Kronik a 3 0 3
POKAZ ZABYTKÓW GÓRNICTWA I HUTNICTWA W MUZEUM TATRZAŃSKIM W ZAKOPANEM
W związku ze zjazdem Polskiego T ow arzystw a Geologicznego, który odbył się w Zakopanem w dniach 3—7 w rześnia br., gromadząc w tej m iejscow ości w ielu w ybitn ych pracow ników nauki z kraju i zagranicy, urządzono w Mu zeum Tatrzańskim pokaz eksponatów obrazujących dzieje górnictw a i h u tn i ctw a na terenie Tatr Polskich. W ykonanie koniecznej przeróbki w nętrza sali w ystaw ow ej m uzeum i odpowiednich gablot um ożliw iła dotacja P aństw ow ej Rady Górnictwa, a w ybraniem eksponatów i urządzeniem pokazu zajął się Stefan Zwoliński, w spółpracow nik Zespołu H istorii Górnictwa i H utnictw a Tatrzańskiego przy Zakładzie H istorii N auki i Techniki PAN. Pokaz ten pozo stanie już na stałe w Muzeum Tatrzańskim i będzie uzupełniany dalszym i eksponatam i.
Ze szczupłych pom ieszczeń M uzeum Tatrzańskiego w ydzielono na ekspo naty górnicze i hutnicze jedną ścianę w sa li w ystaw ow ej. W gablocie obra zującej dzieje górnictw a znajdują się okazy w szystk ich gatunków rud żelaza i m etali kolorow ych w ydobyw anych niegdyś w Tatrach, fotografie planów i przekrojów kopalni w Ornaku z XVIII w . w ykonane z autentycznych orygi nałów, zdjęcia niektórych dostępnych jeszcze dzisiaj sztolni, oryginały urzędo w ych pozw oleń na roboty górnicze z połow y X IX w., pam iątki po górnikach tatrzańskich, jak: godło z chorągwi i klam ra do pasa, używ ane w tutejszych kopalniach narzędzia i przybory, np. kilofy, żelazka, młot, różne typ y k agan ków itp. Gablota poświęcona zabytkom dawnego h utnictw a zaw iera plany i fotografie odkrytych w D olinie K ościeliskiej p ieców hutniczych i zw iązanych z nim i urządzeń m echanicznych, dokum enty i druki z czasów działalności hut, k ilk a znalezionych w czasie prac w ykopaliskow ych narzędzi, jak m łotek, łyżka' odlewnicza, znacznik m łotow y z napisem „ZAKOPANA II”, ty g ielk i do prób m etalurgicznych a nadto niektóre przedm ioty użytkow e w ykonane w tu tej szych zakładach hutniczych.
Na osobnych postum entach um ieszczono w ięk sze okazy rudy, kowadło z kuźni przy hucie w Dolinie K ościeliskiej i odłamek w ykładziny żeliw nej pieca fryszerskiego.
Przegląd rozm ieszczenia zabytków górnictw a i h utnictw a na terenie Tatr Polskich daje mapa opracowana przez S. Zwolińskiego, na której zaznaczono sztolnie, szyby, m iejsca szurfów poszukiw aw czych, drogi do zw ózki rudy, kanały doprowadzające wodę do urządzeń m echanicznych oraz granice tere nów zajętych przez zabudow ania zakładów hutniczych. Mapa ta, w m iarę postępu badań, będzie uzupełniana nowo odkryw anym i śladam i dawnych robót górniczych w Tatrach.
U zupełnienie pokazu stanow ią reprodukcje starych sztychów z w idokiem zakładów hutniczych w Kuźnicach, w ycin k ów map z początku X IX w. z za znaczonym i budynkam i i kanałam i oraz fotografie zarówno w nętrza sztolni, jak i dziś już nie istniejących budynków i urządzeń hutniczych.
Istnieje projekt, aby zapoczątkowany w ten sposób pokaz zabytków górnictw a i h utnictw a tatrzańskiego w przyszłości znacznie pow iększyć i przenieść do specjalnie na ten cel przeznaczonego budynku na terenie d aw nych zakładów hutniczych w Kuźnicach.
