R. Cędrowski,A. Kruk,Zb. Polak,J.
Kotowicz,M. Cędrowska,M.
Zieleniewska,R. Ćwierzyński
Kołobrzeg. Stare Miasto, woj.
koszalińskie
Informator Archeologiczny : badania 20, 184-185
184
-p ie c g r a n ic z n y , H I960 r , -podczas badań w ramach AZP o k r e ś lo n o 90 ja k o k u rh a n , a w 1964 r , po d okon anej p rze z L , К а j z e r a w e r y f i k a c j i sugerow ano, te mote to b yć r e l i k t ś r e d n io w ie c z n e j S ie d z ib y o b r o n n e j. R o zp o cz ęte w 1986 r- b a d a n ia w y k o p a lisk o w e m ają na c e lu o k r e ś le n ie r z e c z y w i s t e j c h r o n o lo g ii i f u n k c j i k o p ca. B a d a n ia te p rz y s p ie s z o n o ze względu na p la n o w a n ie Utwo r z e n ie ns M y j i w o k o lic a c h K lo c k a z b io r n ik a wodnego.
K o p ie c p r z e c ię t o na o s i w-E wykopem o d łu g o ś c i 3 4 ,5 a i s z e r o k o ś c i 2 ,5 m w c e lu u z y s k a n i a c a łk o w it e g o p r z e k r o ju o b ie k t u . Wykop p o d z ie lo n o na 7 odcinków 5 - c io m etro w ych , m iędzy k t ć r y s t i p ozo staw io no m urki p r o f ilo w e O s z e r o k o ś c i 50 c n . W c z t e r e c h o d c in k a c h , p oło żo n ych na k u lm in a c ji k o p c a . uchwycono w arstw ę k u ltu r o w ą o g r u b o ś c i 30-40 cm. D o s t a r c z y ła one n i e w i e l k i e j i l o ś c i X IV - v le C x n e g o m a t e r ia łu ce ra m ic z n e g o . Uchwycono r ó w n le t ś la d y t z v . " s u c h e j f o s y " z duża I l o ś c i ą fragm entów n a c z y ń , tfy p e łn is k o t e j " f o s y " s t a n o w ił t o r f .
N ajciek aw sz ym z n a le z is k ie m b y ł p i e c , a w ł a ś c iw ie je g o k o rp u s , o b le p io n y wygładzoną p o le p ą i z a w ie r a ją c y p a le n is k o . Trudno jed n a k mówić с je g o f u n k c j i , g d y t z n a le z is k u temu n ie t o w a r z y s z y ły tad n e z a b y t k i ruchom e. O b ie k t te n zbudowany b y ł z k am ie n i p o ln y c h , w n ę trz e s t a n o w iła ż ó ł t a , surowa g l i n a . B ie c od s t r o n y z a c h o d n ie j b y ł og rod zon y ś c ia n a m i o k o n s t r u k c ji p le c io n k o w e j, k t ó r e j ś la d y zach o w ały s i ę b ard z o c z y t e l n i e . P ł o t / ? / te n z o s t a ł prawdopodob n i e k r ó tk o po p o s t a w ie n iu s p a lo n y .
M a t e r i a ł pozw ala datow ać o b ie k t na 1 p o i . X IV w.
B a d a n ia będą kontynuow ane, KQB1ERNICE, gm. Po rąb ka K o n s e rw a to r Zabytków A r c h e o lo g ie * -w o j. b i e l s k i e n ych w B i e l s k u - B i a ł e j S ta n o w is k o 3 / p o p rz e d n io n r i / B a d a n ia p ro w a d z ił mgr J a c e k R e y n ia k , p rz y w s p ó łp ra c y mgr, Ir e n e u s z a Ruppa. B a d a n ia fin a n s o w a ł МС2Л w B ie ls k u - B i a ł e j , Ósmy sezon b ad a ń . R u in y ś re d n io w ie c z n e g o /X IV - XV w ./
obecne b a d a n ia o b j ę ły swym z a s ię g ie m s k r a jn y , p o łu d n io w y frag m e n t m ajdanu /wykop X IX / o r a z r e jo n tz w , "podzam cza" /sonda 1/86/ o o g ó ln e j p o w ie r z c h n i 2 , 5 a r « . N ie w ie lk im i so nd aża mi o b ję t o ró w n ie ż z e w n ętrz n y s k r a j f o s y , ce le m u chw yceni· p r z y c z ó łk a mostu zwodzonego.
Wykop X IX p o z w o lił u s t a l i ć p ie r w o tn y k s z t a ł t w zgórza zamkowego. Myr ó ż n io n o w a rstw ę d e s t r u k c j i zabudowy zamkowej. Poziom c a l c a w n a jp ły ts z y m m ie js c u w y s t ą p i ł na g łę b o k o ś c i 200 cm i o p a d ał g w a łto w n ie w k ie r u n k u południow ym . Wśród zab ytków ruchom ych w y m ie n ić n a le ż y l ic z n e u łam k i c e r a m ik i X IV - X V w ie k u , frag m e n ty p ó ś n o g o ty c k lc h k a f l i f i g u r a l n y c h , to p ó r ż e la z n y , l i czne gw oździe ż e la z n e o ra z frag m en t ozdoby k o ś c ia n e j.
Sondy w o b r ę b ie "podzam cza" o ra z o b rzeża f o s y n i e p r z y n io s ł y p o z ytyw nych r e z u lt a t ó w . t a h y t k i o ra z d oku m entacja z n a jd u je s i ę w Bbdz w B i e l s k u - B i a ł e j . N ie p rz e w id u je s i ę k o n t y n u a c ji p r a c . PP P ra c o w n ie K o n s e r w a c ji Zabytków P ra c o w n ia A rc h e o lo g ie z n o - K o n s e rw a t o r s k a O d d z ia ł w W arsz aw ie B a d a n ia m i k ie r o w a ł mgr R. C ę d ro w s k i / a u to r s p raw o z d an ia/ p r z y w s p ó łu d z ia le mgr A .K r u k , mgr. i b , P o la k a , n g r ^ j. Ko t o w ic z a , M. C ę d r o w s k ie j o ra z M. Ż ie l e n i e w s k i e ) i R . Cwte- r z y ń s k ie g o . F in a n s o w a ł WR2 w K o s z a l i n i e . P ie r w s z y sezon b ad a ń . M ia s to Ś re d n io w ie c z n e i now ożytne / X I Z I -XX w ./ KOŁOBRZEG S t a r e M ia s to w o j, k o s z a liń s k ie
105
-B a d a n ia prowadzono w p a r t ia c h fro n to w y c h k a m ie n ic p rz y u l . E . G i e r e zak , k t ó r e przed I I H o jn ą Ś w iato w ą b y ł y oznaczone numerami S c h l i e f fe n S t r 44, 45 ,47,4B,49,5 0 ,5 1 ,5 2 ,5 3 . W y b ie r a ją c g ru z pochodzący z czasów w o jn y , do poziomu u ż y tk o w an ia p iw n ic , o d s ło n ię t o ś c ia n y fro n to w e i k a p i t a ln e budynków, Domy o n u m e ra c ji 4 7 ,4 6 ,5 0 ,S t ,5 2 ,5 3 p o s ia d a ły ś c ia n y wybudowane w o k r e s ie t v t l l - x x w ieku *
Fundam enty kam ienne Ł ś c ia n y domów n r 44 ,4 5,4 9 pochodzą z 2 p o ł, X IV-X V w ie k u , b y ły wy murowane w w ątku w en d yjzk im z c e g i e ł o w ym iarach 80-90 x 140*145 x 2Б0 x 290 mm, к k a m ie n i c a c h n r 45 i 49 n a s t ą p ił a c z ę ś c io w a wymiana ś e ia n f r o n to w y c h , k t ó r e j dokonano w p o ł. X V II w ie * k u , w y k o r t y a t u ją c g o ty c k ą c e g łę ro z b ió rk o w ą .
ff k a m ie n ic y n r 45 /o w ym iarach 6 ,6 x 12,7 m w ś w i e t l e , na poziom ie obecnego u ż y tk o w an ia t e r e n u wynoszącego 5 ,7 5 - 5,90 m npm/ o d s ło n ię t e ta k ż e Ś c ia n ę t y ln ą z wnękami o raz ze schoda mi g o ty c k im i w g r u b o ś c i muru. P ie r w o t n ie s ł u ż y ł y cn e do k o m u n ik a c ji m iędzy przyziem iem i p ie r w
szym p ię tre m bud yn ku, a od X V I I w ie k u s ł u ż y ł y , ja k o z e j ś c i a do p iw n ic z k i o w ym iarach 8 ,6 x 1 ,2 m, k t ó r a p o w s t a ła po p o s t a w ie n iu w ew nątrz k a m ie n ic y muru ró w n o le g łe g o do Ś c ia n y t y l n e j *
P r z y ś c i a n i e fr o n t o w e j w y ty cz o n o dwa w ykop y: je d e n p rzy zachodnim n a ro ż n ik u o wym iarach 3 m x 2 ,5 m, d r u g i p rz y północnym n a ro ż n ik u o w ym iarach 2 ,5 л x 2 ,5 tn_ Eksp loro w ano j e do g łę b o k o ś c i 2,6 * 3 ,0 m npm, na któ rym t o p oziom ie w y s t ą p i ła n ie b ie s k a g l in a c a lc ó w * , w wyko* pach t y c h o d s ło n ię t o c h a t ę d re w n ia n ą z 1 p o ł. X IV w ie k u z zachowanymi p r z y c ie s la m i i jednym poziomem b e le k ś c ia n o r a z z p o d ło g ą 1 słupem podtrzym ującym k o n s t r u k c ję dachową, W tym o b ie k c i e l i c z n i e w y s t ą p i ły ś c i a n k i 1 w yro by sk ó rz an e / b u t y , t o r b y / . Po w yżej w y p e łń is k a c h a ty s t w ie r dzono n a w a r s t w ia n ie w ią ż ą c e s i ę z użytkow aniem k a m ie n ic y m ie s z c z a ń s k ie j od 2 p o ł . X IV do p o ł. X V I I w ie k u w raz z dwoma poziomami wkopów fundam entowych, z k t ó r y c h n iż s z y z w iąz an y b y ł z bu dową nurów k a p i t a ln y c h , a w yższy z budową ś c ia n y fr o n to w e j*
¥ k a m ie n ic y n r 44 / m a ją c e j w ym iary 7 ,9 % 12,7 m w ś w i e t l e , na p o z io m ie 5,6C - 5,70 ta npm/ z a ło ż o n o p rz y ś c i a n i e fr o n to w e j wykop o w ym iarach 7 z 3 ,5 m, w którym o d s ło n ię t o w arstw y z w iąz an e * u ż y tk o w a n i om o b ie k tu murowanego /od k , X IV do X IX w ./ w raz z wkopami fundam ento wym i, cz w orok ątnym i p a le n is k a m i c e g la n y m i, systemem wodociągowym z XV w ie k u /k u ry d re w n ia n e , s t u d n ia / , b e lk a m i s t a b i l i z u j ą c y m i s łu p y p o d trz ym u ją cym i s t r o p . ¥ n a jn iż s z y m p oziom ie u ż y tk o w ania t e r e n u z 1 p o ł . X IV w ie k u s tw ie rd z o n o fra g m e n ty k o n s t r u k c ji d rew n ian y ch / b e l k i , s łu p y , p le c io n k i/ *
¥ t r a k c i e p r a c w y k o p a lis k o w y c h prowadzono ta k ż e na d z o ry nad p racam i budowlanym i i ko m unalnym i* Przeprow adzono j e m .ln . w w yk o p ie pod s tu d z ie n k ą k a n a liz a c y jn ą na płn-w sch od R a t u s z a , g d z ie zadokumentowano wkop pod d re w n ia n ą r u r ę wodociągow ą i k o le jn e poziomy użytkowe Rynku* P r z y u l . M a r ia c k i e j 29/30 wykonano d oku m entację rysunkow ą i f o t o g r a f ic z n ą n a w arstw ie ń u l i c y od p o ł . X I I I do XX w ie k u o r a z w n ę trz e murowanej k a m ie n ic y . Prowadzono t a k i e n adzó r nad wykopem pod i n s t a l a c j ę e le k t r y c z n ą p r z y u l . P s tr o w s k ie g o 1 u l . G ie łd o w e j, g d z ie stw lw tó so n o w a rs tw y zw iąz an e z o sad nictw em na t e r e n i e jed neg o z p rz e d m ie ś ć śre d n io w ie c z n e g o m ia s ta o ra z fundam enty i Ś c ia n y XX w ie k u budynków murowanych.
¥ ro k u 19Θ6 o b ję t o b a d a n ia m i ob s г а г 4BO m2 w ew nątrz k a m ie n ic m ie s z c z a ń s k ic h . Uzyskano o k o ło 800 z a b ytk ó w , m . ln . c e r a m ik ę , p o r c e la n ę , k a f l e , w yro by s z k la n e , k o ś c i z w ie r z ę c e , e l e menty w y s t r o ju b ud ow laneg o , w yro by sk ó rz a n e i m etalo w e . M a t e r i a ł y t e z n a jd u ją s i ę w Pra co w n i A r c h e o lo g ic z n o - K o n s e r w a to r s k ie j P P PK2 O/W arszaw a, u l . B u g a j 1*
B a d a n ia b ęd ą kontynuow ane*
KRAKÖH - S T A R E M IA STO . p a t r z w c z e s n e ś r e d n i o w i e c z e
KRAKÓW - WAWEL p a t r z wczesne ś re d n io w ie c z e r e j . I - I I I , V - V I I Ï , X - X V I
KRAKOW - IW ÎE R Z m iE C K o ś c ió ł S a lv a t o r e
