Joachim Roman Bar
"Maksymilian M. Kolbe. Für andere
leben und sterben", Kinga Strzelecka,
Freiburg 1981 : [recenzja]
Collectanea Theologica 52/3, 207-208
RECEN ZJE
d litw y P a ń s k ie j z a s a d n ic z e . C zęść d r u g a k o m e n tu je p ro ś b y ty c z ą c e się czło w ie k a , k tó r e s ta n o w ią k o n s e k w e n c ję p ró ś b z a s a d n ic z y c h .
W e z w a n ie w s tę p n e O jc ze n a s z je s t n ie z w y k łe p rz e z p o u fa ło ść , z ja k ą J e z u s k a ż e się z w ra c a ć d o B o g a i k tó r a n ie m a so b ie p o d o b n e j w ż a d n e j in n e j re lig ii. Ś w ia d c z y o n a te ż o w y ją tk o w y m s to s u n k u J e z u s a d o sw eg o O jca. O ty m s t o s u n k u m ó w i ró w n ie ż n a s tę p n e w e z w a n ie Ś w ię ć się im ię T w o
je . Z a w ie r a o no p ro ś b ę , b y B óg o b ja w ił i u k a z a ł s w o ją w s p a n ia ło ś ć , b y J e g o
ś w ię to ś ć z o s ta ła p rz e z lu d z i w z ię ta n a se rio i n a le ż y c ie u c z czo n a. T re ś ć o w ej p r o ś b y b y ła je d y n y m c e le m , d la k tó r e g o J e z u s ż y ł i k tó r y m w in ie n ró w n ie ż żyć J e g o u czeń .
N a jw a ż n ie js z ą i c e n tr a l n ą p r o ś b ą je s t w e d łu g a u to r a w e z w a n ie P r z y jd ê
k r ó le s tw o T w o je . C z ło w ie k p r o s i t u t a j , a b y n a d e s z ło B oże p a n o w a n ie , k tó r e
je s t ró w n o c z e ś n ie sz c z ę śc ie m i z b a w ie n ie m c z ło w ie k a . Z a s a d n ic z ą tr e ś ć t e j p ro ś b y s ta n o w i n a d e jś c ie k r ó le s tw a e sc h a ty c z n e g o , a le e s c h a to n z n a jd u j e się ju ż w ty m św ie c ie ja k o z n a k i z a lą ż e k c h w a ły o s ta te c z n e j. S ta j e się on o b e c n y w r a z z n a d e jś c ie m J e z u s a , k tó r y je s t p r z e d s ta w ic ie le m k r ó le s tw a B ożego.
P r o ś b a B ą d ź w o la T w o ja z a w ie r a ż y czen ie, b y u rz e c z y w is tn ił się B oży p la n z b a w ie n ia , do czeg o d ro g ą je s t s p e łn ie n ie się B ożego u p o d o b a n ia . U c z e ń m o d li się w ię c , b y to u p o d o b a n ie b y ło w y k o n y w a n e p rz e z l-udzi ż y ją c y c h
o b ecn ie , t a k ja k je s t w y k o n y w a n e p rz e z z b a w io n y c h .
M o d litw a o c h le b p o w s z e d n i o z n a c z a ró w n ie ż p ro ś b ę o to w s z y s tk o , c a je s t k o n ie c z n e do ż y c ia n a k a ż d y d z ie ń . P r o ś b a o w a d o ty c z y z w ła sz c z a ty c h , k tó r z y d la J e z u s a p o ś w ię c ili w s z y s tk o i o c z e k u ją od O jc a s p e łn ie n ia w s z y s t k ic h sw o ic h d o c z e sn y c h p ró ś b .
M ó w iąc O d p u ś ć n a s z e w in y c z ło w ie k u z n a je , ż e je s t z a w sz e z a d łu ż o n y w o b e c B oga, g d y ż n ie o d d a ł M u c a łe g o is tn i e n ia , ta k j a k to się s łu s z n ie n a leży. P ro s i z a te m o d a r o w a n ie te g o d ł u g u p r z y j m u j ą c ja k o w a r u n e k , że s a m o d p u śc i w s z y s tk im , k tó r z y m u są coś w in n i. C z ło w ie k p r o s i n a s tę p n ie o u c h r o n ie n ie od p o k u s y , z w ła sz c z a od t e j n a j w ię k s z e j, j a k ą je s t o d p a d n ię c ie od J e z u s a . O d s tę p s tw o p o z o s ta je z a w sz e m o ż liw e n a w e t d l a Je z u s o w e g o u c z n ia . O s ta tn ia p r o ś b a d o ty c z y w y z w o le n ia od zła. Z ło n a le ż y ro z u m ie ć p rz e d e w s z y s tk im ja k o g rz e c h , k tó r y m o ż e n a b ra ć : c e c h o so b o w y c h . U c z e ń J e z u s o w y p ro s i o to w y z w o le n ie m im o teg o , iż w ie , że ju ż je s t z b a w io n y i z n a jd u j e się w r ę k u O jc a . W k o ń c o w e j m e d y ta c ji te o lo g ic z n e j a u to r r a z je s z c z e s p o g lą d a w stecz: i s ta r a się u jr z e ć to , co c h a r a k te r y s ty c z n ie „ Je z u s o w e ” w M o d litw ie P a ń s k ie j. P o le g a ono n a h a r m o n ijn y m p o łą c z e n iu te o lo g ii i e s c h a to lo g ii w raz; z so te rio lo g ią , w e jr z e n iu k u B o g u i s p o jrz e n iu n a ś w ia t ja k o n a B oże dzieło.
K s ią ż k a sz c z ę śliw ie łą c z y n a u k o w ą e g z eg ezę z u k a z a n ie m d u ch o w y ch · w y m ia r ó w m is te r iu m B ożego. O d k ry w a s p e c y fic z n e i m a ło z n a n e o b s z a ry E w a n g e lii, do k tó r y c h c h r z e ś c ija n in w in ie n z a w sz e sięg ać.
k s . S t e f a n M o y s a S J , W a r s z a w a
K in g a S T R Z E L E C K A O S U , M a k s y m ilia n M . K o lb e . F ü r a n d e r e le b e n und'
s te r b e n , F r e i b u r g i. B r. 1981, V e rla g H e r d e r , s. 236.
O b s z e rn a b ib lio g r a f ia d o ty c z ą c a b ł. M a k s y m ilia n a K o l b e g o p o w ię k s z y ła się z n o w u o p o w a ż n ą p o z y c ję a u to r s tw a p o ls k ie j u r s z u la n k i s. K in g i S t r z e l e c k i e j z L u b lin a . J e s t to b io g r a f ia p ie r w o tn ie o p ra c o w a n a d la c z y te ln ik a p o ls k ie g o , a le n ie o g ło s z o n a d r u k ie m w P o ls c e z p o w o d u tr u d n o ści w y d a w n ic z y c h , p rz e tłu m a c z o n a n a ję z y k n ie m ie c k i p rz e z G. W a g n e r a .
W ła ś c iw a b io g r a f ia o b e jm u je s tro n y 9— 213 d z ie ła , p rz e d m o w ę n a p is a ł G e o rg M o s e r , b is k u p d ie c e z ji R o tt e n b u r g - S t u tt g a r t (s. 3— 6), w d o d a tk u z n a jd u j e się (s. 215— 219) h o m ilia J a n a P a w ł a I I w y g ło sz o n a d n ia 7 V I 1979 r o k u w O św ię c im iu , n a d to a r t y k u ł (s. 220— 224) H e lm u ta H o l z a p f e - 1 a o d z is ie js z y m N ie p o k a la n o w ie p o ls k im , w re s z c ie (s. 225—236) c h ro n o lo g ia
RECEN ZJE
w y d a r z e ń w N ie p o k a la n o w ie w o k re s ie 50 l a t (1927— 1977) u ło ż o n a p rz e z o. A . J . K s i ą ż k a O F M C o n v .
Z g o d n ie ze sw o im z a ło ż e n ie m a u to r k a p r z e d s ta w iła ży cie b ł. M a k s y m ilia n a w p o r z ą d k u c h ro n o lo g ic z n y m , r a c z e j od s tro n y z e w n ę trz n e j, o p iso w ej. B ra k n a to m ia s t p o g łę b ie n ia a sc e ty c z n e g o , p sy c h o lo g ic z n e g o i h is to ry c z n e g o . J e s t to w ię c ż y c io ry s p o ż y te c z n y d la c z y te ln ik ó w , k tó r z y n ie w ie le d o ty c h c z a s s ły szeli o b ło g o s ła w io n y m , je s t to n ie ja k o w p ro w a d z e n ie d o p r o b le m a ty k i k o l- b ia ń s k ie j. F a k ty z ż y c ia b ł. M a k s y m ilia n a są p o d a n e z g o d n ie z p r a w d ą , w z ię te ze ź ró d e ł a u te n ty c z n y c h , s tą d n ie m o ż n a w y s z u k a ć w d z ie le s. K in g i j a k ic h ś n ie ś c isło śc i. N a to m ia s t i n t e r p r e ta c ja f a k tó w m oże c z a s e m b u d z ić z a s trz e ż e n ia lu b d o m a g a się u z u p e łn ie n ia , b io r ą c p o d u w a g ę śro d o w is k o , w k tó r y m ż y ł b ł. M a k s y m ilia n .
T r z e b a p o d k re ś lić s ta r a n n o ś ć k o r e k ty , z w ła sz c z a g d y c h o d z i o n a z w y m ie js c o w o śc i i osób (je d y n ie z a u w a ż y łe m p o m y łk ę n a s. 54, b o m a by ć W a n a t o w i c z i n a s. 129, 130, 136, g d z ie m a b y ć K o z i u r a ) . D zieło je s t w y d a n e s t a r a n n ie i e s te ty c z n ie , n a d o b ry m p a p ie rz e .
B io g ra f ia n a p is a n a p rz e z s. K in g ę je s t b a r d z o p o ż y te c z n a d la c z y te ln ik a n ie m ie c k ie g o , b o sp o k o jn ie , o b ie k ty w n ie i p rz y s tę p n ie , b e z n ie c h ę c i d o N ie m
ców , p r z e d s ta w ia d z ie je c z ło w ie k a , k tó r y w c z a s a c h t a k tr u d n y c h d la n a ro d u p o ls k ie g o z a m a n ife s to w a ł, że ty lk o m iło ś ć je s t tw ó rc z a .
o. J o a c h im R o m a n B a r O F M C o n v ., W a r s z a w a P in c h a s L A P ID E , E r p r e d ig te in ih r e n S y n a g o g e n . J ü d is c h e E v a n g e lie n a u s le - g u n g , G ü te r s lo h 1980, G e rd M o h n , s. 99 (G ü te r s lo h e r T a s c h e n b ü c h e r S ie b e n s te r n , 1400). P r o f . d r P in c h a s L a p i d e , u r. w 1920 r., ju ż w r. 1940 d o s ta ł się do P a le s ty n y , g d z ie p ro w a d z ił d z ia ła ln o ś ć d y p lo m a ty c z n ą i d z ie n n ik a rs k ą . Od 1972 r. je s t p ro f e s o re m u n iw e r s y te tu w Je ro z o lim ie i k ie r o w n ik ie m in s ty tu tu . M ie sz k a w e F r a n k f u r c ie n . M e n e m , a w y k ła d a g o śc in n ie w G e ty n d z e i w W u p p e rta l. M a n a s w y m k o n c ie lic z n e p u b lik a c je o N o w y m T e s ta m e n cie i d ia lo g u ż y d o w s k o -c h rz e ś c ija ń s k im . W ła ś n ie z p o tr z e b ta k ie g o d ia lo g u w y g ło s ił w 1979 r. c y k l w y k ła d ó w n a t e m a t C z y ta ć E w a n g e lię z Ż y d e m —
w y b r a n e w y j ą t k i w in te r p r e ta c ji ż y d o w s k i e j n a K a to lic k ie j A k a d e m ii w H a m b u rg u , w m y ś l z a le c e ń d e k la r a c ji so b o ro w e j N o str a a e ta te , o z a p o z n a w a n iu s i ę z Ż y d a m i w o b o p ó ln y m d ia lo g u . T e w y k ła d y z o s ta ły o p u b lik o w a n e w fo rm ie n in ie js z e j k s ią ż k i. M a ją o n e n a c e lu rz u c ić n o w e ś w ia tło n a in te r p r e to w a n ie E w a n g e lii p rz y p o m o cy z a a n g a ż o w a n y c h z a w o d o w c ó w ze s tr o n y ż y d o w s k ie j.
W p ie r w s z y m z c z te re c h te m a tó w -ro z d z d a łó w (nie są n a z w a n e ro z d z ia ła m i), z a ty tu ło w a n y m W y z n a n ie w ia r y ż y d o w s k ie g o n o w o te s ta m e n to w c a , a u to r , k tó r y c h ę tn ie o k re ś la sie b ie w ła ś n ie ty m m ia n e m , w y r a ż a p rz e k o n a n ie , że tr z e b a b y ć Ż y d e m , ż e b y w p e łn i z ro z u m ie ć N o w y T e s ta m e n t i w y c z y ta ć w s z y stk o , co się w n im k r y je . Z g o d n ie b o w ie m z m e n ta ln o ś c ią ż y d o w sk ą , j e s t to sw eg o r o d z a ju s z y fr, w k tó r y m c z y ta ć n a le ż y i to , co z o s ta ło n a p i s a n e , ja k i to, czego w ła ś n ie n ie n a p is a n o , a co d la Ż y d ó w b y ło c a łk ie m o c z y w iste . J e z u s C h r y s tu s z a ś b y ł p o b o ż n y m n a u c z y c ie le m ż y d o w sk im , z a c h o w u ją c y m w ie r n i e n a k a z a n e p r a k t y k i r e lig ijn e . W sp ó łc z e sn y Ż y d n ie m oże ob o k N iego o b o ję tn ie p rz e c h o d z ić , b o b y ł O n w ie lk im p ro r o k ie m i n a u c z y c ie le m , k tó r y w n ie o d g a d n io n y c h p la n a c h B o ży ch m i a ł p rz y p r o w a d z ić w ie le n a ro d ó w do B oga Iz r a e la . E w a n g e lie i w ogóle N o w y T e s ta m e n t to ró w n ie ż g o d n a u w a g i i z a in te r e s o w a n ia część l i t e r a tu r y ż y d o w s k ie j, a w ię c d z ie d z ictw o , z k tó r e g o Ż y d z i n ie m o g ą z re z y g n o w a ć .
A u to r c z u je się z w ią z a n y o so b iście z J e z u s e m p rz e z k r a j p a le s ty ń s k i
( S itz im L e b e n ), ję z y k , r o z u m ie n ie B ib lii, w s c h o d n ią w y o b ra ź n ię , tr o s k ę
o Iz r a e la i p rz e z to, co je s t n ie w y p o w ie d z ia n e , a ro z u m ie n ie się sa m o p rz e z się. W z w ią z k u z ty m o s ta tn im w y ja ś n ia n p ., co z n a c z y „ tr z e c i d z ie ń ” ja k o d z ie ń
