A C T A U N I V £ R S I T A T 3 S L O O Z I G N S I S ________________________ FO LIA OECONOMICA 47 . 1965
A n d rz e j M i c i ń e k i *
DŁUGOOKRESOWE TENDENCJE W ŚWIATOWYM SPOŻYCIU TEKSTYLIÓW
Z a g a d n ie n ia w stępna
S yn te ty c z n ym m ie rn ik ie m w i e l k o ś c i s p o ż y c ia 1 p r o d u k c ji te k s t y l i ó w a tak ż e zm ian p o t e n c ja łu p rz e m ysłu t e k s t y ln e g o w danym k r a j u , r e g io n ie c z y w ś w iś c ie J e s t s p o ż y c ie w łó k ie n t e k s t y l n y c h . O est to w skaźn ik u n iw e r s a ln y - d a je m o ż liw o ść p rze p ro w a d za n ia ró ż n o r a k ic h porównań w c z a s ie b$dż pom iędzy k r a ja m i c z y r e g io n a m i. u m o ż liw ia ag re g o w an ie d a n y ch . A n a liz u j ą c zm iany w i e l k o ś c i s p o ż y c ia każdego z podstawowych w łó k ie n t e k s t y ln y c h w nioskow ać można, o z m ia n ie ic h u d z ia łu w s p o ż y c iu w łó k ie n o g ó łe m ,c z y li - i n nym i s ło w y - o spadku będż w z r o ś c ie Ic h r o l i w światowym (t a k ż e re g io n a ln ym c z y k ra jo w ym ) b i l a n s i e w łó k ie n t e k s t y l n y c h . B a d a n ie poziomu s p o ż y c ia w łó k ie n (o g ó łe m i w p r z e l i c z e n i u na 1 m ieszkań c a ) pozw ala ta k ż e w nioskow ać o p oz io m ie rozw o ju p rze m ysłu t e k s t y ln e g o .
Aby u n ik n ę ć n iep o ro zu m ień n a le ż y o d r ó ż n ić p o ję c ia " f i n a l n a s p o ż y c ie w łó k ie n t e k s t y ln y c h " i " s p o ż y c ie p r o d u k c y jn e ". S p o ż y c io f i n a l n e o d z w ie r c ie d la fa k ty c z n e s p o ż y c ie w łó k ie n w fo rm ie w yro bów t e k s t y ln y c h p rz e z m ieszkańców danego o b sz aru g e o g ra fic z n e g o -- u w z g lę d n ia w ię c ta k ż e 6 a ld o wym iany z z a g r a n ic ę w t e j d z ie d z i n i e . S p o ż y c ie p ro d u k c y jn e n a to m ia s t to m ie r n ik i l o ś c i w łó k ie n t e k s t y ln y c h p rz e tw o rz o n yc h w p rz e m yśle w łó k ie n n ic z y m badanego k r a ju c z y re g io n u ( m ie r n ik t a k i w i e r n i e j o d d a je p o t e n c je ! - będż
Je g o w y k o rz y s ta n ie - p r z e m y s łu ). W przypadku badań g lo b a ln y c h (ś w ia to w y c h ) r ó ż n ic e pomiędzy omówionymi w skaźn ikam i n ie sy i- e t o t n e , gdyż d o ty c z y t y l k o s t r a t w p r o c e s ie p r o d u k c j i. y/praw d z ie - z r a c j i u n iw e r s a ln o ś c i i s y n te ty c z n e g o c h a r a k t e r u - w i e l kość s p o ż y c ia w łó k ie n d o s ta rc z a t y lk o w stępne d an e, k tó r e w b a r d z i e j szcz eg ó ło w ych b a d a n ia c h muszy być u z u p e łn io n e w ielom a do datkowym i in fo r m a c ja m i. Je d n a k w b a d a n ia c h porównawczych 1 o g ó l nych prognozach d o ty c z ą c y c h wyrobów t e k s t y ln y c h J e s t w skaźnikiem p r a k t y c z n ie n ie z a s tą p io n y m .
W światowym s p o ż y c iu w łó k ie n t e k s t y ln y c h w id o czn y J e s t od po- c z y tk u l a t s z e ś ć d z ie s ią t y c h w yraźny f e n d w z ro s to w y . P r z e c ię t n e ro cz n e tempo w z ro stu s p o ż y c ia w la t a c h 1960-1973 w y n o s iło 4%. Oane t a b . 1, o b r a z u jy c e w ie lk o ś ć św iatow ego s p o ż y c ia w łó k ie n t e k s t y ln y c h w la t a c h 1955-1975. ś w ia d c z y o tym , że w z ro s t spo ż y c i a o b j y ł w s z y s tk ie podstawowe w łó k n a , c h o c ia ż r ó ż n ic e w dyna m ice zmian s p o ż y c ia p o sz cz e g ó ln y ch w łó k ie n sy w y ra ź n e .T re n d w zro sto w y s p o ż y c ia t r w a ł do roku 1974, k ie d y to po ra z p ie rw s z y na p r z e s t r z e n i d w u d z ie s t o le c ia n a s t y p l ł spadek ogólnego s p o ż y c ia w łó k ie n t e k s t y l n y c h . S z y b k i w z ro s t k o nsum p cji t e k s t y l i ó w w po- p rze d za jycym ten rok d w u d z le o to le c iu b y ł w ynikiem z w ię k s z e n ia s i ę dochodów (b y d ż ic h c z ę ś c i p rz e z n a c z o n e j na zakup t e j grup y w yro b ów ), a ta k ż e w o ln ie js z e g o w zro stu cen t e k s t y l i ó w od cen in n y c h tow arów k o n sum p cyjnych . Zjaw iskom tym to w a rz y s z y ła znaczna ro z budowa mocy p ro d u k c y jn y c h św iatow ego p rze m ysłu t e k s t y ln e g o .
Od połow y 1974 r . popyt na w yroby t e k s t y l n e - a ta k ż e na n i e k tó r e g rup y w łó k ie n - g w a łto w n ie s p a d ł, co p o c iy g n ę ło za soby z a ła m a n ie d o b re j d o ty c h c z a s k o n iu n k tu ry na światowym rynku t e k s t y l i ó w i w łó k ie n t e k s t y l n y c h . Ów spadek p op ytu o ra z Je g o s k u t k i w p o s t a c i o b n iż e n ia a k ty w n o ś c i p rzem ysłu te k s ty ln o - o d z ie ż o w e g o b y ły następstw em gw ałtow nych p e r t u r b a c j i obserwowanych w la t a c h 1973 1 1974 w g o sp o d arce ś w ia ta k a p i t a l i s t y c z n e g o , o k re ś la n y c h mianem k ry z y s u e n e rg e ty c z n e g o i surow cow ego. W praw dzie Ju ż w roku 1976 konsum pcja w łó k ie n t e k s t y ln y c h w ś w ia c ie z a c z ę ła ponownie w z r a s ta ć , le c z n a d a l b y ła w y ra ź n ie n iż s z a od rekordow ego poziomu z roku 1973. D ługoterm inow e p rognozy p rz e w id u ję pod k o n ie c l a t s ie d e m d z ie s iy ty c h powrót do obserwowanego w c z e ś n ie j trw a łe g o tre n d u w z ro s tu k o n su m p cji t e k s t y l i ó w , jed n a k ż e tempo w z ro s tu spo ż y c ia na być w p r z y s z ło ś c i w y ra ź n ie n iż s z e n iż w d w u d z ie s t o le c iu 1955-1974.
T a b e l a 1 ś w iato w o s p o ż y c ie podstawowych w łó k ie n t e k s t y ln y c h
w la t a c h 1955-1975 (w t y s . t )
S p o ż y c ie w łó k ie n t e k s t y ln y c h
-Rok baw ełna w ełna włókna włókna razom
c e lu lo z o w e s y n t e t y c z n e 1955 8 765 1 226 2 282 297 . 12 570 I9 6 0 10 300 1 495 2 600 702 15 097 1965 11 000 1 473 3 324 2 046 17 843 1966 11 219 1 539 3 338 2 479 18 575 1967 11 333 1 463 3 305 2 865 18 966 1968 11 435 1 564 3 531 3 778 20 308 1969 11 536 1 601 3 565 4 390 21 082 1970 11 800 1 570 3 425 4 760 21 555 1971 12 289 1 640 3 484 5 800 23 213 1972 12 732 1 714 3 596 6 683 24 725 1973 13 081 1 0C6 3 690 8 001 26 378 1974 13 039 1 542 3 531 7 763 25 875 1975 12 000 1 600 2 965 7 365 23 930 Ź r ó d ł o « " T e x t i l - W i r t s c h a f t " 1971. n r 2 2 ; P e r Caput F ib r e C onsum ption, FAO, Rona 1973, 1974, 1976; " I n d u s t r i e T e x t i l e " 1977: "Modern T e x t i l e s " 1976.
W prognozow aniu ogólne^ w i e l k o ś c i s p o ż y c ia w łó k ie n t e k s t y l nych (w u ję c i u krajow ym , reg io n a ln ym będż g lo b a ln y m ) b ie r z e s i ę n a j c z ę ś c i e j pod uwagę - j3 k o zm ienne o b j a ś n ia j ą c e - poziom spo ż y c ia w łó k ie n na Jed neg o m ieszkańca i Je g o przew idyw ana zm iany o- ra z prognozowane zm iany l i c z b y lu d n o ś c i. Da ko górne o g r a n ic z e n ie trz e b a p r z y ję ć w ie lk o ś ć p r o d u k c ji surow ców .
R o zw ażania d e m o g ra ficz n e n ie sę przedm iotem a r t y k u ł u . W ce n trum z a in t e r e s o w a n ia le ż ę n a to m ia s t z a le ż n o ś c i rzę d zę ce w ie lk o ś c i ą s p o ż y c ia w łó k ie n t e k s t y ln y c h - rz e c z ja s n a w fo rm ie o k r e ś lo nych wyrobów - w p r z e l i c z e n i u na s ta t y s t y c z n e g o m ie s z k a ń c a . Oo głów nych cz yn n ik ó w w p ły w a ję c y c h na je g o w ie lk o ś ć z a l i c z y ć n a l e ż y :
1 ) w ysokość dochodu p rz y p a d a ją c e g o na Jed n eg o m ieszkańca ( j a ko m ie rn ik s to p y ż y c io w e j" ),
2 ) g e o g r a fic z n e i d e m o g ra ficz n e c e c h y . s p o łe c z e ń s tw a ( w ie k , s t r u k t u r a p ł c i . o b y c z a je i t p . ) ,
64 A n i r z a j M l c l ń s k t
3 ) k l i m a t ,
4 ) s to p ie ń rozw oju przem ysłowego (c z y n n ik w zn a czn y« s to p n iu d e te r m in u ją c y s t y l t y c i a ) ,
5 ) r e l a c j e pom iędzy cenam i t e k s t y lió w a cenam i in n y c h wyropów k o n su m p cyjn ych .
S i l n ę z a le ż n o ś ć pom iędzy w y s o k o ś c i« dochodu na Jed n eg o m ie szkań ca a w ie l k o ś c i « s p o ż y c ia w łó k ie n t e k s t y ln y c h na głow ę i l u » s t r u j e t a b . 2, w k t ó r e j w ybrane k r a j e ś w ia ta uszeregowano według m a le ją ce g o poziomu dochodu narodowego na g ło w ę . Je d n o k ie ru n k o w a z a le ż n o ś ć j e s t tu w y ra ź n ie d o s trz e g a ln a zw łao zcz a pom iędzy p o z io mem dochodu a w i e l k o ś c i ? f in a ln e g o s p o ż y c ia w łó k ie n . ‘ Z n a c z n ie s ła b s z a z a le ż n o ś ć w y s tę p u je pom iędzy dochodem a w i e l k o ś c i « sp oży c i a p ro d u k cyjn e g o w p r z e li c z e n iu na s t a t y s t y c z n e g o m ie sz ka ń ę e , c h o c ia ż i t u t a j można doszukać s i ę podobnej t e n d e n c j i . I s t n i e j e tak ż e o p a r t y na b a d a n ia ch p o g lę d , źe dochodowa e la s t y c z n o ś ć spo ż y c ia w łó k ie n (c h o d z i tu o s p o ż y c ie f i n a l n e ) J e s t n ie m a l s t a ł a i n a j c z ę ś c ie j n iż s z a co do w a r t o ś c i w k r a ja c h będź o b ardzo n is k im , b$dź te ż o b ardzo wysokim p oz io m ie rozw oju (m ierzonym poziomem dochodu na g ło w ę ), podczas gdy w k r a ja c h będ ęcych w o k r e s ie s z y b k ie j i n d u s t r i a l i z a c j i e la s t y c z n o ś ć ta w y ra ź n ie w z r a s ta . Krzywa zm ian s p o ż y c ia w łó k ie n t e k s t y ln y c h na jed n eg o m ieszkańca w z a le ż n o ś c i od poziomu dochodu na głow ę p rz e d s ta w io n a z o s t a ła na r y s . i . s p o ł y c i * “ wftffcien d o c h ó d no 1 m i e s z k a ń c a R y s . 1 N a js z y b s z y w z ro s t s p o ż y c ia t '> .s t y lió w ma m ie js c e w k r a ja c h (r s ^ io n s c h ) o średnim poziom ie dochodu narodowego na g ło w ę , g d z ie
T a b e l a 2 Dochód narodowy o ra z f i n a l n e 1 p ro d u k c y jn a s p o ż y c ie w łó k ie n t e k s t y ln y c h na 1 m leszkaóca w w ybranych k r a ja c h ś w ia ta (d a n e za 1974 r . ) . K r a j Dochód n a ro dowy (G D P)na głow ę (w d o i . U SA ) F in a ln e s p o ż y c ie w łó k ie n t e k s t y l nych na głow ę (w % ) P ro d u k c y jn e s p o ż y ć le w łó k ie n t e k s t y ln y c h na głow ę (w k g ) R ó ż n i ca (3 - 4 ) Kanada 6 755 2 0 ,4 11,4 9 ,0 USA 6 639 2 2 ,2 2 1 ,8 0 ,4 A u s t r a l i a 6 470 2 3 ,8 9 ,9 13,9 RFN 6 139 18,4 14,3 4 ,1 F r a n c ja 5 037 13,6 13 ,0 0 ,6 Ja p o n ia 4 130 14,5 17,2 - 2 ,7 NRD 3 430 a 2 1 ,9 2 3 ,6 - 1 ,7 W. B r y t a n i a 3 420 14,9 13,4 1,5
C zech o sło w a
c j a 3 220 3 16,4 1 8 ,7 - 1 ,7 W łoch y 2 754 11,0 12,4 - 1 .4 H is z p a n ia 2 472 9 ,4 10 ,4 - 1 .0 ZSRR 2 300 a 13 ,4 13,1 0 ,3 P u ls k a 2 170 ® H , 7 12,5 - 0 ,8 A rg e n ty n a 1 988 7 ,9 8 ,2 -
0,3
Meksyk 1 120 5 ,1 6 ,0 - 0 ,9 B r a z y l i a 1 017 4 ,8 5 ,5 - 0 ,7 T u r c ja 769 8 ,0 9 ,2 - 1 ,2 I n d i e 144 2 ,1 2 ,5 - 0 ,4 a Na p o d s ta w ie W o rld Bank A t l a s ( p o r . t e ż i B . W o j C i e c h o w s k i , H and el z a g r a n ic z n y , a dochód narodowy P o ls k i,W a r szawa 1 9 7 8 ).Ź r ó d ł o : S t a t i s t i c a l Yearb oo k 1977, U n ite d N a t io n s , New Y o rk 1978» P e r Caput F ib e r C onsum ption, FAO, Rome 1976.
szybko na o g ó ł z w ię k s z a ją c a s i ę konsum pcja pozw ala na c o ra z p e ł n ie j s z e z a s p o k o je n ie p o trz e b n iż s z e g o rz ę d u , do k tó r y c h z a li c z a s i ę m iędzy in n ym i p o tr z e b y d o ty c z ę c e u b r a n ia . W k r a ja c h n a jw y ż e j r o z w in ię t y c h , w k tó r y c h - g e n e r a ln ie b lo r ę c - p o trz e b y te 3 3 w wysokim s to p n iu ZD d p o kojon e, w z ro s t popytu na t e k s t y l i a J e s t w
dużej m ie rz e w ynikiem z a s p o k a ja n ia p o trz e b wyższego rzędu (wy-' n tę p u jg c y w zrost popytu d o ty c z y t y lk o n ie k tó r y c h segmentów r y n ku - n p . o d z ie ż y czasu wolnego cz y t e k s t y li ó w do g ospodarstw a domowego). S tę d te ż n ie re a g u j6 on Ju ż ta k s i l n i e na zm iany do chodu .
T e n d e n cje zmian s p o ż y c ia w łó k ie n t e k s t y ln y c h ogółem i na Jed nego m ieszkańca w ¿ w ie c ie i w re g io n a c h
•
•V p rz e w id y w a n ia ch g lo b a ln e g o s p o ż y c ia w łó k ie n t e k s t y ln y c h do końca w ieku przeważa p o g lę d , iż b ę d z ie ono n a d a l w z r a s ta ć , cho c ia ż tempo w zro stu s p o ż y c ia powinno u le c o b n iż e n iu . W ystęp u j ę p rz y tym r ó ż n ic e zdań w o d n ie s ie n iu do w a r t o ś c i tempa w z r o s tu . Przykład o w o - w edług przew idyw ań am erykańskieg o o środ ka
progno-Ą
s ty c z n e g o P r e d ic a 6 t s tempo w z ro stu św iatow ego s p o ż y c ia w łó k ie n t e k s t y ln y c h w y n ie s ie w d z i e s i ę c i o l e c i u 1975-1985 3 ,5 % ś r e d n io r o c z n ie w porów naniu z cz tero p ro cen to w ym tempem obserwowanym w o k r e s ie 1960-1975. Według ocen f ir m y Farb w erke H oech st AC ( p o r . t a o . 7 ) tempo w zro stu s p o ż y c ia w łó k ie n t e k s t y ln y c h b ę d z ie wyka zywać je s z c z e w y r a ź n ie js z o te n d e n c ję spadkowę, gdyż zgo d nie z o p u b lik o w a n y prognozę ma s i ę z m n ie js z y ć z poziomu 3 ,8 % w d z ie s i ę c i o l e c i u 1961-1970 do 3 ,3 % w la t a c h s ie d e m d z ie e ię t y c h , d a le j do poziomu 5,2% w d e k a d zie 1981-1990 i w r e s z c ie do 2 ,4 % w o s ta tn im d z i e s i ę c i o l e c i u w ie k u .
Tempo w z ro stu ogól'nego s p o ż y c ia w łó k ie n - a w ię c i t e k s t y lió w - w ś r i e c l e i w p o sz cz e g ó ln y ch re g io n a c h ś w ia ta J e s t sumę tempa p r z y r o s t u lu d n o ś c i o re z tempa w z ro stu s p o ż y c ia w łó k ie n t e k s t y ln y c h na jed n eg o m ie s z k a ń c a . P rz y z a ło ż e n iu s t a łe g o tempa w zro stu lu d n o ś c i św if»"ji prognozowane zm iany d yn a m ik i s p o ż y c ia sę sku tkiem zr>iun w i e lk o ś c i ko nsum p cji w łó k ie n na g ło w ę . P rz y c z y n spadku d ynam iki s p o ż y c ia t e k s t y li ó w w ś w ię c ie w p r z e lic z e n iu na jed n ego m ieszkańca n a le ż y d o szukiw ać s i ę w " d o j rz e w e n iu " k o le j- n/ch rynków k ra jo w y c h czy r e g io n a ln y c h k ra jó w n a jw y ż e j r o z w in ię ty c h - c z y l i w o s ię g a n iu p rz e z n ie progów n a s y c e n ia t r a d y c y jn y m i
* P a r . A W orld F ib e r M arke t F o r e c a s t , " T e x t i l e M a n u fa c tu re r and K n i t t i n g W o rld " 1976, n r 7 ; lu b F ib e r F o re c a s t 1975, “A m e ri can D y e s tu ff R e p o r t e r " 1976, n r 6 ,
t e k s t y l i a m i i o d z ie ż ą « In n e p rz y c z y n y tego z ja w is k a to r e la t y w n y w z ro st cen t e k s t y l i ó w (w porów naniu z in n ym i dobram i konsum
pcyj-i* n y m i) o ra z spadsk tempa w z ro stu dochodu narodowego na głow ę .
N a le ż y Je d n a k zau w ażyć, źe spadek d y n a m ik i n ie oznacza w ca le z m n ie js z e n ia fiz y c z n y c h p rz y ro s tó w ko n su m p cji t e k s t y l i ó w . ' P rz e c iw n ie - nawet p rz y w y ra ź n ie m alejącym tem p ie s p o ż y c ia p r z y r o s t Je g o fiz y c z n y c h rozm iarów - w ś w i e c i e , J a k i w w ię k s z o ś c i r e gionów - b ę d z ie Je s z c z e p rz e z pew ien cz as w z r a s t a ł , bowiem cho c ia ż w a rto ś ć tempa w zro stu s p o ż y c ia sp a d a, to Je d n a k n a d a l w z ra s ta - choć c o ra z w o ln ie j - b a z a , od k t ó r e j lic z o n y J e s t p r z y r o s t . Oznacza t o , i ż p r z y r o s t g lo b a ln e g o pop ytu na t e k s t y l i a b ę d z ie w ykazyw ał n a d a l te n d e n c ję w zro sto w ą , c h o c ia ż tempo w z ro s tu b ę d z ie n iż s z e n iż d o ty c h c z a s . P r z e c ię t n e s p o ż y c ie w łó k ie n t e k s t y ln y c h na jed n eg o m ieszkańca w ś w i e c i e , k tó r e w lo t a c h 1972- -1974 w y n o s iło ś r e d n io 6 ,9 k g , ma w zrosnąć do 7 ,8 kg w roku 1980 1 8 ,4 kg w roku 1985 - t j . o o k . 1,7 % ś r e d n io r o c z n ie ( p o r . t a b . 3 ) . In n e prognozy ( p o r , t a b . 8 ) eg m n iej o p ty m is ty c z n e . Z a k ła d a ją m ia n o w ic ie w la t a c h 1970-2000 t y l k o je d n o p ro c e n to w y ro cz n y p r z y r o s t s p o ż y c ia t e k s t y l i ó w w k r a ja c h r o z w in ię t y c h i t r z y p r o c e n tow y w k r a ja c h r o z w ija ją c y c h s i ę . D aje to w sum ie n iż s z ą progno zowaną dynam ikę w z ro stu s p o ż y c ia św iato w eg o - z 6 ,1 kg w roku 1970 do 6 ,6 kg w roku 1980, 7 .7 kg w 1990 i w r e s z c ie 9 ,1 kg w roku 2000.
W ie lk o ś ć s p o ż y c ia w p r z e l i c z e n i u na jed n eg o m ieszkańca w g ru p ie k r a jó w r o z w ija ją c y c h s i ę w I I p o ło w ie l a t s z e ś ć d z ie s ią t y c h s t a n o w iła o k . 13% s p o ż y c ia w S ta n a c h Z je d n o c z o n yc h i o k . 22% w i e l k o ś c i s p o ż y c ia w EWG. Według przew idyw ań w la t a c h o s ie m d z ie s ią ty c h r e l a c j e te u le g n ą t y l k o n ie w ie lk im zmianom na k o rz y ś ć k r a jó w T r z e c ie g o ś w i a t a . W ie lk o ś ć s p o ż y c ia p rz y p a d a ją c a na s t a t y s tycz n e g o m ieszkańca w e u r o p e js k ic h k r a ja c h s o c j a l i s t y c z n y c h s t a now ić ma w la t a c h o s ie m d z ie s ią ty c h o k . 70% s p o ż y c ia w S ta n a c h Z je d n o c z o n y c h , p rz e k ro c z y n a to m ia s t n ajp ra w d o p o d o b n ie j poziom k ra jó w EWG.
2 Spadek d y n a m ik i s p o ż y c ia na 1 m ieszkańca J e s t tak ż e w y n i kiem f a k t u , i ż c i ę ż a r w ła ś c iw y w łó k ie n s y n te ty c z n y c h j e s t n iż s z y od n a t u r a ln y c h - a w ię c spadek d y n a m ik i s p o ż y c ia t e k s t y l i ó w w y ra żony w Je d n o s tk a c h masy n ie J e s t rów noznaczny ( p r z y w z ra s ta ją c y m u d z ia le s y n t e t y k ó w ) z fak tycz n ym zm n iejszen iom d yn a m ik i konsump c j i t e k s t y l i ó w na g ło w ę , w y ra ż o n e j w s z tu k a c h ( o d z i e ż y , b i e l i z n y i t p . ) .
T a b a 1 fi 3 Przew id yw an e s p o ż y c ie w łó k ie n t e k s t y ln y c h w ¿ w ie c ie o ra z dynam ika s p o ż y c ia do roku 1985 w edług ro d z a jó w w łó k ie n
(w t y s , t ) W y s z c z e g ó ln ie Ś r e d n ia Z l a t Prognozo R o czn y p r z y r o s t n ie 1960-1962 1972-1974 na 1905rok s p o ż y c ia (w % ) w la t a c h 1960-1974 do roku 1985 W łókna chem i
czne. 3 586 11 240 22 205 1 0 ,0 5,0 s y n te ty c z n e 881 7 676 18 015 1 9 ,8 ’ 7 ,4 <-Alulozpne 2 705 3 564 4 190 2 ,3 1 ,4 Włókna n a tu r a ln e 12 857 15 233 10 025 1 ,4 1 .4 baw ełna 10 591 12 970 15 695 1 ,7 1 ,6 w ełna 1 565 1 552 1 632 - 0 ,1 0 ,4 in n e 701 711 698 0 ,1 - 0 ,2 Włókna te k s t y ln e ogółem 16 443 26 473 40 230 4 ,0 3 ,5 s p o ż y c ie w łó k ie n ne 1 m ieszkańca <kg> 5 ,4 6 ,9 0 ,4 2,1 1 .7 Z r 6 d i O ! P r e d i c a s t s ; p o r . A W o rld F ib r e M arkot F o re ca st:. " T e x t i l e M a n u fa c tu re r and K n i t t i n g W o rld " 1976, n r 7 lu b F ib e r F o r e c a s t 1975, "A m erica n U y e s t u f f R e p o r t e r " 1976, n r 6 .
W w ynik u różnego tempa w z ro s tu l i c z b y lu d n o ś c i n re g io n a c h n ie c o ir.a c z o j p r z e d s t a w ia ją s ię te n d e n c jo w ogólnym e p o ź y c iu w łó k ie n . W tym u j ę c i u dynam ika omawianego z ja w is k a J e s t w y ra ź n ie wyższa w re g io n a c h "b ie d n e g o P o łu d n ia ” , W p r z y s z ł o ś c i wyższo od p r z e c ię t n e j dynam ikę ogó lnego s p o ż y c ia w łó k ie n notowano w k r a ja c h A m e ryk i P ó łn o c n e j i P o łu d n io w e j, w E u ro p ie Z a ch , (b e z EWG) o ra z w A f r y c e virez z B lis k im Wschodem. Dynamika s p o ż y c ia w A z j i 1 w e u r c p e js k ic h k r a ja c h s o c j a lis t y c z n y c h n ie o m a l dorów nyw ała p rz e c i ę t n e j é w ia to w ô j,. a w y ra ź n ie n iż s z a b y ła w k r o ja c h EWG. P rz e w i dywany no l a t a o s ie m d z ie s ię t e spadek d y n a m ik i w s k a l i ś w ia t a wy n ik a ze z w o ln ie n ia tempa w z ro s tu s p o ż y c ia w re g io n a c h o b e jm u ją cych k r a j e r o z w in ię t e . P r z y tym , o i l e d la EWG p r z e w id u je s ię , że tempo to p o z o s ta n ie na obserwowanym w c ig g u m in io n y ch k i l k u n a s tu l a t n is k im p o z io m ie , o t y l e u le g n ie ono wyraźnemu o b n iż e n iu ( z 4/7 cio 2 ,7,'j) w Am eryce P łn * Podobne z ja w is k o w y s tę p ! n a
j-Diugookrasowe Łendaneje w św iatowym epożyclu tekstyliów 69 T a b e l e 4 S p o ż y c ia f i n a l n e podstawowych w łó k ie n t o k e t y ln y c h (b a w e łn a , w e łn a , w łókna c h e m ic z n a ) na 1 m ieszkańca w re g io n a c h w la t a c h 1967-1974 fw k g ) Regio n ¿ r o d n ia z l a t 1967-1969 1970 1971 1972 1973 1974 K r a je r o z w in ię t e 14,6 15,1 15,9 1 7 ,0 18 ,5 1 6 ,6 Ameryka P łn . 20,8 20,4 22 ,2 2 4 ,3 24 ,5 22,1 Europa Z a ch . 1 1 .4 1 2 ,3 12 ,5 1 3 ,5 14,8 14,0 EWG 1 2 ,5 1 3 ,3 13 .6 14 ,4 15 ,7 1 4 ,5 O ce a n ia 15,8 17 ,5 17 ,2 17 ,9 10 ,6 24,1 Ja p o n ia 13 ,2 14 ,4 14 ,8 1 4 ,6 20,1 1 4 ,5 K r a je s o c j a l i s ty c z n e a 4 .5 5,1 5 ,6 5 .7 6 ,0 6 ,2 ZSRR 1 e u ro p e js k ie k r a je s o c j a li s t y c z n e 1 1 ,0 11,8 1 2 ,3 1 2 ,7 13 ,0 1 3 ,7 k r n je s o c j a l i s ty c z n e A z j i 1.9 2 ,3 2 .8 2 ,9 3,0 3.1 K r o je r o z w ija j ą c e s ię 2 .7 2 ,8 2 ,7 2 .8 2,9 3,1 A fr y k a 1 .7 2 ,0 1 ,9 1 ,9 1 ,9 2 .0 Ameryka P łd . 4 .3 4 ,4 4 ,7 5 ,0 5,0 5.1 B l i s k i Wschód 4 .7 4 ,6 4 ,6 4 .8 5,0 5 .4 A z ja 1 O a le k i Wschód 2 ,2 2 ,3 2 ,2 2 ,1 2 ,3 2 .4 O ce a n ia 1 .5 1 ,8 1 ,7 1 .4 1 ,5 1 ,6 Ś w ia t ogółem 5 .7 6 ,0 6 ,3 6 ,5 6 ,9 6 ,7 0 E u r o p e js k ie i a z j a t y c k i e .
Ź r ó d ł o : P e r Coput F ib e r Consum ption, FAO, Romo 1976.
p raw d o p od o b niej w k r o ja c h E u ro p y Z o ch . n ie n a le ż ą c y c h do 'Wspólne go Rynku. Ł a g o d n ie js z e o b n iż e n ie tempa p r z e w id u je s ię d la e u ro p e js k ic h k ra jó w s o c j a lis t y c z n y c h . Dynamika s p o ż y c ia t e k s t y lió w b ę d z ie n a to m ia s t r e la t y w n ie w yzsza w g r u p ie k ra jó w r o z w ijc ję c y c n s i ę , w tym z w ła s z c z a w A z j i 1 Am eryce P łd . Następstwom b;.d2le n ajp ra w d o p o d o b n ie j w z ro s t u d z ia łu k ra jó w r o z w ija ją c y c h s i ę s p o ż y c iu światowym z o k . 30fó w la t a c h s z e ś ć d z ie s i ą t y c h do A , w p o ło w ie l a t o s ie m d z ie s ią t y c h .
W arto z w ró c ić uwagę no bardzo s z y b k i w z ro s t u d z ia łu w produk cyjnym s p o ż y c iu w łó k ie n n ie k t ó r y c h r o z w ija ją c y c h s i ę k ra jó w a z jo - t y c k l c h , do k tó r y c h z a l i c z y ć n a le ż y Koreę P ł d . , T a jw a n , S in g a p u r i Hongkong. Ouż w la t a c h s ie d e m d z ie s ią t y c h ic h u d z ia ł w spoży c i u światowym b y ł w id o c z n y, a co n a jm n ie j do p ołow y n a s tę p n e j de kady zap o w iad any J e s t Je g o d a ls z y w z ro s t.
T a b e le 5-8 i l u s t r u j ę d łu g ookresow e p rz e w id y w a n ia w i e l k o ś c i g lo b a ln e g o s p o ż y c ia w łó k ie n sporządzone p rz e z różne o ś r o d k i p ro g n o s ty c z n e , P o ró w n u ję c J e m iędzy eobę n a le ż y s t w i e r d z i ć , że
ml-T a b e l a 5
Prognoza św iatow ego z u ż y c ia podstawowych grup surowców w łó k ie n n ic z y c h do 2000 roku (w t y s . t )
Rok Baw ełna W ełna 0 Włókna
ce lu lo z o w e s y n te ty c z n eWłókna Razem 1975 12 000 1 600 2 965 7 365 23 930 1980 12 500 1 800 3 700 12 000 30 000 1990 12 000 2 000 3 500 23 500 41 000 2000 11 500 2 000 3 500 35 000 52 000 W ełna na b a z ie p r a n e j.
Ź r ó d ł o : P e r Caput F i b e r C onsum ption, FAO, Rome 1973, 1974, 1976; " I n d u s t r i e T e x t i l e " 1977; "Modern T e x t i l e s " 1976.
mo dość poważnych r ó ż n ic o d n o śn ie do przew idyw anego poziomu spo ż y c ia w łó k ie n t e k s t y ln y c h , z a s a d n ic z e k i e r u n k i i tempa zmian sę dość z b ie ż n e . Zdaniem w ię k s z o ś c i au torów w k o le jn y c h dekadach w ieku ś w ia t p r z e k r a c z a ć b ę d z ie k o le jn e " o k r ą g łe " p r o g i w i e l k o ś c i s p o ż y c ia - 30 min t w roku 1980 , 40 min t w roku 1990 ( o ś ro dek P r e d i c a s t s p r z e w id u je p r z e k r o c z e n ie teg o poziomu Ju ż w 1985 r . ) l 50 min t w roku 2000 fw ed łu g Je d n e j z p rez en to w an ych prognoz ś w io t p rz e k ro c z y z końcem w ieku 65 min t - p o r , t a b . 6 ) .
D ługookresow e zm iany u d z ia łu podstawowych r o d z a jów w łó k ie n t e k s t y ln y c h w s p o ż y c iu w łó k ie n ogółem
D o stęp ne p rz e w id y w a n ia sę te ż na o g ó ł zgodne ( z Jednym wy j ę tk ie m , o którym b ę d z ie mowa p o n i ż e j ) co do in n e j w ażnej
kwe-T a b e l a 6
Przew id yw an y w zroot s p o ż y c ia w łó k ie n t e k s t y ln y c h w la t a c h 1976-2000 (w min t)
W ie lk o ś ć s p o ż y c ia w łó k ie n Rodzaj
w łókna w roku 1976 w roku 2000
ś w ia t USA in n e k r a j e ś w ia t S y n t e t y czne 9 ,2 2 ,9 6 ,3 39,0 C e lu lo zowe 3,6 0 ,4 3 ,2 1 3 ,6 Baw ełna 15,8 1 .5 1 2 ,3 1 2 ,7 Razem 26 ,6 4 ,8 21,8 6 5 ,3 t r 6 d I
01
Kayon s t a p le in th e y e a r 2 0 0 0 , " T e x t i l e In d u s t r y " 1976, c y t . za1
" R i e f i e r a t i w n y j s b o r n ik ” 1 9 7 7 . s t i l - p r z y s z ł e j r o l i podstawowych w łó k ie n t e k s t y ln y c h w s p o ż y c iu światowym .W w yniku obserw ow anej od l n t s z e ś ć d z le s lę t y c h w yższe j dynam i k i w z ro stu k o n su m p cji w łó k ie n chem icznych n iż b aw ełny i p o z o s ta ły c h w łó k ie n n a t u r a ln y c h z m ie n iło s i ę z n a c z e n ie obu zagregow a nych grup w łó k ie n . U d z ia ł w łó k ie n n a t u r a ln y c h , k t ó r y no p o c z ą tk u l a t s z e ś ć d z ie s ią t y c h w y n o s ił ok . 78% s p o ż y c ia ogólnego s p a d ł w p o ło w ie l a t s ie d e m d z ie s i'łt v c h do poziomu 57%. W s z y s tk ie d o stęp n e p rog no zy p r z e w id u j? k o n ty n u a c ję tego p r o c e s u , c h o c ia ż tak że i w t e j k w e s t i i ró ż n ię s i ę co do przew idyw anego tempa. O środek P r e d i- c a s t s p r z e w id u je spadek u d z ia łu w łó k ie n n a t u r a ln y c h do poziomi! o k . 45% w roku 1985. Według ln n y r h o p i n i i spadek ten b ę d z ij s z y b
3
z y ( p o r . ta b . 9 ) - do ok. 47% w roku 1980, 34% w 1990 i 26% w roku 2000, według Je s z c z e in n y c h - w o l n ie js z y - do 43% w roku 2000 ( p o r . dane ta b . 1 1 ).Z m n ie js z e n ie u d z ia łu w ś w ia to w e j k o n su m p cji d o ty c z y zarówno b aw e łn y - d o ty c h c z a s n a jp o w s z e c h n ie j stosow anego w łó k n s , ja k i w e łn y , k t ó r a c o ra z w y r a ź n ie j s t a j e s i ę włóknem o c h a r a k t e r z e luksusowym . N lo k tó re z p u b lik o w a n y c h prognoz p rz e w id u ją bez w zg lęd n y spadek bgdź brak p r z y r o s t u s p o ż y c ia w e łn y i b a w e łn y lu ż w lo t a c h o s ie m d z ie s ią t y c h . W c z e ś n ie j i s z y b c ie j z m n ie js z a ć s ię b ę d z ie konsum pcja p o z o s t a ły c h w łó k ie n n a t u r a ln y c h . Podobny l o s ma
'J N>
T a b e l a 7
Ś w iato w e s p o ż y c ie w łó k ie n t e k s t y ln y c h ® w l a t a c h 1960, 1970 o ra z p ro g n o z y do roku 2000
Z u ż y c ie w łó k ie n w roku ( w min t ) Tempo w z ro s tu z u ż y c ia (w
W łókna w l a t a c h
1960 1970 1980 1990 2000 1961-1970 1971-1980 1981-1990 1991-2000
Ogółem 1 5 ,2 , 2 1 ,6 30,0 4 1 ,0 5 2 ,0 3,8 3 ,3 3 .2 2 ,4
b aw ełna 1 0 ,4 1 1 ,6 1 2 ,5 1 2 ,0 1 1 ,5 1 .1 1 .0 ujemne ujemne
w e łn a 1 ,5 1 .6 1 .8 2 ,0 2 ,0 0 .5 1 .1 1 .1 0
c t lu lo z o w e 2 ,6 3 ,5 3 ,7 3 ,5 3 ,5 3,0 0 .5 ujemne 0
s y n t e t y c z n e 0 ,7 4 ,9 1 2 ,0 2 3 ,5 35 ,0 2 1 ,5 9 ,4 6 .9 4 .0
® Według ocen f ir m y F a rb w erk e H oech st AG. 2 r ó d ł o i Z a łę c z n ik do 61K1 1976, n r 7 . T ^ ay T ^ T W f» z jp u v
T a b e l « 8 ¿ w i« t y » e s p o ż y c ie w łó k ie n t e k s t y ln y c h do roku 2000 (o g ó łe n
1
na je d n a g o M ie sz k a ń ca K e g io n 1960 1970 1980b 1990b 2C00b ty s . t *9 t y s . t “ 9 t y s . t ><9 t y s . t *9 t y s . t kg Ś w ia t K r a je r o z w i n i ę t e « r a j e ro z w i j a j ą c e s i ę 14 950 10 483 4 467 5 .0 10,8 2 .2 22 040 15 244 6 796 6 .1 1 4 .0 2 .7 29 610 18 608 11 002 6 ,6 15,4 3 .4 41 950 23 120 18 830 7 ,7 17 ,3 4 ,6 59 290 28 110 31 180 9 .1 19 .3 6 .2W t y s lę c a c h ton podane w ie lk o ś ć s p o ż y c ia w łó k ie n og ó łem , w k ilo g ra m a c h - w p r z e l i c z e n iu na jed n e g o m ie s z k a ń c a . P rz y z a ło ż e n iu w z ro s tu s p o ż y c ia na Je d n e g o a io e z k a ń c a w l a ta c h 1970-2000 o ś r e d n io r o c z n ie w k r a ja c h r o z w in ię t y c h 1 o 3 « ś r e d n io r o c z n ie w k r a ja c h r o z w i ja j ą c y c h s i ę . t r ó d ł o i “ T e x t i l w i r t s c h a f t " 1973, n r 4 9 . ju l *• }!" ! ł n tr it so d * '■ “noin j*» * ¿'f p o sp u o i 9 « 0 8 fU jj o o im a
s p o tk a ć t a k i e w łókna c e lu lo z o w e . I w tym przypadku w id o czn y Ju ż apadek u d z ia łu w s p o ż y c iu o g ó ln y « ma być ko ntynu ow any, c h o c ia ż p ro g n o za, k t ó r e j w y n ik i p o d a j* t a b . 6 , zapow iada r y c h ł e odw róce n ia t r e n d u . Z a k ła d a ona m ia n o w ic ie , że do roku 2000 s p o ż y c ie w łó k ie n c e lu lo z o w y c h w z ro ś n ie z n a c z n ie (b ę d z ie wyższa od a p o ż y c ia b a w e łn y ), w zw iązku z cz y» u d z ia ł w łó k ie n c e lu lo z o w y c h - wbrew innym prognozom - w z ro ś n ie z 13.5% w roku 1976 do o k . 21% w końcu w ło k u . Oako argum enty u z a s a d n ia ją c e tę n ie ty p o w ą o p i n ię p o d a je s i ę m iędzy in n ym i fa k t s t a łe g o u le p s z a n ia w łó k ie n t e j grupy o ra z - co w a ż n ie js z e - b ra k ta k s i l n y c h J a k w In n y c h grupach w łó k ie n o g ra n ic z e ń surow cow ych.
W ięk sz o ść o p i n i i na temat p r z y s z ł o ś c i w łó k ie n t e k s t y ln y c h j e s 1: je d n a k zgodna, iż co n a jm n ie j do końca w ieku trw a ć b ę d z ie "p o d b ó j" ś w ia ta t e k s t y l i ó w p rz e z w łókna s y n t e t y c z n e . Ta w ła ś n ie grupa w łó k ie n powinna ju ż w la t a c h o s ie m d z ie s ią ty c h z a s t ą p i ć ba w ełnę w J e j d o ty c h c z a so w e j r o l i w łókna podstaw ow ego. W la t a c h d z i e w ię ć d z ie s ią t y c h konsum pcja s y n te ty k ó w ma b yć ju ż wyższa n iż w s z y s tk ic h p o z o s ta ły c h w łó k ie n ł ą c z n i e .
Ś re d n io ro c z n e tempo w z ro s tu ś w ia to w e j p r o d u k c ji w łó k ie n s y n te ty c z n y c h w p i ę t n a s t o l e c i u 1960-1974 w y n o s iło o k . 20%. J e s t to te«p o n i»p o ró w n yw a ln e z dynam iką s p o ż y c ia k tó r e g o k o lw ie k z pozo s t a ł y c h w łó k ie n ( d l a porów n ania - w zroat k o n su m p cji w łó k ie n o- g<! łem w a n a lo g icz n ym o k r e s ie w y n ió s ł ś r e d n io r o c z n ie 4 % ). Również i w p r z y s z ło ś c i p rz e w id u je s i ę w y ró ż n ię wyższą dynam ikę w z ro stu p r o d u k c ji l s p o ż y c ia s y n te ty k ó w n iż w łó k ie n t e k s t y ln y c h ł ą c z n i e . c h o c ia ż ró w n o cz e śn ie w y ra ź n ie n iż s z ą od obserw ow anej do t y c h c z a s .
Podstawowymi p rz ycz yn a m i św iatow ego awansu s y n te ty k ó w s ą t a k ie c z y n n i k i . Ja k » w yraźna d o ty c h c z a s k o n k u re n c y jn o ś ć ceno wa o ra z cenne w ła ś c iw o ś c i w sto su n k u do w łó k ie n n a t u r a ln y c h , co ra z w y r a ź n ie j odczuw alf-j o g ra n ic z o n o ś ć zasobów w łó k ie n n a t u r a l n yc h , wyższa p ü : ’ tnoéé s y n te ty k ó w na a u to m a ty z a c ję procosów t e c h n o lo g ic z n y c h , za s t a b i l n o ś ć i p r z e jr z y s t o ś ć rynku s y n t e tyków n iż w łó k ie n n a t u r a ln y c h . P r o c e s y u r b a n iz a c y jn e i c y w i l i z a c y jn e XX w. powodowały n ie t y l k o i l o ś c i o w y w zro st s p o ż y c ia t e k s t y l i ó w . le c z d o p ro w a d z iły tak ż e do zm ian ja k o ś c io w y c h wyrobów te k s ty ln o - o d z ie ż o w y c h . Zm iany te s z ł y w k ie ru n k u z w ię k s z e n ia t r * a ł o 6 c i 1 u ła t w ie n i a zab ieg ów w t r a k c i e u ż y tk o w a n ia o d z ie ż y ła tw o ś ć p r a n ia , w y e lim in o w a n i« p ra s o w a n ia i t p , ) . W zro st i l o ś c i
T a b e l a 9 U d z ia ł w łó k ie n t e k s t y ln y c h w ś w ia to w e j k o nsum p cji ogółem
l e t a 1975-2000 (w % ) R o d zaj w łókna U d z ia ł w ś w ia to w e j ko nsum p cji w roku w łó k ie n 1975 .1980 1990 2000 B aw ełn a 50,15 4 1 ,67 2 9 ,2 7 22.12 W ełna 6.6 9 6 ,0 0 4,8 8 3 .B 5 Włókna c e lu lo z o w e 12,39 12.33 8,54 6.7 3 W łókna s y n t e t y c z ne 30,78 40 .00 57,31 6 7 .30 Razem 100,00 100.00 100,00 100.00 Ź r ó d ł o i O b lic z e n ia w ła sn e na p o d s ta w ie t a b . 5. T a b e l a 10
U d z ia ł typów w łó k ie n t e k s t y ln y c h w ic h o g ó ln e j k o n sum p cji
Typ w łókna
ś r e d n io r l a t a c h Prognoza na rok 1985
1960-1962 1972-1974
Ogółem 100 100 100
w łókna chem iczne 2 1 .8 42.5 55,2
c e lu lo z o w a 16.5 13.5 10,4 s y n t e t y c z n e 5 .3 2 9 .0 44 .8 w łókna n a t u r a ln e 78.2 57.5 44 .8 baw ełna 6 4 ,4 49 .0 3 9 .0 w ełna 9 .5 5 .9 4,1 in n e 4 .3 2 .6 1 .7 Ż r ó d ł o i O b lic z e n ia w ła s n e na p o d s ta w ie t a b . 3 .
76 ____________________________ And fco.1 M lc iń łk i______ ___________________ ■ T a b e l a 11 U d z ia ł w łó k ie n chem icznych i n a t u r a ln y c h w o g ó ln y « » p o ż y c iu w łó k ie n t e k s t y ln y c h do roku 2000 ( w '¿ ) kodzaj w łó k ie n U d z ia ł w w s p o ż y c iu la t a c h Przew id yw an y w la t a c h u d z ia ł 1965 19/0 1980 1990 2000 Chemiczne 29 37 41 49 ’ ' 57 N a tu ra ln e 71 64 59 51 43 Ź r ó d ł o t Na p o d s ta w ie “ T e x t i i w i r t s c h a f t " 1973. n r 49 .
pojazdów m ech aniczn ych i Z w ią z a n y a n i» w z ro s t p r o d u k c ji opon •
tek Z e znaczne r o z s z e r z e n ie te c h n ic z n y c h zastosow ań t e k s t y lió w po wodowały k o n ie c z n o ś ć p o d ję c ia wasowej p r o d u k c ji w łó k ie n t r w a ł« szych od n a t u r a ln y c h . S z e r o k ie z a s to s o w a n ie z n a la z ł y w ię c p oczą tkowo włókna c e lu lo z o w e , k t ó r e z czasem w y p a rte z o s t a ł y p rz e z d o s k o n a ls z e włókna s y n t e t y c z n e .
Uane t a o . 12 i l u s t r u j ę d łu g ook resow y zn iżkow y tre n d cen w łó k ie n s y n te ty c z n y c h w sto su n k u do w s z y s tk ic h p o z o s t a ły c h , w id o czn y z w ła s z c z a gdy porćw nać tre n d -cnowy b aw e łn y i j e j s y n te ty c z n e g o s u b s t y t u t u . Mimo zahamowania togo p r o c e s u , zw iązanego z podwyż kami cen ropy n a f t o w e j, p r z e w id u je s i ę Je g o k o n ty n u a c ję ró w n ież i w p r z y s z ł o ś c i .
C h a r a k t e r y s t y c z n y c e c h ę w prow adzania w łó k ie n s y n te ty c z n y c h na ryn e k w łó k ie n t e k s t y l n y c h b y ia w la t a c h s z a ś c d z ie s ię t y c h g w ałtow na e k s p l o z j a p o p y t u na t e wiwkne po pewnym o k r e s ie wahań, po t rz e b n y m dc ic h z a a k c e p t o w a n i a p r z e z konsumentów. Z ja w is k o to do t y c z y ł o wówczas r y n k ó w k r a j ó w n a jw y ż e j r o z w in ię t y c h . N a le ż y s i ę s p o d z i e w a ć , ze p r o d u k c j a w łó k ie n s y n te ty c z n y c h b ę d z ie n a d a l s z y b ko w z r a s t a ć w t y c h r e g i o n a c h i k r a j a c h , k tó r e p ó ź n ie j rozp o c z ę ł y i c h w y t w a r z a n i e , r j . w ł a ś c i w i e w w ię k s z o ś c i k ra jó w ś w is t a ( p o z a k r a j a m i A m e r y k i P J n . , k r a j a l i Eli<G i J a p o n i ą - t e r y n k i uwa ża s i ę za " n a s y c o n e " * » y n t e t y k a m i ) .
T a b e l a 12
Dynamika cen p o sz cz e g ó ln y ch typów w łó k ie n t e k s t y ln y c h (w e d łu g cen w łó k ie n su ro w y c h ) na ryn ku Sta n ó w Z jed n o cz o n ych
(1960 - 1 0 0 ) R o d zaj w łókna 1960 1963 1966 1969 1972 • . 1 1975 B aw ełna 100 84 72 72 107 110 W ołna p ran a 100 11-* 116 105 99 148 Włókno c a lu lo z o w e * 100 91 94 94 103 163 Włókno syn te ty cz n e ^ 1 100 as 63 35 27 37
* Kayon e t a p i e . b w łókno p o lie s t r o w e do « ie a z a n a k z b a w e łn y. Ź r ó d ł o i C o tto n sod Wool S i t u a t i o n , US Departm ent o f A g r i c u l t u r e ; Wool I n t e l l i g e n c e : C o tto n O u tlo o k ; T e x t i l e W o rld .
A n d rz e j M i c l ń s k i
■ •* * ■ . •
LONC-TERM TRfcNOS IN THE WORLD CONSUMPTION OF T E X T IL E S
The a r t i c l e a n a ly z e s th e « o s t g e n e r a l t r e n d » , w hich can be o b s e rv e d in the w o rld consum ption o f t e x t i l e s o v e r lo n g e r p e rio d s o f tim e . On th e b a 9 ie o f changes I n in d ic e s b e in g o f p rim a ry im p o rta n c e t o r th e a n a ly z e d a re a I . e . t o t a l consum ption o f t e x t i l e f i b r e s and p e r 1 i n h a b i t a n t , th e a u th o r has p erform ed a com para t i v e a n a l y s i s o f consum ption o f t e x t i l e s in m ajor w o rld r e g io n s and p re s e n te d lo n g -te rm p r o j e c t io n s c o n c e rn in g t h i s a r e a . The a r t i c l e c o n t a in s more g e n e ra l c o n s id e r a t io n s as w e l l w ith r s y a r d to f a c t o r s a f f e c t i n g the volum e o f consum ption o f t e x t i l e s in a g iv e n c o u n tr y o r r e g io n , and d e s c r ib e e changes in th e sh a re o f p a r t i c u l a r t e x t i l e f i b r e s In s a t i s f a c t i o n o f demand in th e a re a under s t u d y .
