Alina Maciejewska, Aldona Kocyáa Akademia Podlaska
Sprawozdanie z Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej
„Wyraz w j
Ċzyku i tekĞcie – teoria i praktyka”
W maju 2009 roku minĊáa 10. rocznica Ğmierci prof. dr. hab. Józefa Wierz-chowskiego, siedlczanina, jĊzykoznawcy, postaci niezwykle waĪnej dla naszej poloni-styki. Uczczeniem pamiĊci Profesora i Jego Īony, docent BoĪeny Wierzchowskiej – znakomitego fonetyka, z której prac korzystają kolejne pokolenia jĊzykoznawców, logopedów, filologów – byáa Ogólnopolska Konferencja Naukowa pt. „Wyraz w jĊzyku i tekĞcie – teoria i praktyka”. Spotkanie odbyáo siĊ 5-6 czerwca 2009 roku w Bibliotece Gáównej Akademii Podlaskiej (której zbiory wzbogaciá ksiĊgozbiór PaĔ-stwa Wierzchowskich podarowany naszej uczelni przez synów ProfesorPaĔ-stwa). Gáówni organizatorzy konferencji to: OĞrodek Logopedyczny oraz Pracownia Historii JĊzyka Polskiego i Dialektologii Instytutu Filologii Polskiej Akademii Podlaskiej i Siedlecki Oddziaá Polskiego Towarzystwa Logopedycznego dziaáający przy OĞrodku Logope-dycznym. Osobami kierującymi pracami byáy: prof. dr hab. Janina GardziĔska i dr Alina Maciejewska (doktorantka Profesora).
Temat konferencji nawiązywaá do zainteresowaĔ naukowych PaĔstwa Wierz-chowskich, wĞród których szczególne miejsce zajmowaáy zagadnienia z dziedziny fo-netyki i fonologii, leksykologii i leksykografii, semantyki, teorii jĊzyka, dialektologii, historii jĊzyka oraz rozwoju jĊzyka i patologii mowy.
KonferencjĊ poprzedziáa Msza ĝwiĊta odprawiona w intencji PaĔstwa BoĪe-ny i Józefa Wierzchowskich w KoĞciele Garnizonowym w Siedlcach – miejscu waĪ-nym dla pamiĊci AK-owców. W ten sposób organizatorki nawiązaáy do historii rodzi-ny Wierzchowskich (siostra Profesora byáa Īoánierzem AK, Profesor jako máody cháopak równieĪ uczestniczyá w ruchu oporu i záoĪyá przysiĊgĊ Īoánierza AK, w tej organizacji dziaáaá teĪ w MiĔsku Mazowieckim ojciec Pani Profesor Wierzchowskiej, z domu Gáowackiej).
Wyjątkowe losy PaĔstwa Wierzchowskich, Ich kariery naukowe, Ich wkáad w rozwój nauki polskiej, a takĪe w historiĊ nauki europejskiej i Ğwiatowej moĪna byáo przeĞledziü, oglądając przygotowaną z ogromną starannoĞcią wystawĊ „BoĪena i Józef Wierzchowscy”. Wysiáek wáoĪony przez Kustosz Biblioteki Gáównej wraz z zespoáem pracowników Oddziaáu Informacji Naukowej byá imponujący. Gromadze-nie pamiątek, dokumentów, zdjĊü wymagaáo Gromadze-niemal detektywistycznej pracy, kontak-tów z ludĨmi i archiwami od Siedlec przez m.in. Lublin, WarszawĊ po Tokio.
Wyjątkowymi goĞümi konferencji byli Piotr i Jacek Wierzchowscy – syno-wie, wnuczka Ola z mĊĪem i dzieümi – prawnukami PaĔstwa Wierzchowskich. CzĊĞü wspomnieniowa miaáa charakter niezwykáy, poniewaĪ kalendarium Īycia rodziców przedstawiá najbardziej wiarygodny Ğwiadek losów rodziny, najstarszy syn – prof. dr hab. Jacek Wierzchowski.
UroczystoĞci otwarcia konferencji dokonali prof. dr hab. Jerzy Kunikowski – dziekan Wydziaáu Humanistycznego oraz prof. dr hab. Roman Mnich – dyrektor
166
Instytutu Filologii Polskiej. Konferencja zostaáa podzielona na szeĞü sesji plenarnych, warsztaty i sesjĊ plakatową.
Pierwszego dnia obrad odbyáy siĊ trzy sesje oraz warsztaty. WĞród wyjątko-wych osobistoĞci naukowyjątko-wych, które mieliĞmy okazjĊ goĞciü i wysáuchaü, byli: prof. dr hab. Witold MaĔczak z Uniwersytetu JagielloĔskiego w Krakowie – kolega na-ukowy Profesora Wierzchowskiego, prof. dr hab. Barbara Boniecka z UMCS w Lu-blinie, prof. dr hab. Jagoda CieszyĔska z Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, prof. dr hab. Stanisáaw Milewski z Uniwersytetu GdaĔskiego, docent Maria Przybysz-Piwkowa z Uniwersytetu Warszawskiego. Z waĪnych powodów losowych nie mógá uczestniczyü w obradach prof. dr hab. Józef Porayski-Pomsta z Uniwersytetu War-szawskiego, prezes Polskiego Towarzystwa Kultury JĊzyka, którego czáonkami byli PaĔstwo Wierzchowscy. Pierwszego dnia obrad wysáuchaliĞmy równieĪ bardzo cie-kawego referatu prof. dr hab. Eleny Koriakowcewej z Akademii Podlaskiej, dr Danuty Pluty-Wojciechowskiej z Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Biaáej, dr Katarzyny Jachimowskiej z Uniwersytetu àódzkiego, dr BoĪeny Strachalskiej z Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie.
Sesja warsztatowa okazaáa siĊ bardzo atrakcyjną czĊĞcią spotkania. Uczestni-czyáo w niej okoáo 300 osób. Okazaáo siĊ, Īe nasi studenci byli ogromnie zaintereso-wani kontaktem z osobami prezentującymi praktyczną wiedzĊ z zakresu trudnoĞci w komunikacji jĊzykowej oraz funkcjonowania wyrazu w procesie nabywania jĊzyka, zaburzeniach i zakáóceniach komunikacji jĊzykowej, diagnozie i terapii logopedycz-nej, diagnozie i reedukacji trudnoĞci w czytaniu i pisaniu. Tematyka warsztatów byáa nastĊpująca:
9 „Od obrazka do sáowa. Symultaniczno-sekwencyjna metoda nauki czytania” – prowadząca prof. dr hab. Jagoda CieszyĔska (UP w Krakowie),
9 „Struktury wyrazowe w zaburzeniach mowy o podáoĪu neurologicznym – impli-kacje diagnostyczne i terapeutyczne” – prowadząca dr Jolanta Panasiuk (UMCS Lublin),
9 „Komunikacja jĊzykowa osób z zespoáem Aspergera – miĊdzy wyrazem a tek-stem” – prowadząca dr Marta Korendo (UP w Krakowie),
9 „Rozwijanie umiejĊtnoĞci jĊzykowych dziecka z trudnoĞciami w czytaniu i pisaniu – wyraz w tekĞcie (propozycja edukacyjna)” – prowadząca doc. Maria Przybysz-Piwko (UW).
Drugi dzieĔ konferencji rozpocząá siĊ sesją plakatową, którą poprowadziáa dr Izabela Pietras z Uniwersytetu Marii Curie-Skáodowskiej w Lublinie. Tematyka pla-katów byáa ĞciĞle związana z tematem konferencji, gáównie dotyczyáa wyrazu w zabu-rzeniach i zakáóceniach komunikacji jĊzykowej. Jak siĊ okazaáo, prezentowane przez autorów problemy byáy tak interesujące, Īe dyskusjom w kuluarach konferencyjnych nie byáo koĔca.
W nastĊpnych sesjach mogliĞmy wysáuchaü wystąpieĔ goĞci z innych uczel-ni: dr Renaty Makarewicz z Uniwersytetu WarmiĔsko-Mazurskiego w Olsztynie, dr Izabeli Pietras z UMCS w Lublinie, dr Agnieszki Wierzbickiej z Uniwersytetu àódzkiego, dr. Zygmunta Gaáeckiego i dr. Henryka Dudy z Katolickiego Uniwersyte-tu Lubelskiego im. Jana Pawáa II. W tym dniu prezentowali równieĪ swoje wystąpie-nia gospodarze, pracownicy Instytutu Filologii Polskiej: prof. dr hab. Krystyna
Wojt-167
czuk, prof. dr hab. Janina GardziĔska, dr Alina Maciejewska, dr Maágorzata JasiĔska, mgr Aneta Mitura, mgr Tomasz Chodowiec. Tematyka przedstawionych referatów skupiaáa siĊ wokóá problemu wyrazu w opisach jĊzykoznawczych (semantycznym, gramatycznym, historycznym, kognitywnym itp.).Organizatorzy konferencji zaproponowali równieĪ uroczystą kolacjĊ, przy okazji uczestnicy mogli podziwiaü odnowiony Paáac OgiĔskich – siedzibĊ Rektora AP oraz odwiedziü Muzeum Diecezjalne.
Wyjątkowy wkáad w organizacjĊ konferencji i jej oprawĊ mieli studenci i czáonkowie Naukowego Koáa Logopedycznego wraz z opiekunem. ZaangaĪowanie, pomysáowoĞü i uczynnoĞü najmáodszych wspóáorganizatorów budziáa podziw uczest-ników i przyczyniáa siĊ do tego, Īe konferencja – jak twierdzili goĞcie – byáa Ğwietnie zorganizowana. Ogromną przyjemnoĞcią dla organizatorów byáy sáowa podziĊkowa-nia za konferencjĊ „w tak piĊknym wymiarze humanistycznym”, za „waĪną lekcjĊ pamiĊci o naszych nauczycielach”.
