Proces globalizacji. Ocena pozytywnych i negatywnych skutków globalizacji przez młodych Polaków

.U\VWLDQ6RZLVORN ,,/LFHXP2JyOQRNV]WDáFąFH Z=DEU]X

3URFHVJOREDOL]DFML2FHQDSR]\W\ZQ\FKLQHJDW\ZQ\FK

VNXWNyZJOREDOL]DFMLSU]H]PáRG\FK3RODNyZ

&]\PMHVWJOREDOL]DFMD"&RWRSRMĊFLHR]QDF]DGODPáRG\FKOXG]L"&]\VáRZQLNRZHZ\MDĞQLH QLDWHJRSRMĊFLDVąGODQLFK]UR]XPLDáHDLQIRUPDFMHSRGUĊF]QLNRZHQDWHQWHPDW±Z\VWDUF]D MąFH L SUHF\]\MQH" &]\ ZLHG]ą MDNLH Vą SR]\W\ZQH RUD] F]\ GRVWU]HJDMą WDNĪH QHJDW\ZQH VNXWNLJOREDOL]DFMLZ3ROVFHLQDĞZLHFLH"-DNPRJąZVSLHUDüDPRĪHSU]HFLZG]LDáDüWHPX SURFHVRZL"7DNLHLSRGREQHS\WDQLD]ZLą]DQH]JOREDOL]DFMą]DGDáHPXF]QLRPNODVGUXJLFK LWU]HFLFKOLFHXPRJyOQRNV]WDáFąFHJR=DZV]HSRGNUHĞODPĪHMDNRQDXF]\FLHODSU]HGPLRWX SRGVWDZ\SU]HGVLĊELRUF]RĞFLQDMEDUG]LHMLQWHUHVXMąPQLHRSLQLHLSRVWDZ\PáRG]LHĪ\%LRUąF MHGQDNSRGXZDJĊPáRG\ZLHNDQNLHWRZDQ\FKX]QDáHPĪHIRUPXáRZDQLHS\WDĔEH]SRĞUHGQLR ]ZLą]DQ\FK]W\WXáHPWHJRURF]QHMNRQIHUHQFMLL]MD]GXQDXF]\FLHOLF]\OLSU]HGVLĊELRUF]RĞFLą ZZDUXQNDFKJOREDOL]DFMLE\áRE\SU]HGZF]HVQH 3URFHV\JOREDOL]DFMLVąMHGQ\P]WHPDWyZRVWDWQLPZSRGUĊF]QLNX3RGVWDZ\SU]HGVLĊELRU-F]RĞFLGODXF]QLyZV]NyáSRQDGJLPQD]MDOQ\FKZ\GDZQLFWZD1RZD(UD=HZ]JOĊGXQDRJURP QH]QDF]HQLHW\FKSURFHVyZLLFKZSá\ZQDQDV]HFRG]LHQQHĪ\FLHLUR]ZyM3ROVNLWHQWHPDW ZUD]]FDá\PUR]G]LDáHP:VSyáSUDFDPLĊG]\QDURGRZDRPDZLDPMHGQDNZF]HĞQLHM6WDUDPVLĊ SU]HND]\ZDQHZLDGRPRĞFLUR]V]HU]\üUyZQLHĪ]XG]LDáHPXF]QLyZRGRVWĊSQHZ,QWHUQHFLH LOLWHUDWXU]HPDWHULDá\

$E\ SU]\EOLĪ\ü VNXWNL JOREDOL]DFML WU]HED RF]\ZLĞFLH UR]SRF]ąü RG SU]HGVWDZLHQLD SR ZV]HFKQLHSU]\MĊW\FKGH¿QLFMLWHJRSRMHFLD2SUyF]HQF\NORSHG\F]Q\FKQLH]DZV]HáDWZ\FK GR]UR]XPLHQLDGODPáRG]LHĪ\SU]HGVWDZLDPLPZ\MDĞQLHQLHVIRUPXáRZDQHSU]H]KXPDQLVWĊ 5LFKDUGD6FKHFKQHUDEDGDF]WHRUHW\NUHĪ\VHULNU\W\NWHDWUDOQ\SURIHVRUSHUIRUPDW\NLQD 8QLZHUV\WHFLHZ1RZ\P<RUNXZNVLąĪFH3HUIRUPDW\ND:VWĊS0RĪQDWDPSU]HF]\WDüĪH Ä=DGDQLHP QDF]HOQ\P JOREDOL]DFML MHVW LQWHJUDFMD ZV]\VWNLFK V\VWHPyZ ± LQIRUPDF\MQ\FK JRVSRGDUF]\FKZRMVNRZ\FKLGHRORJLF]Q\FKVSRáHF]Q\FKSROLW\F]Q\FKLNXOWXUDOQ\FK±ZH GOH]DVDG\KLJKSHUIRUPDQFHZ\VRNLHMNODV\GXĪHMZ\GDMQRĞFLF]\OLZW\PSU]\SDGNX Z\VRNLHMZ\GDMQRĞFL-HĪHOLVLĊWRSRZLHG]LHSRZVWDQLHĞZLDWRZDVLHüPDNV\PDOQHMSURGXN W\ZQRĞFL´2ND]XMHVLĊĪHWRZ\MDĞQLHQLHMHVWEDUG]RGREU]HRGELHUDQHLFRQDMZDĪ QLHMV]HZSHáQL]UR]XPLDáHGODPáRG]LHĪ\2SLHUDMąFVLĊQDSU]\WRF]RQ\FKZ\ĪHMVáRZDFK 6FKHFKQHUDVIRUPXáRZDáHPSLHUZV]HS\WDQLHZDQNLHFLHSU]\JRWRZDQHMGODXF]QLyZV]NRá\ ZNWyUHMSUDFXMĊ'RW\F]\áRRQRREV]DUyZQDNWyUHLFK]GDQLHPJOREDOL]DFMDPDQDMZLĊNV]\ ZSá\Z0LHOLMHSRQXPHURZDüRGGRZHGáXJSRVLDGDQHMZLHG]\LLQG\ZLGXDOQ\FKSRJOąGyZ =GDQLHPZLĊNV]RĞFLXF]QLyZSURFHV\JOREDOL]DFMLQDMEDUG]LHMVąRGF]XZDQHZVIHU]HJR VSRGDUF]HM1DSLHUZV]\PPLHMVFXXPLHĞFLáRMąDQNLHWRZDQ\FKV\VWHP\LQIRUPDF\MQH ±VSRáHF]QH±U\F1LHFRLQQDNROHMQRĞüMHVWZZ\SDGNXSRGVXPRZDQLDZ\QLNyZ

 .5<67,$162:,6/2. ]D]QDF]RQ\FKRGSRZLHG]LQDWU]HFKNROHMQ\FKPLHMVFDFK±6\VWHP\JRVSRGDUF]HLZW\P Z\SDGNXE\á\Z\ELHUDQHQDMF]ĊĞFLHM±SU]H]EDGDQ\FKQDVWĊSQLHVSRáHF]QH±LLQ IRUPDF\MQH±U\F :\ERU\PáRG]LHĪ\QLHVą]DVNRF]HQLHP.LHG\PáRG]LOXG]LHVá\V]ąLQIRUPDFMHRJOREDOL ]DFMLZZLĊNV]RĞFLVąRQH]ZLą]DQH]JRVSRGDUNąĩ\MąZF]DVDFKFLąJá\FK]PLDQZW\P UyZQLHĪVSRáHF]Q\FKVWąGLWHQREV]DUE\áSU]H]QLFKF]ĊVWRZ\ELHUDQ\:\GDMHVLĊĪHWURFKĊ LQDF]HMMHVW]V\VWHPDPLLQIRUPDF\MQ\PL6WDUV]HSRNROHQLDRGF]XZDMąZWHMG]LHG]LQLHROEU]\ PLNURNQDSU]yGGODPáRG]LHĪ\MHVWWRFRĞ]XSHáQLHQRUPDOQHJRFRWRZDU]\V]\LPZFRG]LHQ Q\PĪ\FLX1LHG]LZLU]DGV]\Z\EyUV\VWHPyZSROLW\F]Q\FKLZRMVNRZ\FKJG\ĪW\PLREV]D UDPLPáRG]LOXG]LHQLHZLHOHVLĊQDUD]LHLQWHUHVXMą

Ryc. 1. Najcz´Êciej zaznaczane na pierwszym miejscu przez uczniów II LO w Zabrzu obszary wpływu procesu globalizacji

èródło: opracowanie własne.

Ryc. 2. Najcz´Êciej zaznaczane na miejscach 1–3 przez uczniów II LO w Zabrzu obszary wpływu procesu globalizacji

èródło: opracowanie własne.

*OREDOL]DFMDSRZRGXMHQLHXVWDQQH]PLDQ\2JURPQąUROĊZ]DFKRG]ąF\FKSURFHVDFKRG JU\ZDMą NRUSRUDFMH WUDQVQDURGRZH NWyUH VWDOH SRV]HU]DMą ]DNUHV VZRMHM G]LDáDOQRĞFL Ä,FK ]QDF]HQLH EĊG]LH Z]UDVWDü G]LĊNL URVQąFHM ¿QDQVRZHM VLOH FRUD] ZLĊNV]\P PRĪOLZRĞFLRP

 3URFHVJOREDOL]DFML2FHQDSR]\W\ZQ\FKLQHJDW\ZQ\FKVNXWNyZJOREDOL]DFML ZSá\ZXQDQDURGRZHSDĔVWZDLQDJOREDOQąJRVSRGDUNĊ=WHJRWHĪSRZRGXQDOHĪ\QLHXVWDQQLH REVHUZRZDüLFKGDOV]\UR]ZyMSRQLHZDĪPRĪHVLĊ]LĞFLüVFHQDULXV]ZLHOXHNRQRPLVWyZNWy U]\RF]HNXMąQD]QDF]Q\VSDGHNUROLSDĔVWZDQDU]HF]NRUSRUDFMLWUDQVQDURGRZ\FKRUD]LQQ\FK SR]DSDĔVWZRZ\FKSRGPLRWyZSURFHVXJOREDOL]DFML´.ROND0yZLąFRUROLNRUSRUDFML WUDQVQDURGRZ\FKLVWRWQHZ\GDMHVLĊRNUHĞOHQLHF]\P]DMPXMąVLĊQDMZLĊNV]H]QLFK1DS\WD QLHRWR]MDNLPLURG]DMDPLG]LDáDOQRĞFLNRMDU]ąVLĊQDMZLĊNV]HNRUSRUDFMHWUDQVQDURGRZH XF]QLRZLHRGSRZLDGDOLZGUXJLPSXQNFLHDQNLHW\1DMF]ĊĞFLHMZVND]\ZDQ\E\áSU]HP\VáVX URZFRZ\]ZLą]DQ\SU]HGHZV]\VWNLP]Z\GRE\FLHPLSU]HWZDU]DQLHPURS\QDIWRZHM7DN ]D]QDF]\áREDGDQ\FK.ROHMQHPLHMVFDWRHOHNWURQLND±LPRWRU\]DFMD±U\F 5R]SDWUXMąFZVND]DQLDXF]QLyZSRGZ]JOĊGHPPLHMVF±]HZ]JOĊGXQDGXĪąOLF]EĊZVND]DĔ QD GUXJLP L WU]HFLP PLHMVFX EUDQĪ\ PRWRU\]DF\MQHM NROHMQRĞü VLĊ ]PLHQLáD QD SLHUZV]\P PLHMVFX]QDOD]áVLĊSU]HP\VáVXURZFRZ\QDGUXJLP±PRWRU\]DFMDa na trzecim –HOHNWURQLNDU\F

Ryc. 3. Najwi´ksze aktywa wÊród Êwiatowych korporacji transnarodowych posiadajà według uczniów II LO w Zabrzu przedsi´biorstwa bran˝y (najcz´Êciej zaznaczane na pierwszym miejscu)

èródło: opracowanie własne.

Ryc. 4. Najwi´ksze aktywa wÊród Êwiatowych korporacji transnarodowych posiadajà według uczniów II LO w Zabrzu przedsi´biorstwa bran˝y (najcz´Êciej zaznaczane na miejscach 1–3)

 .5<67,$162:,6/2. 3RGVXPRZXMąFWHRGSRZLHG]LPRĪQDVWZLHUG]LüĪHSRJOąG\PáRG]LHĪ\ZGXĪ\PVWRSQLX Vą]ELHĪQH]SXEOLNRZDQ\PLUDQNLQJDPLQDMZLĊNV]\FKNRUSRUDFMLWUDQVQDURGRZ\FK *OREDOL]DFMDMDNSRGNUHĞODMąZV]\VF\MHVWSURFHVHPQLHRGZUDFDOQ\P0D]ZROHQQLNyZ LSU]HFLZQLNyZ:DĪQHMHVWĪHE\]GDZDüVRELHVSUDZĊ]V]DQVL]DJURĪHĔNWyUHVWZDU]D1DM ZDĪQLHMV]HSR]\W\ZQHLQHJDW\ZQHVNXWNLJOREDOL]DFMLXF]QLRZLHPRJOLZ\EUDüZNROHMQ\FK S\WDQLDFKDQNLHW\6NXWNLWHUR]SDWU\ZDOLZNRQWHNĞFLHZSá\ZXQDJRVSRGDUNĊ3ROVNLLFRG]LHQ QHĪ\FLHPáRGHJR3RODND.DĪG\DQNLHWRZDQ\PyJá]D]QDF]\üSLĊü]GZXQDVWXSR]\W\ZQ\FK LMHGHQDVWXQHJDW\ZQ\FKVNXWNyZJOREDOL]DFML =D]QDF]DMąFQDMZDĪQLHMV]HSR]\W\ZQHVNXWNLJOREDOL]DFMLGODJRVSRGDUNL3ROVNLXF]QLRZLH QDMF]ĊĞFLHMZVND]\ZDOLQDSRVWĊSQDXNRZRWHFKQLF]Q\ZW\PQS,QWHUQHWWHOHIRQ\NRPyU NRZH7DNLHJRZ\ERUXGRNRQDáRDĪ]QLFK1DNROHMQ\FKPLHMVFDFK]QDOD]á\VLĊQRZR F]HVQRĞüLXGRVNRQDODQLHQRZ\FKSURGXNWyZ±LQWHJUDFMDJRVSRGDUF]D±]DFLHUDQLH EDULHUPLĊG]\QDURGRZHMZ\PLDQ\KDQGORZHMRUD]áDWZRĞüGRVWĊSXGRLQIRUPDFML±SR U\F$QDOL]XMąFWHZ\QLNLPRĪQDVWZLHUG]LüĪHXF]QLRZLHGRNRQDOLGRĞüWUDIQ\FKZ\ERUyZ 0RĪHP\VLĊHZHQWXDOQLH]DVWDQDZLDüQDGXVWDORQąSU]H]QLFKNROHMQRĞFLąQDSU]\NáDGF]\ SRVWĊSQDXNRZRWHFKQLF]Q\MHVWZDĪQLHMV]\GODQDV]HMJRVSRGDUNLRGLQWHJUDFMLJRVSRGDUF]HM ]ZLą]DQHM]F]áRQNRZVWZHPZ8QLL(XURSHMVNLHM

Ryc. 5. Pozytywne skutki globalizacji najwa˝niejsze dla gospodarki kraju – według uczniów II LO w Zabrzu (zaznacz maksymalnie pi´ç najwa˝niejszych według Ciebie odpowiedzi)

èródło: opracowanie własne.

SRVWĊSQDXNRZRWHFKQLF]Q\ ]DFLHUDQLHEDULHUPLĊG]\QDURGRZHM Z\PLDQ\KDQGORZHM QRZRF]HVQRĞüLXGRVNRQDOHQLHQRZ\FK SURGXNWyZ UR]ZyMWHFKQRORJLL áDWZRĞüNRPXQLNRZDQLDVLĊ LQWHJUDFMDJRVSRGDUF]DQS8(2(&' ]UyĪQLFRZDQLHRGPLDQSURGXNWX SR]QDZDQLHLQQ\FKNXOWXURE\F]DMyZ áDWZRĞüGRVWĊSXGRLQIRUPDFML PRĪOLZRĞü]LQWHJURZDQLDVLĊ ]UyZLHĞQLNDPL]LQQHJRNUDMX XáDWZLDQLH]DNXSyZ]DJUDQLFą G]LĊNLNDUFLHSáDWQLF]HM PRĪOLZRĞü]DNXSXQDMQRZV]\FK LQDMOHSV]\FK]DJUDQLF]Q\FKOHNyZ

 3URFHVJOREDOL]DFML2FHQDSR]\W\ZQ\FKLQHJDW\ZQ\FKVNXWNyZJOREDOL]DFML 'ODPáRG\FK3RODNyZ]GDQLHPXF]QLyZ,,/2Z=DEU]XQDMZDĪQLHMV]H]SR]\W\ZQ\FK VNXWNyZJOREDOL]DFMLVąSRVWĊSQDXNRZRWHFKQLF]Q\±áDWZRĞüNRPXQLNRZDQLDVLĊ± UR]ZyMWHFKQRORJLLQSVSU]ĊWNRPSXWHURZ\±áDWZRĞüGRVWĊSXGRLQIRUPDFML± LSR]QDZDQLHLQQ\FKNXOWXURE\F]DMyZ±U\F:SRUyZQDQLX]Z\QLNDPL]SRSU]HG QLHJRS\WDQLD]PLHQLá\VLĊWU]\RGSRZLHG]L1DSLHUZV]\PPLHMVFXSRQRZQLHXF]QLRZLHZ\ EUDOLSRVWĊSQDXNRZRWHFKQLF]Q\1DOHĪ\MHGQDNSRGNUHĞOLüGXĪąOLF]EĊZVND]DĔQDáDWZRĞü NRPXQLNRZDQLD VLĊ RUD] IDNW ĪH GOD XF]QLyZ LVWRWQH MHVW WDNĪH SR]QDZDQLH LQQ\FK NXOWXU LRE\F]DMyZZ\QLNDMąFH]FKĊFLSR]QDZDQLDOXG]LLĞZLDWD

Ryc. 6. Pozytywne skutki globalizacji najwa˝niejsze dla młodych Polaków – według uczniów II LO w Zabrzu

èródło: opracowanie własne.

'ZD QDVWĊSQH S\WDQLD SRGREQLH VIRUPXáRZDQH MDN SRSU]HGQLH GRW\F]\á\ QHJDW\ZQ\FK VNXWNyZJOREDOL]DFML:HGáXJXF]QLyZQDMZLĊNV]\ZSá\ZQDJRVSRGDUNĊ3ROVNLPDMąZLĊNV]D ZUDĪOLZRĞüJRVSRGDUHNQDURGRZ\FKQD]DáDPDQLDQDU\QNDFKĞZLDWRZ\FK±Z]URVW]X Ī\FLD HQHUJLL L ]DQLHF]\V]F]HQLD ĞURGRZLVND SRSU]H] SU]HQLHVLHQLH SURGXNFML GR UHJLRQyZ RQLĪV]\FKVWDQGDUGDFKHNRORJLF]Q\FK±SRZVWDQLHLUR]UDVWDQLHVLĊJOREDOQ\FKG\VSUR SRUFML±XSDGHNGUREQ\FKSU]HGVLĊELRUVWZNWyUHVąPDáRNRQNXUHQF\MQH±U\F 3U]\JOąGDMąFVLĊW\PZ\QLNRPLSRUyZQXMąFQDMZ\ĪV]HZDUWRĞFL]GRW\F]ąF\PLSR]\W\ZQ\FK VNXWNyZJOREDOL]DFMLZLG]LP\ĪHPáRG]LHĪPLDáDZLĊNV]HSUREOHP\]MHGQR]QDF]Q\PZVND ]DQLHPQDMZDĪQLHMV]\FKQHJDW\ZQ\FKVNXWNyZ5yĪQLFHSRPLĊG]\SU]HGVWDZLRQ\PLZ\ĪHM VNXWNDPLDSR]RVWDá\PLVąPQLHMV]HQLĪZSRSU]HGQLFKS\WDQLDFK SRVWĊSQDXNRZRWHFKQLF]Q\ ]DFLHUDQLHEDULHUPLĊG]\QDURGRZHM Z\PLDQ\KDQGORZHM QRZRF]HVQRĞüLXGRVNRQDOHQLHQRZ\FK SURGXNWyZ UR]ZyMWHFKQRORJLL áDWZRĞüNRPXQLNRZDQLDVLĊ LQWHJUDFMDJRVSRGDUF]DQS8(2(&' ]UyĪQLFRZDQLHRGPLDQSURGXNWX SR]QDZDQLHLQQ\FKNXOWXURE\F]DMyZ áDWZRĞüGRVWĊSXGRLQIRUPDFML PRĪOLZRĞü]LQWHJURZDQLDVLĊ ]UyZLHĞQLNDPL]LQQHJRNUDMX XáDWZLDQLH]DNXSyZ]DJUDQLFą G]LĊNLNDUFLHSáDWQLF]HM PRĪOLZRĞü]DNXSXQDMQRZV]\FK LQDMOHSV]\FK]DJUDQLF]Q\FKOHNyZ

 .5<67,$162:,6/2.

Ryc. 7. Negatywne skutki globalizacji najwa˝niejsze dla gospodarki kraju – według uczniów II LO w Zabrzu èródło: opracowanie własne.

2GSRZLHG]LQDS\WDQLHRZSá\ZQHJDW\ZQ\FKVNXWNyZJOREDOL]DFMLQDĪ\FLHPáRGHJR3R ODNDMHĪHOLFKRG]LRZDUWRĞFLSURFHQWRZHZ\JOąGDMąSRGREQLH8F]QLRZLHMHGQDNZ\ELHUDOL QDMF]ĊĞFLHMLQQHRGSRZLHG]LQLĪZSRSU]HGQLPS\WDQLX1DMF]ĊĞFLHM]D]QDF]DQHRGSRZLHG]L WRSRJáĊELDMąFDVLĊSU]HSDĞüPLĊG]\ELHGQ\PLDERJDW\PL±Z]URVWF]ĊVWRWOLZRĞFLZ\ VWĊSRZDQLD FKRUyE F\ZLOL]DF\MQ\FK ±  ]DQLN WRĪVDPRĞFL QDURGRZHM RUD] UH]\JQDFMD ]ORNDOQ\FK]Z\F]DMyZLWUDG\FMLQDU]HF]SRZVWDMąFHMNXOWXU\PDVRZHM±RUD]Z]URVW ]XĪ\FLDHQHUJLLL]DQLHF]\V]F]HQLDĞURGRZLVNDSRSU]H]SU]HQLHVLHQLHSURGXNFMLGRUHJLRQyZ RQLĪV]\FKVWDQGDUGDFKHNRORJLF]Q\FK±MHVWWRMHG\Q\QHJDW\ZQ\VNXWHNNWyU\VLĊSR ZWyU]\áZRGSRZLHG]LDFKQDGZDRVWDWQLHS\WDQLDU\F 1DSRGVWDZLHSU]HGVWDZLRQ\FKZ\QLNyZZLG]LP\ĪHPáRG]LHĪUR]UyĪQLDZDJĊLZSá\Z VNXWNyZJOREDOL]DFMLQDVIHUĊJRVSRGDUF]ąNUDMXRGMHMV]DQVL]DJURĪHĔGODVSRáHF]HĔVWZLSR MHG\QF]HJRF]áRZLHND=GDMHVRELHWHĪVSUDZĊĪH3ROVNDQLHMHVWZ\G]LHORQąZ\VSąQDPDSLH ĞZLDWDLZV]\VWNLHGREURG]LHMVWZDJOREDOL]DFMLMHMGRW\F]ą Ä3ROVNDSRSU]H]URVQąFHLQZHVW\FMH]DJUDQLF]QHRUD]Z\PLDQĊKDQGORZąZáąF]DQDMHVWZSUR FHV\JOREDOL]DF\MQH']LHMHVLĊWDNJáyZQLHG]LĊNLSRVWĊSRZLWHFKQRORJLF]QHPXNWyU\XáDWZLD RUD]SRZRGXMHREQLĪNĊNRV]WyZNRPXQLNDFMLWUDQVSRUWXFRZHIHNFLHSURZDG]LGRZ]URVWX SRZVWDQLHLUR]UDVWDQLHVLĊ JOREDOQ\FKG\VSURSRUFML ]DQLNWRĪVDPRĞFLQDURGRZHMRUD]UH]\JQDFMD ]ORNDOQ\FK]Z\F]DMyZLWUDG\FML ]MDZLVNRPFGRQDOG\]DFML QDVLOHQLHNRQÀLNWyZQDWOHUDVRZ\P UHOLJLMQ\PLLGHRORJLF]Q\P Z]URVW]DJURĪHQLDWHUURU\VW\F]QHJR ZLĊNV]DZUDĪOLZRĞüJRVSRGDUHNQDURGRZ\FK QD]DáDPDQLHQDU\QNDFKĞZLDWRZ\FK XSDGHNGUREQ\FKSU]HGVLĊELRUVWZ NWyUHVąPDáRNRQNXUHQF\MQH SRJáĊELDMąFDVLĊSU]HSDĞüPLĊG]\ ELHGQ\PLDERJDW\PL Z]URVW]XĪ\FLDHQHUJLLL]DQLHF]\V]F]HQLD ĞURGRZLVNDSRSU]H]SU]HQLHVLHQLHSURGXNFML GRUHJLRQyZRQLĪV]\FKVWDQGDUGDFKHNRORJLF]Q\FK ZDONDRMDNQDMWDĔV]HNRV]W\LPLHMVFHSURGXNFML Z]URVWF]ĊVWRWOLZRĞFLFKRUyEF\ZLOL]DF\MQ\FK Z\PXV]HQLHQDNUDMDFKQDMELHGQLHMV]\FK7U]HFLHJR ĝZLDWDWDQLHMVSU]HGDĪ\LFKVXURZFyZQDWXUDOQ\FK

 3URFHVJOREDOL]DFML2FHQDSR]\W\ZQ\FKLQHJDW\ZQ\FKVNXWNyZJOREDOL]DFML PLĊG]\QDURGRZHJRKDQGOXRUD]LQZHVW\FML]DJUDQLF]Q\FK=DORNRPRW\Z\JOREDOL]DFMLX]QDMH VLĊSU]HGHZV]\VWNLPQRZRF]HVQąNRPXQLNDFMĊUR]XPLDQąMDNRV]\ENLLZ\GDMQ\SU]HSá\ZLQ IRUPDFML=DQLPLLG]LHUR]ZLQLĊWDLQIUDVWUXNWXUDWHOHNRPXQLNDF\MQDZ\PLDQDKDQGORZDwzrost gospodarczy, F]\WHĪZ\PLDQDWXU\VW\F]QD´6WĊSNRZLF]

Ryc. 8. Negatywne skutki globalizacji najwa˝niejsze dla młodych Polaków – według uczniów II LO w Zabrzu

èródło: opracowanie własne.

8ĞZLDGDPLDQLHPáRG]LHĪ\ĪHSURFHVJOREDOL]DFMLZSá\ZDQDQDV]HRWRF]HQLHLĪ\FLHMHVW MHGQ\P]FHOyZSURZDG]RQ\FKSU]H]HPQLH]DMĊüSRĞZLĊFRQ\FKWHPDW\FHJOREDOL]DFML&KFĊ DE\ZLHG]LHOLĪHQLHZDUWRVLĊWHUD]]DVWDQDZLDüF]\MHVWVLĊÄ]D´F]\ÄSU]HFLZ´F]HPXĞFRMHVW SRZV]HFKQLHXZDĪDQH]DQLHRGZUDFDOQH0RĪHPáRG]LOXG]LHPRJąSRNLHURZDüW\PSURFHVHP ZWDNLVSRVyEDE\Z\NRU]\VWDüJOREDOL]DFMĊGREXGRZDQLDUyZQ\FKV]DQVQDFDá\PĞZLHFLH XWUZDODQLDZROQRĞFLLSRNRMXLDE\ZSU]\V]áRĞFLVSHáQLáDVLĊW\ONRSLHUZV]DF]ĊĞüVáyZF\WR ZDQHJRMXĪZF]HĞQLHM5LFKDUGD6FKHFKQHUDÄ=ZROHQQLF\JOREDOL]DFMLWZLHUG]ąĪHSU]HZDĪD MąFDF]ĊĞüOXG]NRĞFLPRĪHRVLąJQąüZ\VRNLSR]LRPĪ\FLDW\ONRSRSU]H]V\VWHPDW\F]QąLQWH JUDFMĊMDNNROZLHNEROHVQ\E\áE\QDNUyWNąPHWĊVDPSURFHV3U]HFLZQLF\JOREDOL]DFMLWZLHUG]ą ĪHXV\VWHPDW\]RZDQLHR]QDF]DLĪZáDG]DLNRU]\ĞFLSR]RVWDQąZUĊNDFKQLHZLHOXSRZRGX MąFROEU]\PLHQLHUyZQRĞFL´ SRZVWDQLHLUR]UDVWDQLHVLĊ JOREDOQ\FKG\VSURSRUFML ]DQLNWRĪVDPRĞFLQDURGRZHMRUD]UH]\JQDFMD ]ORNDOQ\FK]Z\F]DMyZLWUDG\FML ]MDZLVNRPFGRQDOG\]DFML QDVLOHQLHNRQÀLNWyZQDWOHUDVRZ\P UHOLJLMQ\PLLGHRORJLF]Q\P Z]URVW]DJURĪHQLDWHUURU\VW\F]QHJR ZLĊNV]DZUDĪOLZRĞüJRVSRGDUHNQDURGRZ\FK QD]DáDPDQLHQDU\QNDFKĞZLDWRZ\FK XSDGHNGUREQ\FKSU]HGVLĊELRUVWZ NWyUHVąPDáRNRQNXUHQF\MQH SRJáĊELDMąFDVLĊSU]HSDĞüPLĊG]\ ELHGQ\PLDERJDW\PL Z]URVW]XĪ\FLDHQHUJLLL]DQLHF]\V]F]HQLD ĞURGRZLVNDSRSU]H]SU]HQLHVLHQLHSURGXNFML GRUHJLRQyZRQLĪV]\FKVWDQGDUGDFKHNRORJLF]Q\FK ZDONDRMDNQDMWDĔV]HNRV]W\LPLHMVFHSURGXNFML Z]URVWF]ĊVWRWOLZRĞFLFKRUyEF\ZLOL]DF\MQ\FK Z\PXV]HQLHQDNUDMDFKQDMELHGQLHMV]\FK7U]HFLHJR ĝZLDWDWDQLHMVSU]HGDĪ\LFKVXURZFyZQDWXUDOQ\FK

 .5<67,$162:,6/2.

/LWHUDWXUD

.ROND0$.RUSRUDFMHWUDQVQDURGRZHLFK]QDF]HQLHZHU]HJOREDOL]DFML:\GDZQLFWZR,QVW\ WXWX3URJQR]L$QDOL]ZZZ*OREDO(FRQRP\SO 6WĊSNRZLF]:*OREDOL]DFMDJRVSRGDUNL±Z\EUDQHFHFK\SURFHVX0LQLVWHUVWZR*RVSRGDUNL 'HSDUWDPHQW$QDOL]L3URJQR]:DUV]DZD 6FKHFKQHU53HUIRUPDW\ND:VWĊS.XELNRZVNL7SU]HNá,QVW\WXWLP-HU]HJR*URWRZVNLH JR:URFáDZ

7KH3URFHVVRI*OREDOL]DWLRQ(YDOXDWLRQRI3RVLWLYHDQG1HJDWLYH

5HVXOWVRI*OREDOL]DWLRQE\WKH3ROLVK<RXWK

:KDWLVJOREDOL]DWLRQ":KDWGRHVWKLVWHUPPHDQWR\RXQJSHRSOH",VWKHGLFWLRQDU\GH¿QLWLRQ RIWKLVWHUPPHDQLQJIXOWRWKHPLVVFKRROERRNLQIRUPDWLRQRQWKLVLVVXHWKRURXJKDQGSUHFLVH" :KDWDUHSRVLWLYHUHVXOWVRIJOREDOL]DWLRQDQGGRHVWKH\RXWKQRWLFHDQ\QHJDWLYHUHVXOWVRI JOREDOL]DWLRQLQ3RODQGDQGZRUOGZLGH"+RZFDQWKH\VXSSRUWRUFRXQWHUDFWWKLVSURFHVV" 6HFRQGDQGWKLUGJUDGHVHFRQGDU\VFKRROVWXGHQWVZHUHDVNHGWKHVHDQGVLPLODUTXHVWLRQVFRQ QHFWHGZLWKJOREDOL]DWLRQ$VDWHDFKHURI(QWUHSUHQHXUVKLS,KDYHDOZD\VHPSKDVL]HGP\LQ WHUHVWLQRSLQLRQVDQGDWWLWXGHVRI\RXQJSHRSOH7DNLQJLQWRFRQVLGHUDWLRQWKH\RXQJDJHRIWKH VXUYH\HG,GHFLGHGWKDWSRVLQJTXHVWLRQVGLUHFWO\FRQQHFWHGWRWKLV\HDUFRQIHUHQFHDQGWHDFKHUV¶ PHHWLQJVWLWOHWKDWLVHQWUHSUHQHXUVKLSLQWKHFRQWH[WRIJOREDOL]DWLRQZRXOGEHSUHPDWXUH ,ZRXOGOLNHWRSUHVHQWWKHUHVXOWVRIWKHVXUYH\FRQGXFWHGDPRQJWKHVWXGHQWVRIWKHVFKRRO ,ZRUNLQDQGWKHLURSLQLRQVRQWKHSURFHVVDVZHOODVUHVXOWVRIJOREDOL]DWLRQLQWKLV\HDUFRQ ference sessions.