ANDRZEJ KU BICZ
(1933 – 2004)
Przed dwoma laty po¿eg naliœmy zmar³ego 11 marca 2004 roku dr in¿. Andrzeja Ku bicza, wie lo let niego cz³onka Pol skiego Towarzystwa Geo logic znego, em ery tow anego adi unkta Zak³adu Z³ó¿ Surow ców Skalnych AGH, doskona³ego nauc zy ciela akade -mick iego, który umiejêt nie wyk orzystywa³ swoj¹ wiedzê z za-kresu ce ramiki i ge olo gii.
Urodzi³ siê 6 maja 1933 r. w Kra kowie. Stu dia na Wydzi ale Ce ramic znym AGH ukoñczy³ w 1956 r. i podj¹³ pracê w Kate drze Z³ó¿ Surow ców Skalnych AGH, równoc zeœnie stu diuj¹c ge olo giê na Wydzi ale Geologiczno- Poszukiwawczym tej Uc zelni, uzysku-j¹c w 1961 r. dy plom ge ologa gór nic zego. Dziêki bardzo dobremu przy go tow aniu z zak resu chemii, spe³ni³ wa¿n¹ rolê w pra cach prowad zo nych w Kate drze, gdzie zajmowa³ siê ba da niami nad kwa sood por noœci¹ pi askow ców, których re zul taty zosta³y opubli-kow ane w mono grafic znej pracy Kwa sood por noœæ pi asopubli-kow ców gór Œwiêtokrzyskich i Dol nego Œl¹ska na tle ich w³as noœci petro -grafic znych. W roz woju nau kowym m³odego asys tenta z up³ywem czasu wy raŸnie wzra sta zaint er esowanie ge ologi¹. Wœród prac zde cy dow anie nastawio nych na in¿ynieriê ma te ria³ow¹ do tycz¹cych wy robów wysok oognio trwa³ych, wer mikulitu, czy te¿ kwes -tii wy pal ania wy robów chromitowo- magnezytowych po jawiaj¹ siê te¿ pub lik acje do tycz¹ce potrzeby uporz¹dkow ania eksploa-tacji wapi eni na obsz arze Jury Krakowsko-Czêstochowskiej. Jego praca dok tor ska, w której zaj¹³ siê ska³ami ser pen tyni towymi oko -licy Gro chowej i Braszowic, jest wspania³ym przyk³adem po³¹-czenia posia danej wiedzy z dwóch dziedzin. Wnik liwe ob ser wacje tere nowe i petro grafic zne opra cow anie prób œwi adcz¹ o du¿ych umiejêt noœci ach geologiczno- petrograficznych, zaœ in ter pre tacje sk³adu chemic znego na tle uk³adów równowag fa zowych, jak te¿ i roz wa¿ania na te mat mo¿li woœci surow cowego wyk orzysta nia opra cowy wanych ska³ mia³y swój pocz¹tek w ce ramic znych zain-ter esowani ach autora. Po³¹czenie na by tych przez dr Ku bicza umiejêt noœci dawa³y mu doskona³e przy go tow anie w zak re sie dzia³al noœci nau kowej i prowadzenia dy dak tyki zwi¹zanej z pro-blema tyk¹ wyk orzysta nia surow cowego ko pa lin skalnych.
Z biegiem lat prob lema tyka geo logic zna co raz sil niej stawa³a siê przed mio tem zaint er eso wañ dr Ku bicza. Zaj¹³ siê petro grafi¹ ska³ wêgla nowych i ich znac zeniem surow cowym, a Jego cera-mic zne wykszta³ce nie da³o o so bie znaæ w szeregu pub lik acjach
poœwiêconych kwes tiom mo¿li woœci ich wyk orzysta nia jako ma -te ria³ów ognio trwa³ych. Dr Ku bicz ze bra³ bo ga-te ma -te ria³y dotycz¹ce roz woju wapi eni tri asu opol skiego. W la tach siedem-dziesi¹tych, w zak re sie zna jo moœci tych ut worów, nale¿a³ do osób najbardziej kom pe tent nych w Polsce, co zna laz³o swój wy raz w ma te ria³ach Zjazdu Pol skiego Towarzystwa Geo logic znego na OpolszczyŸnie, a tak¿e w in nych, lic znych pub lik acjach o bardzo zró¿ni cow anym zak re sie te ma tyc znym. S¹ wœród nich bardzo, jak na owe lata, nowoc zesne prace se dy men to logic zne, do tycz¹ce dia- i epi ge nezy, jak te¿ i o charak terze surow cowym. Trzeba tu podkreœliæ, ¿e by³ On re dak torem i g³ównym wyk on awc¹ monu men -tal nego opra cow ania geologiczno- surowcowego Opol skiego Okrêgu Eksploatacji Surow ców Skalnych. Dzie³o to po zosta³o nies tety wœród ma te ria³ów ar chi walnych, ale do dziœ zachowa³o sw¹ war toœæ i mo¿e byæ pod staw¹ do wszel kich prac poszuki-wawczych jak te¿ i dla pla now ania przestrzen nego, tym bardziej, ¿e pod sta wowe mapy tego at lasu zosta³y wyk onane w podzia³ce 1:25000.
Posia dane przez dr Ku bicza ma te ria³y tere nowe, wyniki ba -dañ petro grafic znych i chemic znych, a tak¿e w³aœci woœci fi-zyczno-mechanicznych, dawa³y pe³ne mo¿li woœci dla dok onania syn tezy roz woju ut worów wêgla nowych tri asu Opolszc zyzny. Prace w tym zak re sie by³y ju¿ sil nie zaa wansowane. Wtedy zadzia³a³ los, ni eszc zêœliwy dla dok tora. Rodz inna tra ge dia spowo -dowa³a zmi anê w Jego ocenach ró¿nych war toœci w ¿yciu, zmi anê hi er ar chii wagi ró¿nych ludz kich dzia³añ. Wy daje siê, ¿e nie znajdowa³ w so bie wystarc zaj¹co sil nej mo ty wacji, aby powróciæ do ze bra nych ma te ria³ów. Po la tach, wtedy kiedy ju¿ by³o wiêcej czasu, kiedy przeszed³ na em eryturê, po jawi³a siê ciê¿ka choroba, której d³ugi czas siê nie pod dawa³ i z któr¹ walczy³ wyka zuj¹c czasem zadzi wiaj¹ce w takiej sytuacji poc zu cie hu moru.
Po ce ramice i ge olo gii trzeci¹ pasj¹ Andrzeja Ku bicza by³a his to ria i za bytki Kra kowa, Jego mia sta rodz in nego, mia sta któ-rego na d³u¿ej nie opuœci³ przez ca³e ¿ycie. By³ dy plo mow anym prze wod nikiem kra kowskim. Te pasje uda³o siê dok tor owi po³¹-czyæ w czwar tej jego pasji, jak¹ by³o nauc za nie. Przy go towa³ wyk³ad Ka mieñ w ar chitek turze Kra kowa, w którym po³¹czy³ geo- lo giê, his to riê mia sta ze zna jo moœci¹ ma te ria³ów ka mien nych, a tak¿e ró¿nych od mian ceg³y. Ten w³aœnie wyk³ad ceni³ so bie szczegól nie, a by³ to wyk³ad nieo bowi¹zkowy, fa kul taty wny, mimo to bardzo chêt nie wy bier any przez stu dentów. W³aœnie ten wyk³ad sta³ siê zal¹¿kiem dla ot war cia na dwóch Wydzia³ach AGH: Ge olo gii, Geofi zyki i Ochrony Œro dowiska oraz Gór nictwa i Geo me cha niki specjal noœci Ka mieñ i ka mieni ar stwo w ar chitek -turze i bu downictwie. Czêœæ geo logic zna tej specjal noœci jest pro-wad zona w ma ci erzys tej Kate drze œp. dr in¿. Andrzeja Ku bicza.
Dr Ku bicz lubi³ uc zyæ, ta dzia³al noœæ wy raŸnie go poci¹ga³a i nigdy nie nu¿y³a. To by³o wyc zu walne w spo so bie prowadzenia przez Niego wyk³adów i æwic zeñ. Ukoñc zenie dwóch fa kul tetów i zdo byte doœwi adczenie stworzy³o mu doskona³e pod stawy do prowadzenia bardzo zró¿ni cow anych te ma tyc znie zajêæ dy dak -tycznych w zak re sie surow ców min er alnych. Od pocz¹tku swej pracy jako asys tent prowadzi³ ró¿nego rodzaju æwic zenia ze stu -den tami Wydzia³u Geologiczno- Poszukiwawczego, póŸniej na-zwanego Wydzia³em Ge olo gii, Geofi zyki i Ochrony Œro dowiska, a tak¿e Wydzia³ów: Gór nic zego, Wiertniczo- Naftowego, Geo-dezji oraz w la tach 1958- 1964 tak¿e na Wydzia³ach L¹dowym i Wodnym Po litech niki Kra kowskiej. Pod Jego kie runkiem wyko-nanych zosta³o prawie 40 prac mag ister skich, z których du¿a czêœæ zosta³a oceniona na bardzo do brze, a s¹ wœród nich prace wy bitne,
KRONIKA POL SKIEGO TOWARZYSTWA GEOLOGICZNEGO
225
KRONIKA POL SKIEGO TOWARZYSTWA GEO LOGIC ZNEGO
CHRONI CLE OF THE GEO LOGI CAL SO CI ETY OF POLAND
które z powodzeniem mog³yby siê znaleŸæ wœród prac dok tor -skich.
Dr in¿. Andrzej Ku bicz wniós³ znacz¹cy wk³ad w roz wój Wydzia³u a przede wszyst kim Kate dry Z³ó¿ Surow ców Skalnych, w której prze pra cowa³ 42 lata – ca³e swoje za wo dowe ¿ycie. Bez Jego dzia³al noœci nau kowej i dy dak tyc znej by³aby to inna Kate dra i inni by liby jej wy chow an kowie. Jego postaæ na d³ugo po zosta nie w naszej pa miêci i w pa miêci jego stu dentów.
Jan Bro mowicz
Wa¿niejsze spoœród ponad 40 pub lik acji nau kowych
dr in¿. Andrzeja Ku bicza
Ka mieñski, M. & Ku bicz, A., 1962. Kwa sood por noœæ pi askow ców Gór Œwiêtokrzyskich i Dol nego Œl¹ska na tle ich w³as -noœci petro grafic znych. Biule tyn In stytutu Geo logic znego, 178.
Ku bicz, A., 1965. Oddzia³ywanie at mos fery wy pal ania na w³as -noœci fi zyc zne kra jowych wy robów chromitowo- magnezyto-wych. Zeszyty Nau kowe AGH, Ce ramika, 6.
Ku bicz, A., 1966. Zmien noœæ petro grafic zna ska³ ser pen tynito-wych oko licy Gro chowej i Braszowic. Ar chiwum Min era -logic zne, 26 (1, 2).
Ku bicz, A., 1967. Wstêpne ba da nia wapi eni me tod¹ ul tradŸwiê-ków. Spra wozda nia z po siedzeñ Komisji Nau kowych Oddzia-³u PAN w Kra kowie, lipiec- grudzieñ 1967.
Ku bicz, A., 1968. Niek tóre w³aœci woœci tech no logic zne kra jowych ska³ perydotytowo serpentynitowych. Przegl¹d Gór -niczy, 24.
D¿u³yñski, S. & Ku bicz, A., 1971. Re crys tal lized and dis ag gre -gated lime stones in the Tri as sic of Sile sia. Roc znik Pol skiego Towarzystwa Geo logic znego, 61.
Ku bicz, A., 1971. Charak ter ystyka surow ców magnezowych na pod stawie stopnia wy syce nia. Zeszyty Nau -kowe AGH, Ge olo gia, 14.
Kiel ski, A. & Ku bicz, A., 1973. Wp³yw tekstury i mik ro tekstury na niek tóre w³as noœci klinki erów wapi en nych. Zeszyty Nau -kowe AGH, Zeszyt specjalny, 45.
Ka mieñski, M. & Ku bicz, A., 1974. Prob lem wapi eni z obsz aru Pol ski jako surowca do pro duk cji wy robów ognio trwa³ych. Ma te ria³y Ognio trwa³e, 26 (1).
Kot licki, S. & Ku bicz, A., 1974. Trias Œl¹ska Opol skiego. W: Rut -kowski, J. (red.), Prze wod nik XLVI Zjazdu Pol skiego Towarzystwa Geo logic znego, Opole, 12- 14 wrzeœnia 1974. Wy dawnictwa Geo logic zne, Warszawa: 18- 26.
D¿u³yñski, S. & Ku bicz, A., 1975. Storm ac cu mu la tions of brachio pod shells and sedi men tary en vi ron ment of the Tere -bratula Beds in the Muschel kalk of Up per Sile sia (South ern Po land). Roc znik Pol skiego Towarzystwa Geo logic znego, 45. Ku bicz, A. & Kiel ski, A., 1976. Ocena kra jowych z³ó¿ wapi eni jako surow ców do pro duk cji wapi en nych ma te ria³ów ognio trwa³ych. Prace Komisji Ce ramic znej Oddzia³u PAN w Kra -kowie, Ce ramika, 25.
Ku bicz, A., 1977. Racjon alna go spo darka z³o¿ami wapi eni w Polsce. Zeszyty Nau kowe AGH, So zolo gia i So zo tech nika, 8. Ku bicz, A., 1994. Mo¿li woœci wyk orzystana ska³
serpentynitowych towarzysz¹cych z³o¿u mag nezytu w masy -wie Grochowa- Braszowic. Gór nictwo Od kry wkowe, 36 (6).
