Wykł.10_Biotechnologia i Etyka_2014

Odmiany wyprowadzone z roślin poddanych mutagenezie

Roślina Odmiana Mutageneza

ryż Calrose76 Prom. gamma

pszenica Above

Lewis

Azydek sodu Neutrony

owies Alamo X Prom. X

grejpfrut Star Ruby Neutrony

sałata Ice Cube Etylometanosulfonian

(EMS)

Założenie projektów GMO

DNA

RNA

BIAŁKO

Selekcja transformowanych roślin na pożywce z antybiotykiem

Wstępna hodowla roślin transgenicznych w komorach fitotronowych

W 2003 r. na świecie uprawiono rośliny transgeniczne na 68 mln hektarów (7 mln gospodarstw w 18 krajach), głównie oporne na

W 2003 r. 99% światowych upraw transgenicznych przypadało na: USA (63%), Argentynę (21%), Kanadę (6%), Brazylię (4%), Chiny (4%)

i Płd. Afrykę (1%). Kraj (2001r) Pow.zasiewów w mln ha Uprawy

USA

35

Argentyna

11

Kanada

3,5

Chiny

0.6

Płd. Afryka

0.2

Australia

0.15

Proporcje powierzchni poszczególnych upraw GMO na świecie nie zmieniły się wyraźnie od 1999r.

Uprawa

Pow. w mln ha (1999)

Soja

25

Kukurydza

12

Bawełna

4

Rzepak

3,8

Ziemniak

0,12

Dynia

0,12

Papaja

0,12

Światowa powierzchnia upraw GMO z określoną cechą

Cecha

Mln ha (1999)

Tolerancja na herbicyd

33

Bt (Oporność na owady)

(białko z B. thuringensis powodujące perforacje ścian jelita owadów)

10

Bt + tolerancja na

herbicyd

2,9

Kukurydza z genem Bt (po lewej) i niemodyfikowana (po prawej) po ataku Ostrinii

Efekt działania szkodników owadzich na bawełnę BT (po prawej) i niemodyfikowaną (po lewej)

Zakres uszkodzeń kukurydzy korzeni przez

gąsienice

Nowe projekty

1. Banany wytwarzające szczepionki dla ludzi (hepatitis B, inne choroby)

2. Drzewa owocowe i orzechowe plonujące wiele lat wcześniej niż obecnie.

3. Rośliny wytwarzające tworzywa sztuczne o nowych właściwościach

4. Ryż ze zwiększona ilością żelaza i witamin (niedożywienie w krajach 3. świata)

Złoty ryż

Zawiera prowitaminę A

Article Preview

Rice with human genes to be grown in US

10 March 2007 Magazine issue 2594

• It may sound unappealing, but rather than end up on dinner plates, the rice will make human proteins useful for treating infant diarrhoea

• IT SOUNDS unappealing, but rice containing human genes is to be grown in the US. Rather than end up on dinner plates, the rice will make human proteins useful for treating infant diarrhoea in the developing world.

• On 28 February, the US Department of Agriculture (USDA) gave a

provisional go-ahead for three types of the rice to be planted over 1300 hectares in Kansas. Developed by Ventria Bioscience of Sacramento, California, the rice varieties have been given genes that either make the human breast milk proteins lactoferrin and lysozyme or the human blood protein albumin.

• Ventria plans to extract the albumin for industrial use in cell cultures, while the milk proteins are destined for rehydration drinks used to treat infants with diarrhoea. Trials on 140 children in Peru show the proteins give

children a better chance of overcoming the condition and help them recover more than a day faster, compared ...

Indukcja reakcji alergicznych

Gen kodujący alergenne białko Z orzecha brazylijskiego znalazł się w soi GMO

Potencjalnie negatywny wpływ na środowisko: geny mogą się znaleźć w nieoczekiwanych miejscach

• „Ucieczki genów” – problem horyzontalnego transferu genów

• Obawa o przemieszczenie się genów oporności na herbicydy do chwastów

• Brak danych o skali zjawiska • Problem realny

Wpływ na organizmy w glebie

Przenoszenie

Oporności na anty-biotyki

Szkodliwe mutacje

• Czy transgeny mogą zdestabilizować organizm? • Czy mogą mutować w niepożądanym kierunku?

Ewolucja linii owadów Bt opornych- strategia

zapobiegania

Efekty socjo-ekonomiczne: technologia terminatora

Sekwencja kodująca rekombinazę pod konstytutywnym promotorem regulowanym przez represor, który może być zablokowany przez induktor - tetracyklinę.

Sekwencja kodująca represor pod stale dzia-łającym (konstytutywnym) promotorem

nasiono

System powszechnej kontroli

Niebezpieczeństwo mieszania odmian GMO dla zwierząt i ludzi (np.kukurydza Starlink)