Agata Fijuth
’Kultura’ paryska Twórcy Dzieło
-Recepcja", Lublin, 20-21 IX 2005 :
[sprawozdanie z konferencji]
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio K, Politologia 13,
169-170
nego. T y m c zasem ja k p o d k re ślił ks. prof. N ag ó rn y „w ażn e je s t, aby ch rz eśc ija n in , w chodząc n a salony polityczne, nie za w ieszał sw ojego chrześcijaństw a i m oralności na kołku, bow iem człow iek świecki, będąc jednocześnie w yznaw cą w iary i obyw atelem tego św iata, pow in ien zaw sze kierow ać się w obydw u ty c h porząd k ach je d n y m sum ieniem chrze ścijańskim ".
J o w ita W rotkow ska
S p r a w o z d a n i e z k o n f e r e n c ji n a u k o w e j „ » K u l t u r a « p a r y s k a . T w ó rc y - D zie ło - R e c e p c ja ” , L u b lin , 20 -2 1 IX 2005
W dniach 20-21 w rześnia 2005 roku, w 5. rocznicę śm ierci Jerzego G iedroycia odbyła się w L u b lin ie m ię d zy n a ro d o w a k o n feren c ja n au k o w a p o d h o n o ro w y m p atro n a tem H en ry k a G iedroycia, której o rg an iz ato re m b y ł Z ak ład D z ie n n ik a rstw a W y d z ia łu P o li to lo g ii U M C S .
W zjeździe uczestniczyli b adacze z U niw ersytetu im. A. M ickiew icza w P oznaniu, U n iw ersy te tu Ł ódzkiego, U n iw ersy te tu W arszaw sk ieg o , U n iw ersy te tu G dańskiego, U n iw ersy te tu O polsk ieg o o raz B iu ra E d u k ac ji P u blicznej O d d zia łu In sty tu tu P am ięci N aro d o w ej w K ra k o w ie i In sty tu tu E u ro p y Ś ro d k o w o -W sc h o d n iej, z S dertrns h g sk o la U n iv ersity C ollege, O x fo rd u o raz U n iw e rsy te tu M a rii C u rie -S k ło d o w sk ie j.
O brady u ro czy ście otw o rzy ł D z ie k a n W y d ziału P o lito lo g u U M C S prof, d r hab. S tanisław M ichałow ski.
K onferencję rozpoczął prof, d r hab. M arceli K o sm an (U A M ), który m ów ił o dziejach ro d u G ied ro y c ió w , w sp o m in a ł o p r z o d k a c h i śro d o w isk u , z k tó re g o w y w o d z ił się R edaktor. N a ty m tle zan alizo w ał p ó ź n ie js z ą d ziałaln o ść tw ó rcy „K ultury". P ro fe so r B o g u m iła K o sm an o w a (U A M ) w ty m sam ym b lo k u biograficzn o -h isto ry czn y m p o ró w n ała życie n a obczyźnie d w ó ch tw órców : Jó z efa Ignacego K raszew skiego oraz Jerzego G ied ro y cia z w y ra źn y m ak c en tem n a życie i tw ó rcz o ść K raszew skiego.
N a konferen cji sporo u w ag i pośw ięcono b lisk im w sp ó łp raco w n ik o m Jerzego G ied roycia, ludziom , którzy w pływ ali na ch arak ter p ism a - Juliuszow i M ieroszew skiem u, Z y g m u n to w i H ertz o w i oraz M e lch io ro w i W ańkow iczow i. M g r A n n a P iesiak (U A M ) przy p o m n iała z n a c z ą c ą rolę, j a k ą odeg rał w tw o rz e n iu ideow ego p ro g ra m u Juliusz M iero szew sk i, n azyw any p rze z K rz y szto fa P o m ian a „a lte r ego G iedroycia". Z referatu w yłonił się obraz w ybitnego m yśliciela politycznego, człow ieka o szerokich horyzontach i odw ażnych tezach, a także niedocenionego, sam otnego i pozostającego całe lata w cieniu n ie zw y k le w aż n eg o w sp ó łp ra c o w n ik a „K ultury".
P o stać Z y g m u n ta H e rtz a p rz y b liż y ła słu c h ac zo m m g r M o n ik a S edłak (U M C S). Z w ró c iła o n a u w ag ę n a sp e cy ficz n ą rolę, j a k ą odeg rał H ertz w red a k cji „K ultury": n ajb ard ziej zd y stan so w a n y cz ło n e k red a k cji, ale je d n o c z e śn ie w k ład a ją cy o g rom ny w y siłe k w tw o rzen ie pism a. Z w racan o u w ag ę n a h e ro ic z n ą niem al rolę H ertza; nie do k o ń c a p rz e c ie ż a k c e p tu ją c e g o i o d n a jd u ją c e g o się w sp o łe c z n o śc i M a isso n s L affitte , a m im o to p rac u jąc eg o n a je j rzecz.
P rzy p o m n ian o ró w n ież tru d n ą w sp ó łp rac ę G ied ro y cia z W a ń k o w icz em - ich n ie p o ro z u m ie n ia , za ró w n o w ro z u m ie n iu p ro g ra m o w y m p ism a, ja k te ż id e o w y c h w yborów życiow ych.
C iek a w y m w y stą p ie n ie m b y ła a n a liz a w sp ó łp rac y i k o n flik tó w Je rz eg o G ied ro y c ia i Ja n a N o w ak a -Je z io ra ń sk ie g o , któ rej d o k o n ał d r K o n ra d T ataro w sk i (U Ł ), w ielo letn i dziennikarz R ad ia W o ln a E uropa, w sp ó łp raco w n ik „K uriera z W arszaw y". D r T ataro w ski zw rócił uw agę na am bicjonalne podłoże tarć m iędzy dw iem a osobow ościam i polskiej em igracji, p rzy w o ła ł fak ty dotyczące u d o stę p n ia n ia p rze z R e d ak to ra m ateriałó w „K u l tury" „W olnej Europie". M ów ił je d n a k rów nież o w zajem nym szacunku i m im o w szystko podziw ie d la działalności.
N ie zabrakło ró w n ież analizy m ięd zy n aro d o w eg o k o n te k stu pism a. Prof. Iw o n a H o fm an (U M C S) m ów iła o p o lsk o -n iem ieck ich stosu n k ach n a ła m ac h „K ultury", prof. L esz ek S zaru g a (U W ) o p ro b le m a c h u k ra iń sk ic h p o ru sz a n y c h w piśm ie, prof. A ndrzej C h o d u b sk i (U G ) o o d b io rz e te k stó w p rz e z k o ła p o lo n ijn e.
T em a ty k a o raz u k ła d re ferató w o d zw ie rcie d lały id eę o rg an iz ato ró w , k tórej ce le m b y ło p ro b lem o w e i w ielo asp e k to w e u je cie d z ie ła Jerzeg o G iedroycia.
W k o n fe re n c ji an a liz u ją c e j za ró w n o tw o rz e n ie p ary sk ie j „ K u ltu ry ", je j z n a cz en ie w świecie, a także życie i pracę jej założyciela i redaktora naczelnego Jerzego G iedroycia uczestniczyli słuchacze m.in. z U niw ersytetu im. M ickiew icza, ale rów nież pasjonaci, n ie za jm u ją cy się zaw o d o w o b a d a n ia m i n a d pism em .
O rg a n iz ato rzy k o n fe re n c ji p la n u ją p u b lik a cję w y g ło sz o n y c h w L u b lin ie referató w .
