Marian Płachecki
"Kompozycja opowiadań Gabrieli
Zapolskiej", Andrzej Szubert,
"Litteraria" X Wrocław 1978 :
[recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 22/3 (73), 177
/11/ S T Ę P IE Ń Tom asz: P o lsk i w estern - próba poetyki. (Na p rzy k ła dzie tw ó rczo ści W iesław a W ern ica ), " P r a c e H isto ry czn o literack ie UŚ1. w K atow icach" t . 8 . Studia z krytyki i lite ra tu ry XX w. Ka towice 1978, s . 1 0 6 -1 2 5 .
Po wprowadzeniu ro b o cze j d e fin icji w esternu in terp retu je autor dwa n a ście pow ieści W . W ern ica , dokonując jed n ocześn ie ich k w alifik acji
gatunkowej. Bada k olejn o : kanon w ystępujących u W ernica p o sta c i, czynni k i m otoryczne a k c ji, ty p iz a cję zdarzeń zaw iązujących fabułę, w re sz c ie - podstawowy schem at kompozycyjny (na podstawie pow ieści "T ro p y wiodą p rzez p r e r ię " ).- P rzedstaw ione analizy pokazują p rze k ształcen ia i modyfi k a c je wzorców gatunkowych w p o w ieściach -w estern ach osadzonych w pol sk ie j w sp ó łczesn o ści.
BP/73/55 M .S z .
/11/ S Z U B E R T A n d rzej: Kompozycja opowiadań G a b rie li Z ap olsk iej. " L it te r a r ia " X , W rocław 1978, s . 7 7 -1 0 3 .
Autor odtwarza k oncep cję dzieła lite ra ck ie g o G a b rie li Z ap olskiej: miało to być dzieło krańcowo n ie p rz e jrz y ste w p łaszczy źn ie sty listy czn e j - a to wskutek zaawansowanej su biektyw izacji n a r r a c ji - i k ry sta licz n ie p rz e z ro cz y ste w p łaszczyźnie kom pozycji, tzn . wolne od jakichkolw iek manipu la c ji au to rsk ich (choć nie od kom entarza n a rra c y jn e g o ), naginających bieg zdarzeń do a rb itra ln ie o bran ej te z y . R ekonstrukcja owych założeń s ta je s ię punktem w yjścia do an alizy porównawczej opowiadań "Ż ab u sia" i "G o łąb ek ", a następnie uogólnionej in te rp re ta c ji technik kompozycyjnych p isa rk i (przew aga dyskursu nad r e la c ją i p re z en ta cją sce n ic z n ą , domina c ja bohatera nad innymi zakresam i św iata przedstaw ionego, akcentowanie etycznego i społecznego ch arak teru odniesień wzajemnych p o sta ci e t c .) .
