy drzew owocowych w sadach w % liczba gospodarstw uprawiających drzewa owocowe w sadach udział w ogólnej liczbie gospodarstw uprawiających drzewa owocowe w sadach w % średnia powierzchnia uprawy drzew owocowych w sadach w 1 gospodarstwie w ha Ogółem 260543 100,0 197477 100,0 1,32 Do 1 ha 39227 15,1 154378 78,2 0,25 1 – 2 18380 7,1 12838 6,5 1,43 2 – 5 53823 20,7 17162 8,7 3,14 5 -10 62586 24,0 9069 4,6 6,90 10 - 15 28312 10,9 2395 1,2 11,82 15 - 20 11612 4,5 689 0,3 16,85 20 - 30 9290 3,6 394 0,2 23,58 30 - 50 8765 3,4 228 0,1 38,44 50 i więcej 28549 11,0 323 0,2 88,39
Wyniki Powszechnego Spisu Rolnego 2010 r. wykazały duże zmiany w strukturze powierzchni uprawy drzew owocowych w sadach, porównaniu do 2002 r. Gospodarstwa użytkujące do 1 ha tych upraw stanowią znacznie mniejszą część powierzchni niż w 2002 r. (spadek z 23,7% na 14,7 %), mniejszy jest też udział powierzchni uprawy drzew owocowych w sadach z gospodarstw od 1 do 5 ha tych upraw (spadek z 33,8 na 27,8%), natomiast zwiększył się udział powierzchni w grupie obszarowej od 5 do 20 ha tych upraw (wzrost z 35,3% na 39,4%, a w grupie powyżej 20 ha wzrost z 7,2% na 18,0% ogólnej powierzchni uprawy drzew owocowych w sadach.
W strukturze liczby gospodarstw zmniejszył się udział gospodarstw posiadających do 2 ha uprawy drzew owocowych w sadach, a zwiększył się udział gospodarstw z większą powierzchnią tych upraw. W 2002 r. gospodarstwa rolne posiadające do 2 ha powierzchni uprawy drzew owocowych w sadach stanowiły ponad 90% łącznej liczby gospodarstw rolnych uprawiających drzewa owocowe w sadach, natomiast w 2010 r. gospodarstwa takie stanowiły niespełna 85%.
Gospodarstwa rolne posiadające od 5 do 20 ha powierzchni uprawy drzew owocowych w sadach stanowiły 6,2% gospodarstw rolnych uprawiających drzewa owocowe w sadach, przy średniej powierzchni uprawy drzew owocowych w tych gospodarstwach 8,45 ha, a gospodarstwa powyżej 20 ha powierzchni uprawy drzew owocowych stanowiły 0,5% (w 2002 r. jedynie 0,1%).
Gospodarstw powyżej 50 ha powierzchni uprawy drzew owocowych było przeszło 5 razy więcej niż w 2002 r., ich udział w ogólnej powierzchni uprawy drzew owocowych w sadach wzrósł ponad czterokrotnie, przy czym średnia powierzchnia uprawy drzew owocowych w sadach w tej grupie obszarowej była o blisko 22 % mniejsza niż w 2002 r. i wyniosła niespełna 89 ha.
Wykres 3. Udział województw w powierzchni uprawy i liczbie gospodarstw uprawiających drzewa owocowe w sadach
0 5 10 15 20 25 30 35 D ol nos lą sk ie K uj aw sko-pom or ski e L ube ls ki e L ubus ki e Ł ódz ki e Ma łopol sk ie M azo w ieck ie O pol sk ie Po dk ar pack ie Podl as ki e Po mo rs ki e Śl ąsk ie Świ ęt okr zys ki e Wa rm iń sko-m az ur sk ie W ie lkopol sk ie Z ac hodni o-pom or ski e w p ro cen tach
powierzchnia uprawy drzew owocowych w sadach (Polska ogółem = 100)
Największą powierzchnię uprawy drzew owocowych w sadach odnotowano w województwach: mazowieckim (89,1 tys. ha, tj. jedną trzecią łącznej powierzchni ich uprawy w kraju) oraz lubelskim i świętokrzyskim (po 28,9 tys. ha, tj. w sumie blisko 22% uprawy w kraju), a także łódzkim (27,6 tys. ha, tj. ponad 10%), natomiast najmniejszą w powierzchnię uprawy w sadach zanotowano w województwie opolskim (1,1 tys. ha, tj. 0,4%).
Najwięcej gospodarstw rolnych zajmujących się uprawą drzew owocowych w sadach zanotowano w województwach: lubelskim (33,5 tys., tj. 16,9%), mazowieckim (33,3 tys., tj. 16,8%), podkarpackim (23,3 tys., tj. 11,8%), świętokrzyskim (21,8 tys., tj. 11,0%) oraz małopolskim (20,2 tys., tj. 10,2%), a najmniej gospodarstw rolnych uprawiających drzewa owocowe w sadach zanotowano w województwach: opolskim (2,4 tys., tj. 1,2%) i lubuskim (2,5 tys., tj. 1,3%).
Wykres 4. Średnia powierzchnia uprawy drzew owocowych w sadach w jednym gospodarstwie rolnym
0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 D ol no śl ąs ki e K uj aw sko-pom ors ki e L ube ls ki e L ubus ki e Ł ódz ki e M ał opol ski e M az ow ie cki e O pol sk ie P odka rpa cki e P odl as ki e P om ors ki e Śl ąs ki e Ś wi ęt okrz ys ki e W arm iń sko-m az urs ki e W ie lkopol ski e Z ac hod ni opom ors ki e w he kt ara ch
średnia dla kraju 1,35
Największą powierzchnię uprawy drzew owocowych w 1 gospodarstwie rolnym w 2010 r. odnotowano w województwach: zachodniopomorskim, mazowieckim, łódzkim,
lubuskim i wielkopolskim, a najmniejszą powierzchnię w województwach: podkarpackim, opolskim, podlaskim i śląskim. Nieporównywalnie wysoka średnia uprawy drzew owocowych w sadach w województwie zachodniopomorskim jest wynikiem zakładania w poprzednich latach bardzo dużych plantacji orzecha włoskiego.
Jabłonie
Według wyników Powszechnego Spisu Rolnego 2010 r. uprawę jabłoni w sadach w gospodarstwach rolnych prowadzono na 165,5 tys. ha w 173,9 tys. gospodarstw rolnych.
W porównaniu do 2002 r. o ponad 60% zmniejszyła się liczba gospodarstw o powierzchni do 1 ha użytków rolnych posiadających uprawę jabłoni w sadach (spadek z ok. 68 tys. do ok. 27 tys. gospodarstw). W 2002 r. gospodarstwa do 2 ha użytków rolnych posiadające uprawę jabłoni w sadach stanowiły ponad 43% wszystkich gospodarstw uprawiających jabłonie w sadach, natomiast w 2010 r. takich gospodarstw zanotowano jedynie 28,5% ich łącznej liczby.
Blisko 30% łącznej powierzchni sadów jabłoniowych znajdowało się w gospodarstwach rolnych użytkujących powyżej 15 ha użytków rolnych (w 2002 r. w tej grupie obszarowej było skumulowane niespełna 22% tej powierzchni), a udział tych gospodarstw zwiększył się z 8,5% w 2002 r. do 11,5% w 2010 r.).
Tabl. 3. Powierzchnia uprawy drzew jabłoni w sadach w gospodarstwach rolnych, liczba gospodarstw rolnych prowadzących uprawę jabłoni w sadach oraz średnia powierzchnia uprawy jabłoni w sadach w tych gospodarstwach
Grupy obszarowe powierzchni uprawy jabłoni w ha Rolnictwo ogółem powierzchnia uprawy jabłoni w sadach w ha udział w ogólnej powierzchni uprawy jabłoni w sadach w % liczba gospodarstw uprawiających jabłonie w sadach udział w ogólnej liczbie gospodarstw uprawiających jabłonie w sadach w % średnia powierzchnia uprawy jabłoni w sadach w 1 gospodarstwie w ha Ogółem 165452 100,0 173944 100,0 0,95 Do 1 ha 24864 15,0 144205 82,9 0,17 1 – 2 11627 7,0 8058 4,6 1,44 2 – 5 40639 24,6 12967 7,5 3,13 5 -10 43930 26,6 6467 3,7 6,79 10 - 15 16356 9,9 1388 0,8 11,78 15 - 20 6549 4,0 386 0,2 16,97 20 - 30 5056 3,1 214 0,1 23,63 30 - 50 4342 2,6 112 0,1 38,77 50 i więcej 12089 7,3 147 0,1 82,24
Tabl. 3. Powierzchnia uprawy drzew jabłoni w sadach w gospodarstwach rolnych, liczba gospodarstw rolnych prowadzących uprawę jabłoni w sadach oraz średnia powierzchnia uprawy jabłoni w sadach w tych gospodarstwach (dok.)
Grupy obszarowe powierzchni uprawy jabłoni w ha Gospodarstwa indywidualne powierzchnia uprawy jabłoni w sadach w ha udział w ogólnej powierzchni uprawy jabłoni w sadach w % liczba gospodarstw uprawiających jabłonie w sadach udział w ogólnej liczbie gospodarstw uprawiających jabłonie w sadach w % średnia powierzchnia uprawy jabłoni w sadach w 1 gospodarstwie w ha Ogółem 161447 100,0 173679 100,0 0,93 Do 1 ha 24815 15,4 144061 82,9 0,17 1 – 2 11599 7,2 8037 4,6 1,44 2 – 5 40590 25,1 12950 7,5 3,13 5 -10 43854 27,2 6457 3,7 6,79 10 - 15 16234 10,1 1378 0,8 11,78 15 - 20 6408 4,0 378 0,2 16,95 20 - 30 4805 3,0 204 0,1 23,55 30 - 50 3758 2,3 98 0,1 38,35 50 i więcej 9384 5,8 116 0,1 80,90
Wśród gospodarstw rolnych prowadzących uprawę jabłoni w sadach, nadal najliczniejszą grupę (144,2 tys. gospodarstw, tj. blisko 83%) stanowiły gospodarstwa posiadające do 1 ha powierzchni uprawy tego gatunku w sadach, zaś ok. 27,5 tys. gospodarstw, tj. 15,8% prowadziło uprawę jabłoni na powierzchni 1 - 10 ha. W tej grupie obszarowej skumulowane było blisko 60% powierzchni uprawy tego gatunku.
Grusze
Według wyników PSR 2010 uprawę grusz w sadach prowadzono w 66,3 tys. gospodarstw rolnych, na powierzchni wynoszącej 7,7 tys. ha. W porównaniu do 2002 r. zdecydowanie spadła liczba gospodarstw uprawiających sady gruszowe (o blisko 30%), lecz zwiększyła się średnia powierzchnia tych upraw w 1 gospodarstwie.
Wśród gospodarstw rolnych prowadzących uprawę grusz w sadach zmniejszył się znacznie udział gospodarstw o powierzchni do 1 ha użytków rolnych (z ok. 35% w 2002 r. na ok. 19% w 2010 r.) Liczba takich gospodarstw spadła z ok. 32,6 tys. na ok. 12,7 tys., a łączna powierzchnia uprawy grusz w tych gospodarstwach w 2010 r. wynosiła niespełna 0,4 tys. ha (5,1%).
Podobnie jak w 2002 r., większość gospodarstw rolnych (98,6%), tj. 65,4 tys., z tych, które zajmowały się uprawą grusz w sadach, stanowiły gospodarstwa posiadające do 1 ha
powierzchni ich uprawy, równocześnie ponad dwukrotnie zwiększył się udział gospodarstw rolnych prowadzących uprawę grusz na powierzchni 2 ha i więcej (wzrost z 0,3% do 0,7%). Śliwy
Powszechny Spis Rolny 2010 r. wykazał, że uprawę śliw w sadach prowadziło ponad 95 tys. gospodarstw rolnych, na łącznej powierzchni blisko 17 tys. ha. W porównaniu do 2002 r. zanotowano zdecydowany spadek liczby gospodarstw zajmujących się uprawą śliw w sadach, przy nieznacznym wzroście powierzchni ich uprawy. Zaobserwowano natomiast wyraźny wzrost średniej powierzchni tych upraw w 1 gospodarstwie w porównaniu do 2002 r.
Według PSR 2010 r., w porównaniu do wyników PSR 2002 r., zwiększył się zdecydowanie (o przeszło 15 punktów procentowych) udział gospodarstw z uprawą śliw w sadach, posiadających 2 ha i więcej użytków rolnych. Udział gospodarstw posiadających 50 ha i więcej użytków rolnych w uprawie śliw w sadach zwiększył się dwukrotnie, chociaż nadal jednak znaczącą grupę producentów posiadających uprawę śliw w sadach (ok. 17 tys. gospodarstw, tj. blisko 18% łącznej liczby) stanowiły gospodarstwa o powierzchni do 1 ha użytków rolnych, lecz łączna powierzchnia uprawy śliw w tych gospodarstwach wynosiła jedynie 4,8% łącznej powierzchni uprawy śliw w sadach, tj. 0,8 tys. ha.
Nadal większość gospodarstw rolnych (ok. 97%), tj. 92,3 tys., z tych, które zajmowały się uprawą śliw w sadach, stanowiły gospodarstwa posiadające do 1 ha powierzchni ich uprawy, zaś 1,5 tys. gospodarstw rolnych (1,6%) prowadziło uprawę śliw na powierzchni 1 - 2 ha.
Wiśnie
Według wyników Powszechnego Spisu Rolnego 2010 r. uprawę wiśni w sadach prowadziło ponad 85 tys. gospodarstw rolnych, na łącznej powierzchni wynoszącej blisko 32 tys. ha.
Liczba gospodarstw o powierzchni do 1 ha użytków rolnych, prowadzących uprawę wiśni w sadach zmniejszyła się prawie trzykrotnie w porównaniu do 2002 r. i wyniosła ok. 14,4 tys. gospodarstw, tj. niespełna 17% łącznej liczby), a łączna powierzchnia uprawy wiśni w sadach w tych gospodarstwach wynosiła jedynie 0,9 tys. ha (tj. 2,9% łącznej powierzchni uprawy wiśni w sadach). W porównaniu do 2002 r. zmniejszyła się także liczba gospodarstw prowadzących sady wiśniowe, posiadających od 1 do 2 ha użytków rolnych, natomiast zwiększyła się liczba tych gospodarstw posiadających 2 ha i więcej użytków rolnych.
