Jacek Rydlewski,Paweł
Valde-Nowak
Lipnica Wielka, gm. Jabłonka
Orawska, woj. nowosądeckie.
Stanowisko 2
Informator Archeologiczny : badania 15, 15-16
15
znaczna c z ę ś ć o sie d la znajduje s i ę na te r e n ie z a le sio n y m - n ie p r z e w idzianym do badań. W ystąpiły one w u kładzie b ezk rz em ien icz n y m , w zm ie sza n iu z m a teria lem schyłków o -n e o lity c z n y m . O dkryte form y liś c ia k ó w p ozw alają w iąza ć dany punkt o sa d n icz y z kulturą św id ersk ą . b. Ź ród ła schyłków o -n e o lity c z n e - zdecydow anie dom inujące w śród
m ateriału zabytkowego - koncentrują s ię w p ółn ocn ej c z ę ś c i badanej p ow ierzch n i. M ateriały k rzem ien n e o ch a ra k terze ep im ez o lity czn y m o ra z cera m ik a zw iązana kulturowo z e s tr e fą "leśną" - w sch od n io eu rop ejsk ą / z u d ziałem elem en tów s ty listy c z n y c h kultury iw ie ń s k ie j/. Oba elem en ty w y stą p iły zarów no luźno, tj. "w w a rstw ie" , jak t e ż i w o b ręb ie ob iek tó w w ziem n ych o ch a rak terze b liż ej n ie zin terp reto w a nych funkcjonalnie "jam gosp od arczych " . B lis k ą a n alo gią dla danej struk tu ry w ydaje s i ę być stan ow isko w O sjakow ie b. pow. W ieluń. c . Uchwycono p ółn ocn o-w sch od n i k ra n ie c o sie d la . Z a rejestro w a n o s z e
r e g jam " g o sp od arczych ” z n iew ielk ą z a w a r to śc ią m ateriału c e r a m ic z n ego. O sied le m ożna datow ać na o k res h a lsz ta c k i.
Badania b ęd ą kontynuowane.
LIPNICA WIELKA, gm . Jabłonka O raw ska U n iw ersytet J a g ie llo ń sk i w oj. n ow osądeck ie w Krakowie
S tanow isko 2 Instytut A r ch eo lo g ii Instytut H is to r ii Kultury M aterialnej P o lsk a A kadem ia Nauk w K rakowie
Zakł. A r ch eo l. M ałop olski Badania p row ad zili m gr J a ce k R yd lew sk i i m gr P aw eł Valde-Now&k. F in an so w a ł UJ 1 K om isja A rch eo lo g iczn a Oddz. PAN w K rakow ie. D rugi sez o n badań. O bozow isko p a le o lit sch yłkow y. Stanow isko w iązan e n ieg d y ś b łęd n ie, na p odstaw ie w ystępow ania ty leżaków łukowych i krótkich d rap aczy odłupkowych /p o r . Inform ator 1 9 7 8 /, z m a te r ia ła m i typu w ito w sk leg o . W wyniku badań w 1981 r. d o sta r c z y ło ono liczn y ch zabytków kultury ah ren sb u rsk iej, w ykazujących podobieństw o do zach od n ioeu rop ejsk ich zesp ołów typu C allenhardt. W ystępują w śród nich m . in, liś c ia k i a h ren sb u r sk ie, k ró tk ie d rap acze odłupkowe, r y lc e , p rzek łu w a cze Z inken, p ółty lcza k i Zonhoven, ty lc z a k i, a tak że m asyw n y, sm u k ły p ó łsu r o w ie c w iórow y uzysk iw any z rd zen i dwupiętowych z p ełn ą zapraw ą. W śród surow ców kam iennych użytych do produkcji n a rzęd zi w ystąp iło kilka odm ian k rzem ien ia ju ra jsk ieg o pod k rak ow skiego, k rzem ień b ałtyck i, czek olad ow y, rad io la ry t p ieniński oraz k rzem ien ie i rogow ce sło w a c k ie .
16
Warunki g e o lo g ic z n e zalegan ia m ateriałów s ą zło żo n e i w ym agają d a lsz y ch stu d iów . Z łożem pierw otnym j e s t Btrop p le jsto c eń sk iej gliny 2
dużą z a w a r to śc ią frak cji p yłow ej, z a ś г ło żem wtórnym m i oda gleb a k o palna, n o szą ca ślad y nowożytnej gosp od ark i w yp alen lsk ow ej, w arstw a g lin ia ste g o deluw ium oraz w sp ó łcze sn a gleba orna. Dwa wykopy o łą c z nej p ow ierzch n i 115 pozw oliły na rozpoznanie zaled w ie p e r y fe r y c z - nych p a r tii r o z le g łe g o obozow iska o p ow ierzch n i ok, 1 ha. P ie r w s z y z wykopów sp e łn ia ł funkcję ratow niczą, w ynikającą z p ostęp u jącej ek sp lo a ta c ji piaskow ni położonej w ob ręb ie stan ow isk a. W drugim z wykopów o d sło n ięto sk u p ien ie k am ien i, p och odzących być m oże z k onstru kcji p r z y z ie m ia k o listej budowli sz a ła so w e j oraz są sia d u ją ce z nim sk up ien ie wyrobów kam iennych.
Badania będą kontynuowane.
ŁYKOWE, gm , W ierzch la s Muzeum A rch eo lo g iczn e w oj. s ie r a d z k ie i E tn ograficzn e w Łodzi Stanow isko 1
Badania p row ad zili: m gr M aria Cyrek i dr K r z y s z to f C yrek, F in an sow ał WKZ w S ierad zu . C zw arty sez o n badań. Schyłków o paleolity с z ne ob ozow isk o i pracow nia k r z e m ie n ia r sk a o ra z osadnictw o n eo lity c z n e .
Stanow isko znajduje s i ę na w ysok iej t e r a s ie lew e g o b rzegu Warty oraz u jej p id n ó ża . Wykopy sta n ow iące kontynuację tych z la t u biegłych, objęty o b sz a r 83 m^.
Z podnóża, stoku te r a s y , pod w arstw am i; m ateriału stokow ego, p ia s z c z y s te g o torfu o ra z piasku nam ytego od stron y rz ek i, w stropow ej c z ę ś c i b ia łego mułku kontynuowano, r o z p o c zęte w s e z o n ie 1980, o d s ła nianie p o z o s ta ło ś c i drew nianego um ocnienia g r z ą sk ie g o p odłoża. Odkryta d otych czas c z ę ś ć tej k onstru kcji ob ejm uje p o w ierzch n ię 42 m 2 i sk ład a s i ę z k rzy żu ją cych s i ę b elek i b ierw ion . Pod w spom nianym w yżej "po m ostem " , w w a rstw ie mułku odkryto ślad y fa sz y n y . Na obecnym etap ie p rac teren ow ych i lab oratoryjn ych nie m ożna jed n ozn aczn ie o k r e ś lić ch ro n o lo g ii teg o in tere su ją ceg o obiektu.
W śród kilku ty s ię c y zn alezion ych na stanow isku zabytków k r z e m iennych było 99 rd zeni i obłupni oraz 173 n a rzęd zia . W śród fragm entów , w le le k r o ć ornam entow anej, ceram ik i w yróżniono zabytki fazy w ió re ck ie j kultury pucharów lejk ow atych i kultury ce ra m ik i grzeb ykow o-dołk ow ej. W śród zabytków krzem ien nych ty p o lo g iczn ie m ożna w yróżn ić elem en ty c z te r e c h , ró żn oczaso w ych kultur. N ajw yraźniej w y d ziela ją s ię : sch y łk o - w op aleolity czn y ze sp ó ł z liś c ia k a m i a h ren sb u rsk im l, ty le żakam i, p r z e - kłuw aczam i typu Zinken, ry lca m i i d rap acza m i o ra z n eolity czn y z e s p ó l
