• Nie Znaleziono Wyników

Stan rozpoznania wgłębnej budowy geologicznej obszaru lubelskiego

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Stan rozpoznania wgłębnej budowy geologicznej obszaru lubelskiego"

Copied!
4
0
0

Pełen tekst

(1)
(2)
(3)

nowi~ one przedmiot badail L. Milaczewskiego, M. Pajchel, H. Loba-nowskiego, J. KaUsia oraz E. Tom-czykowej. Stwierdzono tu PEHny prom tych utwor6w od morskich osad6w zedynu poprzez oldredowe -zigenu g6rnego i emsu oraz morskie dewonu §rodko-wego i g6rnego do lagunowo-brakicznych najwyz8ze-go dewonu (poziom woklumeria). Mi~zosci ich Sll silnie zr6znicowane od kilkuset metr6w w cz~§ci NE do kilku tysi~cy metr6w w centralnej i

sW

cz~§ci obszaru.

Rozpoznanie starszego paleozoiku jest 0 wiele

skromniejsze. Nieliczne wiercenia stwierdzily te osa-dy na podniesionej platformie i podniesieniu radom-sko-kra§nickim, gdzie sI:}, one pofaldowane l!l.cznie z najniZszym dewonem w fazie eryjskiej orogenezy ka-ledoilskiej. Rozpoznanie ich zawdzi~czamy badaniom L. Tellera i H. Tomczyka (sylur), Z. Modliilskiego i E. Tomczykowej (ordowik), K. Lendzion i K. Pa-wlowskiej (kambr).

Na obszarze podniesionej platformy osady staro-paleozoiczne majl:}, niewie1kie mi~szo§ci, stwierdzono r6wnieZ liczne luki. Osady syluru mil:},zszosci do 1300 m tworzl:}, Howce i mulowce z wkladkami wa-pieni. Ordowik 0 mi!l.zszo§ci 30-70 m utworzony jest z osad6w wapiennych z wkladkami ilastymi. Kambr

(miIlZszosci500~00 m) tworzl:}, utwory piaszczysto--mulowcowe nale~ce do dolnego i Srodkowego pi~tra.

Na E od linii Mi~dzyrzec - Rejowiec nizej wyst~­ pujl:}, klastyczne utwory wendu z pokrywami diaba-z6w i pokrywami kopalnych osad6w lodowcowych. stwierdzonych przez M. Juskowiak i B. Arenia. W

cz~sci spoczywajll one na osadach serii poleskiej na-lez/icej do ryfeju. Podloze krystaliczne skonsolidowa-ne zostalo w epoce gotyjskiej g6rskonsolidowa-nego proterozoiku, na co wskazuje badanie wieku bezwzgl~dnego wyko-nane przezT. Depciucha z IG.

Znajomosc wgl~bnej budowy geologicznej podob-nie jak i stratygrafii opierala si~ pierwotnie 0 dane powierzchniowe i ekstrapolacj~ znajomosci budowy obszar6w przyleglych. W ci/igu ostatnich lat w zwlll-zku z intensywnie prowadzonymi badaniami ulegaly one cil:},glym modyfikacjom.

Omawiany obszar wll\czony byl w wie1kl\

jednost-k~ synklinalnq, nazywanl\ przez J. Nowaka synklinQ, Gdailsk - Warszawa - Lublln - NiZni6w, a przez J. Samsonowicza duilsko mazowiecko-IubelskQ,. W. Po-zaryski okreMa ten obszar jako nieck~ lwowsko-lu-belskq" w p6iniejszych pracach wprowadza poj~cie

synklinorium brzeznego ograniczonego na SW anty-klinorium srodkowopolskim, a na NE platformll S. Pawlowski C1961) wprowadza poj~ie jurajskiego i kredowego rowu lubelskiego. Znajomosc ukladu pa-leozoiku byla duzo nizsza, a poglQ,dy na jego uloze-nie przedstawione SQ, w pracach J. Znoski, W. Poza-o ryskiego, H. Tomczyka, B. Arenia, autora i J.

Soko-lowskiego.

Zasadnicze rozbieinosci dotyczQ, SW granicy plat-formy prekambryjskiej. W. Pozaryski i H. Tomczyk traktujQ, ten obszar jako platform~ prekambryjskll. a w cz~sci SW widzq, obszar przejsciowy polozony na peryferii orogenu assyntyjskiego. J. Znosko w swoich pracach reprezentuje poglQ,d 0 wyst~powaniu w

za-chodniej cz~sci obszaru lubelskiego orogenu kale-doilskiego. Jego NE granic~ prowadzi on na linll Ru-da Lubycka - Kock.

Wykonane w 1969 r. w Instytucie Geologicznym syntetyczne opracowanie budowy geologicznej umoz-liwilo A. M. Zelichowskiemu przedstawienie nowego obrazu budowy geologicznej. Wydzielane SQ, tu trzy zasadnicze jednostki strukturalne wyinterpretowane w ukladzie mlodszego paleozoiku, rozdzielone gene-ralnymi uskokami 0 kierunku NW - SE.

Ogranicza-jQ, one r6w mazowiecko-Iubelski wypelniony osadami karbonu. Na NE wydzielono podniesionQ, platform~

prekambru, a na SW podniesienie radomsko-kra~ni­

ckie. Powstaly one w fazie asturyjskiej.

Podnlesiona platforma prekambru polozona jest na NE od uskoku Ze1ech6w - Kock - Wasy16w. Podlo-ze krystaliczne 0 konsolidacji gotyjskiej znajquje si~

na gl~bokosci 450 do 5000 m. Rozpoznany profil

obej-muje utwory od najwytszego proterozoiku (ryfeju) do

trzeclorz~u. W strefie tej na pograniczu dewonu i

karbonu, W oparciu 0 uskoki 0 kierunku NE - SW

utworzonych zostalo szereg zapadlisk i zr~b6w 0 am-plitudzie do 2000 m. Od S SL\ to: obnizenie terebiil-skie, podriiesienie kumowterebiil-skie, zapadlisko wlodawskie i podniesienie lukowskie. Karbon tej strefy posiada znacznQ, w~g1ono.§nos~ i tu lezy rozpoznane Lubelskie

Zagl~bie WWowe. Jako jego ograniczenie od SW

ostatnio J. Porzycki przyjmuje zrQ,b Kocka, stanowiQ,-cy brzezny zrllb rowu w odcinku lubelskim.

R6w lII&Zowiecko-lubelskl traktowany jest przez A. M. Zelichowskiego jako brzetne zapadlisko plat-formy prekambryjskiej. W jego obr~bie stwierdzono szereg ciq,g6w zapadlisk i zr~b6w 0 kierunku NW

-SE. Milliszo.§~ karbonu osiQ,ga w zapadliskach 1800 m.

Cz~~ wewn~trznych zr~b6w pozbawiona jest

osa-d6w karbonu i jura pokryWa dewon dolny. R6w

ten rozwini~ty jest na obszarze platformy

prekam-bryjskiej 0 spodziewanej miL\zszosci starszego

paleo-zoiku 2000-3000 m. Rozpoznanie wiertnicze si~ga tu osad6w morskich dewonu dolnego, w rozwoju plat-formowym. Gleboko§c podloZa krystalicznego wynosi 6000-9000 m. Obszar ten J. Znosko w dotychczaso-wych publlkacjach traktuje jako stref~ faldowail

ka-ledoilskich. 0

POODlesleDle radomsko-kralinickle obejmuje obszar podmezozoicznych wychodni dewonu lub starszego paleozoiku na SW od brzemej dyslokacji rowu mazo-wiecko-lubelskiego. Rozwini~te jest ono na zewn~trz­ nej fliszowej strefie orogenu kaledoilskiego, zafaldo-wanego w fazie eryjskiej faldowail przyjmowanych przez J. Znosk~.

Paleozoik: przykryty jest osadami jury i kredy, a

w cz~.§ci NW permu i triasu. SPLlg mezozoiku zapada

monoklinalnie od Bugu do pogranicza rowu mazo-wiecko-lubelskiego i podniesienia radomsko-krasni-ckiego. Na granicy tych jednostek pojawiajL\ sie po-tomne antykliny mezozoiczne. Na linii Ruda Hory-niecka - Bilgoraj - Rach6w - Mogielnica istnieje wolna strefa uskokowo-fleksurowa podnosZllca w swoim zachodnim skrzydle osady mezozoiku oslony

G6r Swi~tokrzyskich.

SUMMARY

The Lublin Region. an area of the XLIInd Meeting of the Polish Geological Society, was in the last decade an object of intense geological research thalt led to the discovery of a new Carboniferous Coal Basin, situated east of Lublin, and to the re-connaissance of geological structure in this area.

In its north-eastern part. the region covers the pre-Cambrian platform. and in the south-western portion - a flysch folding zone of the Caledonian Lublinids. The boundary of the pre-Cambrian plat-form runs along a line Gr6jec - Kazimierz - Za-mosc5. At the marginal part of the platform, the Ma-zowsze - Lublin Graben occurs, filled in with Car-boniferous deposits produced during the Asturian phase (Fig. 1). The structural picture of this area was affected mainly during Bretanian phases. At that time. a lot of deeps and uplifts were produced. limited with several faults of a NE-SW direction, perpendicular to the margin of the pre-Cambrian platform. These reach the old-Palaeozoic platform area characterized by volcanic processes with diabase and tnffite effusions in °the vicinity of Lublin.

In the area of the uplifted pre-Cambrian platform of Gothian consolidation. the sedimentary cover °is

up to 5 000 metres in thickness. It "is built of the Riphean, 'Vendian, Cambrian, Ordovician, Silurian. oDevoriian, carboniferous, Jurissic, Cretaceous and Tertiary deposits. In the Mazowsze - Lublin Itta-'ben, the basement occurs at a depth of about 6 000-9 000 metres. The section bas been examined from the Lower Devonian upwards.

The Palaeozoic platform - an area of the Ra-dom - Krunik uplift - was consolidated during the Erian phase cif the Caledonian orogeny.

(4)

Cytaty

Powiązane dokumenty

W celu zabezpieczenia obiektu wykonano w zagrożonym skrzydle następujące prace: nową w ieźbę dachową wraz z pokry­ ciem, stropy ogniotrwałe nad drugą i

Sieciowe przedsiębiorstwa na rynku artykułów częstego zakupu W przekroju dwóch obszarów rynku zmiany w 2007 roku (w porównaniu do roku poprzedniego) udziału

Popio³y lotne, jako produkt spalania wêgli stanowi¹ od lat zwiêkszaj¹cy siê problem ekonomiczny i œrodowisko- wy proporcjonalnie do wzrostu objêtoœci sk³adowisk. Mo¿liwoœci

Dlatego też rynek przypraw rozwija się dwubiegunowo, wprowadzając do obrotu przyprawy jednoskładnikowe, rzadkie i w różnych postaciach oraz proponując klientom mieszanki

The number of respondents for whom social media constitute a rudimentary database, verifying the aspect of physiological state of the indi- vidual, reached 7.5%

Krakowskie ceny zbóż a ruch urodzeń w parafiach na południe od Krakowa od XVII do XVIII wieku Cracow Prices of Cereals against the Birth Movement in the Parishes South of Cracow

Za inny należy też uznawać wymiar działalności marketingowej na rynkach B2B z uwagi na jego strukturę i oczekiwania (Pawłowski, Pastuszak, 2016, s. 96–100) w

lowaniem geofizycznym otworów wiertniczych (Oxfordian stratigrapby of the central Lublin region in the light of geophysical logging in boreholes). In: Profile