Janusz S ew ern iak
GEOGRAFIA TURYZMU A PLANOW ANIE PRZESTRZEN NE W PO LSCE W LATACH DZIEW IĘĆDZIESIĄTYCH
LA GÉOGRAPHIE DU TOURISM E ET LA PLA N IFICA TIO N SPA TIA LE EN POLOGNE
DANS LES ANNEES Q U A T R E -V IN G T -D IX
GEOGRAPHY OF TOURISM AND SPA TIA L PLA N N IN G IN POLAND IN THE 90’S
Dziedziną zastosow ań rezu ltató w poznania geografii tu ry zm u w za kresie zagospodarow ania turystycznego jest planow anie przestrzenne. G łów nym zadaniem geografii tu ry zm u wobec planow ania p rzestrzenne go jest określenie zbioru reg u ł um ożliw iających racjonaln e sterow anie ru chem tu ry sty czn y m przez odpow iednie zagospodarow anie turystyczne. Co należy uczynić aby geografia tu ry zm u w latach dziew ięćdziesiątych była bardziej niż dotąd użyteczna dla p ra k ty k i planistycznej?
Na podstaw ie dotychczasow ych doświadczeń w ydaje się, że celowe jest w yodrębnienie n u rtu , k tó ry um ow nie m ożna nazw ać jako z a s t o
s o w a n i a g e o g r a f i i t u r y z m u w p l a n o w a n i u p r z e
s t r z e n n y m . W tych ram ach pow inien być dokonany przegląd, a n a stępnie synteza dotychczasow ego sta n u badań geografii tury zm u pod kątem w ykorzystania w niosków w planow aniu przestrzennym . W n a w iązaniu do stre f krajobrazow ych Polski dotyczy to opracow ania: 1) m e todyki zbierania inform acji oraz 2) stra te g ii rozw iązyw ania problem ów planistycznych zagospodarow ania turystycznego.
P rzegląd oraz synteza m etod zbierania inform acji dotyczących p ro blem atyk i zagospodarow ania turystycznego w regionach i m iejscow oś ciach tu ry styczn ych w inny zm ierzać do opracow ania podstaw f i z j o
g r a f i i t u r y s t y c z n e j . J e j najogólniej pojm ow anym celem po
w inna być analiza i ocena cech przestrzeni geograficznej dla osadnic tw a turystycznego. O bejm uje to zespół inform acji o: 1) stanie środow
i-ska geograficznego dla tu ry sty k i oraz 2) przew idyw anych sku tkach za gospodarow ania i użytkow ania turystycznego. W szczególności należą tu inform acje dotyczące np: kolizji funkcji, przew idyw anych zmian śro dowiska przyrodniczego, zasad kształtow ania krajob razu , ekspozycji do m in ant urbanistycznych i krajobrazow ych, natężenia hałasu, spalin itp. Dla strateg ii rozw iązyw ania problem ów planistycznych zagospoda row ania turystycznego kluczow e znaczenie m a opracow anie w s k a ź
n i k ó w u ż y t k o w a n i a t u r y s t y c z n e g o , co dotyczy chłon
ności, pojem ności i przepustow ości tu ry stycznej. P rz y k o n stru k cji tych wskaźników poza uw arunkow aniam i środow iska przyrodniczego i m o żliwościami recepcji bazy tu ry sty czn ej większą uw agę należy zwrócić na czynniki zw iązane z percepcją przestrzeni tu rysty cznej przez uczest ników poszczególnych form ru ch u turystycznego. W akcentow anym tu podejściu hum anistycznym należy jednak dążyć do ostatecznych ujęć norm atyw nych, co zw iązane jest z oczekiw aniam i p rak ty k i p lanistycz nej.
W latach dziew ięćdziesiątych wobec: 1) zm ian system ow ych plan o w ania przestrzennego w yrażających się przede w szystkim odejściem od planow ania centralnego oraz 2) spodziew anej aktyw izacji sam orządów tery to rialn y ch na rzecz rozw oju tu ry sty k i m ożna założyć w zrost zna czenia planow ania przestrzennego zagospodarow ania turystycznego na szczeblu regionalnym , a zwłaszcza lokalnym . W tej sy tu acji w ażną rolę powinno spełnić opracow anie zarów no podstaw fizjografii tury sty czn ej, jak i w skaźników użytkow ania turystycznego dla stre f krajobrazow ych Polski. Może to stanow ić jednocześnie jedną ze w skazów ek co do w y boru kierunków badaw czych geografii turyzm u.
D r J a n u s z S e w c r n ia k W p ły n ę ło : In s ty tu t T u r y s ty k i 31 s t y c z n ia 1991 r'. O d d z ia ł w T o r u n iu
ul. M . K o n o p n ic k ie j 27 8 7 -1 0 0 T o r u ń
