INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICH INFRASTRUCTURE AND ECOLOGY OF RURAL AREAS Nr 2/II/2012, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddziaá w Krakowie, s. 63–70
Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi
Magdalena Buchowska
ETAPY PRAC I OCENA PRZYDATNOĝCI DZIAàAē
ZMIERZAJĄCYCH DO OPRACOWANIA
PROJEKTU TERYT
____________
STAGES AND ASSESSMENT OF SUITABILITY EFFORTS
TO DEVELOP A PROJECT TERYT
Streszczenie
W pracy przedstawiono cel i zakres czynnoĞci wykonywanych podczas re-alizacji projektu TERYT, bĊdącego jednym z gáównych przedsiĊwziĊü realizowa-nych w Polsce, którego koszty pokrywane są z pieniĊdzy Unii Europejskiej. Gáówne etapy przeprowadzanych prac, obszar jakiemu podlega opracowanie, oraz najwaĪniejsze wymogi jakie muszą speániü wykonawcy. Na podkáadzie mapowym zaprezentowano podziaá Polski na poszczególne etapy prac, a nastĊpnie w zesta-wieniu tabelarycznym przedstawiono dane iloĞciowe dotyczące jednostek i obrĊ-bów ewidencyjnych podlegających opracowaniu w kolejnych czĊĞciach projektu. Zaprezentowano podstawowe zaáoĪenia jakie muszą byü speánione podczas anali-zy i poanali-zyskiwaniu danych dotyczących przebiegu granic, Ĩródáo danych, oraz zna-czenie jakie ma wykonanie tych prac dla jednostek administracyjnych. Ukazano wagĊ jaką mają realizowane prace dla wzbogacenia informacji zawartych w PaĔ-stwowym Rejestrze Granic.
Sáowa kluczowe: TERYT, granica, jednostka ewidencyjna Summary
Elaboration presents the purpose and scope of activities performed during the project TERYT, which is one of the major projects implemented in Poland, whose costs are covered by European Union money. The main stages of work car-ried out, the area which they are subject to development and the main require-ments to be met by the contractor. On the Polish map presents the division of
vari-ous stages of work, and then in the tabular statement presents quantitative data on units and precincts registration under study in subsequent sections of the project. Presents the basic assumptions that must be met when analyzing and collecting data on the course boundaries, the data source, and the importance of the execu-tion of the work for administrative units. It shows the importance they have carried out works to enrich the information contained in the National Register of Borders.
Key words: TERYT, boundary, cadastral unit WSTĉP
Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej 1 maja 2004 r. spowodowaáo, Īe wiele sektorów polskiej gospodarki musiaáo dostosowaü siĊ do zasad obowiązu-jących we Wspólnocie. Jednak byáa to takĪe ogromna szansa rozwoju dla nasze-go kraju oraz wprowadzenie wielu udonasze-godnieĔ dla obywateli. Ujednolicenie przepisów, dotacje dla dziaáaĔ w róĪnych sektorach gospodarki, Wspólna Poli-tyka Rolna, Programy Rozwoju Obszarów Wiejskich, to przykáady pomocy jaką oferowaáa Unia. Wspólnota proponowaáa wiele programów, które dawaáy szansĊ na rozwój i unowoczeĞnienie krajów czáonkowskich.
Od momentu wejĞcia do Unii, Polska realizuje zadania w zakresie wielu programów takich jak: Infrastruktura i ĝrodowisko, Kapitaá Ludzki, Innowacyj-na Gospodarka, Rozwój Polski Wschodniej, Programy Operacyjne dla woje-wództw, Wspóápracy Terytorialnej, Pomocy Technicznej oraz Inicjatywa Ja-spers.
W kaĪdym z takich programów dotyczących róĪnych dziedzin dziaáalnoĞci ludzkiej realizowane są poszczególne priorytety. Jednym z bardzo interesują-cych zadaĔ Programu Innowacyjna Gospodarka, zaplanowanego na lata 2007-2013, jest budowa spoáeczeĔstwa informacyjnego, a co za tym idzie stworzenie elektronicznej administracji. Gáównym celem tego priorytetu jest opracowanie lepszego dostĊpu do danych informacyjnych administracji publicznej w formie cyfrowej dla obywateli oraz dla przedsiĊbiorców, którym uáatwiáoby to prowa-dzenie dziaáalnoĞci gospodarczej. Unia wspiera dziaáania dąĪące do budowy ogólnokrajowego i ogólnodostĊpnego serwisu teleinformatycznego, który po-zwalaáby na korzystanie z danych dostĊpnych na róĪnych platformach, portalach i rejestrach elektronicznych. Przesyáanie ich miĊdzy sobą, co pozwoliáoby na przyspieszenie prowadzenia dziaáaĔ i usáug publicznych na rzecz przedsiĊbior-ców. Caáa stworzona baza teleinformatyczna uáatwiaáaby w znaczny sposób dziaáalnoĞü administracji rządowej i samorządowej w kraju. Przykáadowymi podmiotami czerpiącymi korzyĞci z tego rodzaju dziaáaĔ są miĊdzy innymi in-stytucje administracji publicznej wraz z przedsiĊbiorstwami, organizacjami po-zarządowymi lub jednostkami badawczo-rozwojowymi. OkreĞlone jednostki mogą realizowaü trzy typy projektów w zakresie Priorytetu 7: –„SpoáeczeĔstwo informacyjne – budowa elektronicznej administracji”.
Typ I obejmuje m.in. projekty dotyczące wdraĪania programów elektro-nicznego obiegu dokumentów, budowy systemów informacyjnych jednostek administracji publicznej. Typ II to budowa konkretnych platform dziedzino-wych, umoĪliwiających realizowanie e – usáug, wdraĪanie i szkolenia w zakresie elektronicznego kontaktu administracja – przedsiĊbiorstwo oraz administracja – obywatel. Typ III ma peániü funkcjĊ porządkującą, promocyjną a takĪe informa-cyjną oraz ma prowadziü do ujednolicenia i zgodnoĞci poszczególnych progra-mów realizowanych w ramach typów I i II.
Jednym z projektów, który otrzymaá dofinansowanie w ramach priorytetu 7, jest TERYT 2 – Krajowy Rejestr UrzĊdowy Podziaáu Terytorialnego Kraju. Jego celem jest stworzenie i udostĊpnienie za pomoc Internetu paĔstwowej bazy da-nych o granicach i powierzchniach jednostek podziaáu terytorialnego kraju.
CEL I METODA PRACY
Gáównym zaáoĪeniem opracowania jest zaprezentowanie podstawowych zaáoĪeĔ i warunków technicznych przestrzeganych podczas realizacji projektów TERYT na obszarach poszczególnych województw, przez duĪe firmy geodezyj-ne. Ukazanie obszarów na jakie podzielona jest Polska przy tworzeniu bazy danych o granicach jednostek podziaáu administracyjnego, etapów na jakie po-dzielono zadanie i omówienie dziaáaĔ jakie są prowadzone dla otrzymania efektu koĔcowego.
Oceny i analizy dokonano w oparciu o zaáoĪenia i warunki techniczne ja-kie zostaáy przekazane przez zamawiającego podmiotom wykonującym zadania z zakresu TERYT oraz wáasne obserwacje i doĞwiadczenie zdobyte podczas praktyk w firmie zajmującej siĊ realizacją poszczególnych etapów projektu.
GàÓWNE ZAàOĩENIA PROJEKTU
Podstawowym celem i zaáoĪeniem zadania jest stworzenie zbioru informa-cji o przebiegu granic jednostek podziaáu terytorialnego Polski, nie uwzglĊdnia-jącego przy tym obszaru morza terytorialnego. Podczas przeprowadzania tego projektu analizie podlegają trzy grupy granic:
– Granice jednostek i obrĊbów ewidencyjnych. Są to jednostki powierzch-niowe wydzielone dla celów ewidencji gruntów i budynków.
– Granice województw, powiatów oraz gmin – stanowiące gáówne jed-nostki trójstopniowego podziaáu Polski, obowiązującego od 1 stycznia 1999r.
– Granice paĔstwa.
Podczas analizy i badaĔ zbierane są informacje dotyczące takich obiektów jak punkty graniczne oraz obrĊby i jednostki ewidencyjne. Zamawiającym pod-czas realizacji tego projektu jest Gáówny Urząd Geodezji i Kartografii,
zawiera-jący umowy na wykonanie poszczególnych prac z wieloma doĞwiadczonymi przedsiĊbiorstwami geodezyjnymi. JednoczeĞnie analizie podlega caáe teryto-rium Polski, które dla usprawnienia i uporządkowania dziaáaĔ zostaáo podzielo-ne na cztery obszary. Rysupodzielo-nek 1 przedstawia podziaá Polski na cztery gáówpodzielo-ne obszary z przyporządkowaniem poszczególnych województw do kaĪdego z nich.
ħródáo: Warunki techniczne i szczegóáowy opis zamówienia w ramach projektu TERYT 2
Source:Technical specifications anddetaileddescription of the contractfor the projectTERYT2 Rysunek 1. Podziaá Polski na obszary w ramach realizacji projektu TERYT
Figure 1. Polish division of the areas within the project TERYT
Dodatkowo zostaá wprowadzony podziaá kaĪdego z czterech obiektów na trzy etapy, z których kaĪdy podlega samodzielnemu odbiorowi i kontroli.
Tabela 1 pokazuje podziaá obiektów na etapy oraz iloĞciowe zestawienia dotyczące obrĊbów i jednostek ewidencyjnych podlegających analizie w ramach poszczególnych etapów realizacji projektu.
Tabela 1. IloĞciowy podziaá Polski na obszary i etapy w ramach realizacji przedsiĊwziĊcia
Table 1. A quantitative breakdown of Polish areas and stages within the project IloĞü obrĊbów ewidencyjnych IloĞü jednostek ewidencyjnych Liczba gmin Etap 1 133 Etap 2 331 Etap 3 199 OB. 1 suma 12731 924 663 Etap 1 100 Etap 2 251 Etap 3 150 OB.2 suma 12137 611 501 Etap 1 98 Etap 2 246 Etap 3 147 OB.3 suma 15960 583 491 Etap 1 165 Etap 2 412 Etap 3 247 OB.4 suma 12930 954 824 SUMA 53758 3072 2479
ħródáo: Warunki techniczne i szczegóáowy opis zamówienia w ramach projektu TERYT 2
Source:Technical specifications anddetaileddescription of the contractfor the projectTERYT2 Analizie podlegają zarówno gminy wiejskie, jak i miejskie. KaĪda z gmin ma przyporządkowany numer identyfikacji terytorialnej, tzw. teryt, który okre-Ğlany jest jako WWPPGG_R, gdzie WWPP to kod powiatu z systemu TERYT, natomiast GG okreĞla kod gminy. Dodatkowo stosuje siĊ rozróĪnienie na gminy wiejskie i miejskie poprzez dodanie okreĞlonego numeru nastĊpującego po ko-dzie gminy.
ħRÓDàO DANYCH, ETAPY PROWADZENIA PRAC ORAZ WYNIK KOēCOWY
Do realizacji projektu wykorzystywane są dane dotyczące granic, pocho-dzące z: projektów realizowanych przez Agencje Restrukturyzacji i Moderniza-cji Rolnictwa oraz Gáówny Urząd Geodezji i Kartografii w latach 2006-2008 tzw. LPIS. Ich wynikiem byáy pliki GML, aktualnej czĊĞci graficznej i opisowej Ewidencji Gruntów i Budynków, pobieranej z odpowiednich urzĊdów i
wy-dziaáów Geodezji w postaci plików SWDE, dane z PaĔstwowego Rejestru Gra-nic, raporty rozbieĪnoĞci pochodzące z projektów LPIS oraz wszelkie niezbĊdne do realizacji zadania dokumenty, raporty, rejestry, operaty dostĊpne w odpo-wiednim OĞrodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej.
Gáównym zadaniem przeprowadzanych prac jest stworzenie aktualnego przebiegu granic w postaci odpowiednich plików SWDE, zawierających prze-analizowane i uzgodnione dane, zapisane w ogólnie przyjĊtym i obowiązującym ukáadzie wspóárzĊdnych prostokątnych páaskich „2000”, dla których systemem odniesienia jest GRS80.
Poszczególne etapy prowadzonych prac obejmują przeanalizowanie udo-stĊpnionych materiaáów dotyczących przebiegu granic, zaktualizowanie ich o operaty LPIS oraz aktualne czĊĞci opisowe i graficzne Ewidencji Gruntów i Budynków. WaĪnym kryterium oceny projektu jest to, aby ostatnia aktualizacja materiaáów przekazanych z Oddziaáu Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficz-nej zostaáa wykonana nie póĨniej niĪ 2 miesiące przed planowanym terminem oddania, oraz akceptacji przez zamawiającego. Ostatecznie przeprowadzana jest analiza poprawnoĞci powstaáych przebiegów.
KaĪdy punkt zaáamania granicy musi posiadaü takie elementy jak: – numer punktu,
– identyfikator i odpowiednio przypisane atrybuty takie, jak: NRP (identy-fikator punktu), OZR (oznaczenie w materiale Ĩródáowym), ZRD (Ĩródáo danych o poáoĪeniu punktu), BPP (báąd poáoĪenia wzglĊdem osnowy), STB (kod stabi-lizacji), RZG (kod rzĊdu granicy) DTW (data weryfikacji danych), DTU (data utworzenia obiektu) oraz relacjĊ RKRG (okreĞlenie poáoĪenia). Szczegóáowy podziaá oraz wartoĞci poszczególnych atrybutów zawiera Aneks 2 do Instrukcji G-5.
WaĪną czĊĞcią prowadzonych prac jest równieĪ utworzenie raportów roz-bieĪnoĞci wystĊpujących na granicach poszczególnych obrĊbów ewidencyjnych i uzgodnienie ich ze starostą. W raportach uwzglĊdnia siĊ wszystkie rozbieĪno-Ğci, natomiast obowiązkowo tworzy siĊ zrzuty i uzgadnia odcinki, dla których rozbieĪnoĞü przekracza DI>4,25m w obrĊbach wiejskich i DI>0,85m w obrĊ-bach miejskich. W przypadku gdy dana rozbieĪnoĞü wystĊpuje na granicy po-wiatów, zmusza to wykonawcĊ do przedstawienia protokoáu uzgodnieĔ podpisa-nego przez wáaĞciwych terenowo starostów. KoĔcowym etapem jest utworzenie raportów z porównania pól powierzchni miĊdzy poszczególnymi jednostkami ewidencyjnymi, gdzie z dokáadnoĞcią do 1 m2 wykazuje siĊ powierzchniĊ
geo-dezyjną i ewidencyjną jednostki, poszczególnych obrĊbów ewidencyjnych oraz róĪnicĊ miĊdzy tymi wartoĞciami.
Jednostką rozliczeniową dla caáego projektu jest gmina. Dlatego dla kaĪdej gminy tworzy siĊ osobny operat techniczny, skáadający siĊ z:
– zgáoszenia roboty geodezyjnej, – sprawozdania technicznego,
– protokoáów pobraĔ materiaáów z odpowiednich Oddziaáów Dokumenta-cji Geodezyjnej i Kartograficznej,
– protokóáów uzgodnieĔ, – raportów rozbieĪnoĞci,
– CD z danymi wykorzystanymi podczas uzgadniania przebiegu granicy, raportami niezgodnoĞci, porównania pól powierzchni oraz wynikowym plikiem SWDE zapisanym w okreĞlonej strefie ukáadu 2000 i GRS80.
Wyjątek stanowią gminy miejskie i wiejskie, o jednakowym numerze identyfikacji terenowej, dla których sporządza siĊ wspólny operat techniczny. Tak skompletowane materiaáy i wyniki caáego przedsiĊwziĊcia przekazuje siĊ zamawiającemu, który nastĊpnie wykonuje kontrolĊ iloĞciową i jakoĞciową dla kaĪdej gminy.
WNIOSKI
Prace mające na celu zebranie i weryfikacje danych dotyczących przebiegu granic jednostek podziaáów terytorialnych Polski, stanowią podstawowe Ĩródáo informacji oraz gáówny fundament realizacji projektu TERYT. Mimo wielu trudnoĞci napotykanych podczas realizacji kolejnych etapów przedsiĊwziĊcia, koĔcowy efekt moĪe zostaü wykorzystany w wielu póĨniejszych pracach geo-dezyjnych. BĊdzie to doskonaáe Ĩródáo danych dla prac realizowanych przez OĞrodki Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej. Bardzo waĪną zaletą tego projektu jest to, Īe stanowi on wzbogacenie PaĔstwowego Rejestru Granic, który zawiera informacjĊ o przebiegu granic województw, powiatów i gmin. Nato-miast TERYT wzbogaca go jeszcze dodatkowo o granice obrĊbów ewidencyj-nych.
Po zakoĔczeniu prac stworzony zostanie uporządkowany zbiór danych o przebiegu granic ewidencyjnych podziaáu administracyjnego kraju, na którym moĪna oprzeü realizacjĊ duĪych inwestycji. BĊdzie on dostĊpny dla znacznej grupy odbiorców za poĞrednictwem portalu www.geoportal.gov.pl oraz wielu innych systemów administracji publicznej. W znacznym stopniu uáatwi prowa-dzenie dziaáalnoĞci gospodarczej.
BIBLIOGRAFIA
Szczegóáowy opis przedmiotu zamówienia – Warunki techniczne na: Zebranie i weryfikacjĊ danych o granicach jednostek podziaáów terytorialnych kraju w ramach realizacji projektu TERYT 2.
Instrukcja G-5 „Ewidencja Gruntów i Budynków” Wyd. Gáówny Geodeta Kraju, Gáówny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa 2003.
Aneks nr 2 do Instrukcji G-5 „Katalog Obiektów Bazy Danych Ewidencyjnych” Wyd. Gáówny Geodeta Kraju, Gáówny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa 2003.
http://www.funduszestrukturalne.gov.pl/ [dostĊp: 20.01.2012 r.] http://www.comarch.pl/ [dostĊp: 22.01.2012 r.]
http://geoforum.pl/ [dostĊp: 22.01.2012 r.]
Mgr inĪ. Magdalena Buchowska Katedra Geodezji Rolnej, Katastru i Fotogrametrii Wydziaá InĪynierii ĝrodowiska i Geodezji Uniwersytet Rolniczy im. H. Koááątaja ul. Balicka 253 a 30-198 Kraków e-mail: magdabuchowska@interia.pl
