Maciej Orkan-Łęcki
"U źródeł eseju", Irena Sikora,
"Przegląd Humanistyczny" nr 3
(1974) : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 17/53, 175
(I) SIKORA Irena: U źródeł eseju. "Przegląd Humanistyozny" 1974 nr 3 s. 93-103.
Autorka podejmuje próbę określenia oeoh konstytutywnych e seju jako gatunku i zarazem próbę odnalezienia jego pierwszej skrystalizowanej formy. Zainspirowana związkami "Prób" Montaig- ne*a - uważanego za twórcę tego gatunku - z dziełami autorów greokioh i rzymskich, szuka źródeł eseju w starożytności. Za płaszczyznę porównania przyjmuje kontemplaoyjną postawę pisa rza wobec świata, jego wszechstronne zainteresowania i logicz ny tok wywodu. Mimo wcześniejszego istnienia wzoroów w postaci oracji, mowy i listu filozoficznego (które zresztą zdetermino wały strukturę gatunku eseistycznego), dopiero z chwilą gdy osobowość autora staje się ozynnikiem wiążącym składniki dzie ła, można, według autorki, mówić o powstaniu nowego gatunku. Wszystkie te elementy organizują struTrturę rozprawy Cyoerona "0 starośoi", która zostaje przez autorkę uznana za chronolo gicznie pierwszy esej.
BP/53/9 M.O.-Ł.
(I) SŁAWIŃSKI Janusz: Dzieło, język, trądyo ja.Warszawa 1974, PWN, ss. 268, nlb. 4, zł
40,-Zbiór rozpraw poświęoonyoh zagadnieniom struktury dzieła literackiego (koncepcja języka poetyokiego, podmiot liryozny, budowa semantyczna utworu narraoyjnego), problemom procesu h i storycznoliterackiego, meohanizmom komunikacji literaoklej oraz wybranym kwestiom metodologicznym badań literaokioh (założenia "sztuki interpretaoji", -funkoje krytyki literaoklej»terminolo gia używana przez naukę o literaturze). Przedmiotem zaintere sowań autora jest ten obszar problematyki teoretyoznoliterao- kiej, na którym zbiegają się kwestie poetyki historyoznej, so- ojologii literatury oraz poetyki lingwistycznej. Osobne arty kuły charakteryzują koncepoje teoretyoznoliteraokie Jana Mu- karovsky»ego i Kazimierza Budzyka.
