Barbara O l s z e w s k a , A n d r z e j W y c h o w t i n i e c
S P R A W O Z D A N IE Z Ć W I C Z EŃ T ER EN O W Y C H W E F R A N C JI
GRUPY P R A C O W N I K Ó W I S TU D E N TÓ W '
S P EC JAL N O Ś C I G EO G R A F I A TU RYZM U UN I W ERS Y TETU ŁÓDZK IEGO
LE COM PTE-R EN D U DES EXERCICES SUR LE TER RA IN EXÉCU TÉS EN FR A NC E PAR U N GROUPE
DE TRAVAILLEURS S CIENTIF IQU ES ET ÉTU D IA N TS DE l'U N IV ERS IT É DE ŁÓDŻ SP ÉCIALISTES DE LA G ÉO G R A PH I E DE TO URI SM E
W 1983 r. z o s t ał a p o d p is a n a u m o w a o b e z p o ś r e d n i e j w s p ó ł p r a c y d y d a k t y c z n o n a u k o w e j m ięd z y U n i w e r sy t e t e m w A n g e r s i U n i w e r s y t e te m Łódzkim. D o ty c z y ła o n a m. in. w y m i a n y g r u p 1 0 o so bo w y ch (2 p r a c o w n ik ó w i 8 stu d e n tó w ) z I n s t y t u tu G e o gr af ii i T u r y z m u U n i w e r s y t e -tu w A n g e r s i z Z a k ł a d u G e o g r a f ii M ia s t i T u r y z m u I n s t y t u t u G eo g r af ii E k o n o m i c zn ej i O r g a n i z a c ji P r z e s tr z e n i U n i w e r s y t e t u Łódzkieg o.
Z g o d n ie z u m o w ą Z ak ła d G eo g r af ii M ia s t i T u r y z m u IG EiOP UŁ p r z y j ą ł w d n i a c h 14— 27 lip ca 1984 r. g r u p ę p r a c o w n i k ó w i s t u d e n t ó w z U n i w e r s y t e t u w A n g e r s (prof. M. B o n n ea u , dr Ph. C a y l a , F. C ay la , S. C a y la, C. le Bars, M. C h a t r y , J. Ch. Du bois, F. H o u d e b i n e , M. M a r ch an d , В. N icolas). S t u de n c i f r an cu s cy , po z w ie d ze n i u W a r s z a w y i Ło -dzi w zi ęli u d z ia ł w ć w i c z en ia c h t e r e n o w y c h z o r g a n i z o w a n y c h w Bie-sz c z a d a ch dla s t u d e n t ó w sp e c j a li z a c ji g e o g r a f i a tu r y zm u .
Z a m k n i ęc ie m p i e r w s z e g o c y k l u w y m i a n y b y ł p o b y t g r u p y p o ls k i ej w e F r a n c j i w d n i a c h 10— 24 w r z e ś n i a 1985 r. W je j s k ł ad w c h od zi li: doc. dr hab . S. Liszew ski, dr E. Dziegieć, T. K r ó la k , A. K ru k , A. K u j a w a , E. M ęc in a, M. P is ar sk i, R. W i l u ś i a u t o r z y n i n ie j sz e g o s p r a w o z d a -n i a ( ob ec-n ie p r a c o w -n i c y Z a k ł a d u M ia st i T u ry z m u ) . O r g a n i z a t o r e m p o b y t u ze s t r o n y f r a n c u s k i e j b y ł prof, dr hab. M i ch el B o n n e a u — d y r e k t o r I n s t y t u t u G eo g r af ii i T u r y z m u o r az w i c e p r e z y d e n t U n i w e r s y t e t u w A n g e r s. P o d w z g lę d e m m e r y t o r y c z n y m p o m a g a li m u p r a c o w n i c y i n s ty tu t u , n a t o m ia s t u c z e s t n i c y u b i e g ł o r o c z n e g o st a ż u w P olsc e o d p o w i a d a li za s p r a w y o r g a n i z a c y j n e . P o b y t g r u p y p o l sk i e j w e F r a n c j i m o żn a p o d zie li ć n a d w ie części; p i e r w s z a miała" c h a r a k t e r w y c i e c z k i n au k o w e j, d r u g a b y ł a z w i ą z a n a z u d z i ał e m w st a ż u z o r g a n i z o w a n y m p r z ez u n i w e r s y t e t w A n g e r s dla s t u d e n t ó w ze s p e c ja ln o śc i — tu r y zm . W r a m a c h w y c i e c z k i n a u k o w e j,
k t ó r a o d b y ła się w d n i a ch 10— 16 w r z e śn i a, zw ied zi liśm y P ar y ż , A n g e r s i o k o l ic e o r a z p o ł u d n i o w ą część Płw. B r eto ń sk i eg o . O d 16 do 23 w r z e ś n i a grupa" p o ls k a w z ię ła u d z ia ł w p r a k t y k a c h z o r g a n i z o w a n y c h na t e -r e n i e g m i n p o ł o ż o n y c h n a d L o a-r ą w d e p a -r t a m e n c ie M a in e- et -L o l-r e (rys. 1). P o w r ó t do k r a j u o d b y ł się sa m o l o t em z P a r y ż a 24 w r z e ś n i a 1985 r.
N a z w ie d z e n ie P a r y ż a p r z e z n a c z o n o j e d e n dzień, co u m oż liw iło z o -b ac ze n ie ty lk o n a j -b a r d z i e j s y m -b o l ic z n y c h f r a g m e n t ó w i o -b i e k t ó w tzw. „ p i ę k n e g o P a r y ż a" . W y c i e c z k a p r z e b ie g a ł a po d w ó c h t r a s a c h . P ie r w s za z n i c h b r a ł a p o c z ą te k sp od Łu k u T r i u m f a ln e g o p r z y P la cu d e G a u l le 'a i b iegła w zd łuż P ól E li zejsk ich k o ło L u w r u do F o r u m d es H all es. P rzy P o lac h E liz ejsk ich s k u p i a j ą się g ł ó w n e b an k i , t o w a r z y s t w a lo tn icze , n a j -w i ęk sz e b iu r a p o d ró ż y , n a jd r o ż sz e s a l o n y sa m o ch o d o -w e , d o m y m o d y i o b i e k t y r o z r y w k o w e , T r u d n o u w i e r zy ć, że n a m ie j s cu o b e c n y c h w i e l o p i ę t r o w y c h g m a c h ó w je sz c ze p r z e d 1 w o j n ą ś w i a t o w ą s ta ły n i e p o z o r -n e w i ll e i p a ł a c y k i. W i ęk s z o ś ć z -n i ch z o st a ła w y b u r z o -n a -n a sk u t e k w z r o s tu ce n d z iał e k b u d o w l a n y c h i z w ią z an e j z ty m k o n ie c z n o ś ci b u d o w y w y so k o ś c io w c ó w . P o la Eliz ejsk ie p e łn ią f u n k c ję g łó w n ej osi h a n -d l o w e j m i a st a i s t a n o w i ą j e -d n o c z e śn i e „ p a r y s k ą -d r o g ę t r iu m f a ln ą" , n a k t ó r e j o d b y w a j ą się w a ż n e u r o c z y st o ś c i p a ń st w o w e . C i ąg n ą się o n e do P la ou Zgo dy, z k t ó r y m s ą s i a d u j ą o g r o d y n a le ż ą c e do L u w r u ( Ja r d i n d es Tu iler ies) . L uw r — to k o m p le k s p a ła c o w y , k t ó r y p o w s ta ł p rz ez r o z b u d o w ę ś r e d n i o w ie c z n e g o za m k u , p o łą c z en ie go z p a ła c e m T u i le r ie s o r az d o b u d o w a n i e sk r z y d ł a w sch o d n ie g o . Do 1680 r., tzn. do z a k o ń c z e n i a b u d o w y W e r salu, Lu w r b y ł g ł ó w n ą sie d zi b ą k r ó l e w s k ą . O d 1793 r. o b ie k t t e n u d o -s t ę p n io n o do z w ie d z an ia . O b e c n ie m i e-szc zą -się w nim : M u z e u m L u w r u i M u z e u m S ztu ki D e k o r a c y jn e j .
Po o d b y c iu s p a c e r u w o k ó ł L uw r u , u d al i śm y się d o F o r u m d es H alles. T a s u p e r n o w o c z e s n a b u d o w la , p o w st a ł a w k o ń c u l a t s i ed em d z ie si ąty ch, z n a jd u j e się n a m i ej sc u st a r y c h , o s ie m n a s t o w i e c z n y c h hal. S t a n o -w i o n a t r z y p o z i o m o -w y k o m p l e k s u s ł u g o -w y ( k a -w ia rn ie , k l u b y , sk lep y, k ina ). N o w e H a l e w y r ó ż n i a l ek k o ść k o n s t r u k c ji , k t ó r ą o s ią g n ię t o d zię -k i z a s to s o w a n iu g łó w n i e t a -k i c h m a t er ia ł ó w , j a -k stal i sz-kło. N a l e ż y
d odać, ż e t e n s u p e r n o w o c z e s n y k o m p l e k s (o o d m i en n y m c h a r a k t e r z e niż C e n t r u m P o m p id ea u ) z o sta ł ś w i e t n i e w k o m p o n o w a n y w o to cz e n ie b u d y n k ó w o si e m n a st o - i d zi e w i ę tn as t o w i e c z n y c h .
D r u g a t r a s a z w ie d za n ia o b e j m o w a ła D z ieln icę Ł a c i ń sk ą i W y s p ę La Cité. W a ż n y m i p u n k t a m i b y ł y t u o b i e k t y U n i w e r s y t e t u P a r y ż I — — S o r b o n a, m. in. g m a ch , w k t ó r y m o d b y w a ł się o st a tn i Ś w i a t o w y K o n g r e s G e o g r a fó w (1984 r). N a t r a s i e te j b y ła o k a z j a do p o z n a n i a c e n -n y c h z a b y tk ó w i m iej sc p am ię ci -n a r o d o w e j (-np. K a t e d r a N otr e- D am e ,
R ys. 1. T rasa ć w ic z e ń te r e n o w y c h na o b sz ar ze F ran cji
1 — p r z e j a z d y k o l e j ą ; 2 — t r a s a w y c i e c z k i n a u k o w e j ; 3 — t e r e n ć w i c z e ń s t a c j o n a r n y c h ; 4 — m i e j s c o -w o ś c i p o b y t u
Fig. 1. L 'itinérair e dos e x e r c ic e s sur le terra in en te rr ito ir e fra nça is
1 — l e s t r a j e t s f a i t s e n c h e m i n d e f er; 2 — l ' i t i n é r a i r e d e l ’e x c u r s i o n s c i e n t i f i q u e ; 3 — l e t e rr a in d e s e x e r c i c e s s t a ti o n n ai r e s, - 4 — l e s l o c a l i t é s d e s é j o u r
P a n t h e o n ) o ra z a t m o sf e r y ż yc ia j e d n e g o z n a j s t a r s z y c h m ia st e cz e k u n iw e r sy te c k i c h .
Z P a r y ż a p o cią g ie m p r z e je c h a l i śm y do m i as ta A n ge r s, b ę d ą c eg o st o lic ą r e g i o n u A n jo u . A t r a k c y j n o ś ć t u r y st y c z n a r e g i o n u A n jo u ściśle w i ąż e się ze śr o d o w i s k i e m p r z y r o d n i c z y m ziem p o ł o ż o n y c h n a d Loa rą, z ich h i s to r i ą i w s p ó łc z e s n ą d z ia ła ln o śc ią ż y j ą c y c h tu ludzi. N a z w a r e -g i o n u p o ch od zi od n a z w y h r a b s t w a , k t ó r e p o w s ta ł o w XI w., a w X IV w. z o sta ło p rz ez K a r o l a V p o d n i e si o n e do r a n g i k si ę st w a . L u dn o ść ty c h ziem p ie r w o t n i e z a j m o w a ł a się r o ln ic tw e m , o g r o d n ic tw e m i h a n d l e m w i na m i. W X VI I w. p o w st a ły t u m a n u f a k t u r y w y t w a r z a j ą c e p ł ó tn o i tk a n i n y b a w e ł n ia n e . W X I X w. r o z w i n ą ł się p r z e m y sł k o n o p n y , s k ó -r z a n y i m eb lo w y . W X X w. p o d j ę t o p -r o d u k c j ę sp -r z ę tu el ek t-r o n i c z n e g o , a k c e s o r i ó w s a m o c h o d o w y c h i m as zy n ro lni czy ch. W r e g io n i e A n j o u u p r a w i a się sł o ne czn ik i, k u k u r y d z ę , b u r a k i c u k r o -w e i k -w i a t y n a p o tr z e b y p r z e m y s łu k o s m e t y c z n e g o (np. La M en itré , St. S ulpice). N a j w i ę k sz e j e d n a k o b s z a r y ziem i są z a ję t e p o d u p r a w ę w i n n e j lato ro śli. J e s t to z ja w i sk o t y p o w e dla ca łe j d o li n y Lo ar y , k t ó r a s t a n o w i t rz ec i p od w z g lę d e m w a ż n o ś c i r e g i o n p r o d u k c ji w in a w e F r a n cji, p o B u r g u nd i i i B o rd eau x . W d e p a r t a m e n c i e M a in e et Lo ir e p r o d u k u -j e się w iel e g a t u n k ó w i o d m i an win, np.: Rosé d 'A n -jo u , C a b e r n e t d 'A n j o u , S a um u r C h am p ig n y , Ro sé de Loire. Z w ied za n ie w i n ni c i p iw nic z f e r m e n t u j ą c y m i l e ż a k u ją c y m w i n em , p o łą c z o n e z je go d e g u s t a -cj ą j e st f or m ą u a t r a k c y j n i e n i a im p re z t u r y s t y c z n y c h o r g a n iz o w a n y c h n a t e r e n i e A n j ou . K o le dz y f r a n c u sc y u m o żliw ili n a m z w ie d z a n ie w i n n i c y C h r i s t ia n a D u bo is w V a r r a i n s , n a le ż ą c e j do n a j b a r d z i e j w y d a j -n y c h w o k o l ic ac h S au m ur . Do n a j c e n n i e j s z y c h z a b y tk ó w r e g i o n u A n j o u n a le ż ą: z am ek , k a t e d r a i liczn e m u z ea w A n g e rs , z a m e k i k o s z a r y k a w a l e r z y s t ó w w S au m u r o r az O p a c t w o K r ó l e w s k i e w F o n te v r a u d . Z a m e k w A n g e rs , p o d o b n ie j a k i k a t e d r a p och o dz i z XI I— XIII w ie k u , a o b e cn ie w jeg o w n ę tr z a c h z n a j d u j e się G a le ri a A r r a s ó w Ap o k a l i p s a ( a r r a s y z o s ta ł y w y k o n a n e w l a t a c h 1375— 1380). N a d z ie d z iń c u z a m k o w y m i n a m i ej s c u d a w n e j fo sy u r z ą d z o n o o g r o d y w s ty lu f r a n cu sk im . T e m a t y c z n i e do a r r a s ó w
A p o k a l i p s a n a w ią z u j e dzieło J. L u rc at a (1892— 1966). A r t y s t a t e n w y
k o n ał w l a t a c h 1957— 1966 d zi esię ć a r r a s ó w p o d w sp ó l n y m t y t u ł e m Ż y cie świata. O d 1968 r. a r r a s y t e z n a j d u j ą się w M u z e u m St. Je a n , m ie sz -cz ą cy m się w b u d y n k u śr e d n io w ie c z n e g o szpit ala. P oza ty m w A n g e r s n a u w a g ę z a s łu g u j e M u z e u m Rzeźb D a v i d a d ’A n g er s.
W y m i e n i o n e w c z e ś n i ej O p a c t w o K r ó le w sk ie w F o n t e v r a u d (XV— — XV II I w.), po r e w o l u c ji f r a n c u s k i e j zo sta ł o z am ie n io n e n a w i ęz ie n ie (do 1963 г.), a od 1975 r. s ta n o w i C e n t r u m K u l t u r a l n e Z a c h o d u (des P a y s de la Loire). Do w a l o r ó w k r a j o z n a w c z y c h r e g io n u A n j o u n al e ż y
za lic z y ć t ak że li cz ne k o śc i o ł y i z a b u d o w a n i a d w o r s k i e nip. w C u n au lt , S a n S a tu rn i n . Z a g o sp o d a r o w a n i e t u r y st y c z n e r e g io n u A n jo u j e st n ie w sp ó ł m i e rn ie n is ki e do p o s ia d a n y c h w a l o r ó w t e r e n ó w w i e js k i c h l e ż ą c y c h n ad Loarą. P r ó b ą i n t en s y f ik ac ji z a g o sp o d a r o w a n i a t u r y st y c z n e g o p o d j ę ł y p o w s t a -ją c e tu w l at a c h sie d e m d z i e sią ty c h s y n d y k a t y tu r y st y c zn e , k t ó r e są o rg a n iz a c ja m i spo łec zn ym i, z r z e sz a ją c y m i p r z e d st aw i c ie li g m in z a in t e r e s o w a n y c h r o z w o je m tu ry s ty k i . W sw e j d zi ała ln ośc i k ła d ą o n e g ł ó w n y n a c is k na o r g a n i z o w an i e b r a k u j ą c e j je sz cz e w r e g io n ie A n j o u in f r a -s t r u k t u r y tu r y -s ty c z n e j. W r a m a c h -s-y ndy katów g m in y -sp ec j al iz u ją -sią w o k r e ś lo n y c h f o r m a c h r u c h u tu r y st y c z n e g o . T y p z a g o s p o d a r o w a n i a t u r y st y c z n e g o j e st u z a le ż n i o n y od r o d za j u w y s t ę p u j ą c y c h n a t e r e n i e d a -n e j g m i-n y w a lo r ó w t u r y s t y c z -n y c h i zw ią z a -n e j z -nim i fo r m y tu r ys ty ki . J e d n a k n a t e r e n i e r e g io n u A n j o u s p o t y k a się d użo s t a r y c h z a b u d o w a ń d w o r sk i c h i p ał a c o w y c h , k t ó r e m o g ą o pr óc z f u nk c ji k r a jo z n a w c z e j s p e ł -n iać w p rz y sz ło śc i r ol ą p l a c ó w e k k u l t u r a l-n y c h i o b i e k t ó w -n o c le g o w y c h (,,d rugie do m y") . S y n d y k a t y t u r y s t y c z n e z a c h ą c a j ą w ła ścici eli t y c h o b ie -k t ó w do w y n a j m o w a n ia p o -k o i dla tu r y s tó w .
O d a lsz y ro z w ó j t u r y st y k i z a b ie g a ją r ó w n ie ż w ł a d z e sto licy r e g io
-n u — A -n g e r s — m ia sta d w u s tu ty sią c z -n e g o . M ia st o to j es t z-n a -n e jak o c e n t r u m k u l t u r y i sztu k i n ie ty lk o z r a c ji p o si a d a n i a w i el u c e n n y c h z a -b y tk ó w , al e p r z e d e w sz y st k i m z p o w o d u o d g r y w a n i a ro li g ł ó w n eg o o śr o d k a a n im u ją c e g o r u c h k u l t u r a l n y w całej k r a i n i e Loar y. A n g e r s j e s t m ia st e m cz ęsto o d w ie d z a n y m p rz ez t u r y s t ó w i d o b r ze z a g o sp o d a -r o w a n y m . Z n a j d u j e sią tu m. in. 17 hoteli, 16 h ot el i z -r e st a u -r a c j a m i,
17 r e s ta u r a c ji , 2 c am p ing i. W ce lu p o d n ie si e n i a r an g i m i ast a jak o o śr o d k a t u r y st y c z n e g o o tw a r to 1 sty c z n ia 1983 r. C e n tr u m K o n g r e s o w e z h o t el em M e r k u r y . C e n tr u m to o b słu g u je k o n g r e s y m e d y c z n e i liczn e k o n f e r e n c j e n a u k o w e . P r z y jeg o b u d o w i e z a st o s o w a n o n a jn o w s z e r o z w i ą -za n ia k o n s t r u k c y j n e i t ec h n ic z n e ( z n ajd u j ą sią tu sa le n a 200, 400 i 1300 m iejsc z m o żl iw o ści ą p od zi el en ia ich n a m niejsze). Dzięki o r g an izac ji k o n g r e s ó w p r z e d ł u żo n o se z o n t u r y s t y c z n y n a w c z e sn ą w i o s n ę i p ó ź n ą jesi eń. M ia sto w s p ó ł p r a c u j e w d zie dz inie t u r y s t y k i z O s n a b r ü c k i e m w RFN, H a a r l e m w H o land ii, B a m a ko w M ali i P isą w e W ł osz ech .
W A n g e r s g r u p a p o l sk a z o s tał a p r z y ję t a (przez a d i u n k t a m e r a do s p r a w t u r y s t y k i — P. J a c g u e s a La u g er y , k t ó r y w r a z z to w a r z y s zą c y m i m u o so b am i z a p o zn a ł n a s z p o d s ta w o w y m i p r o b le m a m i r o z w o j u t u r y -styk i w r e g io n ie A n j o u i je g o stolicy.
D alsza tr a s a n a sz ej w y c ie c zk i p r z eb ie g a ła p rze z p o ł u d n io w ą część w y b r z e ż a Płw. B r e to ń s k ie g o n a o d ci n k u o d St. N a z a i r e do P ir iac-su r - Mer. P r o g r a m p o b y t u w t y m r e g io n ie F r a n c ji r ó w n ie ż był b a r d z o c ie k a w y z p u n k tu w id z e n ia osó b z a j m u ją c y c h się teo r ią i p r a k t y k ą t u r y
-styki. W m e r o s t w i e La B aule a d iu n k t m er a i o so by m u to w a r z y sz ą c e z a p o z n ał y g r u p ę p o l sk ą z h i st o r ią i w sp ó łc z es n y m i p r o b l em a m i t u r y -st y k i teg o f r ag m e n t u w y b r z e ż a b re to ń sk i eg o .
Do p o ł o w y X IX w. is tn ia ły tu g łó w n i e w io s k i r y b a ck ie . P o n ad t o l u dn o ść z a m i e sz k u ją c a t e t e r e n y z a jm o w a ła się m y śli w stw em , p o z y sk iw a n i e m soli p rzez e iw a p o r a c j ę iw o d y m o r sk i ej o raz iw y d o b y iw a n i e m t o r -fu. W p o ło w i e u b ie g ł eg o stu l eci a m ie jsc o w o śc i p o ło ż o n e n a w y b r z e ż u za c z ę ły zm ieniać, sw e oblicze. J e d n e z n i ch p r ze k sz t ał c ił y się w m i ast a p r z em y sł o w e , i n n e w s t a cj e tu r y st y c z n e . O b e c n ie k i lk a m i ejsc ow ośc i t u r y s t y c z n y c h tw o r z y z w a r t y p as za b u d o w y w zd łu ż w y b r z e ż a : St. M ar c, St. M a r g u e r it e , P or n ic h et , La Baule, Le P o ulig ue n.
Do n a j b a r d z ie j r e n o m o w a n y c h i jed n o c ze ś n ie l u k su s o w y c h m i e js co -w o śc i -w tej części -w y b r z eż a F r a n c ji n a l e ż y l iczą ce ok. 100 l a t La Baule (rys. 2). G w a ł to w n y ro z w ó j in f r a st r u k t u r y t u r y s ty c z n e j n a s tą p i ł tu w l a t ac h m ię d z y w o je n n y c h . O b e c n i e do d y sp o zy c ji w y p o c z y w a j ą c y c h p o z o -s ta je 45 hoteli, 5 t e r e n ó w ca m p in g o w y c h , ok. 10 ty-s. d r u g ic h r e zy d e nc ji , 100 k o r tó w te n iso w y ch , 2 m ię d z y n a r o d o w e t e r e n y go lfow e, 3 k l u b y je ź dzieckie, ok. 30 k l u b ó w p la żo w y ch , 2 b o i sk a p i łk a r sk ie i b a s e n ol im
-pijski. y
W ca łe j st ref ie i n t e n sy w n e g o z a g o sp o d a r o w a n ia t u r y s ty c z n e g o (od St. M a rc do Le P ou ligu en ) o d p o c z y w a w sezonie, tzn. od p o ł o w y c z e r -w c a do k o ń c a -w r z e ś n i a ok. 150 tys. t u r y s tó -w , z czeg o -w ię k szo ś ć sk u pi a się w La Baule. W tej liczbie ok. 2 5 % st a n o w i ą tu r yśc i zag ra nic zni , a 6 0 % m i e sz k a ń cy a g l o m e r a c ji p a r y s k i e j. Z t u t ej sz y c h plaż k o r z y s ta k a ż d e g o d ni a 60 tys. osób. D alszy ro z w ó j La Bau le je st u k i e r u n k o w a n y n a p r z e d ł u ż en ie sezo nu o ra z zw i ę k sz en ie u d z ia łu sp o r tó w w o d n y c h . Z a -m i er z en ia t e u d a ł o się cz ęścio w o z r ea li zo w ać po p rze z w y b u d o w a n i e h o t e l u k o n g r e s o w e g o . W 1984 r. p r z y b y ł o do La Baule 17 tys. k on - g r esi stó w .
W La B aule k o le d z y f r a n c u s c y u m oż liw ili n a m z w ie d zan i e i d o k ła d n e z ap o z n an i e się z f u n k c jo n o w a n i e m lu k s u s o w e g o o b iek t u t u r y s t y c z -nego, ja k i m j e st h o tel H e rm i ta g e . N a l e ż y on do spółki zr z e sz a ją ce j 6 h oteli, z lo k al i zo w a n y c h m. in. w C a n n e s i w D e auv ille. S iedziba tej spó łki m ieści się w P ar yż u .
N a w y b r z e ż u Bretanii, p o d o b n ie j a k w r e g i o n i e A n j o u w y s t ę p u j ą s y n d y k a t y t u r y st y c z n e . M iel iśm y o k az ję w sp osób b e zp o śr ed n i za p o zn a ć się z d zi a ła l n o śc i ą te go t y p u j e d n o s tk i o r g a n iz a c y j n e j , f u n k c jo n u ją ce j w m i ejsc ow ośc i Piriac.
N a u w a g ę z a sł u g u je r ó w n ie ż u k ł a d p r z e s t r z e n n y m ie jsc o w o śc i p o ło -żo n y c h w zd łu ż w y b r z e ż a Płw. B re toń sk ieg o . M o żn a tu za o b se r w o w a ć , p o d o b n ie ja k w Polsce, w y r a ź n y u k ł a d p asm o w y , z d e te r m i n o w a n y p r z e -b i e g i em linii -b r z eg o w e j . J e d n a k p as o w o ść ta m a z u p ełn i e i n n y c h ar
a-Rys. 2. La Baulu. U p ro s zc zo ny s c h e m a t u k ła d ó w te r e n ó w m ie js k ic h
1 _ w y s o k a , n o w o c z e s n a z a b u d o w a h o t e l o w a : 2 — t e r e n y z a i n w e s t o w a n i a m i e j s k i e g o ; 3 — p l aż a ;
4 — t e r e n y z i e l e n i i r e k r e a c j i o r a z t e r e n y w o l n e ; 5 — O c e a n A t l a n t y c k i ; 6 — g ł ó w n a a r t e r i a sa -m o c h o d o w a ; 7 — l i n ia k o l e j o w a
Fig. 2. La B aule. Le sc hém a sim p lifié de s d is p o s itio n s de s te rra ins urbains
1 — l e h a u t e t m o d e r n e a m é n a g e m e n t d ' h ô t e l s ; 2 — l e s ( t e r r a i n s d e l ’i n v e s t i s s e m e n t u r b a in ; 3 la p l a g e ; 4 — l e s t e r r a i n s d e v e r d u r e et d e r é c r é a t i o n , l e s t e r r a i n s li b r es ; 5 1 O c e a n A t l a n t i q u e ; 6 — la p r i n c i p a l e a r t è r e a u t o m o b i l e ; 7 — la l i g n e f e r r o v i a i r e k t er . Linia p la ży j e st o dd zi el o n a od w n ę t r z a l ąd u s ze ro k ą a r t e r i ą k o m u n i k a c ji sam o ch o d o w ej , do k tó r e j p r z y l e g a p as w y so k i e j i n o w o c z e s -n ej z a b u d o w y h o te lo w ej z -n i e w ie l k ą ilością zi e le -n i .- K o le j -n y p a s tw o rz ą t e r e n y z a i n w e st o w a n i a m i ej sk i e g o (m ieszk ania, u sługi, zie leń t o w a r z y sząca), k t ó r e o tac z a o b w o d n i ca s am o c h o d o w a i lin ia k o l e jo w a . N a z e -w n ą t r z tej o b -w o d n ic y k o m u n i k a c y j n e j -w y s tę p u j ą g ł ó -w n i e ' t e r e n y zieleni i r e k r e a c ji (boiska, po la g olfowe). T a k i u k ła d z a g o s p o d a r o w a n i a k ą p i e lisk m o r sk ic h j es t t y p o w y dla w ie lu o śr o d k ó w r e k r e a c j i m o rs k ie j w k r a -j a c h E u r o p y Z ac ho d ni e-j.
A t r a k c y j n o ś ć t u r y s t y c z n ą p o ł u d n i o w ej części w y b r z e ż a b r e to ń sk ie g o p o d n o s zą w a l o r y a n tr o p o g e n i c z n e w p o st ac i E co- m u zeu m w St. N a za i r e i t e r e n u e k sp l o a t a c j i soli n a Płw. G u a r a n d e . Eco - m u ze um tw o rz ą : b a za n ie m ie c k i c h o k r ę t ó w p o d w o d n y c h z o k r e s u II w o j n y ś w ia t o w e j o r a z do dziś f u n k c jo n u j ą c e i r o z b u d o w u j ą c e się p o r t i stoc zn ia m o rsk a. St. N a z a i r e jest. m i as te m 11 5 tysięcz ny m i st an o w i w r a z z p ob lisk im N a n -tes j e d e n z n a j w i ę k s z y c h z es po ł ó w p o r t o w y c h w e F ra nc ji.
E k sp l o a t ac ja soli, o k t ó r e j już w sp o m n ia n o , o d b y w a się p rz ez e w a- p o r a c ję w o d y m o r sk i ej n a t e r e n i e o g ra n ic z o n y m m iejsc o w o śc ia m i : G u a -r a n d e , Batz su -r M ee-r , Saile. P -r z y j e ż d ż a j ą c y tu tu -r y śc i, p o d o b n ie j a k my, są d o k ła d n ie z a p o zn aw an i z h is t o r ią i t e c h n i k ą w y d o b y w a n i a soli.
Po z r e al i zo w a n i u t a k b o g a te g o p r o g r a m u p o b y t u n a w y b rz eż u , g r u -p a -p o lsk a w r ó c i ła do r e g i o n u A n j o u w ce lu w z ięc ia u d z ia ł u w r a z ze st u d en ta m i f r a n cu s k im i w ć w i cz e n ia c h t e r e n o w y c h . W s z y s c y u c z e st n i c y stażu byli z a k w a t e r o w a n i w z a m k u M o n t s a b e r t w m i ejsco w ośc i C o u tie u r (fot. 1). Z a m e k (z X IV w.) z o t a c z a j ą c y m go p a r k i e m j e st p o ł o żo n y n a
Fot. 1. Z am ek M ontsabei't — m ie js c e z ak w a te r o w a n ia stu d e n tó w o d b y w a ją c y c h ć w i-c z e n ia te re n o w e
P h oto 1. Le c hâ tea u M onts aber t — lie u do l'in s ta lla tio n de s é tu dia nts e ffe ctu an t le s exercice® p ra tiq ue s sur le terr ain
n ie w i e lk im w z n ie sie n iu . W l a t a c h s ie d e m d z i e s ią ty c h zo st ał on z a a d o p to -w a n y n a o ś r o d e k k o lo n i jn y P r z e d się b i o r s t-w a P r o d u k t ó -w C h em ic zn y c h „ K u h lm an n " ; s t a n o w i w ię c p r z y k ł a d w y k o r z y s t a n i a s t a r y c h b u d y n k ó w n a p o t rz e b y w y p o c z y n k u . O p r ó cz sal s y p i a l n y c h w z a m k u z n a jd u j ą się: d o b r z e w y p o s a ż o n a k u c h n ia , ja d al n i a, k i l k a świetlic. W sąs ie d z tw ie za m k u u rz ąd z o n o p ar k in g i, b a s e n k ą p i el o w y , ca m p in g i h a l ę sp or to w ą . W ć w ic z en ia c h t e r e n o w y c h u c z e st n i cz y ł o 58 s tu d e n t ó w p r z y ję ty c h n a I r o k st u d ió w w I n s t y tu c i e G e o gr af ii i T u r y z m u U n i w e r s y t e t u w A n -g ers. Byli to -g ł ó w n i e F r an c u z i, r e k r u t u j ą c y się z 36 d e p a r ta m e n tó w o raz p r z e d s ta w i c ie l e K a n a d y , W i e lk i e j Br ytanii, Ja p o n ii, K o r ei Płd., P o r -tugalii, G w a d e lu p y , M a u r it iu s a, G a bo nu . S t u d e n c i p r o w ad z il i b a d a n i a w 18 g r u p a c h 3— 5- oso b o w y ch . K a ż d y ze st u d e n t ó w p o ls k ic h p r a c o w a ł w in n ej g r u p ie, o d p o w i a d a j ą c e j m u p o d w z g l ę d e m zn a jo m o śc i ję z y k a obcego. S t u d e n c i f r a n c u s c y b y li a b so l w e n t a m i r ó ż n y c h k i e r u n k ó w w c ze śn ie j o d b y t y c h st u d i ó w d w u l e tn ic h , ty lk o w n i e l i c z n y c h p r z y p a d k a c h mieli do c z y n i en ia z p r o b l e m a t y k ą s tr i c te g e o g r af ic zn ą . C el em t y c h p r a k t y k b y ło z a p o z n a n i e z m et o d a m i g e o g r a f ii t u ry z m u , z re g io n e m , w k tó r e g o sto li cy s t u d e n ci w c ią g u d w ó c h l a t b ę d ą o d b y w a ć sw ą n a u k ę o raz z p r a c o w n i k a m i i k o l eg am i .
B ad a ni a t e r e n o w e s p r o w a d z a ł y się w du że j m i er z e do w y k o n a n i a i n w e n t a r y z a c j i t u r y s ty c z n o - k r a j o z n a w c z e j i o k r e ś le n ia n a jej p o d st a w i e p e r s p e k t y w r o z w o ju t u r y s t y k i ( p o d s ta w o w ą j e d n o s t k ą b a d a w c z ą b y ła g m ina). I n w e n t a r y z a c j a o b e j m o w a ł a e l e m e n t y śr o d o w is k a n a t u r a ln e g o (w y c h o d n ie g eo lo g ic zn e , c e c h y r zeźb y , w o d y , sza tę ro ślin ną) , c h a r a k t e r y s t y k ę sp o ł e cz n o e k o n o m i c z n ą o ra z o ce n ę s ta n u z a g o s p o d ar o w a n i a t u r y s t y cz n eg o . W t r a k c i e b a d a ń s t u d e n c i p r z e p r o w a d z a l i a n k i e t y w p l a -c ó w k a -c h u s ł u g o w y -c h i u p o t e n -c j a l n y -c h k w a te r o d a w -c ó w . K a żda g r u p a b y ł a w y p o s a ż o n a w i n s t r u k c j ę i z e s t a w o d p o w i ed n ic h a n k i et . J e d n o z k o ń c o w y c h z a d a ń p o l e g a ł o n a z a p r o j e k t o w a n i u n a j b a r d z i e j o d p o w i e d niego, p r z y d a n y m t y p i e w a l o r ó w ś r o d o w i sk a p r z y r o d n ic z e g o o ra z w c z e śni ej i s tn i e ją c e g o z a g o s p o d a r o w a n ia , o b ie k t u tu r y st y c z n e g o . O s t a t e c z -n y m e f e k te m b a d a ń t e r e -n o w y c h b y ł y o p r a c o w a -n i a g ra fi cz-n e w fo r m ie m ap , p lan ó w , pro filó w , w y k r e s ó w . Z e b r a n e m a t e r i a ł y p o s łu ży ły s tu d e n -to m do w y k o n a n ia częśc i o p iso w ej , k t ó r a m i ała c h a r a k t e r in f o r m ac y jn o - -i pr zew od ni ko w y o b a d a n y m t er e n ie .
W y n i k i b a d a ń t e r e n o w y m z o s t a ł y z a p r e z e n t o w a n e pr zez p o sz cz e -g ó l n e -g r u p y p o d c z a s u r o c z y s te -g o z a k o ń c z e n ia stażu. O d b y ł o się ono w n i ed zi e ln e p o p o ł u d n i e 22 w r z e ś n i a. N a tę u r o c z y st o ść p r z y b y li: w i c e -p r e z y d e n t u n i w e r s y t e t u w A n g e r s — -prof. dr hab. G e n e v i e v e Riv oire, c z ło n k o w ie w ł a d z d e p a r t a m e n t a l n y c h o d p o w ie d z i a l n y c h za r oz w ó j t u r y -sty ki, p r z e d s t aw i ci e l e m er o st w , p r a c o w n i c y u sł u g tu r y s t y c z n y c h ora z
m i e sz k a ń c y b a d a n y c h gm in. N a d ru g i dzień u k a z a ł a się w p r a si e l o k a l -ne j („ C o u r ri er de L'O ue st ") in fo r m ac ja o p r e z e n t a c ji w y n i k ó w b a d a ń i o ipobycie n a ćw i cz e n ia c h g r u p y p o lski ej (zam ieszczon o też zd jęc ie n a sz e j g r up y ) .
P r o g r a m z a p r e z e n t o w a n y p r z ez k o l e g ó w f r a n c u s k i c h p oz w o lił w sp o sób p r z e g l ą d o w y z a p o zn a ć się z ż y ci em z a r ó w n o w ie lk ie g o m iasta, j a -k i m j e st P ar yż, śr e d n ie g o (Angers) o ra z m a ły c h m ia ste cz e-k i wsi. Dla n a s ja k o g e o g r a f ó w tu ry zm u , n a jw a ż n ie j sz ą s p r a w ą b y ło p o z n a n ie z a -g o s p o d a r o w a n i a i f u n k c j o n o w a n ia o b i ek t ó w tu r y st y c z n y c h . Od st r o n y d y d a k ty c z n e j n i ezm ier n ie w a ż n y m b y ł o z az n a jo m i en ie się z p r o b le m a t y k ą i m e to d a m i b a da ń , a t ak ż e ze sp o so b em o rg a n iza cj i s p e c ja l is t y c z n y ch p r a k t y k te r e n o w y c h . N a p o d k r e ś le n ie z a sł u g u je r ó w n ie ż f ak t n i e z w y k le s er d e c z n e g o p r z y -jęcia, z ja k i m sp o t k ał a się g r u p a p o l sk a od p o c z ąt k u do k o ń ca p o b y t u w e F ran c ji.
O b y d w i e st r o n y je d n o m y ś ln ie w y r a z i ły z am i ar i ch ę ć k o n t y n u o w a -nia d alszej w sp ó łp r a c y i w y m i a n y stu d e n tó w . P r z e j a w e m te g o b ędz ie m. in. z a p la n o w a n e na m aj 1987 r. w Łodzi 5 d n io w e k o lo k w i u m p o -ś w ię c o n e n a u c z a n iu g eo gr af ii tu r y z m u n a po ziom ie u n iw e r s y te c k i m (ce-le, p r o g ra m , m eto d y) w r ó ż n y c h k r a ja ch . P o d p isa n o r ó w n ie ż a n e k s do o g ó ln e j u m o w y , g w a r a n t u ją c e j w y m ia n ę g r u p st u d en c k i c h w l a t a c h
1986— 1987.
M gr Barbara O ls z e w s k a Mg.r A n drze j W y c h o w a n ie c Z akła d G eo gra fii M ias t i T uryzm u
In s tytutu G eog rafii E k on om icz ne j i O rga n iza cji P rzes trzen i U n iw e r sy te tu Ł ódz kiego
dl. K o ś ciu sz k i 21 90-418 Łódź
J ar o sł a w Fiscl ibach
III TYDZIEŃ GÓR „TA TRZA ŃS KI"
LA 111*"“ S EM AINE DE LA M O N TA G N E DE TA TR A
Z i n i c j a t y w y p r a c o w n i k ó w Z a k ła d u G eo g raf ii M ia s t i T u r y z m u U n iw e r s y t e t u Łód zki ego o ra z s tu d e n tó iw Koła N a u k o iw e g o G eo g ra fó iw U n i w e r s y t e t u Łód zkiego z p o m o c ą cz ło n k ó w S tu d e n c k i eg o K oł a P r z e w o d
-W p ly n ę ło 10 w r z e śn ia 1986 r.
