Streszczenie
W pracy przedstawiono pewną koncepcjĊ sklepu internetowego o nazwie IN-TERTECH, który wykorzystywany jest do prezentacji i sprzedaĪy produktów firmy handlowej. ZałoĪeniem budowy tego sklepu internetowego było to, Īe ma byü on przejrzysty, czytelny a zarazem ma spełniaü nowoczesne standardy prezentacji infor-macji. Podano strukturĊ tego sklepu, narzĊdzia informatyczne wykorzystane do jego realizacji oraz kolejne etapy budowy sklepu INTERTECH.
Słowa kluczowe: nowoczesne technologie internetowe, systemy e-biznesu, sklepy internetowe 1. Wprowadzenie
We współczesnym wiecie sukcesy odnosz firmy, które bardzo szybko reaguj na zmieniaj-ce si potrzeby swoich klientów i sytuacj na rynku. Informacja, sposób jej pozyskiwania, uywa-nia, przechowywania i przesyłania odgrywa wan rol w prowadzeniu kadej działalnoci bizne-sowej. Internet – sie która daje nam nieograniczone moliwoci, pozwala na bezgraniczne poro-zumiewanie si, przesyłanie informacji w postaci danych, d wików, animacji i grafiki z kadego miejsca na kuli ziemskiej, dajc nam poczucie nieograniczonej swobody.
Popularyzacja sieci Internet oraz zwizany z ni spadek kosztów dostpu do tego medium wraz z coraz wikszym obszarem terytorialnym pokrytym przez t sie ukazuje Internet jako ide-alny kanał dystrybucji towarów przez firmy handlowe. Internet stanowi najlepszy sposób dotarcia z ukierunkowan ofert firmy do klientów, a klienci poszukujcy okrelonego typu produktu szyb-ko i efektywnie otrzymuj interesujc ich ofert, a to wszystszyb-ko bez potrzeby opuszczania miejsca zamieszkania.
Firma handlowa opiera swe funkcjonowanie o obrót dobrami materialnymi, lub te intelektu-alnymi. Celem realizacji tego zadania konieczne jest posiadanie odpowiednich kanałów dystrybu-cji, zwłaszcza takich, które odpowiadaj aktualnym moliwoci oferowanym przez dostpne technologie, jak i mod, oraz trafnie docieraj do zainteresowanych grup docelowych klientów. Idealnym zatem rozwizaniem jest taki kanał dystrybucji, który trafia z przekazem dokładnie do podanej grupy klientów, a przy tym, przy minimalnych nakładach finansowych generuje wyso-kie zyski.
Tak wic nie ulega wtpliwoci, i Internet jest idealnym kanałem dystrybucji dla firm han-dlowych. Nie dziwi zatem, e coraz wicej z nich decyduje si na zaistnienie w Internecie ze swo-j ofert. Bez wtpienia mona stwierdzi, e kada chcca si liczy na rynku firma powinna mie witryn internetow, zwłaszcza tak, która umoliwia zawieranie transakcji handlowych. Witryna internetowa przy bardzo niskich nakładach finansowych umoliwia firmie handlowej generowanie wysokich zysków. Moliwe to jest dziki faktowi, i posiadajc witryn internetow
umoliwiajc zawieranie transakcji handlowych nie jest konieczne utrzymywanie wielu placówek czy oddziałów firmy [1, 2, 3].
Celem niniejszej pracy jest przedstawienie witryny internetowej, pełnicej funkcj sklepu in-ternetowego o nazwie INTERTECH, za pomoc której bdzie prowadzona działalno biznesowa. Sklep INTERTECH powstał w oparciu o takie narzdzia informatyczne, jak system zarzdzania zawartoci, moduł transakcyjny koszyka czy Forum pełnice funkcj help-deska. Oparto si przy tym o darmowe równie do zastosowa komercyjnych rozwizana takie, jak serwer Apache, jzyk skryptowy PHP oraz system bazodanowy MySQL [4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12].
Celem budowy witryny sklepu INTERTECH było to, e ma by ona przejrzysta, czytelna a zarazem ma spełnia nowoczesne standardy prezentacji informacji. Zadaniem sklepu INTER-TECH jest prezentacja oferty handlowej oraz moliwo zawierania przez klientów transakcji kupna oferowanych produktów firmy handlowej poprzez Internet. Przedstawiono elementy budo-wy tego sklepu oraz podano narzdzia informatyczne budo-wykorzystane przy implementacji kompute-rowej sklepu INTERTECH.
2. Podstawowe załoenia budowy sklepu INTERTECH
Podstawowym załoeniem budowy sklepu internetowego o nazwie INTERTECH prezentuj-cej produkty oferowane przez firm handlow jest to, aby działalno handlowa prowadzona za porednictwem tego sklepu była prosta w obsłudze zarówno dla uytkownika, jak i administratora tego sklepu. Prostot obsługi sklepu INTERTECH zapewnia zastosowanie przejrzystego i łatwego w obsłudze panelu administrujcego. Algorytmy działania tego panelu zostały tak zaprojektowane, aby był bardzo szybki w przypadku korzystania z niego licznej grupy uytkowników.
Sklep internetowy jest systemem CMS (Content Management System), czyli systemem zarz-dzania treci. Jest to aplikacja internetowa pozwalajca na łatw aktualizacj i rozbudow serwisu WWW. Głównym zadaniem platform CMS jest oddzielenie zawartoci informacyjnej witryny od jej wygldu. Wprowadzane informacje przez administratora sklepu s automatycznie przenoszone do bazy danych, gdzie s przechowywane i wypełniane s nimi odpowiednie miejsca witryny sklepu internetowego.
Wykorzystanie szablonów stron powoduje, e w przypadku ewentualnej zmiany koncepcji graficznej witryny, adne informacje ani funkcjonalno strony nie zostaj naruszone. Kada stro-na WWW generowastro-na jest dystro-namicznie w oparciu o szablony i zawarto baz danych – dystro-namika oznacza wic w tym przypadku zawsze aktualne informacje w serwisie. Dlatego wic przeznacze-niem sklepu internetowego jest sprzeda produktów przez Internet w bardzo prosty sposób.
Funkcjonowanie sklepu internetowego INTERTECH obejmuje cały proces dokonania zakupu a do momentu, w którym właciciel sklepu bd jego pracownik powiadamia hurtowni o doko-nanym zakupie, po czym hurtownia zajmuje si wysyłk produktu do klienta.
Szata graficzna witryny sklepu INTERTECH jest przyjazna dla oka. Sklep internetowy po-dzielony został na działy i kategorie, dziki czemu w prosty sposób mona znale interesujcy nas produkt. Został on wyposaony w sprawny mechanizm wyszukiwania. Dane klientów s prze-syłane przy pomocy połcze SSL, dziki czemu ograniczona została do minimum moliwo ich przechwycenia bd uwidocznienia.
Podstawowe oczekiwania zarówno uytkowników, jak i administratora zaproponowanego sklepu internetowego INTERTECH s nastpujce:
• oczekiwania uytkowników:
– ładna, przejrzysta i nie mczca wzroku szata graficzna witryny,
– mechanizmy zarzdzajce witryn powinny zapewni proste w obsłudze poruszanie si po całym sklepie internetowym,
– szybkie wczytywanie poszczególnych elementów strony przy duej liczbie uytkowni-ków,
– sprawny mechanizm wyszukiwania produktów. • oczekiwania administratora:
– moliwo prowadzenia sklepu internetowego z dowolnego miejsca na kuli ziemskiej, – rozbudowany panel administracyjny umoliwiajcy sprawne zarzdzanie,
– moliwo instalacji systemu sklepu internetowego na rónych serwerach bazodano-wych.
Sklep internetowy INTERTECH obejmuje cały proces biznesowy a do momentu zawarcia przez kupujcego umowy kupna. Na proces ten składaj si nastpujce elementy:
• właciwa prezentacja produktu,
• moliwo podania informacji o kadym produkcie dostpnym w sklepie INTERTECH, • sporzdzenie umowy kupna-sprzeday w trakcie dokonania transakcji kupna przez
klien-ta,
• gromadzenie w bazie danych informacji o wszystkich klientach, którzy dokonali transak-cji kupna.
Praca właciciela systemu e-biznesu ogranicza si do sporzdzenia listy klientów, którzy do-konali zakupów w danym dniu, a nastpnie przekazania tej listy do hurtowni zajmujcej si wy-syłk towarów. Całe jdro systemu sklepu internetowego wraz z baz danych zainstalowane jest na jednym serwerze.
3. Budowa sklepu INTERTECH
Witryna internetowa pełnica funkcj sklepu wykorzystuje technologi dynamicznych stron internetowych połczon z internetow baz danych. Tak wic skorzystano z architektury trójwar-stwowej realizowanej za pomoc: czci bazodanowej (serwer MySQL w wersji 5.0.51), czci aplikacyjnej (serwer stron internetowych wraz z interpretatorem jzyka skryptowego PHP) oraz czci klienckiej (przegldarka internetowa).
Aby sklep internetowyprezentował si w sposób atrakcyjny powinien nie tylko umoliwia zakup produktów, ale równie informowa o nowociach, promocjach, jak i innych istotnych z punktu widzenia marketingu wydarzeniach. Konieczne było zatem stworzenie oprócz modułu koszyka modułu systemu zarzdzania zawartoci, czyli systemu Content Management System zwanego dalej CMS. Oprócz tego istnieje odrbny kanał kontaktu klientów z obsług sklepu inny ni telefoniczny, czy mailowy. Dobrze słuy temu Forum pełnic tym samym funkcj tzw. help-deska.
Powstały trzy bazy danych: dla sklepu, CMS-a i Forum. Pozwala to na zwikszenie nie-zawodnoci oraz poziomu odpornoci na działania internetowych wandali. Uszkodzenie jednej bazy danych np. Forum nie spowoduje unieruchomienia całej witryny internetowej.
Okrelmy na wstpie wygld architektury bazy danych dla sklepu w rozumieniu koszyka na zakupy. Architektur t stanowi sze nastpujcych tabel: Klienci, Zamówienia, Produkty,
Kate-gorie, Produkty_Zamówienia, oraz tabela Admin. Tabela Admin zawiera nazw uytkowników uprawnionych do zarzdzania sklepem oraz hasła dostpu. Schemat architektury bazy danych dla sklepu przedstawiono na rys. 1.
Rysunek 1. Schemat architektury bazy danych dla sklepu (koszyka) ródło: Opracowanie własne.
Wygld architektury bazy danych dla systemu CMS przedstawiony został na poniszym schemacie:
Rysunek 2. Schemat architektury bazy danych dla systemu CMS ródło: Opracowanie własne.
W przypadku Forum w bazie danych umieszczone s tylko dwie tabele: Nagłówek i Tekst. Pierwsza zawiera tytuł posta zamieszczanego na Forum, a tabela Tekst zawiera informacje posta. Schemat architektury bazy danych dla Forum obrazuje poniszy rysunek:
Rysunek 3. Schemat architektury bazy danych dla Forum ródło: Opracowanie własne.
Po fazie testowej te trzy bazy danych zostały skonsolidowane w jedn baz danych posiadaj-c pełn funkcjonalno dotychczasowych trzech baz.
Architektura sklepu internetowego INTERTECH przedstawiona została na poniszym rysun-ku:
Rysunek 4. Schemat architektury sklepu INTERTECH ródło: Opracowanie własne.
Witryna sklepu internetowego INTERTECH generuje si w sposób dynamiczny i jej poszcze-gólne moduły mog zmienia swój wygld oraz funkcjonalno. Rama złoona jest z siedmiu modułów, z których uywanych jest pi. Nagłówek strony składa si z dwóch modułów: modułu (1) wywietlajcego logo sklepu oraz (2), w którym znajduje si menu nawigacyjne. Stopka (4) zawiera informacje pobierane dynamicznie o numerze spod którego wykonywane jest połczenie ze stron sklepu oraz typie i wersji przegldarki internetowej klienta oraz systemu operacyjnego. Moduł o numerze (3) zmienia si dynamicznie i umoliwia przeszukiwanie systemu CMS w od-najdowaniu odpowiednich informacji o produktach, promocjach czy informacjach z działalnoci sklepu. Wywietla on zawarto koszyka w przypadku dokonywania zakupów.
rodkowa, (5) cz witryny sklepu INTERTECH jest odpowiedzialna za wywietlanie za-wartoci poszczególnych modułów sklepu. W przypadku wywietlania zaza-wartoci CMS podaje ona najwiesze informacje w kadej z kategorii oraz wywietla poszczególne kategorie. W przy-padku czci handlowej sklepu wywietla menu pomocnicze z kategoriami produktów, produkty danej kategorii, opisy szczegółowe produktów, a take formularze umoliwiajce dokonanie zaku-pu. Po zalogowaniu si do czci administracyjnej wywietlane s panele umoliwiajce zarz-dzaniu sklepem i modułem CMS. Tutaj równie wywietlane s dodatkowe przyciski funkcyjne słuce administratorom. Wywietlane s panele Forum umoliwiajce przegldanie i zamieszcza-nie postów. Te panele s aktywzamieszcza-nie wykorzystywane, natomiast panele (6) i (7) pozostan puste do ewentualnego pó niejszego zagospodarowania, np. jako powierzchnia reklamowa.
Sklep INTERTECH został podzielony na dwie czci funkcjonalne, które przyporzdkowane s do odpowiadajcych im uytkowników. Czci te to: cz publiczna i cz administracyjna. Schemat funkcjonalny sklepu INTERTECH podano na rys. 5.
Rysunek 5. Schemat funkcjonalny sklepu INTERTECH ródło: Opracowanie własne.
Cz publiczna przeznaczona jest dla uytkowników takich, jak go (czyli uytkownik nie-zarejestrowany, który jeszcze nie złoył zamówienia) czy klient (czyli uytkownik zarejestrowany w bazie danych, który złoył ju jakie zamówienie i chce np. złoy nastpne zamówienie). Umoliwia ona niezalenie od statusu przegldanie produktów. Uytkownicy zalogowani bd mogli dodatkowo dodawa lub usuwa produkty z koszyka i zarówno składa zamówienia jak i je anulowa.
Cz administracyjna przeznaczona jest dla sprzedawcy i administratora. Mog oni wpływa na treci wywietlane w czci publicznej. Mog tworzy i zarzdza kategoriami produktów jak i ich cenami i opisami, a take tworzy i modyfikowa promocje. Oczywicie realizuj oni zamó-wienia klientów. Mog równie dodawa, usuwa lub modyfikowa kategorie zawartoci w sys-temie CMS, jak i pojedyncze newsy oraz udziela si na Forum a take nim zarzdza. Admini-strator dodatkowo zarzdza stanem oprogramowania i zabezpiecze sklepu, a take ma moliwo modyfikowania jego struktury wedle potrzeb.
Do kadej czci konieczne jest oddzielne logowanie. Z punktu widzenia bezpieczestwa jest to podane rozwizanie, poniewa przejcie hasła którego z upowanionych uytkowników przez niepodanego uytkownika pozwoli mu tylko spenetrowa jeden moduł a nie wszystkie. Tak wic, jeli kto nieupowaniony zdobdzie hasło do czci administracyjnej systemu CMS, pozwoli mu to tylko na zalogowanie si do tego modułu, a moduł sklepu z danymi klientów pozo-stanie bezpieczny.
4. Implementacja komputerowa sklepu INTERTECH
Do implementacji komputerowej sklepu INTERTECH uyte zostały nastpujce narzdzia in-formatyczne: Apache, PHP oraz MySQL [13, 14]. Wszystkie te trzy narzdzia s w pełni darmo-wymi rozwizaniami i działaj praktycznie na wszystkich platformach. Korzystano równie z nastpujcych narzdzi informatycznych: edytora kodu Notepad++ słucego do tworzenia kodu PHP oraz edycji kodu bazy SOL; phpMyAdmin słucego do tworzenia i zarzdzania baz danych oraz serwera Xampp integrujcego Apache, PHP oraz MySQL-a. Uyty został równie sterownik ODBC Connector w wersji 5.1, słucy do połczenia z baz danych. Grafiki zostały utworzone z podstawowych kształtów oferowanych przez program Microsoft PowerPoint 2007. Wykorzysta-no równie program IrfanView słucy do zarzdzania i podstawowej korekcji grafik.
Do realizacji sklepu uyto pliki Cookies, które umieszczane s przez serwer na komputerze uytkownika (przesyłane s przez przegldark standardowo przez http). Stanowi one rozwinicie mechanizmu tzw. sesji, który umoliwia ledzenie poczyna uytkownika na serwerze. W czasie połczenia jest tworzony identyfikator sesji. Cookies umoliwiaj identyfikacj wielu sesji wyko-nywanych w rónym czasie, a wic dobrze uzupełniaj mechanizm sesji.
Zaimplementowano sklep internetowy złoony z trzech modułów: systemu zarzdzania za-wartoci Content Management System czyli CMS, modułu koszyka oraz Forum. Połczone s one ze sob w jedn spójn struktur.
Za prawidłowe funkcjonowanie systemu CMS odpowiedzialne s nastpujce tabele: ‘auto-rzy’, ‘news’, ‘strony’, ‘uprawnienia_autora’, ’słowa_kluczowe’. Pierwsza z nich zawiera pola okrelajce nazw uytkownika, czyli np. imi, nazwisko oraz hasło dostpu. Słuy ona do identy-fikacji uytkowników upowanionych do dostpu do czci administracyjnej systemu. Tabela ’news‘ zawiera najwiesze wiadomoci. Zawiera ona numer identyfikacyjny wiadomoci, jej autora, kategori do której naley wiadomo, nagłówek oraz tekst tej wiadomoci. Oprócz tego znajduj si tutaj równie pozycje okrelajce czas utworzenia, zmodyfikowania i publikacji wia-domoci. Tabela ‘strony’ zawiera zdefiniowane kategorie oraz ich numery identyfikacyjne. Tabela ‘uprawnienia_autora’ zawiera informacje o uytkowniku z prawami administracyjnymi i zakresie tych praw. Tabela ‘słowa_kluczowe’ słuy wyszukiwaniu informacji w newsach.
Obsług modułu koszyka sklepu zajmuj si nastpujce tabele: ‘klienci’, ’zamówienia’, ‘produkty’, ‘kategorie’, ‘produkty_zamówione’ oraz ‘admin’. Ostatnia tabela zawiera informacje o uytkownikach dopuszczonych do przywilejów administracyjnych w module koszyka sklepu, nazw uytkownika oraz hasło dostpu. Tabela ‘klienci’ przechowuje dane o klientach sklepu, a wic osobach które cho raz złoyły jakie zamówienie. Oprócz ewidencyjnego numeru id, znaj-duj si w niej informacje o imieniu, nazwisku, nazwie firmy, numerze NIP, numerze REGON i adresie zamieszkania klienta.
Tabela ‘zamówienia’ zawiera równie informacje o kliencie takie, jak w tabeli ‘klienci‘, jed-nak s to dane słuce dorczeniu przesyłki. Oprócz tych danych znajduj si dodatkowo informa-cje o wartoci i stanie zamówienia a take dacie jego złoenia. Oczywicie jest równie pole na numer identyfikacyjny zamówienia. Tabelka ‘produkty’ zawiera informacje o produktach, takie jak numer ewidencyjny, nazw produktu, nazw producenta produktu, numer kategorii do której przynaley produkt, jego cen oraz opis. Tabela ‘kategorie’ zawiera nazwy i numery identyfika-cyjne kategorii produktów. Tabela ‘produkty_zamówienia’ zawiera oprócz numeru zamówienia, jego cen i ilo zamówionych sztuk produktów.
Dwie tabele odpowiedzialne za obsług Forum to ‘nagłówek‘ i ‘tekst’. Pierwsza z nich zawie-ra numer identyfikacyjny posta zamieszczanego na Forum ozawie-raz informacje o czasie jego umiesz-czenia, tytule oraz autorze jak i o tym, czy jest to nowy wtek, czy stanowi przynaleno do ja-kiego istniejcego. Zawarta jest równie informacja o tym, czy jest to nowa wiadomo, czy odpowied na istniejcy post, a jeli tak to na który. Powizana z ni relacj tabela ‘tekst’ zawiera zawarto posta.
Zaprezentowane teraz zostan skrypty PHP obsługujce baz danych. Zacznijmy od budowy plikowej. Na serwerze w katalogu baz danych znajduje si katalog ‘sklep’, w którym umieszczone s wszystkie potrzebne skrypty oraz inne pomocnicze pliki, np. grafiki czy zdjcia. Mamy tutaj pi folderów, oraz plik ‘start.php’. Ten ostatni stanowi stron wprowadzajc do sklepu. Zawiera jedynie informacj o koniecznoci uaktywnienia w przegldarce internetowej obsługi Cookiem. W przeciwnym wypadku nie bdzie mona dokonywa zakupów w sklepie.
Plik ‘start.php’ zawiera odnonik do strony ‘/cms/start.php’, bdcej właciw stron główn sklepu. Plik ten podpity jest pod grafik znajdujc si w katalogu ‘obrazki’. Katalog ten stanowi miejsce składowania grafik dla elementów uniwersalnych w obrbie sklepu, takich jak menu na-wigacyjne.
W katalogu ‘cms’ znajduj si pliki odpowiedzialne za system CMS sklepu. Z kolei katalog ‘sklep/sklep/’ zawiera skrypty tworzce system koszyka umoliwiajcy dokonywanie zakupów i płatnoci za nie. W katalogu ‘forum’ znajduj si skrypty tworzce forum sklepu. Katalog ‘do-datki’ zawiera takie elementy, jak: stopka strony, nagłówek strony czy plik wywietlajcy komu-nikat o niepowodzeniu logowania ‘dodatki/fake.php’ oraz plik tworzcy menu administracyjne pozwalajce przej do właciwej czci administracyjnej, takiej jak cz administracyjna CMS lub koszyka sklepu dodatki/manage.php’. Katalog ‘cms’ oprócz właciwej strony domowej sklepu zawiera plik ‘kontakt.php’ wywietlajcy informacje o moliwociach kontaktu ze sklepem.
Pliki ‘funkcje_bazy.php’ oraz ‘funkcje_select.php’ tworz połczenie z baz danych sklepu i umoliwiaj wykonywanie operacji na niej. Plik ‘szukaj’ jest odpowiedzialny za operacj wyszu-kiwania słów kluczowych w zamieszczanych w systemie CMS wiadomociach. Plik ‘strona.php’ wywietla wiadomoci poszczególnych kategorii sklepu.
W katalogu ‘cms’ znajduje si równie podkatalog ‘admin’ (‘/sklep/cms/admin/’), w którym znajduj si pliki odpowiedzialne za wykonywanie czynnoci w strefie administracyjnej systemu CMS. Pliki ‘indeks.php’, ‘logowanie.php’, ’funkcje_uwierz.php’, ’autorzy’ oraz ‘wyloguj.php’ zawieraj skrypty, które odpowiadaj za odpowiednie rozpoznanie uytkowników upowanionych do wejcia do strefy administracyjnej oraz umoliwienie im zalogowania si i wylogowania si. Plik ‘funkcje_dołcz.php’ zawiera skrypty zajmujce si dołczeniem nagłówka, menu i stopki oraz innych wymaganych elementów do stron.
Skrypty umoliwiajce dołczanie do wiadomoci słów kluczowych oraz ich usuwanie znaj-duj si w plikach: ‘dodaj_klucz.php’ oraz ‘usun_klucz.php’. Opcje dodawanie wiadomoci w systemie CMS, jej edycji, usuwania, publikacji oraz zdejmowania wykonuj skrypty zawarte w nastpujcych plikach: ‘news.php’, ‘news_wyslij.php’, ’niepublikuj_news.php’, ‘publikuj.php’, ‘publikuj_news.php’ i ‘usun_news.php’.
W katalogu ‘forum’ oprócz katalogu ‘obrazki’, w którym znajduj si grafiki przycisków fun-kcyjnych działajcych w obrbie forum, znajduj si pliki odpowiedzialne za jego funkcjonowa-nie. Pliki ‘funkcje_bazy.php’ oraz ‘funkcje_dołcz.php’ działaj analogicznie jak ich odpowiedni-ki z modułu CMS. Plik ‘funkcje_wyswietl.php’ odpowiada za wywietlanie strony głównej forum
jak jest ‘indeks.php’. Za działanie forum i publikacj postów odpowiadaj skrypty z nastpuj-cych plików: ‘funcje_dyskusja.php’, ‘nowy_post.php’, ‘funkcje_prawid_dane.php’, ‘we-zel_drzewa_kla-sa.php’, ‘zachowaj_nowy_post.php’ oraz ‘zobacz_post.php’.
Katalog ‘sklep’ (‘/sklep/sklep/’) zawiera w sobie podkatalog obrazki (‘/sklep/sklep/obrazki/’), w którym znajduj si zdjcia produktów. Za cz administracyjn odpowiada ‘admin.php’. Pliki z wyrazem ’form’ w nazwie tworz interfejsy, które z kolei obsługiwane s przez właciwe im skrypty. I tak np. skrypty z pliku ‘dodaj_kat.php’ obsługuj interfejs z pliku ‘dodaj_kat_form.php’. Analogicznie w przypadku pozostałych. Za dodawanie, edycj i usuwanie kategorii produktów odpowiadaj skrypty: ’pokaz_kat.php’, ‘dodaj_kat.php’, ‘edytuj_kat.php’ oraz ‘usun_kat.php’.
W przypadku produktów operacje te wykonuj nastpujce skrypty: ’pokaz_produkt‘, ‘do-daj_produkt.php’, ‘edytuj_produkt.php’, ‘usun_produkt.php’. Za wywietlanie, wygld i działanie tabel odpowiadaj skrypty: ‘funkcje_wyswietl.php’, ‘funkcje_admin.php’. Za obsług koszyka zamówie odpowiadaj nastpujce skrypty: ‘pokaz_kosz.php’, ‘przetworz.php’, ‘funkcje_pro-dukt_c.php’, ‘kasa.php’, ‘zakup.php’, ‘funkcje_prawid_dane.php’, ‘funkcje_zamowien.php’. Zmiana hasła administratora moliwa jest dziki skryptom ‘zmiana_hasla.php’ i ‘zmiana_has-la_form.php’.
Zgodnie z załoeniami zrealizowano sklep internetowy wykorzystujcy jedynie jzyk PHP pozbawiony dodatków typu Java czy Flash. Ma to swoje praktyczne uzasadnienie. Po pierwsze uytkownik nie jest zmuszony do instalowania adnych dodatków, co moe go zniechci do za-poznania si ze stron WWW, a po drugie dziki temu ogranicza si konieczny transfer danych z witryny do komputera klienta. Strona WWW jest generowana dynamicznie i składa si z na-główka, menu nawigacyjnego, pola wyszukiwania lub koszyka jeli wykonujemy zakupy, stopki i czci właciwej wywietlajcej zawarto strony.
Na stronie głównej wywietlane s najnowsze wiadomoci z kadej z kategorii, a s trzy typy tych kategorii: produkty, promocje oraz wiadomoci o sklepie. Oczywicie mona dodawa lub usuwa kolejne kategorie. Przejcie do kategorii i wywietlenie wszystkich wiadomoci znajduj-cych si w niej moliwe jest poprzez kliknicie strzałki przy artykule danej kategorii lub poprzez kliknicie na jej nazw w menu nawigacyjnym. Powrót do strony głównej jest moliwy poprzez kliknicie na przycisk ‘Strona Główna’ lub na logo INTERTECH.
Oczywicie moliwe jest poszukiwanie interesujcych informacji za pomoc modułu ‘Szu-kaj‘. Przeszukuje on słowa kluczowe nadane przez autora wiadomoci i porównuje z wprowadzo-nym słowem w polu edycyjwprowadzo-nym wyszukiwania. Tak wic wpisujc słowo w pole wyszukiwania i klikajc na przycisk ‘Znajd ’ mona dotrze szybko do interesujcych informacji.
Po klikniciu na przycisk ‘Sklep’ przechodzimy do czci handlowej sklepu umoliwiajcej zawieranie transakcji kupna produktów. Na wywietlonej stronie znajduj si kategorie produk-tów. Po wybraniu którejkolwiek z nich wywietlona zostaje lista dostpnych w niej produktów razem z ich zdjciami. Po wybraniu produktu poprzez kliknicie na jego nazw przechodzi si do strony prezentujcej jego pełny opis wraz ze zdjciem.
Powyej opisu produktu znajduje si panel wywietlajcy zawarto koszyka zakupów. Jeli chcemy kontynuowa zakupy klikamy przycisk ‘Kupuj Dalej’. Jeeli jednak chcemy doda pro-dukt do koszyka wybieramy przycisk ‘Do Koszyka’. Propro-dukt zostanie wówczas dodany do koszy-ka i w zalenoci od potrzeb moemy przej do koszy-kasy klikoszy-kajc przycisk ‘Do Kasy’ lub kontynuo-wa zakupy.
Naley poda informacje konieczne do zrealizowania zamówienia. Trzeba wypełni wymaga-ne pola formularza, takie jak: nazwisko, NIP, ulica, miasto, województwo, kod pocztowy oraz kraj. Poniewa sklep ma umoliwia dokonywanie zakupów zarówno osobom fizycznym jak i firmom pola takie, jak: imi, nazwa firmy czy REGON s polami niewymagalnymi. Po wypeł-nieniu pól wymagalnych przechodzimy – klikajc przycisk ‘Kupuj’ do zaimplantowanego cz-ciowo modułu płatniczego. W stworzonej wersji obejmuje on jedynie płatno kart kredytow. Naley wypełni w formularzu wymagane pola takie jak: typ karty, jej numer oraz data wanoci, jak i potwierdzi podane wczeniej nazwisko. Jeeli wszystkie pola zostały wypełnione poprawnie zamówienie zostanie przyjte. Jeli które z pól nie zostało wypełnione pojawi si informujcy o tym komunikat. Faktura za dokonane zamówienie zostanie przesłana razem z zamówieniem poprzez kuriera. Po przyjciu zamówienia koszyk jest oczyszczany i mona złoy nowe zamó-wienie bd przej do innego modułu sklepu.
Oczywicie zaimplementowana została równie cz administracyjna, do której mona przej klikajc na przycisk ‘Zarzdzaj’ znajdujcy si na stronie głównej sklepu i stronie modułu koszyka. Przechodzi si tym samym do strony wejciowej do panelu administracyjnego. Naley wybra do której czci systemu administracyjnego chcemy si zalogowa (CMS czy sklep), po czym przechodzimy do odpowiedniego panelu logowania, w którym musimy poda nazw uyt-kownika i hasło celem autoryzacji dostpu.
5. Badania testujce sklep INTERTECH
Celem sprawdzenia poprawnoci implementacji oraz eliminacji ewentualnych nieprawidłowo-ci przeprowadzono testy sklepu INTERTECH. Sprawdzono zarówno poszczególne moduły, jak i ich integralno tworzc sklep jako cało. Testom poddana została zarówno baza danych, jak i skrypty j obsługujce oraz ich współdziałanie w typowych dla sklepu internetowego przypad-kach uycia.
Przetestowany został moduł CMS poprzez sprawdzenie poprawnoci wywietlania kategorii wiadomoci oraz wywietlania treci wiadomoci. Testom poddany został równie mechanizm logowania do czci administracyjnej a take sesji. Sprawdzianowi poddany został równie me-chanizm dodawania do artykułów słów kluczowych oraz dodawania, jak i usuwania kategorii wiadomoci. Testom sprawdzajcym poddano nastpnie moduł koszyka sklepu.
Celem przeprowadzenia testów kontrolnych było sprawdzenie poprawnoci wywietlania ka-tegorii produktów, produktów w danej kaka-tegorii, opisów pojedynczych produktów, działania me-chanizmu sesji i koszyka, jego działania polegajcego na dodawaniu, przechowywaniu w nim produktów i usuwaniu ich z niego. Sprawdzony został mechanizm dokonywania zakupów oparty o formularze, a take czciowo zaimplementowany moduł obsługi płatnoci. Sprawdzono take poprawno działania mechanizmu logowania do czci administracyjnej, jak i dodawania, edycji i usuwania kategorii produktów, produktów, promocji oraz zamówie i klientów.
Sprawdzeniu podlegał równie moduł Forum, gdzie sprawdzono wywietlanie, dodawanie i odpowiadanie na zamieszczone posty oraz mechanizm głównego menu nawigacyjnego. Nie stwierdzono adnych problemów z nawigacj czy przechodzeniem pomidzy poszczególnymi modułami sklepu.
Sklep INTERTECH został poddany testom praktycznym celem sprawdzenia poprawnoci im-plementacji. Zapełniono sklep danymi testowymi oraz przeprowadzono czynnoci symulujce
działania, którym sklep byłby poddawany w rzeczywistym uytkowaniu. Testy przebiegły po-mylnie a wic naley oceni pozytywnie proces implementacji sklepu INTERTECH.
6. Podsumowanie
Przedstawiony w niniejszej pracy sklep internetowy INTERTECH dziki bazowaniu na me-dium o globalnym zasigu jakim jest Internet, umoliwiajcym dostp do wielu konsumentów z ukierunkowan ofert, stanowi idealne rozwizanie dla firm handlowych, gdy z powodzeniem wspomaga działalno biznesow tych firm.
W pracy nakrelone zostały istotne zagadnienia z punktu widzenia sklepu internetowego o charakterze komercyjnym a korzystanie z rónych opcji oferowanych przez aplikacj interneto-w nie przysparza adnych kłopotów nawet najmniej zaawansowanym uytkownikom Internetu.
Identyfikacja uytkowników, a co za tym idzie równie mechanizm koszyka zamówie bazuje na mechani mie sesji i plikach Cookies. Zgodnie z załoeniami sklep INTERTECH wykorzystuje jedynie podstawowe narzdzia informatyczne, czyli HTML i PHP. Brak w implementacji sklepu dodatkowych standardów typu Java czy Flash. Istnieje jednak moliwo rozbudowy sklepu rów-nie o te standardy.
Celem podniesienia atrakcyjnoci wizualnej, jak i rozszerzenia moliwoci praktycznych sklepu INTERTECH mona zastanowi si nad wykorzystaniem technologii firmy Adobe takich, jak popularny Flash, czy Shockwave. Mona równie rozway uycie technologii Java firmy Sun. Now technologi, promowan do intensywnie przez firm Microsoft jest Silverlight, bdcy odpowiedzi na technologie firmy Adobe.
Bibliografia
[1] Kyciak W., Przeliorz K., Jak załoy skuteczny i dochodowy sklep internetowy, Wydawnic-two Helion, Gliwice 2006.
[2] Sokół R., Tworzenie stron WWW. Kurs, Wydanie II, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2007. [3] Ullman L., PHP5. Zaawansowane tworzenie stron WWW. Szybki start, Wydawnictwo
Helion, Gliwice 2007.
[4] Barnett C. R., Apache. Zabezpieczenia aplikacji i serwerów WWW, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2007.
[5] Davis M, Philips J., PHP i MySQL. Wprowadzenie, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2007. [6] Eisenhamer D.J., White E., PHP5 w praktyce, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2007. [7] Gerner J. i in., Linux, Apache, MySQL i PHP. Zaawansowane programowanie,
Wydawnic-two Helion, Gliwice 2006.
[8] Lerdorf R., Tatroe K., MacIntyre P., PHP5. Programowanie, Wydawnictwo Helion, Gliwi-ce 2007.
[9] Meloni C. J., PHP, MySQL i Apache dla kaĪdego, Wydanie III, Wydawnictwo Helion, Gli-wice 2007.
[10] Sklar D., PHP5. Wprowadzenie, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2006.
[11] Thomson L., Welling L., PHP I MySQL. Tworzenie stron WWW. Vademecum profesjona-listy, Wydanie III, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2005.
[12] Ullman L., PHP i MySQL. Dynamiczne strony WWW. Szybki start, Wydanie II, Wydawnic-two Helion, Gliwice 2006.
[13] Pfaffenberger B. i in., HTML, XHTML i CSS. Biblia, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2005. [14] Sawyer D, M., CSS. Nieoficjalny podrĊcznik, Wydawnictwo Helion, Gliwice.
MODERN INTERNET TECHNOLOGIES ROLE IN A BUSINESS ACTIVITY CREATION
Summary
In paper selected conception of INTERTECH web shop is presented. It's purpose is to present and sell products of commercial firm. The construct foundation of that web shop was that it has to be explicit and clarify as well as to fulfill all modern standards of information presentation. The structure of this web shop, software tools used during it creation and successive phases of INTERTECH web shop construction are described.
Keywords: modern Internet technologies, e-business systems, web shops
Zbigniew Buchalski
Instytut Informatyki, Automatyki i Robotyki Wydział Elektroniki
Politechnika Wrocławska
ul. Janiszewskigo 11/17, 50-372 Wrocław e-mail: zbigniew.buchalski@pwr.wroc.pl
