748
Recenzje
D ro bn e te usterk i opracow ania w niczym zasadniczym nie p o d w a ż a ją zasługi jego autora.
W sposób celow y p ow strzym am się tutaj od przytaczania choćby n a jw a ż n ie j szych fa k tó w z dw udziestolecia historii U n iw ersytetu M a rii C urie-S k ło d o w sk iej w L u b lin ie , odsyłając w szystkich zainteresow anych ido źródła, a w ła śc iw ie do w ielu źródeł w postaci opu blikow an y ch w książce 257 autentycznych dokum entów.
Stanisław Szpikowski
N O T A T K I B I B L I O G R A F I C Z N E
D e r Internationale L eib n iz-K o n g re ss in H annover. W y d a li R o lf Schneider i W ilh e lm Totok. V e rla g fü r L ite ra tu r und Zeitgeschehen, H an n over 1968, ss. 120, ilustr. 15.
K siążk a ta z a w iera na w stęp ie om ówienie p rze b iegu m iędzyn arodow ego kon gresu, zw iązanego z 250 rocznicą śm ierci L eibn iza, a następnie p ełn e teksty p rze m ów ień w ygłoszon ych podczas uroczystości otw arcia kongresu. Z kolei zn ajd ujem y p ełn e tetosty przem ów ień, jak ie dyr. H .-J. Quest i p ro f. K . M ü lle r w y g ło sili w hano w e rsk im kościele nowotniejskim (N e u städ te r K irc h e ) p rzy okazji złożenia wieńca
na p łycie p rz y k ry w a ją c e j Ossa L eibnitii, o raz p ełn y tekst p ublicznego w y k ła d u prof. O. Fleckensteina w A u d ito riu m M a x im u m h an ow e rsk iej W yższej Szkoły Technicz n ej: L eib n iz jako badacz przyrody i m atematyk epoki baroku.
Znaleźć też m ożna w książce p ełn ą dokum entację uroczystości związanych z d w iem a m iejscow ościam i, które o d e g ra ły p ow a żn ą ro lę w działalności L eibn iza — Herrenhauisen pod H a n o w e re m i W olfen bü ttel, gdzie przez w ie le lat b y ł on dyrekto rem biblioteki. U zupełnieniem p u b lik a c ji jest p ełna lista uczestników kongresu, je g o dokładny p rogram , opinie prasy, ra d ia i te le w iz ji o k o n gresow y ch imprezach oraz statut G o ttfrie d -W ilh e lm -Ł e ib n iz -G e se lls c h a ft z siedzibą w H anow erze.
T a k oto z górą 300 uczestników k ongresu pośw ięconego L e ib n izo w i oraz w ie lk a liczba osób interesujących 'się życiem i działalnością tego uczonego i filozofa — zn aj dzie w książce niezbędne in form acje o m iędzyn arod ow ej imprezie, ja k a odbyła się w H an o w erze w d niach 14— 19 listopada 1966 r.1, d a ją c początek n o w em u spojrzeniu na dzieje lud zkiej m yśli w dobie W ie lk ie g o Stulecia i ro li w nich Leibniza.
W . V .
S tan isław M i c h a l s k i , T ajne nauczanie w W ielkopolsce w okresie okupacji hitlerow skiej. W y d a w n ic tw o Poznańskie, Poznań 1968, ss. 1144.
P o książce W . Su lew sk iego Z frontu tajnego nauczania (W a rs z a w a 1966) 1 ukazała się następna p raca p ośw ięcona tajn em u nauczaniu na ziemiach polskich w latach ostatniej okupacji. P rze d sta w ia ją c g łó w n ie ta jn e szkolnictwo p od staw o w e i średnie na terenie tzw. K r a ju W a rty , w jed n ym z p od ro zdziałó w zajm u je się T ajn y m U n i w ersytetem Z iem Zachodnich w W arsza w ie, czyli U n iw ersytetem Poznańskim w la tach 1940— -1945, w y zy sk u jąc tutaj p rzede w szystkim pracę W . K o w a le n k i (Poznań 1961) 2.
1 S p raw ozdan ie z tego kongresu, p ió ra jego uczestnika p ro f. W . Voisego, ukazało się w „ K w a rta ln ik u ” nr 2/1967, ss. 341— 345.
1 Zob. je j recenzję w „ K w a rta ln ik u ” nr 3/1967, ss. 628— 62:9. 2 Zob. jej recenzję w „ K w a rta ln ik u ” nr 1— 2/1965, sis. 164— 165.
R e ce n z je
749
W rozdziale p ie rw sz y m (R zu t oka na politykę oświatową okupanta w obec P o la ków na terenie tzw. K r a ju W a rty ) autor pisze m.in. o niszczeniu przez h itlero w có w m aterialn ego dorobku poznańskich p lac ó w e k n au kow ych: U n iw ersy tetu P oznańsk ie go, biblio tek naukowych, Poznańskiego T o w a rz y stw a P r z y ja c ió ł N a u k i innych.
Z. Br.
Z C Z A S O P I S M K R A J O W Y C H
S Z Ó S T Y T O M „ O R G A N O N U ”
O ile poprzedni tom „O rgan on u ” można by ło n azw ać r a d z i e c k o - p o l s k i m t o szósty tom, który ukazał się w sierpniu 1969 r. zasługuje na n azw ę polskiego, gd yż przeszło p o ło w ę a rty k u łó w <15 n a 24) napisali autorzy polscy. O d m ienn e w p o r ó w naniu do poprzednich tom ów są także p rop orcje języków , w których o p u b lik o w a n e są artyku ły: po raz p ie rw sz y od 1965 r. p rze w a g ę m a ją arty k u ły w język u fr a n c u skim (115 n a 24).
T a odmienność tom u 6 w y n ik ła z zamieszczenia w „O rgan on ie” m a te ria łó w zor gan izow an ej w 1968 r. przez Z a k ła d H istorii N a u k i i Techniki P A N sesji dla u p a m iętnienia trzechsetlecia urodzin Giam battisty V i c a 2: 9 re fe ra tó w i kom u n ik ató w tej sesji, napisanych po polsku i przetłum aczonych na języ k fran cu sk i, stan ow i w łaśn ie o specyfice n ajnow szego tom u rocznika. D z ia ł p ośw ięcon y rocznicy V ica uzu pełniony został przez a rty k u ł (ró w n ie ż w języku fran cu sk im ) N . B ad alon iego (W ło chy) Nauka u Vica a okres oświecenia.
Pozostałe 8 nadesłanych zza granicy a rty k u łó w tego tom u pochodzi z 5 k r a jó w ; 3 — ze Z w ią z k u Radzieckiego, 2 — z N R D i po jed n ym — z B elgii, W ie lk ie j B ry ta nii i Rum unii.
R ozpoczynają tom d w a re fera ty w ygłoszone na sesjach p len arn y ch X I I M ię d z y naro do w ego K o n gresu H istorii N a u k i w P a ry żu w 1968 r., są to M. F lo rk in a (B e lg ia ) O sobow ość a badania naukowe (ang. 3) oraz A . C. Cromibiego (W ie lk a B ry ta n ia ) M a tematyka, muzyka i nauki m edyczne (a n g .)4. W dalszym ciągu działu Zagadnienia ogólne zamieszczono arty k u ły : S. G h ita ’y (R um u nia) Czyn nik uniw ersalny i czynnik narodowy w rozw oju nauki (fr.), B. M. K ie d ro w a (Z S R R ) O psychologii twórczości naukow ej i(fir.), P . R y bick iego (P o lsk a ) Historia nauki a socjologia nauki (fr.), E. A l brechta (NIRD) Zw iązki pom ięd zy logiką, epistemologią i m etodologią (ang.) i W . Z o n - na (P olsk a) O planowaniu w nauce (ang.).
W trzecim i ostatnim dziale A u torzy i zagadnienia z w ra c a ją u w a g ę arty k u ły : M. F ra n k o w s k ie j-T e rle c k ie j (P olsk a) „Scientia” w ujęciu R ogera Bacona (a n g .)5, B. K u z - niecowa (Z S R R ) Einstein a zasada Macha ¡(fr.), W . O sińskiej (P o lsk a) Początki syste m atycznych badań naukoznawczych w ośrodku warszawskim na przełom ie w iek ów
1 P o r. in form ację o p oprzednim tomie „O rgan on u ” w nrze 4/1968 (s. 843) „ K w a r ta ln ik a”.
2 P o r. spraw o zd an ie z tej sesji w nrze 4/1968 (ss. 852:— 854) „ K w a rt a ln ik a ” ; w „ O r - ganonie” jedn ak zaniedbano zaznaczyć, że 9 zamieszczonych w nim a r ty k u łó w p o chodzi z tej sesji.
3 T y tu ły a rty k u łó w zamieszczonych w „O rgan on ie” podano w p olsk im p rz e k ła dzie, zaznaczając w nawiasie, w jak im języku zostały one ogłoszone.
4 Por. spraw ozdanie z K ongresu w nrze 1/1969 „ K w a rt a ln ik a ”, s. 174.
5 A r t y k u ł ten p rezentu je zagadnienia, za w arte w ro z p ra w ie doktorskiej au tork i; por. in form ację o zakończeniu jej p rze w od u doktorskiego w nrze 3/1968 „ K w a r t a l n ik a”, s. 733.
