TAIEX — Biuro Pomocy Technicznej i Wymiany Informacji Unii Europejskiej
Maciej Podemski*
Rozszerzanie Unii Europejskiej jest jednym z najwa¿niejszych procesów, którym unia podlega w ostatnich latach. Krajom przystêpuj¹cym do wspólnoty szczególnie du¿o problemów stwarza przystosowanie prawa krajowego do przepisów obowi¹zuj¹cych w unii, a tak¿e realizacja zaleceñ zawartych w tych przepisach. Wa¿n¹ instytucj¹ unijn¹, pomagaj¹c¹ nowo przyjmowanym krajom cz³onkowskim w sprawnym wdra¿aniu praw unijnych (acquis communautaire), jest Biuro Pomocy Technicznej i Wymiany Informacji Unii Europejskiej — TAIEX (Tech-nical Assistance and Information Exchange Office).
TAIEX jest jednostk¹ organizacyjn¹ Wydzia³u Budo-wy Instytucji Dyrektoriatu Generalnego Unii Europejskiej ds. Rozszerzenia (Institution Building Unit, Directorate--General Enlargement). Biuro zosta³o utworzone w 1996 roku. W sk³ad TAIEX wchodzi 24-osobowa grupa przed-stawicieli Komisji Europejskiej oraz ekspertów rz¹dowych pañstw cz³onkowskich. W roku 2005 bud¿et TAIEX wyniós³ 24 miliony euro.
Podstawow¹ misj¹ biura jest wspieranie nowych kra-jów cz³onkowskich UE oraz krakra-jów kandyduj¹cych i pañstw zachodnioba³kañskich (Albanii, Boœni i Hercego-winy, Chorwacji, Czarnogóry, Macedonii, Serbii i Turcji) w dostosowywaniu siê do prawa wspólnotowego oraz w jego wdra¿aniu. Pomoc ta jest udzielana równie¿ pañstwom objêtym unijn¹ Polityk¹ Europejskiego S¹siedz-twa (European Neighbourhood Policy) — Maroku, Alge-rii, Tunezji, SyAlge-rii, Libanowi, Libii, Egiptowi, Jordanii, Izraelowi oraz Autonomii Palestyñskiej, Mo³dawii, Ukra-inie, Bia³orusi, Armenii, Azerbejd¿anowi, Gruzji, a tak¿e Federacji Rosyjskiej.
Oprócz TAIEX wsparcia w tworzeniu i umacnianiu instytucji wdra¿aj¹cych politykê Unii Europejskiej, a przede wszystkim jej regulacji prawnych, w nowych kra-jach cz³onkowskich oraz w krakra-jach kandyduj¹cych do unii, udziela Dyrektoriat Generalny ds. Rozszerzenia, w ramach tzw. projektów bliŸniaczych (Twinning Projects). Ponadto pomoc tak¹ oferuje konsorcjum SIGMA — Support for Improvement in Governance and Management (Wsparcie Poprawy Rz¹dzenia i Zarz¹dzania), utworzone wspólnie przez Uniê Europejsk¹ i OECD (Organisation for Econo-mic Co-operation and Development).
Do g³ównych zadañ TAIEX nale¿y:
doradzanie rz¹dom nowych pañstw cz³onkowskich oraz pañstw kandyduj¹cych w zakresie przepisów unijnych;
udzielanie pomocy technicznej pañstwom zachod-nich Ba³kanów;
doradzanie ministerstwom pañstw stowarzyszonych z Uni¹ Europejsk¹ w tworzeniu lub doskonaleniu krajowego ustawodawstwa, by by³o ono zgodne z rosn¹cym zbiorem przepisów rz¹dz¹cych rynkiem wewnêtrznym;
obserwacja wdra¿ania Bia³ej Ksiêgi Komisji ds. Tworzenia Rynku Wewnêtrznego oraz informowa-nie komisji o postêpach pañstw aspiruj¹cych do cz³onkostwa w UE w przygotowaniach prawnych do wejœcia na rynek wewnêtrzny;
pomoc techniczna stowarzyszeniom zawodowym i handlowym pañstw stowarzyszonych w przygoto-waniu sektora prywatnego do cz³onkostwa w UE. Z pomocy biura mog¹ korzystaæ instytucje publiczne i zrzeszenia firm prywatnych, które s¹ zaanga¿owane we wdra¿anie przepisów unijnych w krajach przystoso-wuj¹cych legislacjê do systemu Unii Europejskiej. TAIEX nie wspiera pojedynczych obywateli ani firm. Pomoc kie-ruje przede wszystkim do:
cz³onków parlamentów oraz specjalistów zatrudnio-nych w parlamentach i zespo³ach (radach) legisla-cyjnych;
cz³onków w³adz s¹downiczych oraz instytucji nad-zoruj¹cych stosowanie prawa;
urzêdników administracji publicznej wszystkich szczebli;
interpretatorów, weryfikatorów i t³umaczy aktów prawnych;
cz³onków instytucji zawodowych i handlowych wspó³pracuj¹cych we wdra¿aniu przepisów unij-nych;
przedstawicieli zwi¹zków zawodowych i stowarzy-szeñ przedsiêbiorców.
Biuro realizuje zadania, œwiadcz¹c us³ugi ekspertów, przeprowadzaj¹c wizyty studyjne, konferencje, seminaria, warsztaty i kursy, gromadz¹c bazy danych, t³umacz¹c dokumenty itd. Eksperci pomagaj¹ wspieranym krajom w interpretowaniu przepisów unijnych i przygotowaniu aktów prawnych, a tak¿e szkol¹ administracjê wdra¿aj¹c¹ te przepisy i nadzoruj¹c¹ ich stosowanie. Wizyty studyjne umo¿liwiaj¹ przedstawicielom zainteresowanych krajów zapoznanie siê z praktycznymi sposobami wdra¿ania prze-pisów unijnych przez kraje cz³onkowskie oraz ze stosowa-nymi przez nie metodami rozwi¹zywania konfliktów powodowanych przez nowe uregulowania prawne.
Seminaria i warsztaty u³atwiaj¹ przekazywanie nie-zbêdnych informacji oraz wyjaœnieñ dotycz¹cych przepi-sów unijnych szerszemu gronu zainteresowanych specjalistów. Mog¹ one byæ organizowane albo dla poje-dynczego kraju, albo gromadziæ specjalistów z kilku kra-jów zainteresowanych rozwi¹zaniem podobnych pro-blemów. Miêdzynarodowe seminaria dodatkowo umo¿li-wiaj¹ wymianê doœwiadczeñ uczestnicz¹cych krajów, a tak¿e tworzenie sieci powi¹zañ miêdzy nimi. Kursy zaœ 925 Przegl¹d Geologiczny, vol. 54, nr 11, 2006
W UNII EUROPEJSKIEJ
* EuroGeoConsulting, ul. Jesionowa 36A, 05-816 Micha³owice
pomagaj¹ w szkoleniu inspektorów nadzoruj¹cych stoso-wanie nowych przepisów.
Przygotowywane przez TAIEX bazy danych oraz inne materia³y informacyjne tworz¹ ³atwo dostêpne i tanie Ÿród³o informacji o unijnych przepisach, a tak¿e pomagaj¹ monitorowaæ powstawanie przepisów krajowych. Osobn¹ metod¹ wspierania zainteresowanych krajów przez TAIEX jest pomoc w t³umaczeniu unijnych aktów prawnych.
Us³ugi biura mog¹ obejmowaæ pojedynczy kraj lub wszystkie kraje, w zale¿noœci od potrzeby. Mog¹ to byæ akcje jednorazowe, ukierunkowane na rozwi¹zanie kon-kretnego problemu; mog¹ to te¿ byæ dzia³ania roz³o¿one w czasie, gdy niezbêdne wsparcie nie mo¿e byæ udzielone przez inne unijne oœrodki pomocowe. Przedstawiciele TAIEX mog¹ zwracaæ siê w tych sprawach o radê do poszczególnych krajów cz³onkowskich, a czasami nawet prosiæ o pomoc ich urzêdników. Mog¹ oni zostaæ wys³ani w charakterze doradców do pañstw kandyduj¹cych.
W normalnych warunkach biuro korzysta z us³ug eks-pertów pochodz¹cych z pañstw cz³onkowskich, którzy zg³osili swoj¹ gotowoœæ do pracy i zarejestrowali siê w bazie ekspertów (TAIEX Expert Database). Rejestracji dokonuje siê na stronie internetowej: http://taiex.cec.eu.int/ expertdatabase. Baza ekspertów TAIEX jest chroniona.
Dziêki zarejestrowaniu siê eksperci uzyskuj¹ dostêp do stale aktualizowanej bazy danych biura (Expert Stock Exchange) zawieraj¹cej wnioski instytucji publicznych krajów cz³onkowskich i kandydackich lub pañstw zachod-nich Ba³kanów o udzielenie pomocy w rozwi¹zaniu
rozma-itych problemów legislacyjnych lub wdro¿eniowych. Baza ta jest dostêpna na stronie internetowej: http://taiex.cec.eu.int/ ExpertStockExchange. Eksperci maj¹ równie¿ mo¿liwoœæ zaoferowania udzia³u w konkretnym projekcie. Ponadto, co miesi¹c otrzymuj¹ e-mailow¹ informacjê o nowych proœbach o pomoc biura.
W 2005 roku TAIEX sponsorowa³ i wspó³organizowa³ ponad 1300 konferencji, seminariów i warsztatów. Do kra-jów-beneficjentów skierowa³ ponad 5000 ekspertów i przeszkoli³ ponad 40 000 specjalistów i urzêdników. By³ to wzrost 20–40% w stosunku do roku poprzedniego. Du¿¹ czêœæ wysi³ku TAIEX poœwiêci³ monitoringowi wdra¿ania legislacji unijnej do prawa krajów cz³onkowskich, ocenie jakoœci tych wdro¿eñ oraz skutecznoœci egzekwowania nowych rozwi¹zañ prawnych. Wszystko to wskazuje na rosn¹c¹ rolê biura w dostosowywaniu nowych krajów cz³onkowskich, a tak¿e krajów kandyduj¹cych, do systemu prawnego Unii Europejskiej.
TAIEX od lat wspiera równie¿ Polskê. Na przyk³ad w zakresie ochrony œrodowiska w 2005 roku biuro koncen-trowa³o siê na wdra¿aniu zaleceñ dotycz¹cych ocen wp³ywu na œrodowisko oraz na wykorzystaniu do tego celu Funduszu Spójnoœci.
ród³a:European Communities, 2005, Building Europe Together – TAIEX 2005 Activity Report;
http://taiex.cec.eu.int/
Informacje o przysz³ych wydarzeniach*
Opracowa³a Barbara ¯bikowska**
15.11.2006. W Krakowie odbêdzie siê
konferencja naukowa pt. Geologia Karpat
i ich przedpola, organizowana w ramach
obchodów setnej rocznicy urodzin prof. Mariana Ksi¹¿kiewicza pod patronatem prof. Mariusza-Oriona Jêdryska, g³ównego geologa kraju, podsekretarza stanu w Mini-sterstwie Œrodowiska, przez Oddzia³ Karpacki Pañstwowego Instytutu Geolo-gicznego w Krakowie. Informacje: dr in¿. Józef Chowa-niec, Pañstwowy Instytut Geologiczny, Oddzia³ Karpacki, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków, tel./fax 012-411-26-32, tel. 012-411-38-22 w. 105, e-mail: jozef.chowaniec@pgi.gov.pl
20–21.11.2006. W Poznaniu odbêdzie siê X
Jubile-uszowy Zjazd Ekologiczny pt. Jedna Europa — wspólne
œrodowisko, organizowany przez firmê Abrys podczas
Miê-dzynarodowych Targów Ekologicznych POLEKO 2006. Podczas zjazdu specjaliœci bêd¹ odpowiadaæ na
najwa¿-niejsze pytania dotycz¹ce wp³ywu prawa Unii Europejskiej na polskie prawodawstwo i jego konsekwencji. Ponadto zostan¹ przedstawione nowe Ÿród³a finansowania inwesty-cji z zakresu ochrony œrodowiska, które bêd¹ dostêpne z bud¿etu Unii Europejskiej w latach 2007–2013. Podczas towarzysz¹cych zjazdowi seminariów zostan¹ zaprezento-wane m.in. belgijskie technologie w ochronie œrodowiska i zagadnienia wspó³pracy organizacji pozarz¹dowych z administracj¹ publiczn¹. Pierwszy dzieñ zjazdu uœwietni uroczysta gala, podczas której bêd¹ wrêczane presti¿owe nagrody i wyró¿nienia przyznawane za dzia³alnoœæ na rzecz ochrony œrodowiska w Polsce. Informacje na stronie internetowej www.abrys.pl/?r=zjazd_2006
21–24.11.2006. W Poznaniu odbêd¹ siê
Miêdzynaro-dowe Targi Ekologiczne POLEKO 2006, organizowane przez Miêdzynarodowe Targi Poznañskie Sp. z o.o. Wiêcej informacji na stronie internetowej http://poleko.mtp.pl/pl
22.11.2006. W Gliwicach odbêdzie siê Konferencja
Naukowa pt. Górnictwo zrównowa¿onego rozwoju 2006, organizowana przez Wydzia³ Górnictwa i Geologii Poli-techniki Œl¹skiej oraz Stowarzyszenie Wychowanków Wydzia³u Górnictwa i Geologii. Przewiduje siê nastê-puj¹ce sesje: Rozpoznawanie z³ó¿ — Jubileusz 70-lecia
926
Przegl¹d Geologiczny, vol. 54, nr 11, 2006
